Harkaleg deila skollin á milli Bandaríkjanna og Tyrklands - Bandaríkin loka á afgreiðslu VISA umsókna frá Tyrklandi

Þetta verður að teljast á hæsta máta óvenjuleg aðgerð, að Bandaríkin -- loki á afgreiðslu VISA (tímabundið davalarleyfi) til Bandaríkjanna frá Tyrklandi. En þessi lokun hefur þegar truflað fyrirhugaðar ferðir þúsunda tyrkja er hugðu á ferðir til Bandaríkjanna í margvíslegum erindum.

Rétt að benda á, að Bandaríkin hafa ekki lokað á VISA frá Rússlandi - fram að þessu.
Og Tyrkland telst enn bandamaður Bandaríkjanna, og meðlimur að NATO.
--En greinilega eru samskipti Bandaríkjanna og Tyrklands komin á það lægsta hitastig sem þau hafa verið í, eiginlega sennilega frá því að Tyrkland gekk í NATO fyrir áratugum.

US relations with Turkey take another turn for worse

Turkey urges U.S. to review visa suspension as lira, stocks tumble

Sendiherra Bandaríkjanna beinlínis segir Bandaríkin treysti ekki lengur að starfsmenn þeirra í Tyrklandi séu öruggir!

Málið gýs upp vegna óútskýrðar handtöku starfsmanns á skrifstofu á vegum Bandaríkjanna í Tyrklandi - sem skv. fréttum hefur með að gera, samvinnu milli tyrkneskra lögregluyfirvalda og bandarískra lögregluyfirvalda.
--Skv. sendiherra Bandaríkjanna í Tyrklandi, hafi sendiráðinu ekki tekist að komast á snoðir um það, hverjar væru ástæður handtökunnar.

Meðan tala tyrknesk yfirvöld um málið, eins og að samhengi sé milli þess starfsmanns og Gulems -- tyrknesks klerks sem yfirvöld Tyrklands hafa nú lengi heimtað að fá framseldan, saka starfsmanninn um tengsl við meint Gulemista samsæri.

Faðir starfsmannsins í Bandaríkjunum, á hinn bógin - segist sannfærður um það, að tyrknesk yfirvöld hafi í reynd handtekið son hans -- til þess að beita bandarísk yfirvöld þrýstingi til að afhenda Gulem.
--M.ö.o. sé sonur hans í gíslingu tyrkneskra yfirvalda.

• Greinilega sætta Bandaríkin sig ekki við slíkar aðfarir, að bandarískir ríkisborgarar - starfsmenn þeirra sendiskrifstofa -- séu handeknir í grunuðum pólitískum tilgangi.

Bandarísk yfirvöld virðast á þeim buxunum að viðhalda frystingu á afgreiðslu VISA frá Tyrklandi -- þangað til að þau hafa fengið starfsmanninn afhendan, aftur.

• Erdogan á móti, frysti VISA afgreiðslur frá Bandaríkjunum til Tyrklands.

Þessi frysting gæti varað í töluverðan tíma, þ.s. Erdogan virðist orðinn einkar þver í seinni tíð, og seinn til að gefa eftir. En væntanlega skaðar hún að einhverju leiti a.m.k. tyrkneskan efnahag, en við fréttirnar um deiluna lækkuðu hlutabréfaverð á tyrkneskum hlutabréfamörkuðum og tyrkneska líran féll nokkuð á alþjóða mörkuðum einnig.

 

Niðurstaða

Krísan í samskiptum milli Bandaríkjanna og Tyrklands, hlýtur að teljast algerlega einstök í sögu samskipta meðlimalanda NATO innbyrðis - eiginlega síðan NATO var stofnað 1949. Hve slæm samskiptin eru orðin, og hve hratt þau hafa farið versnandi upp á síðkastið. Og að auki, hve margt annað bendi til þess að þau geti frekar en hitt - versnað enn frekar á næstunni, sbr. deilur um Kúrdasvæðin í Sýrlandi og Írak - en Bandaríkin hafa stutt Kúrda upp á síðkastið ástand sem vaxandi mæli er þyrnir í augum Erdogans. Margt virðist benda til þess að Erdogan sé þessa dagana að sjóða saman nokkurs konar, and-Kúrdabandalag - við Íran og stjórnina í Bagdad. Og líkur virðast á að þau lönd í sameiningu láti hugsanlega sverfa til stáls gegn Kúrdum á næstu vikum eða mánuðum.
--Hafandi þetta allt í huga, auðvitað deiluna um Gulem, að samskipti Tyrklands og eiginlega allra annarra NATO landa hafa farið hratt versnandi sl. örfá ár.
--Þá virðist komin ástæða til að efast um að bandalag Tyrklands við Bandaríkin og NATO - lifi mikið lengur.

Einhvern veginn efa ég að Erdogan kjósi bandalag við Rússland, en verið getur að hann haldi að bandalag við Íran - geti skapað Tyrklandi hugsanlega nægilega sterka stöðu til að standa á eigin fótum án NATO, án Bandaríkjanna og án Rússlands.
--Það gæti orðið svo að deilur um Kúrda leiði til endaloka bandalagsins við Tyrkland, þegar sú deila bætist í hinn sístækkandi sarp deilna við Tyrkland Erdogans.

 

Kv.

Síðustu vígi ISIS í Sýrlandi og Írak að falla?

Her stjórnvalda í Bagdad kynnti að síðasta meiriháttar vígi ISIS í Írak væri fallið: Isis loses last main urban stronghold in Iraq. Skv. orðrómi nú í kjölfar falls Hawija ætla hersveitir Bagdad stjórnarinnar - næst að ráðast að Kirkuk.
--Þ.e. hefja átök við Peshmerga hersveitir íraskra Kúrda.
--Nýtt Íraksstríð gæti verið í uppsiglingu.

Lokaatlaga að Raqqa kvá hafin: Final assault on Islamic State in Raqqa. Sókn hersveita studdar af Bandaríkjunum hefur virst sækja að ISIS, frá norðurbakka Efrat.
Stjórnvöld í Damaskus sögðust hafa umkringt al-Mayadin suðaustur af Deir al-Zor, en hersveitir Damakus stjórnarinnar virðast sækja að, sunnan við Efrat: Syrian army encircles IS in al-Mayadin.

Eins og ég hef áður á bent, eins og að Efrat fljót stefni í að verða landamæri fyrir 2-protectorate, þ.e. Rússl. og Írans annars vegar og hins vegar Bandaríkjanna.

Virðist skammt í að ISIS ráði engum landsvæðum lengur! Hinn bóginn virðist nýtt stríð í uppsiglingu innan Íraks

Skv. þessu er ljóst að ótti þeirra sem sáu fyrir sér ISIS ná öllum Miðausturlöndum, hefur verið langtum meiri en ástæða var til. En ISIS náði aldrei að hernema fjölmenn landsvæði, þ.s. íbúar vildu ekkert með ISIS hafa.
--Sú staðreynd að íbúar Súnní meirihlutasvæða sem ISIS náði, veittu ekki mótspyrnu.
--Meðan að ISIS tókst ekki að sigrast á svæðum þ.s. hópar íbúa stóðu þétt saman gegn ISIS.
Sýni þvert á móti að ISIS var aldrei nærri eins öflugt og sumir óttuðust.

Hinn bóginn getur verið ástæða að óttast hið nýja stríð í uppsiglingu innan Íraks.

En áhugavert er að íhuga að Erdogan flaug í sl. viku í heimsókn til Bagdad, vart kemur annað til greina en að hann hafi fengið að vita af slíkum áförmum Bagdadstjórnar.

Erdogan getur stutt við stríð Bagdad stjórnarinnar, án þess að hefja sjálfur beina þátttöku.

1. Þetta getur sett Bandaríkin í nokkra flækju, en þau greinilega hafa dælt vopnum í Kúrda sl. 2-3 ár, og þau hafa komið sér upp aðstöðu á Kúrdasvæðum innan Íraks og Sýrlands, auk þess að Kúrdar hafa rekið fyrir Bandaríkin þjálfunarbúðir.
2. En málið er, að þau hafa samtímis stutt Bagdadstjórnina í átökum hennar við ISIS. En líklegt virðist að átök við Kúrda af hálfu Bagdadstjórnarinnar -- fái engan stuðning frá Washington. Við það gætu samskipti Washington og Bagdad töluvert kulnað.

Spurning þá hver mundi græða á þeirri útkomu?

• Það getur vel verið að Erdogan sé að leitast við að mynda nokkurs konar, and Kúrda bandalag.
• En Erdogan treysti sér ekki að beita sér með beinum hætti, meðan að Bandaríkin hafa herstöðvar og mannafla á nokkrum stöðum innan svæða Kúrda.

--Rétt að benda á að auki, að Erdogan hefur verið að styðja við Quatar í átökum Quatar við nágrannalönd við Persaflóa. En eitt bitbeit bandalagsríkja Saudi Arabíu - eru jákvæð samskipti Quatar við Íran.

• Nettó útkoman gæti verið að Erdogan sé að leitast við að mynda samstöðu við Íran - og þá sé rökrétt að verma samskiptin við Bagdad.
  --Fókus Erdogans sé gegn Kúrdum.
  --Sem geti verið sameiginlegir hagsmunir Bagdadstjórnar - Teheran og Ankara.
  --En einnig á að efla áhrif Tyrklands.

Meðan að áhugavert geti reynst vera að veita því athygli.
Hversu langt Bandaríkin ganga í framhaldinu í því að halda Kúrdum á floti.
--En Kúrdar virðast mjög viljugir bandamenn, ef Kanar vilja kosta því til að halda þeim á floti. En ef Kanar fást til þess, yrðu Kúrdasvæðin eiginlega að bandarísku "protectorate" þ.e. nánast ekki mögulegt fyrir þau að halda velli, án Bandaríkjanna.

Sem ætti að gera þau að afar afar þægum bandamönnum.

 

Niðurstaða

Get ekki svarað því hvort að mál enda þannig að Kúrdasvæðin endi sem bandarískt "protectorate" en klárlega eiga Kúrdar enga langframa von um ástand er nálgast raunverulegt sjálfstæði a.m.k. að einhverju leiti - nema að hafa öflugan bakhjarl.

En að sumu leiti líta mál þannig út að það geti verið að stefni í þá átt, sbr. hvernig Kúrdar hafa verið öflugt bakbein í því að þurrka ISIS út - þó Bandaríkin hafi einnig stutt við sókn Bagdad stjórnar gegn ISIS, meðan að Íranar og Rússar hafa stutt Damaskus í svipaðri viðleitni.

Innan Sýrlands getur virst að Efrat fljót verði landamæri áhrifasvæða, Bandaríkjanna annars vegar og Írans/Rússl. hinsvegar. Sýrlenskir Kúrdar virðast ráða öllu sem máli skiptir innan þess svæðis innan Sýrlands er virðist líta út að stefni í að hugsanlega vera bandarískt "protectorate." En líkleg sókn Bagdadstjórnar gegn íröskum Kúrdum, hugsanlega með stuðningi Erdogans - getur flækt stöðuna í Írak, ef maður gerir ráð fyrir því að Kúrdar þar einnig séu nokkurs konar bandarískt "protectorate."

Hvað Bandaríkin gera með þá stöðu, á eftir að koma í ljós. En sjálfsögðu geta þau tæknilega haldið Kúrdasvæðum uppi þó - Bagdad, Ankara og Teheran - leitist við að þrengja að þeim.
--Kúrdar yrðu þá rökrétt ákaflega þægir bandamenn Kana, ef staðan spilast þannig.

• Það gæti alveg verið hentug staða fyrir Bandaríkin, að eiga annan Miðausturlanda bandamann, eins öruggan og traustan Bandar. og Ísrael hefur lengi verið.

 

Kv.

Eru rafknúnar farþegaflugvélar framtíð innanlandsflugs á Íslandi?

Rakst á áhugaverða frétt á Reuters um bandaríska fyrirtækið Zunum Aero sem er með áhugaverða tillögu að skammdrægri farþegaflugvél - sem kvá minnka til muna kostnað við flugferðir á skemmri leiðum. Von fyrirtækisins er að auka notkun smærri flugvalla og draga þar með úr þvögunum á stærri flugvöllunum þaðan sem flest flugtök og lendingar eiga sér stað. Að auki er vonast eftir því að stytta þann tíma sem farþegar þurfa að bíða eftir flugi, þannig stytta heildar ferðatíma.

Boeing-backed, hybrid-electric commuter plane to hit market in 2022

How Zunum Aero’s hybrid-electric planes aim to transform flight starting in 2022

A real electric jet is just around the corner and it will change flying forever

Fyrsta flugvélin skal í loftið 2022 og er áætluð einungis 12 farþega!

Stærri vélar allt að 50 farþega yrðu þróaðar síðar.

1. Um er að ræða þotu, og stendur til að hverflarnir verði hvor um sig knúnir af rafmagni. Vélin muni alltaf ganga fyrir rafknúnu hverflunum.
2. Hinn bóginn vegna takmörkunar nútíma rafhlöðu tækni, verði venjulegur þotuhreyfill er gengur fyrir þotueldsneyti staðsettur í búknum, og látinn knýja rafal.
3. Þannig er áætlað drægi litlu þotunnar 700 mílur eða rúmlega 1.100km. En væri aðeins um 160km. á rafhlöðum einungis miðað við núverandi rafhlöðu tækni.
4. Hámarks almennur flughraði áætlaður 340 mílur eða rétt tæplega 550km/klst. Sem er sambærilegur hraði við túrbínuskrúfuþotu.
5. Stefnt er að flughæð allt að 7.600 metrum, sem einnig er ívið minna en almennt í þotum. En meira en nóg fyrir stuttar flugleiðir.
6. Til flugtaks er áætlað að vélin þurfi 2,200 fet. eða 670 metra. Þannig að vélin þá væntanlega getur notað litlar og stuttar flugbrautir sem víða er að finna.

Hugmyndin er að kostnaður per farþega per flogna mílu verði - eitt amerískt cent.
Það kvá að sögn fyrirtækisins - 1/5 af kostnaði við dæmigerða skrúfuþotu.

Þeir áætla flugfarið geti verið svo lítið sem 120$ eða um 17þ.kr. Sem að þeirra sögn sé 1/3 af dæmigerðu flugfari í Bandar. í dag.

Þeir vonast eftir því að bætt rafhlöðutækni skili 1.000 mílu drægi undir lok 3. áratugar þessarar aldar, og dreymir um það að einhverntíma seinna geti flugið allt farið fram knúið af rafhlöðum.

1. Svokölluð "solid state" rafhlöður, sem eiga að vera betri en "lithium ion" kvá eiga að geta náð fram 50% a.m.k. aukningu á svokallaðri orkuþéttni. Þá er um að ræða rafhlöður úr algerlega föstu efni. Þekki ekki úr hvaða efnum.
2. Þetta gæti verið næsta kynslóð rafhlaða. Og ef þær standast væntingar -- þíddi það að drægi rafbíla yrði undir lok 3. áratugar þessarar aldar líklega sambærilegt við drægi nútíma bensínbíls.

Það þíðir einnig að draumur um rafknúið flug færist þá einnig nær.

 

Niðurstaða

Ég sel auðvitað söguna ekki dýrari en ég keypti. En þessi hugmynd að flugvél fyrir skemmri vegalengdir - ef hún gengur algerlega upp eins og Zunum Aero vonast til. Gæti gert allar núverandi skammdrægar farþegavélar - tafarlaust úreltar.

Ef vélarnar reynast raunverulega vera umtalsvert ódýrari í rekstri, verður innanlandsflug a.m.k. nokkru minna dýrt en verið hefur fyrir farþega. 50 sæta flugvél mundi fara í loftið fyrir 2030. U.þ.b. á þeim punkti yrðu þá kanadísk smíðaðar vélar Flugleiða (neita að nota nýja enska nafnið)úreltar með öllu -- allar flugvélar af þeirri kynslóð mundu þá falla í andvirði, og flest flugfélög heimsins vilja skipta í vélar með hinni nýju tækni.

Það þíddi auðvitað risastóran markað fyrir þá sem fyrstir verða með flugvélar á markað sem nota þá tækni. Ef maður gefur sér að tæknin reynist eins byltingarkennd í -praxís- og Zunum Aero vonast eftir.

 

Kv.

Áhugavert að íhuga varanlegt ferðabann Trumps á þegna 8 erlendra ríkja - í ljósi morða á 59 Bandaríkjamönnum um daginn

Ég skal viðurkenna að þessi frétt fór hjá mér, en þann 24/9 sl. sendi Donald Trump frá sér nýja ferðabanns tilskipun. Munurinn á nýju tilskipuninni og þeirri gömlu er sá, að sú nýja hefur ótakmarkaðan gildistíma. Auk þess gildir hún fyrir 8 lönd þ.e. Íran, Líbýu, Sómalíu, Sýrland, Jemen, Chad, Norður Kóreu og Venesúela.

Trump issues indefinite travel ban for 8 countries including North Korea

More groups challenge Trump's latest travel ban in court

1. Venezúela - Norður Kórea og Íran, hljóta að vera á bannlista - vegna deilna þeirra ríkja við Bandaríkin.
2. En restin af löndunum eru annaðhvort í upplausn eða með afar veikt stjórnarfar þ.s. stjórnvöld hafa takmörkuð yfirráð yfir svæðum í eigin landi.
   --Þau lönd eiga að auki það sameiginlegt að vera uppspretta flóttamanna til Vesturlanda.
   --Þ.e. eiginlega það atriði sem mig persónulega grunar að mestu ráði.

En þau lönd hafa árum saman verið álitin - há áhættu, m.ö.o. að einstaklingur frá þeim fær ekki fararheimild til Bandar. nema eftir að hafa gengið í gegnum margra mánaðalangt ferli þ.s. hættir viðkomandi eru skoðaðir.

Vegna þess að Trump segir þetta snúast um öryggi borgaranna er áhugavert að íhuga skotárásina um daginn í Las Vegas!

Las Vegas shooting death toll rises to 59

Las Vegas gunman described as well-off gambler and a loner

Enginn hefur nokkra hugmynd enn af hverju 64 ára hvítur karlmaður hefur skothríð í gegnum glugga á 32. hæð á hótelherbergi á múg sem var að hlusta á Country tónslistarhátíð og drap 59 hátíðargesti.

Morðin virðast hafa verið framin með öflugum sjálfvirkum ryfflum sem hann átti.
Umtalsvert vopnasafn fannst í hótelherberginu.

1. Þetta setur "obsession" Trumps gagnvart - meintri ógn af útlendingum í áhugavert samhengi.
2. Þegar eldri hvítur karlmaður fremur mesta fjöldamorð sem orðið hefur í Bandaríkjunum af völdum skotárásar eins einstaklings.

--Þetta er ekkert annað en hryðjuverk.

Það virðist algerlega ekki koma til greina, að takmarka í nokkru aðgengi bandarískra þegna að ákaflega öflugum skotvopnum.

Meðan að Trump -- vill banna aðgengi heilla þjóða að Bandaríkjunum, án þess að auðvelt sé að sýna fram á að engin önnur úrræði dugi í staðinn til að tryggja þjóðaröryggi.

--En á meðan að lítið er gert til að sporna við útbreiðslu öflugra skotvopna af því tagi, sem gerðu Stephen Paddock 64. ára mögulegt að myrða 59 manns frá 32. hæð í gegnum glugga.

Þá munu atburðir af þessu tagi stöðugt voma yfir bandarískum þegnum!

 

Enn á æðsti-dómstóll Bandaríkjanna eftir að svara spurningum um lögmæti fyrra ferðabanns Trumps, en mannréttindahópar hafa þegar kært nýja bannið!

More groups challenge Trump's latest travel ban in court

Rétt að árétta að skv. þeirri útgáfu innflytjendalaga í Bandaríkjunum sem gilda í dag, eftir breytingu á þeim lögum á 7. áratugnum -- þá er tvenns konar mismunun bönnuð.
--Þ.e. á grundvelli þjóðernis - annars vegar og hins vegar - á grundvelli trúar.

Skv. lögunum frá 1922 var sett ferðabann á tilteknar Asíuþjóðir til Bandar., auk banns við því að fólk frá þeim tilteknu löndum er bjó þá þegar í Bandar. fengi ríkisborgararétt.

Það var mismunun af þessu tagi sem síðar var álitin óeðlileg og vísvitandi var bönnuð.

Þ.e. því álitamál hvort að algert ferðabann á þegna heilla þjóða geti staðist.

--Skv. lögunum frá 1922 voru engar takmarkanir á rétti forseta til slíkra aðgerða.
--En skv. breytingu á lögunum frá 7. áratugnum, hafa gilt ofangreindar 2-takmarkanir.

 

Niðurstaða

Mér virðist að atburðurinn í Las Vegas sýni vel fordómana sem líklega búa að baki ákvörðun ríkisstjórnar Bandaríkjanna um varanlegt ferðabann á tiltekin lönd - sem annaðhvort deila við Bandaríkin eða eru í vandræðum heima fyrir.

En þúsundir Bandaríkjamanna ár hvert láta lífið fyrir skotvopnaárásum af margvíslegu tagi -- í flestum tilvikum virðast atvikin litla athygli vekja þ.s. fáir látast í flestum einstökum tilvikum. Einungis þegar óvenju stórar árásir verða sem valda dauða umtalsverðs fjölda í einu, að athygli fjölmiðla vaknar: Gun violence in the United States.

Ég held að það geti enginn vafi legið á því, að mannfall meðal eigin borgara bandaríkjanna vegna gríðarlega útbreiddrar skotvopnaeignar -- sé margfalt stærri ógn fyrir líf og limi borgaranna; en útlendingar sem Trump beini einkum sjónum að séu líklegir að vera.

 

Kv.

Leiðtogi Katalóníu segir héraðið hafa öðlast réttmætt tilkall til sjálfstæðis - en segist þó til í að ræða málið fyrst við spænsk stjórnvöld

Carles Puigdemont tjáði fréttamönnum niðurstöðu atkvæðagreiðslunnar á sunnudag, að skv. 2,26 milljón töldum atkvæðum hefðu 90% þeirra greitt atkvæði með yfirlýsingu um sjálfstæði.
Rétt samt að muna að heildarfjöldi á kjörskrá í héraðinu er 5,4 milljón.

Það fljótt á litið virðist svipað því sem skoðanakannanir höfðu gefið til kynna um stuðning fyrir sjálfstæði, þ.e. 40% rúm.
Líklegt virðist að sjálfstæðissinnaðir kjósendur hafi haldið sig heima.

Þar sem að meirihluti kjósenda virðist ekki hafa mætt til að kjósa, þá má alveg spyrja sig þeirra spurningar -- hvort að umboð sjálfstæðissinna sé eins skýrt og Carles Puigdemont segir það vera.

Hann sagði einnig fréttamönnum, að hann mundi vísa málinu yfir til héraðsþingsins er mundi fjalla um það næstu daga - hann einnig að auki sagðist vona að spænsk stjórnvöld mundu vera tilbúin að ræða við héraðsstjórnina um friðsamlega framkvæmd sjálfstæðis.

Hann sagðist mundu sætta sig við niðurstöðu þingsins.

Catalan leader calls for international mediation in Madrid stand-off

Catalan president urges EU to mediate after independence vote

'Just talk': Belgium offers Spain relationship advice

EU urges Spain to talk to Catalans, condemns violence

Vibrögð Madrídar eru fyrirsjáanleg - að sjálfstæði sé ekki til umræðu

Þetta er farið að hljóma sem svo að formleg sjálfstæðisyfirlýsing komi væntanlega fram á næstu dögum - væntanlega frá héraðsþingi Katalóníu.

Á sama tíma hvetja stofnanir ESB stjórnvöld í Madríd og héraðsstjórnina í Katalóníu, að hefja viðræður. Og nokkur fjöldi þekktra evrópskra pólitíkusa að auki hefur hvatt til hins sama.

1. Hinn bóginn virðist gjáin milli sjálfstæðissinna, og stjórnarinnar í Madríd einfaldlega of víð.
2. Stjórnin í Madríd hefur lítt viljað ræða - eiginlega ekki einu sinni peningamálin, sem voru upphaf deilunnar.

Líkur á sjálfstæðisyfirlýsingu því virðast hrannast upp. Og þ.e. alfarið fyrirsjáanlegt hvað Madríd þá gerir - þ.e. beitir ákvæði stjórnarskrár Spánar frá 1978 og setur héraðsstjórnina af, setur Katalóníu undir beina stjórn frá Madríd.

Í kjölfarið á því, mundu væntanlega hefjast réttarhöld yfir embættismönnum héraðsstjórnarinnar, sem voru handteknir fyrir rúmri viku - þegar magn kjörgagna var tekið af spænsku ríkislögreglunni.

Að auki mundu væntanlega öll héraðsstjórnin vera handtekin, kannski héraðssþingið sjálft að auki -- og yfir þeim mundu væntanlega einnig hefjast réttarhöld.

1. Það getur alveg verið að Carles Puigdemont vilji að allt þetta gerist.
2. Í þeirri von, að æsingar dreifist út um héraðið í kjölfarið - hinir handteknu fái á sig hetjuljóma og píslavotta ímynd.

Það gæti þá vel dreifst út um héraðið - svokölluð borgaraleg óhlýðni, með verkföllum - fjölmennum setum á torgum og götum. Og hætta á frekari róttækni gæti myndast.

• Átök virðast alveg hugsanleg!

Á sama tíma virðist Katalónía hafa mjög lítinn stuðning innan annarra héraða Spánar.
Sem ætti ekki endilega koma á óvart, þ.s. hagsmunir Katalóníu og flestra annarra héraða Spánar eru andstæðir pólar.

Ég vísa til peningamálanna, þ.e. stór hluti skattfjár spánska ríkisins myndast í Katalóníu, og töluvert af því fé - fer frá Madríd til annarra héraða.

Þannig að ástæða er að ætla héröð Spánar sem eru fátækari en Katalónía, þ.e. öll héröð Spánar nema Madrídar svæðið sjálft -- mundu missa spóna úr aski sínum við sjálfstæði Katalóníu.

Þannig að þessi sjálfstæðisbarátta Katalóna virðist afa vonlítil.
Því Katalónía mundu hafa nánast allan Spán gegn sér!

--Hinn bóginn gæti Katalónía -gulleggið- beðið tjón.
--Þ.e. kannski helsta hótunin sem sjálfstæðissinnar hugsanlega hafa.
--Að ef ekki er látið undan kröfum þeirra, leggi þeir héraðið í rúst.
Þannig að önnur héröð og Madríd missi stórum hluta þær tekjur sem í dag þau hafa frá Katalóníu.

 

Niðurstaða

Eins og ég hef áður sagt, væru viðræður besta lausnin. En aukið sjálfsforræði, að fá að ráða yfir -- hlutfalli skattekna sem myndast innan héraðsins. Ætti að geta dugað flestum íbúum Katalóníu.

Hinn bóginn, hafði Madríd ekki einu sinni ljáð alvarlega máls á slíkum breytingum. Þannig að þess í stað, að lippast niður hafa kröfur Katalóna hækkað stig af stigi. Þangað til að nú sé eins og að óbrúanleg gjá hafi myndast.

Hætta geti verið orðin raunveruleg á - harmleik, algerlega að óþörfu.

Aukið sjálfsforræði og yfirráð yfir hluta tekna, væri einnig skynsamleg lending fyrir Madríd, í stað þess að taka áhættu á átökum er gætu valdið raunverulegu tjóni á héraðinu auk þess að geta kostað spanska ríkið stórfé.

--Hinn bóginn gæti það þegar verið orðið of seint, að ná slíkri einfaldri lendingu á málinu.
--Að málið fari í hart, áður en nokkur von sé til þess að - málamiðlanir verði mögulega.

 

Kv.

Hvað gerist ef leiðtogar Katalóníu lísa yfir sjálfstæði frá Spáni?

Sjálfsagt vita margir að almenn atkvæðagreiðsla þar sem kjósendur voru spurðir um það hvort Katalónía ætti að vera sjálfstæð frá Spáni eða ekki - fór fram á Sunnudag. Þrátt fyrir að yfirvöld á Spáni reyndu allt sem þau gátu til að eyðileggja atkvæðagreiðsluna.

Violence erupts as Catalans vote on split from Spain

From batons to barbecues, Catalan vote exposes police divisions

Catalan leader accuses Spain of 'unjustified violence' in referendum crackdown

Leiðtogar héraðsstjórnar Katalóníu hafa sagt munu lísa yfir sjálfstæði frá Spáni, ef niðurstaða atkvæðagreiðslunnar er á þá lund að meirihluti atkvæða falli á þann veg!

Katalónía er að sjálfsögðu efnahagslega séð fullkomlega sjálfbær - ef út í það er farið, með nokkru stærra heildarhagkerfi en Portúgal, ca. 19% af heildarhagkerfið Spánar.

Hinn bóginn bendir ekkert til þess að spænsk yfirvöld hafi nokkurn hinn minnsta áhuga á að heimila héraðinu að - slíta sig frá Spáni.

1. Lagatæknilega séð, er aðgerð héraðsstjórnarinnar kolólögleg, og hefur stjórnarskrárdómstóll Spánar líst atkvæðagreiðsluna ólöglega.
2. Það er því fullkomlega í samræmi við lög Spánar, að um 5.000 manna lögreglulið sé sent af hálfu ríkisstjórnar Spánar - í tilraun til að eyðileggja atkvæðagreiðsluna.
3. Eins og mig grunaði, gerði héraðslögregla Katalóníu ca. 17.000 lítt til að trufla gang atkvæðagreiðslunnar - virðist hún því víða um Katalóníu hafa farið fram.
4. Meðan að spænska ríkislögreglan beitti sér einkum í Barcelóna borg sjálfri. Aðgerðir sem fengu mikla fjölmiðla-athygli.

--Héraðsstjórnin viðurkennir að spænska ríkislögreglan hafi nokkuð náð að trufla.

Þar sem að ríkisstjórn Spánar hefur líst alla aðgerðina lögbrot - þá má þess vænta að öllum líkindum að hún hundsi pent yfirlísingu héraðsstjórnarinnar um sjálfstæði.

Fyrir utan að, líklega mun Madríd - setja héraðsstjórn Katalóníu af, og taka yfir stjórn héraðsins. Sem er mögulegt að gera, í skilgreindu neyðarástandi.

Það þíddi líklega að héraðsstjórnin eins og hún legði sig, sennilega væri þá handtekin, og látin sæta refsiramma spænskra laga.

• Í kjölfarið þyrfti spænska ríkið líklega að senda þjóðvarðaliða til héraðsins, því líklegt virðist að héraðslögreglan hafi of mikla samúð með sjálfstæðishreyfingunni til að vera - samvinnuþíð.

--Það er þá spurning hvað mundi gerast, þaðan í frá?

En það væri a.m.k. tæknilega mögulegt að sjálfstæðishreyfingin eða a.m.k. hluti hennar, mundi þá gerast - róttækur.

Ég er að meina, það gæti jafnvel gosið upp - skæruhreyfing, eins og í Baskahéröðum í áratugi á árum áður.

--Hættan væri þá, að efnahagslega séð blómlegasta hérað Spánar yrði fyrir verulegu tjóni.

Ekkert af þessu er orðið enn - kannski munu þess í stað spænsk yfirvöld leita sátta.
Hinn bóginn virðast líkur þar um - ekki miklar ef mið er tekið af afstöðu Mariano Rajoy.

 

Niðurstaða

Ég held að lausn á þessari deilu sé ákaflega möguleg, ef vilji til að leita málamiðlana væri til staðar. En eins og ég benti á í gær, þá virðist deilan hafa hafist út af deilum um skattfé héraðsstjórnarinnar - sem hún vill fá að  nota heima fyrir. Eins og nú er, rennur það allt til Madrídar - og síðan skaffar Madríd skv. fjárlögum fé til baka.

Í Bretlandi hefur breska ríkisstjórnin nú árum saman heimilað Skotlandi að halda eftir hluta af skatttekjum, og Skotland fékk fyrir nokkru árafjöld töluvert sjálfsforræði.

Mig grunar að sambærileg réttindi mundu duga katalónum.
--Það væri mun skárra en að taka áhættuna af því.
--Að hugsanlega alvarleg átök gjósi upp, með öllu því tjóni sem slík átök geta valdið.

 

Kv.

Þjóðaratkvæðagreiðsla um sjálfstæði fer fram í Katalóníu gegn vilja stjórnvalda Spánar er reyna allt til að hindra og skemma framkvæmd

Eitt af vandamálunum er stjórnarskrá Spánar frá 1978 er segir - samband héraða við Spán órjúfanlegt. Stjórnarskrárdómstóll Spánar hefur fyrir bragðið lýst atkvæðagreiðsluna ólöglega. Ríkisstjórn Spánar með Mariano Rajoy í fararbroddi hefur ávalt sagt að það komi ekki til greina að heimila eða umbera að atkvæðagreiðslan fari fram.
--Ríkisstjórn Spánar hefur sent 5000 lögreglumenn, með fyrirskipanir um að tryggja að engar kosningamiðstöðvar verði settar upp í opinberum byggingum.
--Í sl. viku var fjöldi embættismanna héraðsstjórnar Katalóníu handteknir, fyrir óhlýðni við spænsk stjórnvöld og fyrir að umbera lögbrot.
--Á sama tíma var hald lagt á mikið magn kjörgagna af hálfu spanskra yfirvalda.

• Spænsk yfirvöld vilja meina að þau hafi lagt meira eða minna í rúst skipulag atkvæðagreiðslunnar.

Þrátt fyrir þetta segja 2/3 bæjar- og borgarstjóra í Katalóníu ætla heimila atkvæðagreiðslunni að fara fram.
--Búist er við miklum mannfjölda á götum og torgum helstu borga Katalóníu á sunnudag er atkvæðagreiðslan skal fara fram.

Og skipuleggjendur atkvæðagreiðslunnar segjast hafa virkjað varaáætlanir, að atkvæðagreiðslan fari fram. Virðist hugmynd skipuleggjenda að nota fjöldann til að torvelda ríkislögreglunni sitt starf.

Spain says most potential voting stations for Catalan vote closed

Catalans occupy 160 schools in bid to allow referendum

What happens after the Catalan vote takes place?

Ef allt fer sem horfir mætast stálinn sinn á sunnudag er atkvæðagreiðslan fer fram!

Áhugaverðasta spurningin snýr að héraðslögreglunni 17th. manna, ef þeir hafa sig lítt frammi er á reynir -- er vafasamt að 5.000 lögreglumenn - sem spænsk stjórnvöld sendu sérstaklega á vettvang, séu færir um að hindra að atkvæðagreiðslan fari fram.

En skipanir liggja fyrir frá spænskum yfirvöldum til lögreglumanna í héraðinu og þeirra sem spænsk yfirvöld sendu sérstaklega á vettvang - að gera allt til að hindra að atkvæðagreiðslan fari fram.

Catalonia’s economic strength fuels independence push

1. Katalónía er auðugasta hérað Spánar, um 19% heildarhagkerfisins.
2. Meðalhagsæld íbúa er vel yfir meðaltali spánar.
3. Katalónía hafi á að skipa blómlegri iðnaði en önnur héröð Spánar.
4. Og hafi Katalónía undanfarin ár fengið til sín hlutfallslega meiri erlendar fjárfestingu en önnur héröð Spánar.

Sumir telja að það sé ekki síst - hlutfallsleg efnahagsleg velsæld Katalóníu, er skapi áhugann á sjálfstæði frá Spáni. En mörgum í Katalóníu finnist blóðugt að sjá skattfé frá héraðinu fara til annarra héraða þ.s. skatttekjur er renna til Madrídar frá Katalóníu eru einnig ofan við meðaltal, vegna hlutfallslegs ríkidæmis héraðsins.

• Þetta auðvitað þíðir að það liggja miklir hagsmunir í því fyrir spænska ríkið, að halda í allt þetta skattfé.
• Og auðvitað fyrir fátækari héröð Spánar, að geta fengið hluta af því skattfé sem styrki frá ríkisstjórn Spánar.

--Líklega sé þar með stuðningur við sjálfstæði Katalóníu óverulegur utan Katalóníu sjálfrar.

Hinn bóginn virðist mér að harkan í nálgun spænskra stjórnvalda sé ekki líkleg til að sefa sjálfstæðisþorsta Katalóna. Það þveröfuga virðist mér sennilegt að ef spönskum stjórnvöldum tekst að hindra það að verulegu leiti að atkvæðagreiðslan fari fram, þá sé það líklegt að gera mörgum katalónskum sjálfstæðissinnum heitt í hamsi.

 

Niðurstaða

Það er ólíkt til að jafna nálgun stjórnvalda á Spáni og stjórnvalda í Bretlandi. En fyrir örfáum árum heimiluðu bresk stjórnvöld almenna atkvæðagreiðslu um sjálfstæði Skotlands. Sú atkvæðagreiðsla eins og flestir ættu að muna fór þannig að naumur meirihluti greiddra atkvæða studdi áframhaldandi samband skotlands við Bretland.
--Bresk yfirvöld höfðu lofað fyrirfram að virða niðurstöðuna hvor sem hún yrði.

Mér virðist það sé alveg möguleiki til staðar að aðfarir spænskra stjórnvalda geti orsakað á einhverjum enda - átök við sjálfstæðissinnaða Katalóna. Þá meina ég átök sem feli í sér eitthvað meira en fjölmennar mótmælastöður á götum og torgum.
--Ef spænsk stjórnvöld vildu vera skynsöm, ættu þau að boða allar héraðsstjórnir Spánar til viðræðna um framtíðar fyrirkomulag sambands þeirra við Spán.

En lausnin getur vel legið í auknu sjálforræði, og því að héröð haldi eftir hluta skatttekna -- í stað þess að féð renni allt til Madrídar og einungis til baka í samræmi við vilja og dynnti stjórnvalda í Madríd.
--En það virðist að deilan við Katalóníu hafi byrjað sem deila um skattfé.

 

Kv.

Viðskiptahalli Bandaríkjanna hverfur af sjálfu sér á nk. 20-40 árum

Afleiðing tækniframfara en svokallað "additive manufacturing" eða "3D printing" er talið að verði praktísk aðferð í fjöldaframleiðslu -- margvíslegs neytendavarnings.
--Eftir því sem framleiðsla á varning breiðist út með þeirri aðferð.
--Muni þörf iðnríkja fyrir innflutning dragast saman.

Starfsmenn ING tóku saman eftirfarandi skýrslu: 3D Printing: Threat to global trade.

Þessi mynd er tekin úr henni -- Financial Times fjallaði einnig um málið:

3D printing to wipe out 25% of world trade by 2060 – report.

Tvær sviðsmyndir eru dregnar upp!

Sérfræðingar ING segja að miðað við núverandi hraða á þróun þrívíddar-prenttækninnar, þá áætli þeir að 2060 muni útbreiðsla fjöldaframleiðslu með þeirri tækni - minnka alþjóðaverslun um 25%. Helmingur alls fjöldaframleidds varnings verði þá framleiddur með þrívíddar prentun.

Ef fjárfesting í þrívíddar prenttækni 2-faldaðist hver 5 ár mundi hraðinn á þróuninni aukast og sbr. sviðsmynd 2 á myndinni að ofan -- mundu sömu áhrif koma fram 2040.

1. Fyrir iðnríkin þíði þetta að innflutningur minnki, að stórfelld aukning verði í varningi sem framleiddur sé í landinu sjálfu.
2. Hinn bóginn sé aðferðin ekki mannaflafrek - tækin verði tölvustýrð og algerlega sjálfvirk.

Þannig að þó framleiðslan flytjist heim - skaffi það ekki framleiðslustörf.
Þó einhver fjöldi tæknimanna fái líklega störf við viðhald tækja. Og það verði þörf fyrir einhvern fjölda forritara að auki.

• Fyrir utan er önnur sjálfvirk framleiðslutækni í vexti.
• Ofangreint eru einungis áætluð áhrif af frekari útbreiðslu þrívíddar prenttækni.

--En útbreiðsla róbótískrar framleiðslutækni, en róbótar geta verið margt annað en 3-víddar prentarar, muni fylgja sambærileg áhrif - að færa framleiðsluna heim, að draga úr heims viðskiptum.
--Þessi tækni muni augljóslega breyta heiminum mikið, og langt í frá eru allar þær breytingar auðfyrirsjáanlegar.

 

Niðurstaða

Eins og ég hef áður bent á, þá sé afstaða Trumparanna í Hvítahúsinu einfaldlega úrelt. Framtíðartækni sé hvort sem er á næstu árum að færa framleiðsluna heim. Að smá þurrka út viðskiptahalla. En án þess að við það skapist þau framleiðslustörf sem Trumparinn hefur lofað.

Ég hugsa að megin áhrif brambolts Trumps verði þau að flýta fyrir þessari þróun.
Ég meina að ef fyrirtækin setja upp nýjar verksmiðjur í Bandaríkjunum.
Verði þær skv. nýjustu tækni - þ.e. eins róbótískar og mögulegt sé, þegar.

• En störfin sem hann lofaði verkamönnumum er kusu hann, líklega verði ekki til.
  --Þó framleiðslan færðist að einhverju verulegu leiti til baka.

Það sé hin eiginlega ógn við framleiðslustörf, útbreiðsla framleiðslutækni sem krefjist ekki vinnandi handa.
--Það verði viðfangsefni nk. kynslóða, hvernig á að bregðast við hratt vaxandi atvinnuleysi sem líklega muni verða á nk. áratugum.

Kv.

Erdogan með miklar hótanir á íraska Kúrda í kjölfar almennrar atkvæðagreiðslu um sjálfstæði

Allt í senn - stjórnvöld í Teheran, Bagdad og Ankara - hafa fordæmt almenna atkvæðagreiðslu í írösku Kúrdahéröðunum um sjálfstæði sem haldin var sl. mánudag. Skv. yfirvöldum í Erbil, höfuðstað íraskra Kúrda - birtist mjög eindreginn vilji íbúa til sjálfstæðis:

Erdogan cranks up warnings after Iraqi Kurdish independence vote

Baghdad piles pressure on Iraqi Kurds to reverse overwhelming independence vote

Erdogan ætlar að funda með stjórnvöldum í Bagdad!

Spurning hvað verður akkúrat rætt á þeim fundi: Turkey will deal with Iraqi central government, PMs to meet soon. Erdogan hefur þegar rætt við Pútín: Erdogan, Putin discuss Iraqi Kurdish referendum - Turkish presidential sources.

Auki bendi ég á þessa frétt:  "We have the tap": Turkey's Erdogan threatens oil flow from Iraq's Kurdish area. Olíumarkaðir hafa áhyggjur: Oil climbs as tension over Iraqi Kurdistan rises.

Að mörgu leiti er núverandi ástand besta tækifæri Kúrda til sjálfstæðis, en ríkisstjórn Donalds Trump virðist hafa vopnað sveitir Kúrda enn betur en hafði verið gert í tíð Obama. Og bandaríkin virðast hafa komið sér vel fyrir á svæðum Kúrda -- skv. fréttum birtu tyrknesk yfirvöld kort af 10 bandarískum herstöðvum á svæði Kúrda í Írak.
--Þ.e. vitað þegar svokallað "Euphrates Shield" aðgerð Tyrkja var í gangi á sl. ári, komu bandarískar sveitir sér fyrir á svæði Kúrda nærri því svæði sem Tyrkjaher var - væntanlega til að stoppa í þann möguleika að Tyrklandsher mundi ráðast inn á svæði Kúrda í Sýrlandi.

Sveitir Kúrda hvort sem er í Írak, Peshmerga - eða Sýrlandi, YPG - borið hita og þunga af velheppnaðri gagnsókn gegn ISIS. Og er nú svo komið að sveitir ISIS hafa mestu verið þurrkaðar út í Írak, og umráðasvæði ISIS í Sýrlandi er mjög minnkað.
--Maður veltir fyrir sér hvað Bandaríkin eru að pæla, þá meina ég í lengra samhengi.

En Kúrdahéröðin eru farin að líta töluvert út eins og bandarískt "protectorate."
--Það virðist að Kúrdar geti vel sætt sig við slíkar lyktir mála.

 

Fyrir bragðið virðist bein hernaðarárás á Kúrda ekki líkleg

En Erdogan getur verið að skipuleggja samræmdar aðgerðir til þess að - efnahagslega svelta Kúrda héröð í Írak. Hótun um að Kúrdar muni bráðum ekki eiga fyrir - brauði í matinn.

• Þess vegna auðvitað hækkar á olíumörkuðum.

En þ.s. héröð Kúrda eru landlukt, þurfa þau á því að halda að olían fari um önnur lönd á leið til markaðar -- leiðsla sem liggur í gegnum Tyrkland, og önnur leiðsla sem liggur til Persaflóa í gegnum Írak.
--Tæknilega unnt að flytja olíu með tankbílum, en mun kostnaðarsamara.

Það verður forvitnilegt að fylgjast með þessu.

1. En löndin í kring hafa skipulega um áratugi hindrað sjálfstætt Kúrdistan.
2. Það sé hrun Sýrlands og Íraks, sem geri sjálfstætt Kúrdistan líklega mögulegt.

En Írak, sem enn dreymir um að hindra sjálfstæði Kúrda, Íran sem hefur fjölmenn Kúrdahéröð ásamt Tyrklandi þ.s. býr enn meiri fjöldi Kúrda -- telja sig hafa ástæðu til að kremja sjálfstæðishreyfingar Kúrda hvar sem þær birtast.

--Eftir að funda í Bagdad, ætti Erdogan einungis eftir að funda í Teheran.
--Til að samræma aðgerðir gegn Kúrdum.

Spurning hvort Bandaríkin gera eitthvað? En samræmdar aðgerðir af ofangreindu tagi, gætu ógnað þeirri stöðu sem þau hafa byggt upp í Kúrdahéröðum. Þau gætu sent hjálpargögn og mat með flugvélum, ásamt peningum -- til að halda Kúrdum á floti. Ef þau vilja!
--Það getur vel verið að þau einmitt geri slíkt.

Ekki endilega vegna þess að þau elski Kúrda - heldur lítur vaxandi mæli svo út að Kúrdar séu hentugir bandamenn fyrir Bandaríkin í Miðausturlöndum.
--Að vissu leiti gætu Kúrdahéröð orðið mótvægi við áhrif Írans á svæðinu.
Og með því að hafa áfram herstöðvar í Kúrdahéröðum, geta Kanar hindrað tyrkenska innrás í Kúrdahéröð.

Ekki víst að Bandaríkin hafi gríðarlega áhyggjur yfir pyrring Erdogans.

 

Niðurstaða

Hvað gerist í kjölfar sjálfstæðisatkvæðis í Kúrdahéröðum í Írak - er fullrar athygli vert. En meðan að Bandaríkin hindra hugsanlega tyrkneska innrás í Kúrdahéröð með staðsetningu bandarísks herliðs á svæðum Kúrda. Þá sé lítið annað í stöðunni fyrir Erdogan - en að samræma efnahagsaðgerðir gegn Kúrdum. Vegna þess að svæði Kúrda eru landlukt geta þær aðgerðir haft mikla virkni.

Bandaríkin á hinn bóginn geta haldið Kúrdum á floti, ef þau kjósa svo.
Í ljósi þess að Kúrdar virðast hafa verið mikilvægustu bandamenn Kana gegn ISIS.
Má vera að það verði einmitt svo -- ráðlegging; fylgjast með fréttum.

 

Kv.

Stórsigur AfD í Þýskalandi flækir myndun næstu ríkisstjórnar Angelu Merkel! Ekki rétt að Merkel hafi búið til flóttamannakrísuna, en hún brást hún rétt við henni?

Ákvörðun Angelu Merkel sumarið 2015 að opna landamæri Þýskalands fyrir innflytjendum er mjög víða misskilin - en sú ákvörðun hefur verið ákaflega harkalega gagnrýnd. En útkoman varð sú að liðlega 1 milljón hælisleitenda og flóttamanna streymdi til Þýskalands.

1. Málið var að Merkel var í ákaflega þröngri stöðu - gat einungis valið milli slæmra kosta.
   --Spurningin var einungis - hvað var verri kosturinn.
2. En til að ryfja upp, hófst Sýrlandsstríðið 2011 - rúmlega 5 milljón Sýrlendinga flúðu átökin til nágrannalanda, flestir til Tyrklands en margir einnig til hinna nágrannalandanna.
3. Frá og með 2012 var vaxandi straumur flóttamanna frá Sýrlandi til Evrópu - það bættist við annað aðstreymi fátæks fólks lengra að í atvinnuleit.
4. Aðstreymið var þegar orðið mjög mikið 2014.

--Það var um haustið og veturinn það ár, sem kröfur Ítalíu og Grikklands, á þann veg að önnur ESB aðildarlönd deildu vandanum, urðu mjög háværar - en önnur ESB aðildarlönd höfðu fram að þeim tíma pent látið sem flóttamannavandinn væri ekki til, ekki tekið við flóttamönnum frá Ítalíu og Grikklandi, þar sem flóttamönnum fjölgaði hratt.
--Framvkæmdastjórn ESB samdi drög að samkomulagi þ.s. aðildarlöndin mundu deila flóttamönnunum milli sín í samræmi við reikniformúlu er tók mið af stærð lands og fjölmenni -- um vorið 2015 fór fram ein af þessum stóru ráðstefnum meðlimalanda ESB þ.s. rætt var slíkt samkomulag.
--Lyktir þess fundar var að það samkomulag var samþykkt í veginni atkvæðagreiðslu - gegnt andstöðu sérstaklega Ungverjalands.

• Þegar á reyndi neitaði forsætisráðherra Ungverjalands að taka þátt í samkomulaginu, og lokaði landamærunum snarlega.

--Samkomulagið hrundi þá um leið, því fj. annarra landa hætti þá einnig við þátttöku.

1. Þegar þarna kom við sögu, sögðu fulltrúar Grikklands og Ítalíu Merkelu það -- að löndin mundu opna landamæri sín, heimila flóttamönnum að vafra yfir þau eins og þeim sýndist.
2. Þegar þarna kom við sögu voru mörg hundruð þúsund flóttamanna og hælisleitenda staddir í Ítalíu og Grikklandi.

• Merkel tók þá snögga ákvörðun - án þess að ræða hana við fulltrúa landa í sínu næsta nágrenni, að taka við flóttamönnum er voru komnir til Grikklands og Ítalíu.

Þetta var auðvitað biðleikur hjá henni - en um sumarið 2015 hóf Merkel viðræður við Tyrkland.
En sumarið 2014 hafði megin flóttamannastraumurinn legið yfir Miðjarðarhaf. En vorið og sumarið 2015 lá hann þess í stað gegnum Tyrkland og yfir Marmarahaf til Grikklands.
Þó það væri gagnrýnt af mörgum þá náðist um haustið 2015 samkomulag við Erdogn af Tyrklandi, samkomulag sem tók gildi um vorið 2016 og hefur síðan virst nokkurn veginn virka.

• Ég veit þessa hluti vegna þess að ég hef fylgst mjög vel með fréttum af krísum innan ESB.

Margir hafa spurt sig, af hverju tók Merkel þessa ákvörðun?

1. Hún var náttúrulega undir tímaþrýstingi, þ.e. Ítalía og Grikkland voru að opna landamæri sín í norður átt, hleypa hundruðum þúsunda flóttamanna lausum -- til að vafra um Evrópu.
2. Þessi ákvörðun Grikklands og Ítalíu var augljós ógn við -- fyrirkomulag um ferðafrelsi innan ESB og opin landamæri milli aðildarríkjanna.
3. En Grikkland og Ítalía - voru sjálf stödd í örvæntingar-ástandi. Þ.s. önnur aðildarlönd höfðu hreinlega fram að þeim tíma - leitt krísuna hjá sér. Meðan hafði vandinn safnast upp innan Grikklands og Ítalíu.
   --Það var eins og að fj. fólks í Þýskalandi hefði aldrei frétt af flóttamannakrísu fyrr en sumarið 2015.
   --Samt hafði hún verið að hrannast upp árin á undan.
   --Köllum þetta, neyðarákvörðun Grikklands og Ítalíu, til að kalla fram viðbrögð.
4. Með því að ákveða að hleypa fólkinu til Þýskalands -- getur verið að Merkel hafi bjargað mikilvægum þætti innra markaðar ESB, þ.e. opnum landamærum.
   --En um haustið 2015 fór fj. aðildarlanda ESB að loka landamærum sínum við Grikkland og Ítalíu.
   --Klárlega var - Innri Markaðurinn sjálfur í stór hættu.
5. En með því að taka við 1.000.000 flóttamönnum rúmlega, þá minnkaði Merkel þrýstingin á - Innra-markaðinn, keypti sér sennilega tíma sem hún notaði til að semja við Erdogan! En Innri-markaðurinn er mjög mikilvægur fyrir þýskt atvinnulíf.
   --Hann var greinilega í stórhættu.
   --En viðbrögð hinna landanna hefðu örugglega orðið mun stærri, ef Þýskaland hefði ekki það ár tekið við bróðurparti aðstreymisins.

Um haustið og veturinn var síðan samið við Erdogan, og það samkomulag tók gildi snemma árs 2016.
Það var erfitt samkomulag, þíddi m.a. að ESB neyddist til að opna aftur á aðildarviðræður við Tyrkland -- þrátt fyrir að Tyrkland sé víðs fjarri því að uppfylla reglur ESB.
Kröfur Tyrklands leiddu auðvitað til þess að það tók allan veturinn að ná samkomulagi.

1. En samkomulagið virðist virka.
2. Það sést á því, að miklu færri flóttamenn hafa síðan streymt til ESB, þ.e. 2016 og 2017.

Sumarið 2017 hefur Merkel ásamt forsætisráðherra Ítalíu, verið að vinna með stjórnendum í Tripoli í Líbýu, til að minnka steymi flóttamanna yfir Miðjarðarhaf.
Það virðist hafa virkað a.m.k. að einhverju leiti: Spurning hvort Evrópuvirkið gegn flóttamönnum - gangi upp?

Mín skoðun er sú að Angela Merkel hafi gert sitt besta í þröngri stöðu.
Og lít ekki á harðar fordæmingar sem sanngjarnar!

1. Merkel svaraði blaðamönnum sl. mánudag þannig: "If I consider that decision again, and think of what the alternatives were, for example using water cannon [on the refugees], I come to the conclusion that it was the best decision,"
2. "But she was also at pains to stress her belief that the situation would not be repeated, due to mechanisms that had since been put in place, including humanitarian aid and the EU’s controversial refugee deal with Turkey."

Mér virðist aðstæður raunverulega breittar, þ.e. samkomulagið við Tyrkland virðist halda. Flóttamenn hætta samt ekki að streyma að, en þeir hafa ekki gert það í nærri sama fjölda og áður en samkomulagið við Tyrkland tók gildi.
--Það samkomulag var algerlega verk Merkelar - mjög gagnrínt af mörgum, en virðist ganga upp.

En útkoman er sú að AfD vann stórsigur og Merkel er í erfiðri stjórnarmyndun!

1. Kristilegir Demókratar....33%
2. Þýskir kratar.............20,5%
3. AfD.......................12,6%
4. Frjálsir Demókratar.......10,7%
5. Vinstri....................9,2%
6. Grænir.....................8,9%
7. Aðrir flokkar samanlagt....5,1%

En eftir mikið fylgistap vilja kratar ekki lengur stjórnarsamstarf. Þannig að Merkel þarf að mynda stjórn með Frjálsum Demókrötum og Grænum. Og það verður alls ekki auðvelt, þar sem stefna þeirra flokka í atriðum er á víxl. T.d. sé stefna Frjálsra og Græningja þveröfug í málefnum flóttamanna.

Germany’s ‘Jamaica’ option an arduous route for coalition hopefuls

Merkel faces tough coalition talks as nationalists enter German parliament

Merkel starts challenging task of trying to form coalition government

Það sem virðist hæfileiki Merkelar er að - finna miðjuna í pólitísku samstarfi.
Þannig að reikna má væntanlega með því að - stefnan gegn flóttamönnum verði harðari að einhverju leiti, en ekki að miklu leiti.

Frjálsir Demókratar vilja lægri skatta og setja sig fram sem atvinnulífsflokk.
Meðan að græningjar leggja áherslu á að leggja af kolabrennslu og flýta fyrir afnámi sprengiheyfla í bifreiðum.
--Það er búist við löngum samningaviðræðum.
--En talsmenn beggja flokka á mánudag þó þeir áður hafi talað niður þennan möguleika - voru gætnir í orðum, og lögðu á mánudag áherslu á hvað þeir séu sammála um, meðan þeir fóru færri orðum um ágreiningsmál en áður.

M.ö.o. virðast báðir nú vilja láta á það reyna hvort stjórnarmyndun með Kristilegum Demókrötum Merkelar gangi upp.

 

Niðurstaða

Til lengri tíma litið er hið eiginlega vandamál -tel ég- það að Miðjarðarhafið er fært yfir á litlum bátum -- nokkurn veginn hvar sem er frá suðurströnd Miðjarðarhafs. Það koma stormar við og við, en þeir eru ekki með tíðni storma á Atlantshafi né yfirleitt af sambærilegum vindstyrk. Oftast nær séu ríkjandi staðvindar stöðugir - breytilegir eftir árstímum. Veður flesta daga árs, mild. Síðan bætist við að fjarlægðir yfir ef siglt er beint í norður eru ekki það stórar.

Flóttamenn hafa margar leiðir yfir Miðjarðarhafið yfir til Evrópu. Þær auðveldustu eru þær stystu. En þeir geta alveg siglt beint til Frakklands - ef t.d. Frakkland lokaði við Appenina fjöll.
--Til þess að halda aftur af straumnum, þarf ESB líklega að múta stjórnvöldum allra landanna á strönd N-Afríku, með drjúgum fjárframlögum.
--Sl. sumar hefur ESB verið að styrkja stjórnina í Tripoli í Líbýu með slíkum fjárframlögum, gegnt því að þau hindri flóttamenn í því að leita út á hafið.
--En þess gætir þegar, að flóttastraumurinn sé að leita annarra leiða ekki síst yfir til Spánar. En öll suður-ströndin -ég ítreka- er fær yfir.

• Aftur á móti er engin leið að vita hversu vel slík lausn dugar til lengdar. Þar sem að flóttamenn eða fátækt fólk á leið til Evrópu þá safnast upp í þeim löndum í staðinn.
  --ESB þyrfti þá væntanlega stöðugt að auka fjárframlög til landanna í N-Afríku.
  --Eða að búa við þann möguleika, að þau slepptu snögglega miklum fjölda fólks yfir hafið.

Þetta auðvitað þíðir að ríkisstjórnir landanna á svæðinu, ekki einungis Tyrkland -- verða með öfluga leið til þess að kríja út peninga frá ESB.

En á sama tíma er erfitt að koma auga á hvað annað ESB getur gert.
Því klárlega vilja íbúar Evrópu margir hverjir ekki fá þetta fólk til sín.

En auðvelt er að sjá að uppsöfnun flóttamannabúða verður stórfelld í framtíðinni.
Þegar innan Líbýu blasir við sú útkoma að þeim er haldið við hræðilegar aðstæður.
--Þ.e. einmitt ein hættan, að þetta verði að -einangrunarbúðum- sbr. "concentration camps" með vopnuðum vörðum - varðturnum, gaddavír - jafnvel rafmagnsvír.
--Eiginlegum fangelsum fyrir flóttamenn.

Erfitt er að sjá að til lengri tíma ef sú er raunin að endirinn sé líklegur að vera góður.
Mér finnst líklegt að stór mannlegur harmleikur sé framundan, það getur tekið áratug fyrir krísuna að hefjast fyrir alvöru, en að þeim tíma liðnum gæti meira eða minna öll N-Afríka sprungið.
En auðvelt er að sjá að uppsöfnunin getur smám saman farið að ógna samfélagslegum friði innan landanna í N-Afríku - m.ö.o. ógnað innri stöðugleika þeirra landa fyrir rest, en talið er að fjölmennar flóttamannabúðir Palestínumanna innan Líbanon hafi raskað jafnvæginu í því landi og leitt til borgarastyrrjaldarinnar þar er stóð allan liðlangan 9. áratuginn.
--Sambærilegir hlutir gætu endurtekið sig í allri N-Afríku!
--Þá auðvitað mundi allt kerfið til varnar flóttamönnum þá endanlega hrynja í rjúkandi rústir.
-----------------
Fyrir utan þessar pælingar þá verður áhugavert að fylgjast með tilraunum Merkelar að mynda stjórn eftir kosningar. Það lítur ekki út fyrir að verða líklega auðvelt.

 

Kv.