Skötuselsmálið - stormur í vatnsglasi?

Fyrir mér, þá er hlið á skötusels málinu, er ekki hefur fengið fjölmiðlaumfjöllun, sem ég hef nokkrar áhyggjur af, en þ.e. sú staðreynd, að miðað við að útgefinn kvóti í skötusel var 2.500 tonn, þá er sú viðbót sem ráðherra er heimilt að viðbótarúthluta þ.e. 2.000 tonn, hvorki meira né 80% aukning á þann útgefna kvóta er áður var gefinn út í samræmi við ráðleggingar vísindamanna.

Skv. nýrri frétt, ætlar ráðherra á næstunni að úthluta 500 tonnum af þessu, sem er þá eitt og sér 20% aukning, á áður gildandi kvóta.

Fimm hundruð tonn af skötu- selskvóta til sölu. Ráðherra segir um góða búbót að ræða

Auðvitað, þ.s. þetta er heimildarákvæði, þá á eftir að koma í ljós, hvort ráðherra nýtir þetta.

En, spurningin er um hvaða fordæmi við viljum setja?

Það er ákveðinn popúlismi til staðar núna, úti í þjóðfélaginu, sem heldur því fram, að lítið mark sé takandi á ráðum fræðinga Hafrannsóknarstofnunar, - ein línan er þá að nóg sé af fiski í sjónum, meira en þeir fræðingarnir halda - önnur er sú, að grisja eigi fiskistofna hér við land, því þeir hafi ekki nægt æti.

Hvorug kenningin, styðst við nein viðurkennd vísindi.

Einn fáránlegur frasi, sem oft er endurtekinn er "að ekki sé hægt að geima fisk í sjónum".

 

Spurningin, er af hverju þessi aðferð er valin?

Þ.e. sannarlega full ástæða til að endurskoða kvótakerfið, og þá ekki síst, til þess að koma á alvöru veiðigjaldi svo megnið af auðnum, renni ekki eins og nú er nær einungis í vasa fámennrar elítu.

En, er rétt að gera það með aðferð, sem á sama tíma, grefur undan, þeirri stefnu sem hefur verið miðað við fram að þessu, að úthluta ekki mjög mikið meira af afla, en þ.s. vísindamenn leggja til?

Það hefur einmitt verið kjarni, veiða hér við land, að ákvörðun um heildarafla, hefur verið studd af vísindalegum gögnum.

Þó svo, að oft hafi nokkru meira verið veitt, en vísindamenn hafa lagt til, hefur aldrei verið á milli úthlutaðra veiðiheimilda, og tillagna vísindamanna, neitt ginnungsgap - eins og t.d. á milli kvótaúthlutunar í löndum Evrópusambandsins og tillagna vísindamanna þar.

Er það ekki einmitt á okkar ábyrgð, að ofveiða ekki þá fiskistofna sem hér eru við land?

Er því ekki óskynsamlegt, að vera að setja fordæmi um, að líta með stórfelldum hætti framhjá ráðleggingum okkar helstu fiski- og haffræðinga?

Er það ekki einmitt eitthvað, sem við eigum að leggja áherslu á, vernd náttúrunnar?

Gengur þá ekki þvert á það markmið, sú stefna sem ákveðnir popúlistar halda fram, að óhætt sé að veiða - ekki bara meira en ráðlagt er - heldur miklu meira?

Erum við ekki nógu ílla stödd í dag?

Þurfum við einnig, ofan á að hafa stórskaðað okkar efnahag, að stefna að því að eyðileggja fiskistofnana?

 

Kv.

 

Viðbrögð mín við frétt Fréttablaðsins "Árstöf vegna Icesave kostar 50 milljarða"

e-mail til [e-mail], en hann skrifaði frétt, sem sjá má í Fréttablaðinu í dag, 29. mars 2009.

 

Sæll, og þakka þér fyrir margt ágæta fréttaskýringu,

ég ætla þó að koma með nokkur atriði, sem skipta að mínu mati mjög verulegu máli í þessu samhengi. Málið er, að mín skoðun er, að í reynd sé Icesave málið ekki lykilatriði í því samhengi, sem þú veltir upp, heldur séu aðrir þættir fullnægjandi skýringabreytur:

*Skuldatrygginga-álag Íslands er um 450 (Skv. nýjum fréttum er álagið lækkað í 375 punkta) punktar, þ.e. lán til Íslands eru á 4,5% viðmiðunar áhættuálagi. En, þetta er býsna hátt mat markaðarins fyrir skuldatryggingar, á líkum þess að Ísland fari í greiðsluþrot. En, þ.s. vert er að hafa í huga, er að markaðir úti með ríkisskuldabréf og bankar, taka mið af þessu.

*Ég bendi einnig á, að þetta er cirka helmingur þess skuldatryggingaálags, er bankarnir okkar höfðu rétt fyrir hrun. Að auki, þrátt fyrir erfið mál, er Grikklands samt enn sem komið er, ekki með eins hátt skuldatryggingaálag, þ.e. 350 punktar eða 100 punktum
lægra.

*Ég vil kenna skuldatryggingaálagi Íslands, mest um núverandi lántökuvandræði Íslands, síðan kreppan skall á hérlendis eftir hrunið. Þau vandræði, bitna að sjálfsögðu einnig á opinberum fyrirtækjum eins og OR og LV þ.s. þau geta ekki haft lægra áhættuálag, en sjálfir eigendur þeirra er bera endanlega ábyrgð á þeirra skuldum.

*Ég vil að auki, benda á, að skuldatrygginga-álag bankanna, hélst hátt samfellt frá litlu kreppunni 2006 fram að hruni í október 2008. Eins og þú eflaust manst, þá fannst bankastjórunum, mat markaðarins með skuldatryggingar mjög ósanngjarnt, sökuðu útlendinga um að skilja ekki aðstæður Íslands sem skildi, fullyrtu sí og æ, allt fram að hruni, að þeir stæðu vel. Mér finnst áhugavert að bera þessa sögu, saman við þ.s. er að gerast á Íslandi, eftir hrun. En, mín upplifun er að stjórnvöld, séu sí og æ eins og bankastjórarnir, að gefa út of bjartsýnar yfirlýsingar um vænta framvindu mála.

*Spurningin er þá, af hverju er skuldatryggingaálagið svona hátt?
A) Hugsanlegt er að niðurstaða ársuppgjörs 2009 fyrir þjóðfélagið gefi vísbendingu, en þú hefur eflaust heyrt að endanleg tala um afgang af vöruskiptum, hljóp á 90 milljörðum, sem er Íslandsmet.
B) En, færri hafa heyrt að, þrátt fyrir þetta var halli á viðskiptum Íslands við útlönd, sem hljóp á 50 milljörðum, en hann kemur fram, þegar vextir af erlendum skuldbindingum eru teknir með í reikningsdæmið.
C) Þessi mismunur var að sjálfsögðu tekinn af gjaldeyrisvarasjóði landsmanna, sem lækkaði þá fyrir bragðið.
D) Grunnvandinn í hnotskurn, er þá að eins og stendur, duga tekjur landsmanna ekki fyrir vöxtum af erlendum skuldbindingum.
E) Það má vera, að erlendum aðilum, finnist ekki augljóst að svar ríkisstjórnarinnar og AGS, sé hið eina rétta, að bregðast þá við því vandamáli, að tekjur duga ekki fyrir skuldum, með því að hækka skuldirnar.
F) Þar má einmitt vera, að hnífurinn standi í kúnni, þ.e. að markaðurinn einfaldlega trúi ekki að þetta plan, sé rétta leiðin út úr ógöngunum.
F) Ég bendi á gagnrýni Stiglitz á slíkar hugmyndir:
http://upptokur.hi.is/Player/default.aspx?R=138d2c27-915c-4c5d-a853-6256931f31e1

 

• Hann er mjög gagnrýninn á þá hugmynd AGS, sem einnig hefyr verið notuð í ímsum öðrum löndum, sem einnig ímsir hérlendir hafa gangrýnt, að taka peninga að láni til að setja í gjaldeyris varasjóð. (Hann ræðir AGS frá 57 mínúutu til cirka 70 mínútu.) (En,einn helsti punkturinn er sá, að ríkið þarf að velta kostnaðinum af slíkri lántöku yfir á hagkerfið, t.d. í formi hækkaðra skatta, og það þá íþyngir hagkerfinu, einmitt þegar þ.e. að ganga í gegnum kreppu. Hann virðist ekki telja, að hugsanlegir kostir slíkrar lántöku vegi upp ókostina, af lántökunni sjálfri, bendir m.a. á, að sögulega séð, sé það freisting fyrir seðlabanka ríkja, að nota einmitt slíkt fé, og þá til að viðhalda ívið hærra gengisskráningu, en myndi orsakast á frjálsum markaði. Hann greinilega telur, að slíkt hærra gengi en ella, sé þá annað íþyngjandi atriði, ofan á sjálfan lántökukostnaðinn.)
• 83-87 mínúta, leggur hann áherslu á, að við höldum krónunni, og spilum með hana af skynsemi.
• 88-101 mínútu minnist hann á Thailand og Ísland, telur þ.s. hann kallar þriðju leið, vera sú ákjósanlegustu fyrir okkur. Hún snýst um betri peningastjórnun, en Ísland hefur auðsýnt fram að þessu, og skynsama hagstjórn.

F) Ég veit ekki af hverju, þessi harða gagnrýni Stiglitz er fallin fólki úr minni. En, spurning sem ég bið þig að velta fyrir þér, er af hverju þú heldur sjálfur, að slík lántaka bæti ástand Íslands? En, það hlýtur að vera ljóst, að land sem nú þegar á ekki fyrir vöxtum af erlendum skuldbindingum, hlýtur mjög eðlilega að teljast vera í umtalsverðri hættu á gjaldþroti ef ekki tekst að snúa þeirri þróun við, sem hagkerfið okkar er í um þessar mundir, að vera í viðvarandi og stöðugum samdrætti. Mér er ekki ljóst, að þessi lántaka bæti úr því grunnvandamáli, að Ísland á ekki fyrir vöxtum af núverandi skuldum. Þ.s. sú lántaka gerir, er að búa til stærri sjóð sem síðan er hægt að nota, til að standa straum af öðrum lánum. En, af þessum lánum þarf síðan að greiða, á einhverjum tímapunkti. Og, ef ekki tekst að
framkalla hagvöxt, þá heldur samdrátturinn áfram, tekjur ríkisins halda áfram að skreppa saman, skuldir hækka sem hlutfall af landsframleiðslu. Halli ríkisins eykst, og þar með hraðinn á aukningu skulda.

G) Mín skoðun er, að fjármögnun framkvæmda sé í vandræðum, vegna þess, að mat útlendinga á stöðu Íslands, og einnig framtíðarmöguleikum, miðað við núverandi aðstæður og stefnu, leiði til þess að lán til hins opinbera og fyrirtækja í eigu þess, séu eingöngu fáanleg á kjörum sem séu það dýr, að framkvæmdir bera sig ekki skv. þeim lántökukostnaði. Ég sé ekki, að lausn Iceave breyti þessu, þ.s. það breyti ekki þeim grunnvanda, að Ísland á ekki núna fyrir greiðslum af vöxtum, og er því smám saman að ganga á forða sinn. En, ekki auka þessar lántökur tekjustreymi landsins. Þannig, að þ.s. ég er að segja, að þó Icesave leysist með einhverjum hætti, þá breytist þetta ástand ekkert endilega.

H) Ég bendi einnig á, að í nýlega seldi Grikkland stórann lánapakka, á milli 6-7% vöxtum. Hafðu í huga, að skuldatryggingaálag Grikklands er 100 punktum lægra.

I) Að auki, verður á þessu ári, sett heimsmet í því magni skulda, sem ríki heims hyggjast fjármagna á heimsmörkuðum með skuldir. Sem dæmi, Grikkland eitt og sér, ætlar að fjármagna 20 milljarða Dollara af ríkisskuldabréfum, á þessu ári einu sér - og er þá Grikkland einungis 3% af hagkerfi Evrópusambandsins. Þetta skiptir máli, þ.s. þetta þíðir
að á þessu ári, verður ofgnótt framboðs af ríkisskuldabréfum. Ef við miðum við lögmál framboðs of eftirspurnar, þá hefur þetta í för með sér, að kaupendur geta gert meiri kröfur, verið vandfýsnari. Áhrifin af því, eru að þetta þrýstir upp, þeim vöxtum sem þau ríki sem teljast tiltölulega áhættusöm, þurfa að bjóða fjárfestum. Með öðrum orðum, vaxtamunur á milli þeirra ríkja sem teljast tiltölulega áhættusöm og þeirra sem teljast áhættuminni, er á uppleið.

J) Útkoman er sú, að fátt bendir til, að nokkur möguleiki sé á - óháð Icesave málinu - að fjármagna opinberar framkvæmdir hérlendis, á þessu ári. Næsta ár, er ekki endilega mikið betra, því mjög mörg ríki - þau hin sömu er neyðast til að fjármagna stórfelldan halla sinn á markaði með skuldir - verða einnig með mikinn halla á næsta ári sem þá einnig þarf að fjármagna.

Hvernig vil ég leysa málið?

Eins og ég sé þetta, er plan ríkisstjórnarinnar og AGS þegar hrunið, þ.s. mín rökstudda skoðun er að, fjármögnun framkvæmda sé ekki á leiðinni, ekki bara á þessu ári, heldur verði sama staða mjög sennilega uppi á því næsta, líklega einnig ef horft er lengra fram í
tímann.

Það virðist ljóst, að það fé sem til er í gjaldeyrisvarasjóði dugar út 2011. En, eftir það fer að sverfa að. Þá má einnig búast við, að markaður með skuldatryggingar, hafi metið áhættuálag Íslands, upp á við.

Hvernig getum við þá leyst þetta?

A) Stóra málið, er að lækka vexti nú þegar, og það mikið. Vaxtalækkun skilar miklu, einmitt vegna þess hve mörg fyrirtæki og einstaklingar, eru skuldug (ir). En, þá fara færri fyrirtæki á hausinn - fyrirtæki þurfa að skera minna niður og einhver fyrirtæki, hafa allt í einu möguleika á að auka fjárfestingar. Þetta skilar allt saman, betra ástandi hagkerfisins. Fyrir einstaklinga, og heimilin, eru áhrifin svipuð. Samanlagt, er þetta stærsta einstaka aðgerðin, sem völ er á, til að snúa ástandi samdráttar við, jafnvel til ástands hagvaxtar. Athugaðu, án þess að gert sé ráð fyrir stórframkvæmdum.

B) Munum eftir því, að þ.e. til mikið fé á innlánsreikningum viðskiptabankanna, þ.e. nægt fé til að fjármagna halla ríkisins um nokkurt árabil. Vandinn er, að skv. 9% vöxtum Seðlabanka + þeim vöxtum sem viðskiptabankarnir þurfa fyrir sinn snúð, er þetta fé of kostnaðarsamt. Þá liggur lausnin í því, að lækka vexti Seðlabankans þangað til viðskiptabankarnir geta boðið þetta innlánsfé sem útlán á viðráðanlegum kjörum fyrir ríkið. En, með slíkri haganlegri fjármögnun innanlands, er þá ef til vill, ekki þörf fyrir eins harkalegan niðurskurð, eins og annars er útlit fyrir. Slík útkoma, hjálpar einnig
hagkerfinu.

C) Ofan á þetta vil ég bjóða svokallað "Targeted" skattalækkun. Þ.e. beina henni til allra þeirra fyrirtækja, sem annað af tvennu vilja umbreyta rekstri sínum með þeim hætti að hann muni skila gjaldeyristekjum eða allra þeirra, sem vilja stofna til nýs rekstrar er myndi skila gjaldeyristekjum. Þetta væri hannað til að beina atvinnulifinu í átt gjaldeyrisöflunar.

D) Mundu, að við höfum til 2012. Svo, þessar aðgerðir - ef þær hefjast þegar á þessu ári - hafa 1,5 ár til að skila aukningu tekjustreymis í gjaldeyri.

E) Ég held, að það sé alveg möguleiki, að þetta einfaldlega dugi til þannig að lánin frá AGS og Norðurlöndum, séu raunverulega óþörf.

F) Til þrautavara, með öryggið í huga, má þó gera samning við norsk stjórnvöld, um lánalínu sem heimilt væri að grípa til ef þörf væri á. En, stefnan væri þá, að nota það fé helst ekki neitt.


Kær kveðja,

Einar Björn Bjarnason

 

Hvað er að gerast í Evrópu? Hver er framtíð Evrunnar? Hvað er að gerast með, samskiptir Þýskalands vs. restarinnar af Evrópu?

Það virðist sem að vandræði Grikklands, séu að verða einhvers konar trigger atburður. En, viðbrögð þjóðverja, þýskra stjórnvalda, hafa verið óvenju hörð, sem hefur áreiðanlega komið mörgum á óvart.

• En, upplifun þjóðverja heima fyrir virðist vera sterk, á þann hátt, að klúður annarra þjóða innan Evrópusambandsins, sé ekki endilega vandamál þjóðverja.

• Sterk andstaða innan Þýskalands virðist vera uppi um, að nota þýskt skattfé, til að redda þeim sem þjóðverjum sýnist hafi lifað um efni fram, klúðraðr eigin málum.

• Í þessu ljósi má skoða hröð viðbrög Wolfgang Schäuble og Angelu Merkel.

 

Sjá Skýringarmynd:

Eins og sést á þessari mynd, þá þvert ofan í þ.s. væntingar voru um, þegar Evrusamstarfið var hafið, hefur ekki orðin þróun í átt til aukinnar samkeppnishæfni, hinna mismunandi hagkerfa Evrópu.

Ef myndin er skoðuð, þá hefur þýskaland - neðsta línan - og Austurríki - næst neðsta línan, ágætlega haldið samkeppnishæfni sinni. 

Það áhugaverða, er að samkeppnishæfni flestra annarra, hefur hrakað jafnt og þétt samaborið við skilvirkustu löndin, þ.e. Þýskaland og Austurríki, þ.e. vinnuafl hefur jafnt og þétt orðið dýrara.

Þetta þíðir einfaldlega, að verkamenn í öðrum löndum en Þýskalandi og Austurríki, hafa verið að verðleggja sig út af markaðinum. Með öðrum orðum, þeir hafa verið að glata möguleika á því, að geta haldið áfram að framleiða, á samkeppnishæfu verði. Að öllu jöfnu, þíðir því um líkt, að framleiðsla á varningi hefur væntanlega verið að hnigna í þeim löndum, sem hafa verið að glata sinni samkeppnishæfni.

Verstu löndin, þau sem hafa hæstan kostnaðinn, eru akkúrat löndin við Mijarðarhaf, akkúrat þau lönd, sem eru í verstu efnahagsörðuleikunum. 

Málið er, að svo virðist sem, að þau hafi verið að brúa bilið, með lántökum. Þ.e. þau hafi brugðist við því ástandi, að framleiðslu hefur verið að hnigna, með því að notfæra sér ástand umliðins áratugar, eins og Íslendingar gerðu, að það var ofgnótt á ódýru lánsfé. En, nú er komið að skuldadögum. 

Þessi niðustaða hlýtur að vera mjög alvarlegt áfall, fyrir íslenska talsmenn Evrópusambands aðildar og það plan þeirra, að Ísland eigi að taka upp Evru. Því, skv. ofangreindu grafi, þá virðist flest þ.s. talið var að fengis fram með Evru - þ.e. aukin skilvirkni hagkerfa Evrópu, betri samkeppnishæfni - ekki hafa skilað sér; nema fyrir Þýskaland og Austurríki.

 

Skoðum aðeins hvernig Stratfor greinir málið. En, Stratfor er bandaríks einkastofnun, og því hefur engra hagsmuna að gæta í tengslum við málefni Evrópu. Þeir selja einfaldlega greiningar á heimsmálum, til þeirra sem vilja kaupa aðgang að þeirra greiningum:

 

"STRATFOR has always doubted the euro would last. Having the same currency and monetary policy for rich, technocratic, capital-intensive economies like Germany as for poor, agrarian/manufacturing economies like Spain always seemed like asking for problems. Countries like Germany tend to favor high interest rates to attract investment capital. They don’t mind a strong currency, since what they produce is so high up on the value-added scale that they can compete regardless. Countries like Spain, however, need a cheap currency, since there isn’t anything particularly value-added about most of their exports. These states must find a way to be price competitive. Their ability to grow largely depends upon getting access to cheap credit they can direct to places the market might not appreciate. "

Þarna er grunnvandinn, útskýrður með hreint mjög ágætum hætti, en iðnríki eins og Þýskaland sem framleiðir hátækni vélar og tæki, fær þannig mjög mikinn virðisauka út úr þeim hráefnum, sem lögð eru í framleiðsluna. Þ.s. virðisaukinn er mikill, stendur hagkerfið undir háum launum. En, ábending Stratfor er, að þetta þíðir einnig,  að hagkerfið getur alveg lifað með ágætum hætti við dýran gjaldmiðil, þ.s. verðálagið sem þá skapast af gjaldmiðlinum sé tiltölulega lágt hlutfall, af heildarverðmæti famleiðslunnar.

En, land sem lifir við grunnframleiðslu, þ.s. verðmæta-aukningin eða virðisauki við framleiðslu sé hlutfallslega mun minna, þá sé um að sama skapi verðálagið sem gjaldmiðillinn framkallar, að sama skapi mun hærra hlutfall, af því heildarverði sem hægt sé að fá fyrir framleiðsluna; og því getur verðið fyrir gjaldmiðilinn ráðið úrslitum um samkeppnishæfni. Að auki, á slík framleiðsla erfitt með að standa undir háu launsatigi, eins og við íslendingar þekkjum af eigin reynslu.

Það sé því, erfitt fyrir lönd af típu A og lönd af típu B, að starfa við sama gjaldmiðil.

Því miður, er Ísland aftur hrapað niður í að vera típa B hagkerfi, þ.e. framleiðsla með lágan virðisauka, er grundvöllur hagkerfisins. En, uppbygging bankakerfisins, á umliðnum áratug, var einmitt tilraun er mistókst, við það að koma Íslandi inn í típu A.

 

STRATFOR figured that creating a single currency system would trigger high inflation in the poorer states as they gained access to capital they couldn’t qualify for on their own merits. We figured such access would generate massive debts in those states. And we figured such debts would contribute to discontent across the currency zone as the European Central Bank (ECB) catered to the needs of some economies at the expense of others. 

All this and more has happened. We saw the 2008-2009 financial crisis in Central Europe

 

 

 

 

 

Þarna kemur til, að þ.s. hágengi gjaldmiðilsins leiðir til þess að frumframleiðsla - sbr. matvælaframleiðsla - verður ósamkeppnisfær. En, í S-Evrópu, virðist hafa gerst akkúrat sami hluturinn, og við íslendingar höfum oft gengið í gegnum. Þ.e. sterkur gjaldmiðill leiðir til þess, að innflutningur eykst á kostnað útflutnings. Atvinnulífið, þ.e. útflutningurinn er ekki fær, um að keppa við aðra þjóðfélagsstarfsemi, um laun. Á sama tíma, verður honum örðugt, að halda markaðslegri stöðu, á útflutnings mörkuðum. Þannig, að útflutnings starfsemi hnignar, og fókusinn í þjóðfélaginu fer í staðinn yfir í neyslu og innflutning - alveg eins og gerðist hérlendis á umliðnum áratug.

Hágengið bjó til falsk ríkidæmi, þ.e. íbúar landsins hér eins og í S-Evrópu, gátu keypt mikið fyrir laun sín. Kaupmáttur var í raun falsaður, ekki viljandi, heldur óviljandi með gjaldmiðli sem var of sterkur fyrir útflutnings greinar. 

Alveg eins og hérlendis, verður þróun þ.s. innflutningur verður meiri að verðmætum en útflutningur, og eins og hér, ágerist það ástand eftir því sem líður á umliðinn áratug.

Afleiðingin, verður alveg sú hin sama, þ.e. skuldasöfnun þ.s. þjóðfélagið lifir um efni fram, almenningur í S-Evrópualveg eins og hér, er skuldum vafinn eftir neyslufyllerí umliðins áratugar.

Alveg eins og hér, stefnir í að næsti áratugur verði áratugur efnahagslegrar hnignunar og að lífskjörum hnigni, ár frá ári - eða þangað til, að innlendur kostnaður hefur lækkað nægilega til þess, að útflutningsgreinar taki við sér á nýjan leik.

Reyndar, er þessi þróun að gerast hraðar hér, þ.e. við gátum fellt gengið og þannig lækkað kostnað atvinnuveganna; svo að nú þegar er útflutningur í aukningu. En, þ.s. S-Evrópa býr enn við háan gjaldmiðil, getur aðlögunin einungis farið fram í formi rýrnunar kjara og í formi efnahags samdráttar.

Hérlendis, er í raun frekari efnahags samdráttur algerlega óþarfur - en, vandinn er stefna núverandi ríkisstjórnar, sem er algerlega að óþörfu að valda frekari efnahags samdrætti.

 

The crux of the current crisis in Europe is that most EU states, but in particular the Club Med states of Greece, Portugal, Spain and Italy (in that order), have done such a poor job of keeping their budgets under control that they are flirting with debt defaults. All have grown fat and lazy off the cheap credit the euro brought them. Instead of using that credit to trigger broad sustainable economic growth, they lived off the difference between the credit they received due to the euro and the credit they qualified for on their own merits. Social programs funded by debt exploded; after all, the cost of that debt was low as the Club Med countries coasted on the bond prices of Germany. ...The resulting government debt load in Greece — which now exceeds annual Greek gross domestic product — will probably result in either a default (triggered by efforts to maintain such programs) or a social revolution (triggered by an effort to cut such programs). It is entirely possible that both will happen. 

Þessi lýsing að ofan, kemur okkur íslendingum kunnuglega fyrir sjónir, þ.s. við lfðum síðastliðinn áratug með mjög svipuðum hætti um efni fram, og afleiðingin er mjög svipuð - erfið skuldastaða og efnahags samdráttur, jafnvel hætta á gjaldþroti, ef ekki tekst að snúa ástandi efnahags samdráttar við.

 

What made us look at this in a new light was an interview with German Finance Minister Wolfgang Schauble on March 13 in which he essentially said that if Greece, or any other eurozone member, could not right their finances, they should be ejected from the eurozone. This really got our attention. It is not so much that there is no legal way to do this. (And there is not; Greece is a full EU member, and eurozone membership issues are clearly a category where any member can veto any major decision.) Instead, what jumped out at us is that someone of Schauble’s gravitas doesn’t go about casually making threats, and this is not the sort of statement made by a country that is constrained, harnessed, submerged or placated. It is not even the sort of statement made by just any EU member, but rather by the decisive member. Germany now appears prepared not just to contemplate, but to publicly contemplate, the re-engineering of Europe for its own interests. It may not do it, or it may not do it now, but it has now been said, and that will change Germany’s relationship to Europe.

Ábending Strafor er beinlínis sú, að lykilatburðarás sé nú í gangi í Evrópusambandinu. Þjóðverjar séu nú að toga í bandið, eða reyðtigin, og hver sem útkoman verður; þá muni þetta leiða til breytinga á samstarfi þjóða innan ESB.

 

Part of being within the same currency zone means being locked into the same market. One must compete with everyone else in that market for pretty much everything. This allows Slovaks to qualify for mortgage loans at the same interest rates the Dutch enjoy, but it also means that efficient Irish workers are actively competing with inefficient Spanish workers — or more to the issue of the day, that ultraefficient German workers are competing directly with ultrainefficient Greek workers.

Þarna eru þeir að vísa til myndarinnar að ofan, sem sýnir þróun samkeppnishæfni vinnuafls innan Evrópusambandsins frá 2000 til 2010.

 

Those who are not as productive try to paper over the problem with credit. Since the euro was introduced, all of Germany’s euro partners have found themselves becoming less and less efficient relative to Germany. Germans are at the bottom of the graph, indicating that their labor costs have barely budged. Club Med dominates the top rankings, as access to cheaper credit has made them even less, not more, efficient than they already were. Back-of-the-envelope math indicates that in the past decade, Germany has gained roughly a 25 percent cost advantage over Club Med.

Eins og kemur fram þarna, hnignaði samkeppnishæfni meðlima Evrunnar, S-Evrópuríkin stóðu sig verst; en á sama tíma, eykst samkeppnishæfni þýsks vinnuafls á þeirra kostnað.

Sem sagt, í þráðbeinni samkeppni innan sömu mynntar, þá í raun og veru, vinnur þýskt hagkerfi fullan sigur; á meðan önnur hagkerfi láta undan síga - safna skuldum.

 

The implications of this are difficult to overstate. If the euro is essentially gutting the European — and again to a greater extent the Club Med — economic base, then Germany is achieving by stealth what it failed to achieve in the past thousand years of intra-European struggles. In essence, European states are borrowing money (mostly from Germany) in order to purchase imported goods (mostly from Germany) because their own workers cannot compete on price (mostly because of Germany). 

Þetta er áhugaverð greining. En, þýskaland virðist vera að vinna nokkurs konar hagkerfislegan sigur, á restinni af Evrópu, í stað þess að vinna hernaðarlegra sigra á eldri tíð.  Evran virðist beinlínis vera, að efla hag Þýskalands á kostnað hinna ríkjanna.

 

The paradigm that created the European Union — that Germany would be harnessed and contained — is shifting. Germany now has not only found its voice, it is beginning to express, and hold to, its own national interest. A political consensus has emerged in Germany against bailing out Greece. Moreover, a political consensus has emerged in Germany that the rules of the eurozone are Germany’s to refashion. As the European Union’s anchor member, Germany has a very good point. But this was not the “union” the rest of Europe signed up for — it is the Mitteleuropa that the rest of Europe will remember well.

Reprinting or republication of this report on websites is authorized by prominently displaying the following sentence at the beginning or end of the report, including the hyperlink to STRATFOR: "This report is republished with permission of STRATFOR

 

Miteleuropa - var þ.s. nasistar kölluðu það viðskipta fyrirkomulag við lönd mið-Evrópu, er þeir komu á, á árunum fyrir seinna stríð. En, það kerfi var hannað með þeim hætti, að þýskaland græddi á því.

Það er auðvitað stórfelld kaldhæðni í því, að ef óaðvitandi hin Evrópuríkin, hafa í raun og veru, gengist inn á fyrirkomulag, þ.s. þýska hagkerfið græðir á tá og fingri, meðan hinum hagkerfunum blæðir jafnt og þétt, að sama skapi.

Að sjálfsögðu felur þessi hlutfallslega hnignun hinna ríkjanna í sér að Þýskaland verður stöðugt meira ríkjandi innan Evrópusambands samstarfsins.

Það má eiginlega segja, að með því að færa vald sitt í þá púlíu sem Evrópusambandið er, þá um leið séu þjóðir að verulegu leiti að færa þýskalandi á sylfurfati völd yfir þeirra málum, í gegnum þ.s. er að verða yfirgnæfandi völd Þýskalands innan Evrópusambandsins.

Sannarlega getur Þýskaland ekki ráðið öllu eitt og sér, en núverandi krísa færiri því mjög mikla aukningu áhrifa, þ.s. Þýskaland ræður yfir mesta fjármagninu; og það hefur í för með sér, að það hlýtur að ráða mestu um, hvernig leist er úr þeirri krísu, sem Evrópusambandið og sérstaklega samstarfið um Evru er í um þessar mundir.

Hvað sem mun gerast á endanum, er ljóst að Evrópusambandið verður ekki samt aftur.

 

Hvað um Ísland?

Þeir gallar sem S-Evrópa hefur orðið fyrir, við það að hafa sama gjaldmiðil og Þýskaland, eru flestir þeir sömu og við búum við.

• Ísland er ekki hátækniframleiðsluríki eins og Þýskaland.

• Aðalútflutningurinn er, ál, fiskur og síðan höfum við einnig tekjur af ferðamönnum.

• Álið er flutt héðan lítt unnið. Hér hefur ekki fram að þessu, byggst upp hávirðisauka iðnaður sem vinnur dýran varning úr þessu áli. Það er okkar feill.

• Fiskur, er mjög mikið fluttur héðan óunnin, þ.e. án þess að fullvinna hann. Þetta átti sér einkum stað, á þeim árum sem krónan var svo sterk að innlent vinnuafl var orðið of dýrt. Þessari þróun verðum við einnig að snúa við.

• Á sama tíma, eru þau hátækni fyrirtæki eins og Össur, DNG og CCP - of fá, og smá til að skipta enn sem komið er meginmáli, um hvernig hagkerfi við búum í.

• Niðurstaðan er, miðað við þ.s. hefur komið fram að ofan, að til þess að geta búið við Evru verðum við, að þróa hagkerfið yfir í svipað framleiðslustig og þýska hagkerfið býr við.

• Við erum einfaldlega ekki tilbúin og verðum það ekki í langan tíma.

• Þvert á þ.s. ríkisstjórnin heldur fram, og ber okkur við hin Norðurlöndin, er okkar hagkerfi mun líkara hagkerfum S-Evrópu en hagkerfum N-Evrópu. Þ.e. okkar hagkerfi er enn sem komið er, tiltölulega vanþróað.

• Niðurstðan er því, að við getum ekki búið við Evru - fyrr en, við höfum umbreytt okkar hagkerfi. Sú breyting tekur mun lengir tíma, en 4-5 ár, - við erum að tala frekar um 15-20 ár.

 

Að lokum vil ég benda lesendum, á ritgerðina "Optimum Currency Areas" eftir Robert Mundell.

Fyrir hana fékk hann hvorki meira né minna en nóbelinn í hagfræði, á sínum tíma:

Optimum Currency Areas - Robert Mundell

Þessi ritgerð er algert lykilrit fyrir þá, sem eru að velta því fyrir sér, hvaða eiginleika þau svæði hafa, sem séu hentug myntsvæði. Og einnig, hvaða svæðum hentar ekki að hafa sameiginlega mynt.

 

Kv.

Haltur leiðir blindan!

Már Guðmundsson,segir það tálsýn, að lægri vextir muni skila verulegri aukningu í fjárfestingum. Hann tekur fram, að skv. spám verða fjárfestingar undir 14% af landsframleiðslu í ár, sem verði þá það minnsta frá lokum Seinni Heimsstyrrjaldar. Þrátt fyrir það, sé þróun fjárfestinga hérlendis, svipuð og eigi sér stað annars staðar á meðal ríkja er gengið hafa í gengum fjármálakreppur. Athuganir sérfræðinga Seðlabankans bendi til, að áhættufælni í kjölfar kreppu, ásamt óvissu um eftirspurnarhorfur, hamli fjárfestingu auk mikillar skuldsetningar hagkerfisins og skort á aðgengi að erlendu lánsfé. Að hans mati, þurfi fleira að breitast í hagkerfinu, en vaxtastigið eitt og sér.

Gylfi Magnússon, á fundi í HÍ, sagðir að skuldastaða ríkisins og þjóðarbúsins sé innan þolmarka. Nettó skuldir ríkisins, séu ekki nema um 400 milljarðar.Hann sagði stöðu þjóðarbús, furðu líka sömu stöðu fyrir hrun, hvort sem hort sé til eigna eða skuldastöðu. Hann taldi þörf á, að færa fókus hagkerfisins, yfir á útflutning frá innflutningi. En, hann telji þó, þau viðfangsefni, vel innan viðráðanlegra marka. Vandamál Íslands, skeri sig ekki að ráði, frá þeim vandamálum, sem aðrar þjóðir glíma við. Neystla landsmanna í bólunni, hafi verið allt of mikil, og minnkun hennar, sé nauðsynleg leiðréeting. Ekkert bendi til annars, en við höfum allt sem við þurfum, til að endurreisa hér ásættanleg lífskjör, á næstu árum.

-----------------------------------------------

Hvað segja erlendir sérfræðingar við okkur - "Horfið á heildarmyndina!

• Það getur gefið mjög villandi mynd, að horfa bara á skulda hliðina, og að segja, að ef skuldir teljast sambærilegar við eitthvað, sem þú kýst að nota sem samanburð, þá sé allt í goody.

• Þú verður að horfa á líklega þróun tekjustreymis líka.

1. Enn er svo, að milli 50-60% fyrirtækja teljast, vera með ósjálfbæra skuldastöðu. Það ástand eitt og sér, inniber mikinn efnahagslegan samdrátt, þ.s. þessi fyrirtæki þurfa að skera niður sína starfsemi, selja eignir, ef þau eiga að hafa séns til að lifa af. Þó svo, sannarlega fyrirtæki geti skipt um eigendur, eða að aðrir geti keypt eignir þrotabúa, þá er það eitt og sér ekki nóg, til að koma í veg fyrir samdrátt, af þessa völdum. Þeir sömu aðilar, þurfa einnig að hafa yfirráð yfir nægilegu fjármagni, ef endurreist fyrirtæki eiga að hafa sambærileg umsvif.
2. Enn er svo, að 30% skv. mati Neytendasamtakanna, 33% skv. mati Seðlabanka - íbúðahúsnæðiseigenda, býr við skuldastöðu sem teljist vera mjög erfið, eða skv. mati Neytendasamtakanna svo slæm, að viðkomandi fjölskyldur standist ekki neysluviðmið - ergo, teljist fátæk. Þ.s. þetta hefur í för með sér, er ekki bara tímabundin minnkun neyslu, heldur til langs tíma; nema einhver róttkæ breyting sé innleidd.
3. 9% vextir + hækkaðir skattar. Vextirnir eru að sjálfsögðu, sérstaklega slæmir einmitt vegna þess, hve margir skulda mjög hátt hlutfall á móti tekjum. Það þíðir, að mjög miklu munar í afborgunum af skuldum, og þannig í því fjármagni, sem aðilar hafa til umráða, eftir því hvert vaxtastigið er. Því, er hátt vaxtastig mjög öflugur hemill á hagþróun. Skattar, hafa svipuð áhrif, að minnka fé til umráða, til allra hluta.

Nettó áhrifin, þ.e. skuldastaða + vextir + skattar; er að framkalla ástand viðvarandi efnahags samdráttar.

Þesuu er hægt að breyta með:

• Lækkun vaxta.
• Eftirgjöf skatta, "targeted" þ.e. beint að þeim sem vilja hefja útflutning. 

Hættan er sem sagt, áframhaldandi samdráttur, misseri eftir misseri, ár eftir ár; og þar af leiðandi, hrun tekna ríkisins.

Á sana tíma eykst kostnaður þess, vegna tryggingakerfisins.

Þ.s. ég er að segja, er að meðan hrunið heldur áfram í hagkerfinu, þá heldur stöðugt áfram að síga á ógæfuhliðina hvað varðar hlutfall skulda sem hlutfalls tekna.

Á endanum, ef ástandið heldur áfram að vinda upp á sig, þá hætta skuldir að vera viðráðanlegar.

• Stóra málið, er efnahagslegur viðsnúningur.

• Stærsta einstaka atriðið, þ.e. áhrifamesta einstaka aðgerðin, er að lækka vexti og það stórfellt.

• Þá fækkar þeim fyrirtækjum sem fara í þrot, þannig að færri verða atvinnulausir.

• Þá eykst það fjármagn, sem skuldugir einstaklingar, fjölskyldur, hafa handa á milli - og, þannig batnar hagur þeirra. Þ.s. hátt hlutfall þeirra sem eru í þessum vandræðum, eru barnafjölskyldur, þá erum við að tala um bættan hag hás hlutfalls barnafjölskyldna.

Önnur mikilvæg aðgerð, væri skatt-afsláttur, til þeirra aðila eða starfandi fyrirtækja, sem vilja hefja nýjan rekstur eða þá, að umbreyta sínum rekstri yfir í starfsemi, sem framkallar gjaldeyristekjur.

• Hugsa mæstti sér 100% skattafslátt fyrstu 5 árin, til nýrrar starfsemi eða til starfandi fyrirtækja, er vilja umbreyta starfsemi í starfsemi, sem framkallar gjaldeyristekjur.

• Síðan, að umliðnum þeim 5 árum, kæmu önnur 5 þ.s. skattafsláttur til nýrrar gjaldeyris aflandi stafsemi væri 50%. Að þeim 5 árum liðnum, félli skattáfsláttur niður.

Hætta á nýju hruni

Ef ekki tekst að snúa hagþróuninni við, þ.e. stöðva stöðugann og viðvarandi samdrátt hagkerfisins, kemur að því að tekjur ríkisins hafa svo mikið skroppið saman, að skuldastaða þess vex því yfir höfuð.

Höfum einnig í huga, að þó skuldasta þess í dag, sé um 80 af þjóðarframleiðslu, verður hún um 140$ af þjóðarframleiðslu, ef öllum lánum í tengslum við prógramm AGS er bætt við; eins og enn er stefnt að.

Þá, auðvitað ef efnahags samdráttur heldur áfram; sem er fullkomlega óhjákvæmilegt, ef ekki tekst að koma af stað stórframkvæmdum, en þær stranda á þeirri staðreynd að erlend fjármögnun er um þessar mundir allt of dýr - ástand sem ekkert bendir til að batni á næstu misserum en þetta ár verður sett heimsmet í útgáfu ríkisskuldabréfa í heiminum þ.s. aldrei nokkru sinni er verið að fjármagna eins mikið magn skulda ríkja einst og útlit er fyrir á þessu ári. Þetta þíðir að framboð ríkisskuldabréfa hefur aldrei verið meira, en á þessu ári, sem leiðir til þess, að fjárfestar geta valið og hafnað. Afleiðingin er sú, að vaxtakrafa er á uppleið ekki niðurleið, og einnig er vaxtamunur á milli ríkja er standa tiltölulega vel og þeirra sem standa tiltölulega ílla að aukast. Þetta, eru slæmar fréttir fyrir okkur, þ.s. þetta þíðir að markaðir með skuldir hafa aldrei verið okkur eins óhagstæðir eins og nú.

Niðurstaðan, er einföld. Núverandi stefna, þ.s. viðbótarskuldum á að hlaða á hagkerfið, er fullkomlega ósjálfbær, og það verður að hverfa frá henni.

• Þá, er ég að tala um, að hætta við þessar lántökur.
• Þá bætast þau lán, og kostnaður af þeim, ekki við í ofanálag.
• Snúum hagkerfinu við, með stórfelldir vaxtalækkun og skynsamri noktun skattalækkana, til að hvetja til útflutnings.
• Síðan, með aðstoð sérfræðinga, semjum um lengingu lána og/eða lækkun vaxta, ef þarf.
• Að lokum, einungis sem öryggisventill, byðjum norsk stjórnvöld, um að veita Íslandi lánalínu, sem hægt verði að taka ef þess reynist þörf.

 

Mat Alex Jurshevski, er að með efnahagslegum viðsnúningi sé núverandi staða sennilega viðráðanleg, þ.e. með því að nota eingöngu þær bjargir sem Ísland ræður í dag yfir.

Þ.e. það sé "optional" að semja við kröfuhafa, um breytingar á skilmálum.

Hann telur það einfaldlega mjög sennilega nægjanlegt, að grípa til aðgerða eins og þessara, þ.e. vaxtalækkun + skynsöm skattastefna sem hvetur til útflutnings + nægjanlegt aðhald í rikisrekstri.

Verum skynsöm - kæru landar!

 

Kv.

Rifjum upp, hvað Stiglitz sagði, fyrir um ári síðan! Lækkum vexti, nægilega mikið, til að ríkið geti fjármagnað halla sinn, hjá viðskiptabönkunum. Þá - ergo - verða AGS lánin algerlega óþörf!

Joseph Stiglitz hélt seminar í Háskóla Íslands, 7. september 2009.

Stiglitz - fundur.

 

• Hann er mjög gagnrýninn á þá hugmynd AGS, sem ímsir aðrir hafa gangrýnt hér, að taka peninga að láni til að setja í gjaldeyris varasjóð. (Hann ræðir AGS frá 57 mæinæutu til cirka 70 mínútu.)

• Hann leggir til niðurfellinga skulda til almennings - sbr. 29 mínúta.

• Leggur áherslu á, töku skynsamlegra renta af auðlyndum - 40 nínúta.

• 83-87 mínúta, leggur hann áherslu á, að við höldum krónunni, og spilum með hana af skunsemi.

• 88-101 mínútu minnist hann á Thailand og Ísland, telur þ.s. hann kallar þriðju leið, vera sú ákjósanlegustu fyrir okkur.

• 110 - varar við sölu auðlynda, nema að sala sé algerlega "transparent" þ.e. allar upplýsingar á borðinu.

 

AGS lánin, eru að mörgu leiti skaðleg

Málið er, að ég sé ekki, að sú aðgerð að taka þessa peninga að láni, sé raunverulega liklegt, til að gera erlenda fjárfesta áhugasamari á um að fjárfesta á Íslandi. 

Eins og Stiglitz útskýrir, þá eykur kostnaðurinn við það að standa undir þessum lánum, þ.e. kostnaður ríkisins af því er ríkið þarf að velta yfir á þjóðfélagið og atvinnulífið; kreppuna í landinu.

Þetta er vegna þess, að ríkið þarf að hækka skatta, sem dregur akkúrat úr þrótti atvinnulífsins, einmitt á viðkvæmum tíma þegar atvinnulífið er að ganga í gegnum mjög erfitt tímabil.

Og, ég er akkúrat sammála þeim punkti.

Að auki segir Stiglitz, að í ljósi sögunnar, sé mjög mikil freysting seðlabanka, til að nota slíka sjóði, til að viðhalda of háu gengi gjaldmiðils - sem, hann telur vera mjög kostnaðarsamt fyrir viðkomandi þjóðfélag.

Hann er í reynd að segja, eins og ég skil hann, að við eigum ekki að verja krónuna falli. Heimila henni að falla eins og hún vill.

Hann, sagði að þó skuldir í öðrum gjaldmiðli hækki, þá væri það óveruleg vandamál, þ.s. styrking útflutnings vægi það upp og gott betur.

Síðan þyrfti hvort sem er, að afskrifa skuldir þeirra er skulda of mikið, svo þegga breytti litlu fyrir þá aðila.

Aðalmálið, sé að nýta vinnuaflið, hámarka atvinnusköpun, þess vegna mæli hann með því, að nota gengið til að ná fram aðlögun hagkerfisins, nýjum aðstæðum..

Þ.s. mér fannst þó áhugaverðast, er að hann talaði um að AGS setti takmarkanir við því hvað mætti gera við þessa peninga, sem drægi mjög úr notadrýgni þessara lána, og í reynd gerði þau mestu að kostnaði fremur en að gæðum.

 

Að hætta við AGS planið, leiðir ekki til verra ástands

Ég get ekki séð, að það sé með nokkrum hætti augljóst, að sú aðgerð að hverfa frá AGS prógramminu, skili verri niðurstöðu fyrir okkur, fyrir þróun hagkerfisins.

Þvert á móti, að ef það leiðir til lægri fjármagnskostnaðar, þ.s. skuldir eru lægri, og þar með minni þörf ríkisins, til að velta þeim kostnaði á þjóðfélagið; þá þvert á móti gæti það, skilað hraðari viðreisn.

Þ.s. ríkið þarf sannarlega að fjármagna halla sinn, með einhverjum hætti og þ.e. ekki sérlega heppilegt eins og gert er í dag, að þ.eru lífeyrissjóðirnir sem það gera, með því að kaupa ríkisskuldabréf.

 

Lækkum vexti innanlands!

En, ástæða þess, að ríkið velur þessa leið er augljós. 

1. Erlend lán eru of dýr.
2. Innlend lán, eru enn dýrari en erlend lán, meðan vaxtastigi er viðhaldið svo háu.

• Í því liggur að sjálfsögðu lausn, þ.e. að lækka innlenda vaxtastigið.

• Það er þá lækkað einfaldlega að því marki, sem þarf til að viðskiptabankarnir geti veitt ríkinu lán, á kjörum sem ríkið getur staðið undir. 

Innlán sem liggja óhreifð á reikningum viðskiptabankanna, og safna bara kostnaði hjá þeim, og þannig grafa undan fjárhag þeirra, eru einhvers staðar á milli 1.500 ma.kr. og 2.000 ma.kr.

Punkturinn, er að þetta er nægilegt fé, til að fjármagna halla ríkissjóðs um eitthvert árabil, þannig að þá þarf ef til vill, ekki brjálæðislegann niðurskurð.

Það sem ég er að segja, er að lánin frá AGS og Norðurlöndunum, eru raunverulega óþörf. Það er til fjármagn í landinu, nægt fjármagn. Allt og sumt sem þarf, til að hægt sé að nýta það, er eitt pennastrik - þ.s. vextir - með öðrum orðum verðið á þeim peningum - eru/er lækkað(ir).

Á sama tíma, sleppur ríkið við að borga þá vexti sem annars þarf að borga, ef skuldir þess eru hækkaðar í 140%, úr um 80%.

Innlend skuldastaða, er ekki eins alvarlegt vandamál, og erlend skuldastaða. Ríkið getur einfalldega afnumið tiltekna vísitölu, framkallað verðbólgu; og þannig verðfellt lán í krónum. Slík aðferð er klassísk í hagfræði. Ríkið getur því, skuldað án áhættu miklu hærri upphæðir í eigin gjaldmiðli, en það getur í öðrum gjaldmiðlum en eigin.

En, fyrir atvinnulífið, væri lækkað vaxtastig einnig mjög hjálplegt, þ.s. fjármagnskostnaður lækkar. Það sama á við um almenning. En, mörg fyrirtæki og stór hluti almennings, er skuldugur upp fyrir eyru; og því væri stór vaxtalækkun, eins stærsta velferðaraðgerð, bæði fyrir atvinnulífið og almenning, sem hægt væri að innleiða.

Þetta, gæti raunverulega afnumið þá kyrrstöðu, sem hagkerfið er í, núna. Ríkisstjórnin kennir um Icesave, en vaxtastigið að mínu viti, hefur mun meiri áhrif.

Með því, að útlán bankanna, lækka í verði. Þá um leið, batnar fjárhagsstaða bankannna, þ.s. þeir fara að hafa tekjur af útlánum til að vega upp öll þessi innlán. Þá um leið, verða þeir viljugari, til að fella niður skuldir að hluta.

Þ.eru svo margar flugur, sem hægt er að slá, með þessu eina pennastriki, að lækka vexti og það mikið. Það er nánast glæpsamleg heimska, að hrinda því ekki í framkvæmd.

Það gæti raunverulega orðið mögulegt, að framkalla hagvöxt - minna atvinnuleysi, aukna bjartsýni.

Með því, að staða hagkerfisins batnar, ásamt því að minna verður tekið af erlendum lánum; þá má vænta að skuldatryggingaálag Íslands lækki, og einnig má búast við að mat erlendra matsfyrirtæka á lánshæfi Íslands, batni.

 

Kv.

Lækkum vexti, björgum þannig bönkunum frá falli, blásum nýju lífi í atvinnulífið og fjármögnum halla ríkisins; án erlendra lána

• Þetta er allt saman hægt að gera, þ.e. hrinda í framkvæmd.

• Viðskiptabankarnir liggja nú með milli 1500 og 2000 milljarða, á innlánsreikningum.

• Grunnvandinn, er vaxtastigið, þ.e. að Seðlabankinn er enn, með 9% vexti.

• Vandamálið, sem þetta framkallar, er að þetta fé er í reynd prísað út af markaðinum.

"Finnst þér ekkert óþægileg tilhugsun að lífeyrissjóðirnir selji gjaldeyrissjóði sína til að lána ríkinu?  Sjóðirnir eru í dag að fjármagna halla ríkissjóðs meira og minna með kaupum á ríkisbréfum (og bréfum Íbúðalánasjóðs).  Við endum með gegnumstreymiskerfi í lífeyrismálum með sama áframhaldi.  Viljum við það? Vilhjálmur Þorsteinsson, 24.3.2010 kl. 21:13"

 

Þetta er mjög áhugaverð athugasemd, hjá honum Vilhjálmi og ég efast ekki um réttmæti hennar. En, ég hef verið einmitt að velta fyrir mér, hvernig halli ríkisins er fjármagnaður.

• En, erlend lán eru of dýr þessa stundina. Svo, ekki er hann fjármagnaður þannig.
• Lán frá innlendu bönkunum, út af vaxtastiginu eru enn dýrari, svo ekki er hann fjármagnaður þannig heldur. 

Þetta er einfaldlega bandbrjálað, þ.s. sjóðirnir geta tapað öllu þessu fé, ef ríkissjóður fer á hausinn, og hættan þar, er ekki lítil.

Eins og ég sagði að ofan, þá er það sjálft vaxtastigið sem er grunnvandinn.

Þannig, að þá liggur lausnin í augum uppi, að lækka vexti.

 

• Þeir þurfa að lækka það mikið, að ríkið hafi efni á, að fjármagna hallann með því að slá lán, hjá viðskiptabönkunum. Flóknara er það ekki.

• Þá um leið, hættir ríkið að ganga á lífeyrissjóðina.

• En að auki, þá fara aðrir einnig að hafa efni á þessum lánum, þá á ég við atvinnulífið.

• Þá gerist svcilítið merkilegt, þ.e. að sú logndeyða sem er yfir atvinnulífinu, getur tekið enda.

 

Menn eru að tala um að blása líf í hagkerfið, en þetta er allt hægt að framkvæma með einni aðgerð.

Vaxtastigið eins og það er, gerir ekkert gagn. Bara ógagn.

Ég er viss um, að krónan þvert á móti myndi styrkjast, við þessa aðgerð.

 

Kv.

Umræða um efnahagsmál Íslands, hvort plan ríkisstjórnarinnar, er starfhæft eður ei!

Hérna getið þið séð gott dæmi, um hve stuðningsmenn ríkisstjórnarinnar, upplifa efnahagsplan ríkisstjórnarinnar, með algerlega gerólíkum hætti, við fólk eins og mig, sem telur það fullvíst að það plan eigi eins og komið er, fjarska litla möguleika til þess að ganga upp.

Reyndar, er ég þeirrar skoðunar, að það plan hafi aldrei haft nokkurn slíkann möguleika. En, þ.e. önnur saga.

Fyrst svar mitt til Andra Haraldssonar:

Þetta er einnig hægt að nálgast á bloggsíðu Vilhjálms Þorsteinssonar: Hvað þurfum við mikla peninga að láni?

 

Andri - eina mögulega hegðun okkar hagkerfis um þessar mundir, er niðursveifla - og áframhaldandi niðursveifla.

Einungis með utanaðkomandi fjárfestingum, var hugsanlegt að framkalla aðra útkomu - - svo fremi, að við tökum ekki flóttaleiðina, þ.e. hið klassíska að skilja skuldirnar eftir.

En, slíik aðferð er klassík í viðskiptum innanlands.

----------------------------

En, sú leið, kemur einungis til greina, ef allt annað bregst.

Persónulega, held ég ekki að greiðslufall skili verri niðurstöðu, miðað við þá átt sem hlutir stefna í, í dag. En, skárri niðurstöðu, er hægt að ná fram, með þeirri leið að endurskipuleggja skuldir, og að sjálfsögðu, stöðva frekari skuldaukningu.

Það felur að sjálfsögðu í sér, harkalegan niðurskurð ríkisútgjalda. En, þ.e. nú orðið fullkomlega óhjákvæmilegt.

-----------------------------

En, þ.s. planlagðar fjárfestingar, eru greinilega ekki á leiðinni með að fara af stað, verður ekki hægt að skapa nægilegt tekjustreymi, til að standa undir þeirri auknu skuldabyrði, sem núverandi plan ríkisstjórnarinnar gerir ráð fyri.

Þannig, að það verður að draga úr halla ríkisins, með nægilegum niðurskurði, til að ríkið komist hjá gjaldþroti án frekari lántöku.

Kv.

Einar Björn Bjarnason, 23.3.2010 kl. 03:01

-----------------------------------------------------------------

Síðan kemur svar Andra Haraldssonar til mín.

 

Einar Björn-

Ég vona að þú fyrirgefir mér að vera hreinskilinn. En það sem þú segir á sér enga stoð í reynsluheimi nokkurra þjóða, né á það sér stoð í nokkurri skynsemisgreiningu. Það er semsagt, bull.

Ísland hefur byggt upp hagkerfi sem er verðmætt. Það er verðmætt eins og það er. Það hefur ýmsum verðmætum verið sóað í óarðbærar fjárfestingar og vitleysu. Það þarf að borga fyrir. En hagkerfið er verðmætt, þeas. það er nettó tekjuskapandi.

En hvað gerir kerfið verðmætt? Fólk er menntað, fólk lærir að vinna, peningar skapast, fyrirtæki verða til. Átthagaþekking og innviðir eru verðmætin. Fólkið og orkan og landið og miðin. Það þarf að vera fólk og ferlar til að til séu þjóðfélög. Þetta er allt hérna og á ekki að henda því út bara af því að erfitt er í ári.

Þetta tal um að skera harkalega niður og taka engin frekari lán, og tal um að lýsa yfir greiðsluþroti er svona álíka gáfulegt og ef að fyrirtæki sem á vörubíl ákvæði að til að spara þá yrði ekki keypt meiri olía á bílinn, eða gert við sprungið dekk. Af því að tekjur dagsins í dag standi ekki undir slíku. Burtséð frá því að á morgun er enn næstum fullur tankur af olíu og hægt að afla meiri tekna, og dekkin endist árið út. Rekstur þarf fé og á Íslandi þarf rekstur erlent fé því að svo stór hluti aðfanga er erlendis frá.

Auðvitað þarf stöðugt að hagræða í rekstri ríkisins og annars staðar. En það er ekki skynsamlegt að fara bara að skera niður hægri og vinstri án þess að meta áhrifin. Það mun ekki laða að fjárfesta ef hér er allt í einhveri paník. Það sem laðar að fjárfesta er stöðugt umhverfi, sérstaklega fjárhagslega og tækifæri til að taka þátt í verkefnum sem byggjast á sérstakri hæfni/þekkingu/tækni/etc. En jafnvel að því gefnu að slíkt sé til staðar á Íslandi, þá verða engar alvöru erlendar fjárfestingar fyrr en komið verður á skikk í gjaldeyrismálum og fjárfestar geta verið vissir um að hægt sé að leysa út hagnað og færa hann í erlendar myntir.

Það er ekkert náttúrulögmál að Ísland sé í áralöngum öldudal. Landið er svo lítið að nokkur verkefni af miðlungs stærð (eins og þau gerast hjá fjölþjóðafyrirtækjum) geta breytt hagtölunum á einu til tveimur misserum. En á meðan menn kjósa að orna sér við að missa piss í skó, þá er ekki líklegt að þeim verði hlýtt.

Andri Haraldsson (IP-tala skráð) 23.3.2010 kl. 04:04

--------------------------------------------------

Svo, svara ég honum Andra aftur:

 

Ég verð að svara þér fullum hálsi - Andri.

Að sjálfsögðu, er það ekki lögmál, að hagkerfið fari í langa dýfu.

En, aðstæður geta orsakað slíka dýfu. Slíkar aðstæður eru akkúrat fyrir hendi í dag.

--------------------------------------------

• Á þessu ári, verður sett nýtt heimsmet í framboði ríkistryggðra pappíra, sem seldir verða á markaði, til að fjármagna hallarekstur ríkissjóða iðnríkjanna.
• Það þíðir, að fjárfestar geta valið og hafnað.
• Það síðan, setur öflugan upp á við þrísting á þann ágóða, sem ríki þurfa að bjóða fjárfestum.
• Þ.s. þetta hefur í för með sér, er að vaxtamunur milli þeirra ríkja er standa tiltölulega vel og þeirra sem standa verr, er að aukast fremur en hitt.
• Þú getur flett því upp sjálfur, en í síðustu viku urðu Grikkir að selja stórt útboð skuldabréfa milli 6-7% vöxtum. Grikkir hafa um 350 punkta skuldatrygginga-álag, á meðan Ísland hefur um 450 punkta álag.
• Þetta þíðir á mannamáli, að vaxtakrafa á Ísland, er hærri.

Ég skil ekki af hverju þið tveir, þú og Vilhjálmur, getið látið eins og þetta sé ekki alvarlegt vandamál.

En, þetta þíðir, að ríkið - hið opinbera - og einnig fyrirtæki í eigu ríkis og hins opinbera; geta einungis fengið lán á mjög erfiðum kjörum.

Á því stendur, þ.s. fjármagnskostnaður lána, er of hár, til að hagnaður náist fram. Þannig, að ekki hefur enn verið, gengið frá einu einustu fjármögnun, þeirra stóru virkjana er áttu að hefjast framkvæmdir við, á næstunni.

Þetta, þ.e. stórframkvæmdir, áttu að koma hagkerfinu í hagvöxt.

Stórframkvæmdir, áttu einnig að dæla fjármagni inn í landið, og þar með koma á móti fjármagnsútstreymi.

-----------------------------------------

Ef þetta fjármagnsinnstreymi verður ekki, þá er einfaldlega ekki mögulegt að framkalla hagvöxt, á næstu misserum og sennilega á það einnig við, næstu 2-4 ár.

Þannig, að það tímabil, verði samfellt samdráttartímabil.

Hvers vegna?

• Skv. áætlun AGS í fyrra, töldust milli 50-60% fyrirtækja, vera með ósjálfbæra skuldastöðu. Þessi vandi var ekki leystur, heldur settur í tímabundinn frest, sbr. aðgerð bankanna skv. vilja ríkisstjórnar, að veita 50% fyrirtækja tímabundna lækkun greiðslubyrði. Sú lækkun rennur út á seinni helmingi þessa árs. Þessi tímabundna lækkun, er nægileg skýring þess, af hverju samdráttur varð ívið minni á síðasta ári, en hafði verið spáð. Plön voru um, að stórframkvæmdir væru hafnar á seinni helmingi þessa árs. Þannig, að sú fjármangsinnspýting átti sennilega að mæta, þeim samdrætti er flyst frá síðasta ári, yfir á seinni helming þessa árs, þegar hin tímabundna aðgerð rennur út. En, þ.s. þær framkvæmdir verða ekki komnar af stað, þá í staðinn kemur sá samdráttur fram að fullu, sem mjög mikill samdráttur á seinni helmingi ársins ofan á annan samdrátt.
• Punkturin er, að þessi 50% fyrirtækja, munu verða að skera mjög mikið niður í rekstri, selja eignir, hagræða og spara í hvívetna - þ.e. þau sem lifa. Óhjákvæmilega, fer veruleg hlutfall þeirra á hausinn. Þetta samdráttartímabil, einkahagkerfisins mun taka tíma.
• Hafðu í huga - að hækkaðir skattar - of háir vextir - draga einnig peninga úr einkahagkerfinu, og þetta hægir því á þeim fyrirtækjum, sem ættu að vera að vaxa, og fylla skarð þeirra sem falla frá á næstu misserum. Þetta hjálpar mjög á um, að ástandið verði, þ.e. nettó-ástandið, verði samdráttur.
• Ofan á allt þetta, er það skuldakreppa almennings, sem veldur áframhaldandi krepptri neyslu. Það hefur einnig neikvæð áhrif á atvinnu-uppbyggingu, þ.s. þá vanta eftirspurn sem er vanalega einn af höfuðdrifkröfum hagvaxtar.

---------------------------------------------

Þú verður að gera betur, en að fullyrða að þ.s. ég segi sé vitleysa, þegar ég kem með svona öflug rök.

Ég bendi á, að ég hef borið mín rök, undir erlenda hagfræðinga, sem ég þekki. Þar á meðal ágætann prófessor, í Amsterdam.

Kv.

--------------------------------------------------------------

Svo, annað svar, Andra til mín:

 

Einar Björn-

Fyrirgefðu aftur að mér finnast rök þín léttvæg, en hér eru svör þrátt fyrir það.  Og prófessorinn vinur þinn sem var að bera Ísland saman við Mexíkó ætti að kynna sér málin.  Löndin eru eins ólík og vera má og samanburðurinn út í hött.   Þú getur farið í gegnum næstum hvaða þátt í þjóðfélagsbyggingunni og séð það sjálfur:

• Menntunarstig
• Mannfjöldi
• Atvinnugreinar
• Heildarskuldastaða
• Möguleikar til nýsköpunar
• Stjónarfarslegir innviðir
• Fátækt
• etc. etc. 

En varðandi röksemdir þínar.  Allt þetta sem þú nefnir um fjármögnun ríkisins og samanburður við Grikkland og tal um hvað aðrar þjóðir séu að gefa út mikið af skuldabréfum er ótengt Íslandi.  Það eru fyrir hendi fjámögnunarsamningar sem eru miklu hagstæðari, niðurgreiddir af norðurlöndunum og AGS.   Grein Vilhjálms skýrir ágætlega hvernig fjárþörf ríkissjóðs er mætt AÐ FULLU með þeim aðgerðum.

Fjármagnskostnaður á Íslandi er hár.  Það stafar meðal annars af því að landið er í raun lokað fyrir erlendu fjármagni.  Hin ástæðan er íslenska krónan.  Það er mat íslenska ríkisins í dag að verja krónuna, frekar en skipta henni út.  Um það má og á að deila, en niðurstaðan er ótvírætt sú að það er gerir lánsfé dýrara að hafa gjaldmiðilinn þar sem það hræðir erlent fjármagn og skekkir stöðu innlendra atvinnugreina.   En einmitt vegna þess að fjármagnskostnaður innanlands er hár, eru tækifæri fyrir erlenda fjárfesta, ef ríkið gengur frá fjármögnun sinni og eðlileg gjaldeyrisviðskipti komast á á ný.

Fjöldi innlendra fyrirtækja sem eru í erfiðri fjárhagsstöðu er í raun aukaatriði.  Mörg þessara fyrirtækja eru í vandræðum fyrir 1) fjármagnskostnað vegna slæmra fjárfestinga, 2) minnkandi tekjur vegna samdráttar í fjárfestingu innanlands.  Ef þessi fyrirtæki fara á hausinn þá tapast ekki geta þeirra til að framkvæma hluti, heldur verða bara eigendaskipti.  Nettó hefur slíkt lítil áhrif á getu hagkerfisins – að því gefnu að reksturinn sé hluti af arðbærum þáttum efnahagslífsins.    Restin af fyrirtækjunum sem hafa verið í rekstri tengdum neyslu innanlands geta, í megin dráttum, bara farið á hausinn og það hefur lítil áhrif á hagkerfið.  Fólkið sem vann í þeim þarf tíma til aðlögunar og ný störf – þau störf verða til með því að  tryggja að ný fyrirtæki sem byggja á verðmætasköpun séu stofnuð.

Hækkun skatta er ekki góð, sérstaklega ef litið er til skamms tíma.  Á það geta allir fallist.  En ríkið þarf að tryggja sér tekjur til að standa straum af rekstri sínum.  Þó að 30% ríkisstarfsmanna væru látnir fara í dag, þá þarf samt að borga uppsagnarfrest og síðan atvinnuleysisbætur.  En með því að ríkið fái inn fjármagn til að standa undir endurfjármögnun langtíma fjárfestinga, þá má vona að ríkið þurfi ekki að þurrka upp allan gjaldeyri líka.  Til mið og lengri tíma verður svo að skera niður ríkisrekstur á Íslandi með skynsömum hætti.

Samdráttur einkaneyslu innanlands, þó að það komi illa við fjölskyldurnar í landinu og þá sem hafa verið í rekstri byggðum á neyslu, er meiriháttar búbót fyrir hagkerfið sem slíkt.  Ef Ísland væri fyrirtæki, er þetta líkt því að samið hefði verið um launalækkun á línuna.  Það eina sem skiptir máli í skammtíma tilliti -- til að koma hagkerfinu úr lægðinni -- er að tryggja að rekstur gjaldeyrisskapandi fyrirtækja haldi áfram og að aðstæður séu þær að nýtt erlent fjármagn geti komið til landsins.  Það eru erfiðar breytingar framundan í hagkerfinu innanlands, fyrirtækin sem fólk vinnur í þurfa að verða meira byggð á verðmætasköpun og minna á innanlandsneyslu. 

Þau margfeldisáhrif sem verða af því að fá erlenda fjárfestingu inn á landið eru algert lykilatriði.  En þá er líka mikilvægt að ekki er öll erlend fjárfesting jafngóð.  Ef fjárfest er fyrir $100 milljónir og $90 milljónir er innflutningur á erlendum hlutum þá er það ekki eins gott og $20 milljóna fjárfesting sem að mestu leyti er varið til launa og þjónustu innanlands.  Hér getur ríkið haft mikil áhrif með því að gefa ákveðnar skattaívilnanir byggðar á því hvernig fjárfestingarnir eru skipulagðar. 

Andri Haraldsson (IP-tala skráð) 23.3.2010 kl. 13:34

 

Seinna svar Andra Haraldssonar, er um margt athyglisvert, því þar krystallast afstaða talsmanna ríkisstjórnarinnar, til efnahagsplans hennar og hvernig þeir telja framvindu mála sennilega spilast:

•  Skuldastað: ríkisstjórnin og talsmenn hennar, og skoðanabræður - þreitast ekki á, að benda á, að þeirra mat sé að skuldir Íslands séu ekki að ráði verri, en skuldir ímissra annarra ríkja.

Slíkar fullyrðingar eru mjög villandi, þ.s. þeir þættir sem skipta máli eru:

1. Samsetning skulda.
2. Greiðslugeta.

Samsetning skulda er óhagstæð, þ.e. hátt hlutfall skulda er í öðrum gjaldmiðli en okkar eigin. Að auki, er óþægilega hátt hlutfall, á óhagstæðum kjörum.

Skuldir í erlendry mynnt, greiðast með afgangi af gjaldeyri - en, ekki með landsframleiðslu.

Þess vegna, hefur verið svo gríðarleg áhersla á, að ná fram öflugum gjaldeyris afgangi. Því miður hefur það ekki tekist enn, þrátt fyrir að á síðasta ári, hafi lokastaða árs verið 90 milljarða afgangur af vöruskiptum við útlönd, þá lyktaði reikningi landsins við útlönd samt í um 50 milljarða mínus.

Ríkisstjórnin vonast til, að gjaldþrot fyrirtækja er skulda í erlendry mynnt, og afskrift skulda þeirra; muni smám saman gera þessa nettó greiðslustöðu þjóðfélagsins hagstæðari, með öðrum orðum gera hana jákvæða.

Síðan er það sala eigna, sem ríkinu áskotnaðist við hrun bankanna á sínum tíma. En, vonast er til að sú eignasala, minnki skuldir að nægilegu marki, til að þær skuldir sem plön ríkisstjórnarinnar gera ráð fyrir að bæta við, verði seinna meir viðráðanlegar.

 

------------------------------------

• Lánin frá AGS og Norðurlöndunum, mæta fjármögnunarþörf Íslands:

Þarna tekur Andri ekki á ítrekaðri ábendingu minni, að þegar ég gerði samanburðinn við Grikkland, var ábending mín sú; að fyrirtæki í eigu hins opinbera, eiga ekki möguleika á erlendri fjármögnun á nægilega hagstæðum kjörum.

En, ein af frumforsendum efnahags plansins, er sú að til þess að koma atvinnulífinu af stað, og einnig til að vega ennfremur á móti því fjármagnsstreymi, sem um þessar mundir á sér stað úr landinu; þá er þörf á stórfeldum fjárfestingar verkefnum.

Andri kýs greinilega, þrátt fyrir að hið gagnstæða komi mjög skýrt fram hjá mér, að líta svo á að ég sé að tala um lánsfjármögnun ríkisins. 

Ef þessi fjárfestingar verkefni fara ekki af stað, þá verður enginn hagvöxtur hérlendis á næstu misserum, og sennilega ekki næstu 2-4 árin.

Vandinn er sá, að til þess að álvers framkvæmdir geti farið fram, þarf einnig jafnhliða að hrinda í framkvæmd mjög stórfelldum virkjanaframkvæmdum. Þ.s. þær framkvæmdir, eru á hendi innlendra aðila, þ.e. OR og LV; þá er það einmitt, mjög relevant vandamál, vandi Ísland við það að fá, erlend lán á viðráðanlegum kjörum.

Fram að þessu, er engin af þeim virkjanaframkvæmdum, sem á að ráðast í; komin með fjármögnun. Og, að auki, í ljósi ástand á erlendum skuldabréfamörkuðum, er ekkert sem bendir til að ástandið batni hið minnsta út þetta ár. Þvert á móti, mun þetta ár verða mjög erfitt ár, þ.s. aldrei nokkru sinni í heimssögunni, stendur til að fjármagna eins mikið af skuldum ríkissjóða á markaði.

Að sjálfsögðu, er einnig áhugaverð sú afstaða Andra, og annarra innvígðra stjórnarsinna; að lánin frá AGS og Norðurlöndunum, séu nauðsynleg fjármögnun ríkissjóðs.

 

---------------------------------------

• Áhugaverð svör hans um ábendingu mína, að milli 50 - 60% fyrirtækja eru metin með ósjálfbæra skuldastöðu.

Hann telur þetta lítilvægt atriði, þ.e. fyrirtæki sem hafa tengst innlendri neyslu fari á hausinn, en við það tapi hagkerfið litlu. Vinnuafl, muni þurfa að aðlaga sig, og sækja á önnur mið í störf.

Ég held að það sé ljóst, að hann þarna í raun viðurkenni þ.s. ég er að segja, -  en í því sem verður að kallast fremur kuldalegt orðaval, felst í raun mjög stórfelld aukning á atvinnuleysi, akkúrat eins og ég hef verið að tala um. Sennilega e-h í kringum 20%.

Að auki, þá minnka óhjákvæmilega umsvif hagkerfisins, þ.e. velta; með því að öll þessi fyrirtæki rúlli. Á sama tíma minnka skatttekjur ríkisins, halli eykst og að auki; þá hækka skuldir ríkisins sem hlutfall þjóðarframleiðslu, einmitt vegna þess að sjálft hagkerfið minnkar.

Síðan, talar hann um, að fyrirtæki muni skipta um eigendur, þá á hann við fyrirtæki sem enn muni geta haft möguleika á, að reka sig með arðbærum hætti. Það má reyndar rétt vera, að nýi eigendur muni koma fram, sérstaklega ef hægt verður að taka þau yfir með litlum tilkostnaði.

En, hinu má ekki gleyma heldur, að ekki er bara nóg að nýir eigendur komi, þeir þurfa einnig að hafa aðgang að nægilegu fjármagni, til að efla rekstur þeirra fyrirtækja. Ef, það fjármagn er af skornum skammti, þá erum við ekki að tala um, að slík yfirtekin fyrirtæki umbreytist á einhverjum skömmum tíma, á ný yfir í það að vera öflug fyrirtæki, með stóraukinn fjölda starfsmanna.

Ábending mín, sem sagt var sú, að aðlögun sú sem fyrirtækja hagkerfið muni þurfa að fara í gegnum, muni óhjákvæmilega skila ástandi nettó samdráttar, á meðan sú aðlögun fari fram. Þ.e. að atvinnulífið kúpli frá því að hafa helst til mikla áherslu á innlenda neyslutengda þjónustu starfsemi, yfir í að efla ný fyrirtæki í útflutnings rekstri. Slík aðlögun verður ekki á einni nóttu, jafnvel þó Ísland sé lítið og talið fært um tiltölulega hraða aðlögun; þá erum við samt að tala a.m.k. um að sú aðlögun taki einhvern árafjöld. Framan af því tímabili, 2-4 næstu ár, verði nettó samdráttur í innlenda einkahagkerfinu, en eftir það má vera að sú aðlögun fari að skila sér, og ný fyrirtæki séu farin að eflast nægilega til að minnkun atvinnuleysis geti hafist; og þá jafnvel sjálfssprottinn hagvöxtur.

Yfir þetta tímabil, verði mikið atvinnuleysi - þ.e. 20% +

 

------------------------------------------

• En ríkið þarf að tryggja sér tekjur til að standa straum af rekstri sínum.  Þó að 30% ríkisstarfsmanna væru látnir fara í dag, þá þarf samt að borga uppsagnarfrest og síðan atvinnuleysisbætur.  En með því að ríkið fái inn fjármagn til að standa undir endurfjármögnun langtíma fjárfestinga, þá má vona að ríkið þurfi ekki að þurrka upp allan gjaldeyri líka.  

Þetta var þ.s. Andri Sagði, greinilegt er af orðum hans, að hlutverk lánapakkans frá AGS og Norðurlöndunum, er nú orðinn sá að borga hallann af ríkissrekstri + standa straum af því að borga afborganir af erlendum gjaldeyrislánum ríkissjóðs + borga nettóhallann af sjálfu landinu gagnvart útlöndum.

1. Rétt er að taka frma, að flestir ríkisstarfsmenn eru með svipuð kjör um uppsagnarfrest og gildir á almennum vinnumarkaði. Einungis lítill hluti ríkisstarfsmanna, nýtur annarra og mun hagstæðari kjara. 
2. Önnur augljós ábending, er að atvinnuleysisbætur eru lægri og því, sparnaður nettó í því falinn, að færa fólk þangað.
3. Síðan, er sennilega nauðsynlegt að þrengja rétt til bóta, þ.e. að allir fari um leið á grunnbætur, í stað þess að njóta hlutfalla launa, um nokkurn aðlögunartíma.
4. Ofan á þetta, held ég einnig, að ríkið þurfi að lækka bætur - þ.e. þ.s. greitt er í peningum. Ég held, að rétt sé, að umbreyta hluta bóta, í það form, að fólk fái matarmiða er gilda í tilteknum verslunum.

 

Lykilatriðið, í augum stjórnarsinna, er greinilega sú fjármögnunarþörf, sem þeir miða við.

1. En, ef minna er tekið inn af skuldum, þ.e. AGS pakkinn er annað af tvennu, skorinn alveg af - þannig að skuldir ríkisins hækki ekki mjög mikið umfram þau 80% sem þær standa nú í; í stað þess að fara í 140% ef allur pakkinn er tekinn. Þá, um leið minnkar fjármögnunar þörf, sem starfar af þörf til að standa undir skuldum.
2. Fjármögnunarþörf vegna halla, er réttast að mæta, með niðurskurði. Þ.s. þarf, er róttækasti niðurskurður í ríkisrekstri í lýðveldissögunni. Það þarf að skera halla ríkissjóðs, um a.m.k. 100 milljarða, og þ.s. fyrst.
3. Þá minnkar um leið, það álag á innlenda fjármögnun ef miðað er við, að fjármagna restina af hallanum hérlendis.

 

Síðan, kemur furðuleg setning, um að ríkið sé að fá inn fjármagn, til að standa straum af fjármögnun langtímafjárfestinga.

1. Þetta er alveg ný skilgreining á lánapakka AGS og Norðurlanda.
2. En, fram að þessu, hefur ekki átt að nota það fé, til innlendra fjárfestinga af nokkru tagi.
3. Svo, er nú lánapakkinn kominn með enn eitt hlutverkið, þ.e. að fjármagna upphaf innlendra framkvæmda? 
4. Ef svo er, þá eru þessi lán, að verða í augum stjórnarsinna einhvers konar allsherjar redding.

 

Hætt er við því, að ef því hlutverki er bætt við ofan á öll þau hin fyrri, þá verði sá lánapakki ansi miklu mun fyrr upp urinn; en gert hefur verið ráð fyrir.

En, er þetta það útspil sem er á leiðinni frá ríkisstjórninni.

Að nota lánin upp með methraða, með því að spreða þeim ofan á allt annað, í framkvæmdir?

Hvað segið þið gott fólk?

Comment þegin.

----------------------

Smá comment frá Jurshevski:

Tell him that the IMF is a "creditor friendly" organization for starters and that there will be no money coming from the loans for Iceland. He should go to the website and phone the Latvians. The money will be used to pay off key creditors and Iceland will be stuck with the bill.


Alex Jurshevski
Recovery Partners

 

 

Kv.

Afneitun þeirra, sem neita að horfast í augu við, þá augljósu staðreynd, að efnahagsplan ríkisstjórnarinnar er þegar hrunið, er sterk!

Hann vinur vors og blóma, Vilhjálmur Þorsteinsson, hefur enn eina ferðina hafið upp söng sinn, að bara ef við fylgjum plani ríkisstjórnarinnar og AGS verði allt í lagi.

Sjá færsluna hans: Hvað þurfum við mikla peninga að láni?

Ég bendi fólki að skoða þessa færslu, þ.s. fram kemur birting á útreikningi AGS á fjárþörf Íslands.

• Ég get annars ekki annað, en litið á þá uppsetningu sem skemmtilega Excel æfingu, með fremur litla raunveruleikatenginu, fyrir utan að reikningur um fjárþörf að utan þ.e. vegna erlendra skulda, er sennilega réttur - að því gefnu, að öll lán sem stefnt er á að taka, raunverulega verða tekin.

Fyrsti augljósi veikleikinn er sá, að erlendar fjárfestingar að flestum líkindum munu ekki skila sér, eins og þar er gert ráð fyrir, og einnig er gert ráð fyrir í plani ríkisstjórnarinnar.

 

• Þarna kemur til, að svokallað skuldatryggingaálag Íslands, er yfir 400 punktum, eða 450 punktar síðast er ég gáði. Þ.e. 100 punktum hærra en hjá Grikkjum, en þó hvína og stynja grísk. stjórnvöld, undan því.
• Í síðustu viku, seldu grísk stj.v. stórann pakka af skuldabréfum, en neyddust til að selja þau á milli 6-7% vöxtum. Vart þarf að taka fram, að með áhættuálag heilu prósenti hærra, þ.e. 100 punktum hærra, er sambærileg vaxtakrafa fyrir Ísland enn hærri.
• Þ.s. fyrirtæki í eigu hins opinbera, geta ekki eðli sínu skv. haft betra áhættumat en sjálfur eigandinn, sem ber endanlega ábyrgð á öllum þeirra skuldbindingum, þá veldur hátt skuldatryggingaálag ríkisins sjálfs, því einnig að fyrirtæki í eigu hins opinbera, geta ekki heldur fremur en ríkið, fengið erlend lán nema á mjög erfiðum kjörum.
• Þetta er ástæða þess, að fjármögnun þeirra framkvæmda, þ.e. virkjanaframkvæmda í tengslum við þær stóryðjuframkvæmdir er til stóð, að hæfust á þessu ári og því næsta; er öll í voða, þ.e. engin af þeim framkvæmdum, hefur verið fjármögnuð. Og, þ.s. er verra, ekkert bendir til þess, að þetta ástand, sé á leiðinni með að batna.
• Án þeirra framkvæmda, er planið hrunið.
  

 

1. Síðan kemur fleira til, en í ljósi þess að milli 50-60% fyrirtækja teljast með ósjálfbæra skuldastöðu, þá er mikill samdráttur enn eftir í einkahagkerfinu.
2. Gríðarlega erfið skuldabyrði almennings, metið af Neytendasamtökunum að 30% heimila skuldi svo mikið að eftirstöðvar af ráðstöfunartekjum þeirra dugi ekki til grunnframfærslu - ergo, sem er viðmið um fátækt. Þetta er einnig mjög öflugur hemill á hagkerfið.
3. Hækkaðir skattar, þeir einnig draga úr möguleika á hagvexti.
4. Of hátt vaxtastig, hefur sömu áhrif.
5. Skuldastaða hins opinbera, gerir því ókleyft að standa undir viðunandi framkvæmdastigi, sem einnig ofan á allt annað, er samdráttaraukandi.

Þ.s. þetta framkallar, er ástand viðvarandi efnahags samdráttar.

Þ.e. hann verður viðvarandi, næstu misseri og ár, ef ekki verður af þeim stórframkvæmdum sem áttu að framkalla hagvöxt, og tekjuaukningu ríkissjóðs.

Síðan, vegna þess ástands, að hagkerfið mun þá halda áfram að skreppa saman, ár eftir ár - þá einnig, hækka skuldir sem hlutfall landsframleiðslu.

Það síðan veldur því, ef svo horfir og ekki tekst að framkvæma þann róttæka viðsnúning, sem átti að eiga sér stað, að sá tímapunktur kemur fullkomlega fyrirsjáanlega, að skuldir verða óviðráðanlegar - og landið fellur í ástand greiðsluþrots.

Við þurfum plan B. Þ.e. ljóst.

Eitt hugsanlegt plan B, er það plan sem Alex Jurshevski stakk upp á, fyrir viku.

 

Hvers vegna er þetta skuldatryggingaálag, svona hátt?

• Eg held, að augljósa svarið sé, að markaðurinn með skuldatryggingar, hafi einfaldlega ekki trú, á ríkjandi plani um efnahagslega endurreisn Íslands.
• Ég bendi fólki á, að eftir litlu kreppuna er átti sér stað 2006, sem bankarnir stóðu af sér, þá þaðan í frá og fram að hruni þeirra, hélst skuldatryggingaálag bankanna hátt.
• Stjórnendur bankanna, hvinu og kvörtuðu undan þessu, töluðu ítrekað um í ísl. fjölmiðlum, um það að þetta væri ósanngjarnt, staða bankanna væri sterk, væri góð; útlendingar vanmætu styrk og stöðu Íslands og bankanna.
• Mér finnst þetta áhugavert, að hafa í huga, í ljósi þess, að skuldatryggingaálag Íslands hefur nú, alla hríð frá hruni haldist hátt - þ.e. hærra en álag Grikklands í dag.

Mér finnst mjög áhugavert, að bera saman viðbrögð Ísl. stjórnvalda undanfarna mánuði, og viðbrögð stjórnenda bankanna.

Pælið í þessu, gott fólk!

Er ekki einfaldlega sama afneitunin í gangi nú, og var hjá bankastjórunum?

 

Kv.

Barnaskapurinn ríður ekki við einteiming! Ef landamæri eru ekki varin, og auðlindir tryggðar; þá kemst engin þjóð af. Við erum svo heppin, að aðrir hafa séð um okkar varnir, svo við höfum ekki þurft að sinna því sjálf.

Nú ræður ríður heilög vandlæting húsum, barnaskapurinn ríður ekki við einteiming.

• Ísland er herlaust land, er sagt.

• Ísland á ekki að koma nálægt neinu hervafstri.

 

Vandinn þarna, er ákveðinn sannfæring þess efnis, að eitthvað sé ljótt við - eða rangt - að þjóðir hafi heri.

Þetta er barnaskapur af hæstu sort.

 

• Þ.e. leitun af þjóð úti í heimi, sem ekki hefur her af nokkru tagi.

• Ísland, byggði ekki upp her, vegna þess, að það væri einhver ríkjandi sannfæring þess efnis, að her væri í sjálfu sér ljótur eða rangur hlutur, heldur vegna þess, við vorum þá bæði í senn fátæk og smá.

• Hlutverk herja, er að verja þær eignir, þær auðlindir - og einnig það landsvæði, sem þjóð ræður yfir.

• Ástæða þess að nær allar þjóðir hafa heri, er einmitt sú að þ.e. alger frumforsenda þess, að þjóðir fái þrifist, geti alið upp kynslóðir við sæmileg efni, tryggt innra öryggi - að ytra öryggi, stjórn eigin auðlinda, eigin landamæra; sé allt tryggt.

 

Herjum sannarlega er beitt í stríði, ef svo ber við. En, hver þjóð hefur rétt, á að verja eigið land - eigin landamæri - eigin auðlyndir; því annars hefur sú þjóð enga framtíð.

Íslendingar, vegna smæðar, geta ekki búið til nægilega sterkan her, til að vernda þær auðlindir er við búum yfir:

• Vatnið.
• Fiskinn,
• Orkuna
• Sjálf landið.
• "Olíu"

 

Þess vegna baktryggjum við okkur með tvennum hætti; þ.e. NATO og varnarsamningnum við Bandaríkin.

 

Miskilningur margra er sá, að þ.s. sá heimshluti hefur verið öruggur, er við búum á, að þá sé allt í lagi, að velta þessum hlutum nákvæmlega ekkert fyrir sér.

En, heimurinn, er að verða hættulegri á ný, en hann hefur verið um nokkurt skeið.

Á Indlandshafi, er að færast í aukana samkeppni nýrra risavelda, þ.e. Indlands og Kína.

Kína er þegar með her- og flotastöðvar í:

• Myanmar - en, miklar vegatengingar við Kína, eru í uppbyggingu, enda er stryttra frá höfnum í Myanmar til innhéraða vestanlega í Kína, en frá eigin höfnum Kínverja á strönd sjálf Kína.

• Pakistan, Kínverjar og Pakistanar, hafa stundað hernaðarsamstarf um margra ára skeið. Þróað sameiginlega herþotu, í staðinn fyrur Mig 21. Þróað nýjan skriðdreka í sameiningu. Hvort tveggja, er í fjölda framleiðslu fyrir heri beggja landa.

• Er að semja við Tailand um skipaskurð í gegnum Malakkaskaga. Þetta styttir siglingaleiðina, frá Kína til olíulindanna við Persaflóa og til Afríku.

 

Á móti eru Indverjar að efla flota sinn á Indlandshafi:

• Eru að byggja upp varnargirðingu flotastöðva á eyjum á Indlandshafi, þannig að í hugsanlegu stríði, geti Indverjar beitt þeirri röð flotastöðva sem nokkurs konar varnargirðingu.

• Indverjar sjá uppbyggingu Kínverja á flotastöðvum, sitt hvoru meginn við Indland, sem ógn.

• Höfum í huga, að formlega eru Kínverjar og Indverjar enn í stríði, vegna landamæra á NA-Indlandi.

• Þ.e. heilt fylki í Indlandi, sem Kínverjar ásælast, vegna þess að fornu var það, nokkurs konar fylgiríki Típets. Reyndar, hefur ástandið verið svo furðulegt, að í hver sinn sem háttsettur embættismaður miðstjórnar Indlands fer til þessa fylkis, senda Kínverjar Indlandi mótmæli, vegna afskipta af rémmætu kínv. yfirráðasvæði. Svo langt gengur frekja kínv. Að auki, eru bæði lönd með hundruð þúsunda hermanna, við þessi landamæri og reglulega verða, atvik þ.s. einhver skítur sprengikúlu yfir eða herflokkur rambar yfir. Skotbardagar, hafa orðið öðru hvoru, í smáum stíl. Þetta er sem sagt, svæði þ.s. stríð getur brotist út - samt sem áður - hvenær sem er.

Samkeppni Kína og Indland, um auðlyndir í kring, þ.e. í Afríku og við Persaflóa, á eftir að verða gríðarleg á næstu árum, og áratugum. En, hvor tveggja þjóðfélögin, hafa ekki nægar auðlyndir, til að gera allt þ.s. þær vilja; svo þ.e. einfalt, bæði löndin munu leita annað. Þannig, ergo - samkeppni þeirra mun aukast, spenna milli þeirra vaxa.

Í framtíðinni virðist augljóst, að hætta á stríði verður mikil.

 

Hvað um norðurhöf?

• Við höfum ef til vill olíulindir.
• Kínverjar hafa stærsta sendiráð allra landa á Íslandi.
• Bent hefur verið á, að verið geti að Kínverjar hafi áhuga á Íslandi, vegna fyrirsjáanlegrar opnunar norður siglingaleiðarinnar, í gegnum N-Íshafið.

--------------------------------------

Sjá áhugaverða kenningu Roberts Wade:

"Iceland will play crucial role in Arctic sea route

Sir, Your article “Exploring the openings created by Arctic melting” (March 2) highlights China’s growing interest in emerging sea routes across the Arctic. One reason is that the distance from Chinese ports to European and east coast North American ports is much shorter across the Arctic than through Suez or around the Horn.

Chinese planners anticipate building giant ice-strengthened container ships able to use the shorter route as the ice melts. But the cargoes would have to be shifted to smaller ships to enter their destination ports. Where would the transshipment port be located? One obvious place is Iceland, which sits at the entrance to – or exit from – the Arctic ocean. It has several fjords suitable for such a port.

This may help explain China’s more-than-usual friendship with tiny Iceland. The Chinese embassy is the biggest in Reykjavik by far. When the president of Iceland paid a state visit to China in 2007 he was received with all the pomp and ceremony of the head of a major state. And when Iceland was campaigning for a seat on the security council in 2008, China backed it publicly and helped to raise support from mini states in the Pacific and Caribbean.

Russia, too, has its own interests in Iceland. It worries that the European Union is trying to become active in Arctic affairs, and may use Iceland as a channel if Iceland joins the EU. Russia regards Iceland as a fellow Arctic country, and is keen to help it stay out of the EU.

British and Dutch negotiators currently trying to drive a hard deal on Icesave should bear in mind Iceland’s growing strategic significance as the Arctic ice melts. Icelanders have long memories, and draw encouragement from Kissinger’s phrase, “the tyranny of the tiny”.

Robert H. Wade,
London School of Economics, UK"

 -------------------------------------------

 

Niðurstaða:

Við Íslendingar verðum að átta okkur á, að framtíðin mun bera í skauti gríðarlega samkeppni um auðlyndir. Ásælni í auðlyndir annarra, mun fara hratt vaxandi. Sama um spennu í heiminum. Þessi ásælni, er þegar hafin, sbr. gríðarlegt kapphlaup Kínv. um auðlyndir Afríku. En, þeir eru einnig að seilast eftir auðlyndum Mið-Asíu, þannig að árekstur milli Kína og Rússland, um þau svæði virðast óhjákvæmileg í framtíðinni.

Hættan er sú, að auðlyndir sem ekki eru varðar, séu einfaldlega teknar. Sú árás, getur tekið fleira en eitt form.

Við Íslenidngar, urðum nýverið einmitt fyrir slíkri árás, í formi Icesave samningsins:

En, það má segja að sá samningur hafi 2 lykil ákvæði:

1. Waiver of sovereign immunity.
2. Sovereign guarantee.
   

• Hið fyrra afsalar vernd af eignum ríkisins, þannig að þá er hægt að setja þær undir hamarinn. En, um samninginn gildir bresk lögsaga.

• Hið seinna, gerur Ísland ábyrgt fyrir heildar upphæðinni.

Þessi 2. ákvæði eru háð hvoru öðru. Samanlagt, gera þau það að verkum, að skv. Icesave samkomulaginu, er hægt að hyrða þær eignir ríkisins, sem skila stöðugum öruggum tekjum.

Þannig, hefðu Bretar og Hollendingar, nýtt sér það, þegar Ísland óhjákvæmilega verður greiðsluþrota - en núverandi stefna er nær 100% örugg sigling á þjóðarskútunni í strand - til að hyrða auðlyndir Íslands, er skipta máli í dag. 

Þannig, hefði efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinnar verið fyrir bí. Glatað fyrir hreina heimsku.

Eftir hefði setið hnýpin þjóð, dæmd þaðan í frá, til ævarandi fátæktar. Einmitt vegna þess, að stjórnendur landsins, á augnabliki sem öllu skipti, skildu ekki að landið var undir árás.

Þ.s. hefur gerst, er að kreppan hefur breytt öllu.

• Þjóðirnar hafa hrokkið í gamla gírinn, að hugsa um eigin sérhagsmuni.
• Taka auðlinda annarra, er einmitt eitt af því, sem þjóðr gerðu áður fyrr. Nú er sá gamli draugur aftur upp risinn.
• Norðurlönd, allt í einu eru ekki lengur okkar vinir. En, Sviar og Danir eru harðir á um, að við eigum að lúffa fyrir Bretum og Hollendingum. Þarna eru Svíar og Danir, að hugsa um eigin sérhagsmuni. En, Svíar hafa sömu hagsmuni og Bretar, vegna þess að sænskir bankar eiga mjög mikið af skuldum erlendis. Danir, eru háðir Þjóðverjum; og Þjóðverjar eiga mjög mikið af skuldum, í löndum fyrir austan eigin landamæri.
• Þröng sérhagsmuna gæsla, á endurnýjun lífdaga. Dýrin í skóginum, eru allt í einu, ekki sömu vinirnir og áður.

Í þessu atriði, er einnig blinda Samfylkingar hættuleg. Því, hún áttar sig alls ekki á þeim grunn vatnaskilum, sem eru að eiga sér stað.

Þýskaland, er nú greinilega komið sjálft í þetta far, ef marka má yfirlísingar stjórnmálamanna þarlendis, undanfarna daga:

Germany's eurozone crisis nightmare  -  By Martin Wolf

Why Europe’s monetary union faces its biggest crisis - By Wolfgang Schäuble

 

Það eru sem sagt, að fara viðsjálverðir tímar í hönd í heiminum.  Þ.e. þó sennilega ekki á leiðinni nein hernaðar árás í þessum heimshluta í bráð.

En, þ.e. hreinn barnaskapur að halda, í ljósi þess hve verðmætar auðlindir okkar eru, að engann aðran langi í þær, að við þurfum ekkert að gera til að verja þær ásælni 3. aðila.

Sko, ég vil hreinilega bandar. herinn hingað aftur, í framtíðinni. Það má vera, þegar kringumstæðurnar þróast frekar, að Kaninn komi hingað aftur. En, ef ekki. Þá getur Ísland lent í mjög þraungri stöðu, lengra séð fram í framtíðina.

Ef til vill, þurfum við að huga að því, að koma okkur upp, einhvers konar vísi að eigin her.

 

Kv.

Nýtt stjórnmála-afl, gæti orðið leiðandi í íslenskum stjórnmálum. Ný skoðanakönnun, tel ég, sýnir að gott pláss er fyrir nýtt afl, ef einhver vill stofna það!

Mín skoðun, sem væntanlega margir þeir sem lesa bloggið verða sennilega ósammála, er að fylgisaukning Sjálfstæðisflokksins nú, hafi meira að gera með nær algert gangsleysi núverandi ríkisstjórnar, þegar kemur að getu hennar við það að ráða við endurreisn hagkerfisins og fjármál ríkisins; fremur en stórfenglega stöðu Sjálfstæðisflokksins.

Að mínum dómi, hefur Sjálfstæðisflokkurinn, enn verulega veikleika - sbr. vafasöm viðskipti sem formaðurinn er flæktur í, er lykta vægast sagt ílla og ætti hann, að mínu mati, að hætta bæði sem formaður og taka sér frí sem þingmaður, þar til máls hans hafa verið skoðuð nánar og hann, annað af tvennu fengið syndaaflausn eða ákært verður í hans máli.

Að auki, er varaformaðurinn, í óþægilegum málum, er tengjast þó ekki henni sjálfri beint, heldur hennar eiginmanni, en að mínu mati, gera hana óhæfa sem forystumann í stjórnmálum.

Að auki mætti nefna, mál þingmanns er staðinn var af því í vetur, að hafa innheimt gróða af fyrirtæki í eigin eigu, er það taldist vera með neikvæða eiginfjár stöðu - sem er lögbrot. Að mínu mati, hefði þingflokkurinn, átt að krefjast afsagnar hans, en afsökunarbeiðni og skil á peningum, var látið gott heita.

 

Skoðum könnunina sjálfa

Sjálfstæðisflokkur: 40,3% og 27 þingm, hefur 16 nú.

Framsóknarflokkur: 13,3% og 8 þingm, hefur 9 nú.

Samfylking: 23,1%, og 15 þingm., hefur 20 nú.

Vinstir-Grænir: 20,6% og 13 þingm., hefur 15 nú.

Borgarahreyfing: 2,1% og 0 þingm., hefur nú 4.

39,8% neituðu að svara könnun.

 

VG stendur greinilega skv. þessu best að vígi stjórnarflokkanna, heyrt hef ég þá kenningu að þrátt fyrir klofning leiti fylgi ekki frá honum, heldur safnist það í kringum hvorn pólinn þ.e. Ögma og Steingrím; en fari ekki annað.

Fyrir Samfylkingu, ætti könnunin að calda nokkrum áhyggjum, en samt heldur flokkurinn sæti sínu sem 2. stærsti flokkurinn.

Fyrir Framsóknarflokkinn, verður þetta að skoðast sem nokkur vonbrigði, því málefnalega stendur sá flokkur gríðarlega sterkt um þessar mundir, hafa unnið sigur í Icesave málinu, hafa gengið lengst allra flokka við að hreinsa spillingu úr eigin röðum; og hafa allan tímann, boðið upp á miklu mun trúverðugri, leiðir til uppbyggingar en sjálf ríkisstjórnin. En, einhvern veginn, er flokknum ekki að ganga nægilega vel, í áróðursstríðinu á vettvangi fjölmiðla. Þó formaðurinn, hafi haft rétt fyrir sér, í 100% tilvika í Icesave málinu og einnig um, efnahagsáætlun ríkisstjórnarinnar; þá einhvern vegnnn samt, hefur Samfylkingu með flesta fjölmiðla landsins í eigin bandalagi, tekist að skapa neikvæða ímynd af honum. Framsókn, er þó ekki í slæmri stöðu, og ætti að bæta við sig fylgi í kosningabaráttu.

 

Hvað með nýjan flokk?

Þ.e. klárt, að mjög mikið af Íslendingum er óánægt með sjálf stjórnmálin, í landinu. Það sést m.a. að um 40% neita að svara könnuninni, þrátt fyrir að spyrlar hafi alla klæki úti.

Ég held nefnilega, að hægt sé að búa til mjög sterkan stjórnmálaflokk á Íslandi. Hrun Borgarahreyfingarinnar, hafi í raun verið sönnun þess, því áður en fræg rífrildissena hófst þar innan veggja, var sá flokkur að mælast með allt að um 10% fylgi

 

Leggjum saman í púkk:

• þingmennina 3 úr Borgarahreyfingunni, sem nú kalla sig, Hreyfinguna.
• 4 þingmenn úr VG ásamt Ögmundi.
• Auk þessa, Frjálslynda flokkinn, og Borgarahreyfinguna, sem enn starfar án þingmanna. 

Hvaða stefnumál?

Ég ætla aðeins að vitna í fræga bloggfærslu Alex Jurshevski: Why Iceland Must Vote “No”

Í öllum ákafanum, um að rífast um tillögur hans, er ég ekki viss um, að allir hafi tekið eftir hvað hann legurr til, í bloggfærslunni sinni.

 

Structural Reform

Iceland must free up parts of its economy and make increased revenues available to the Government as part of the attempt to did itself out of this hole. For example Iceland’s Treasury currently receives no recurring revenue from the domestic fishery. Fishing Licenses have become a “rentier” instrument whose benefits accrue to a narrow slice of the populace This needs to be changed to the benefit of the entire country rather than the few insiders who now control the licenses.

Among the other issues to address is the free lunch given to financial firms through debt indexation which places the burden of adjustment primarily on households and has led to a rash of mortgage defaults.

 

Jurshevski leggur til 2. meginlagfæringar:

1. Veiðileyfagjald.
2. Aflagningu verðtryggingar lána.

Í dag fari auðurinn af auðlindum hafsins til fámennrar elítu, og því þurfi að breyta. Ríkið þurfi að tryggja sér, hæfilegar rentur af þeim auðlindum.

Það sé mjög óheppilegt fyrir hagkerfið, að viðhafa fyrirkomulag þ.s. allri áhættu af lánum sé skellt á skuldara. Það sé að hans mati, ein af orsökum þeirrar húsnæðis skuldakreppu, sem nú ríki.

Þessar breytingar, muni hjálpa Íslandi að grafa sig upp úr núverandi holu.

------------------------------

Ég held að það sé ljóst, að þetta væru mjög heppileg stefnumál fyrir hinn nýja stjórnmálaflokk.

Síðan, auk þessa eftirfarandi:

• Einbeittrar umhverfisstefnu, sem miðuð væri við umhverfisstefnu Íslandshreyfingarinnar sálugu.
• Áhersla á, að komið verði á fót, þjóðaratkvæðagreiðslufyrirkomulagi. En, þá á ég við sambærilegt og gerist í Sviss, þ.s. má kjósa um öll mál, krafan einungis um tiltekinn fjölda undisskrifta.
• Síðan, umbætur í stjórnkerfinu - þ.s. styrkja innviði eftirlitsaðila, og bæta gæði stjórnsýslunnar, með áherslu á að gera ráðningar faglegar.
• Leggja áherslu, á uppbyggingu í atvinnumálum er markist að aðgerðum, í átt að skapa aðstæður fyrir sjálfssprottinn hagvöxt. Þ.e. áhersla frá stórum kostnaðarsömum verkefnum, en í átt að því, að skapa sem bestar aðstæður fyrir sjálfssprottin fyrirtæki, iðnað - til að vaxa og dafna. Sem dæmi, á að lagaumhverfi sé hagstætt fyrir ný fyrirtæki og einnig, að skattalegt umhverfi sé einnig hagstætt, þannig að ríkið sogi ekki til sín um of það fé, sem fyrirtæki þurfi til eigin uppbyggingar. 

Með þennan lista af stefnumála að vopni, ætti nýr flokkur að gera orðið mjög öflugur, jafnvel leiðandi í íslenskum stjórnmálum.

Ég held, að þörf sé á ferskum andvara.

 

Kv.