Lækkun innlends vöruverð með gjaldalækkunum verður að vera rétt tímasett!

Margrét Kristmannsdóttir formaður Samtaka Verslunar og Þjónustu SVÞ, vill bæta kjör almennings með því að lækka tolla og gjöld á innflutta vöru, og lækkun virðisaukaskatts. Telur ekki forsendu fyrir launahækkunum.

Hið jákvæða við kjaraaukningu með þessum hætti, er sú - að þetta er í eðli sínu verðhjaðnandi.

Lækkar verðbólgu með öðrum orðum, í stað þess eins og launahækkanir alltaf gera. Að hækka verðbólgu.

Þannig að með slíkri leið verða engar hækkanir á lánum!

 

Á hinn bóginn er einn stór galli á málinu!

Það jafnvægi milli inn- og útflutnings sem er hverju sinni, hefur mikið að gera með kaupmátt þann sem til ráðstöfunar er hverju sinni.

• Ef við lækkum vörugjöld þannig að innflutt vara sé ódýrari - - þá ætti það að skila aukningu gjaldeyrisneyslu, vegna þess að þá hefur fólk efni á að kaupa meir af því sem er tollalækkað.

• Svipað getur gerst ef við lækkum virðisaukaskatt, þá einnig lækkar vöruverð - sem eykur kaupmátt, þannig að neysla eykst.

En ath. tollar og vaskur leggst ofan á innflutningsverð - - hver vara kostar jafn mikinn gjaldeyri burtséð frá lögðum tollum eða vaski. Þannig að fleiri keypt stykki þíðir aukin gjaldeyrisneysla.

ÞÁ ER SPURNINGIN - - HVE RÚMUR GJALDEYRSJÖFNUÐURINN ER?

1. En ef hann er tæpur, er hugsanlegt að gengið sígi á móti!
2. Því skulda sinna vegna, þarf Ísland að viðhalda lágmarks gjaldeyrisafgangi svo landið sé gjaldfært.

 

Á hinn bóginn væri sú leið að lækka vask og/eða lækka vörugjöld að auki, mjög góð leið þegar við höfum efni á henni!

Ég ætla að láta liggja milli hluta í þetta sinn, að hve marki unnt er hagsmuna landbúnaðarframleiðslu vegna að lækka vörugjöld. 

Hitt er ljóst að þ.e. a.m.k. unnt að lækka vöruverð að einhverju marki með þeim hætti.

• Að lækka virðisaukaskatt, ætti að vera mun minna umdeilt.

En sú leið getur lagað stöðu verslunar í landinu, en það er ljóst að verslun færist í sífellt auknum mæli úr landi.

Ef við lækkum vask, þá ætti það að bæta samkeppnisskilyrði verslunar í landinu, við verslunarferðir til útlanda.

Og það ætti að geta leitt til fjölgunar starfa við verslun.

Það er því - ég legg áherslu á, a.m.k. full ástæða til að lækka vaskinn, t.d. í 15%.

1. Þetta þarf að tímasetja af varfærni - því eins og ég útskýrði.
2. Að slík aðgerð eykur neyslu - því innflutning þ.e. gjaldeyrisneyslu landsmanna.
3. Þannig að þetta er ekki sjálfbært mögulegt, nema nægilegt borð fyrir báru sé til staðar fyrir þeirri aukningu neyslu, sem líklega á sér stað. 

• En um leið og borð fyrir báru hefur skapast fyrir launahækkun!
• Þá væri snjallt að velja þá leið, að verja því borði fyrir báru - með þeim hætti, að lækka vöruverð hér innanlands, og stuðla að því samtímis að verslunarstörfin komi til baka.

 

Niðurstaða

Það sem ég er að segja. Er að næst þegar við eigum fyrir launahækkun til handa landsmönnum. Geri ráð fyrir því að einhver tekjuaukning í formi gjaldeyris sé forsendan. Þá sé snjallt að fara einmitt þá leið í það skiptið - - að lækka vöruverð hér innanlands.

Með lækkun virðisaukaskatts.

Hvort einnig á að lækka vörugjöld - þarf að ræða nánar í samvinnu með landbúnaðinum.

Hitt að lækka vaskinn er alveg borðleggjandi. Í samhengi við átak til að fjölga störfum hér innanlands, væri þetta einnig mjög gagnleg aðferð. Vegna líka á fjölgun starfa við verslun.

Tímasetningin er - mikilvægi punkturinn.

En ég legg mikla áherslu á - að við höfum alltaf efni á þeim aðgerðum sem við framkvæmum.

 

Kv.

 

Hnignun efnahagsmála heldur áfram á evrusvæði!

Ég er ekki alveg hættur að fylgjast með hvernig gengur í Evrópu þó það séu kosningar í nánd og athygli fólks í augnablikinu á innanlandsmálum. En málið er að Markit sem er fyrirtæki sem sérhæfir sig í tölfræðiupplýsingum, hefur gefið út sínar mánaðarlegu bráðabirgðatölur - um er að ræða svokallaða Innkaupastjóra-vísitölu eða "Purchasing Managers Index."

En sú tölfræði er fengin fram með þeim hætti, að í hverjum mánuði fá innkaupastjórar helstu fyrirtækja í þeim löndum sem eru í samanburðarhópnum spurningalista. Þ.s. þeir svara því hvort pantanir eru í aukningu eða minnkun.

Lagt saman yfir heilu löndin, síðan evrusvæði vítt - - fæst út hvort þ.e. veltuaukning framundan í atvinnulífinu eða ekki. 

En pantanir eru alltaf dulítið að sýna ástandið fram í tímann, þ.e. veltu næstu vikna og mánaðar á eftir.

Þróun veltu í einkahagkerfinu er síðan góð vísbending um stöðu efnahagsmála.

• Yfir 50 er aukning / undir 50 er minnkun!

Markit Eurozone PMI

• Eurozone PMI Composite Output Index(1) at 46.5 (46.5 in March).
• Eurozone Services PMI Activity Index(2) at 46.6 (46.4 in March). Two-month high.
• Eurozone Manufacturing PMI(3) at 46.5 (46.8 in March). Four-month low.
• Eurozone Manufacturing PMI Output Index(4) at 46.3 (46.7 in March). Four-month low.

1. Eins og sést þá er sameinuð vísitala, sem leiðir fram innkaupastjóravísitölu atvinnulífs í heild á evrusvæði, í minnkun um 3,5% eins og í mars sl. Það sem er markvert við þetta er það, að ekki vottar enn á þeim viðsnúningi til uppgangs sem menn hafa verið að vonast eftir. Nú er að hefjast annar ársfjórðungur. Og hann hefst skv. þessum tölum á sama samdrættinum og fyrsta ársfjórðungi lauk í.
2. Ef vísitalan fyrir þjónustustarfsemi eingöngu er skoðuð evrusvæði vítt, þá sést agnarlítil aukning á þeirri - þ.e. úr 3,6% samdrætti í 3,4% samdrátt. Svo örlítið minni samdráttur í neyslu.
3. Ef skoðuð er vísitalan fyrir iðnstarfsemi evrusvæði vítt, þá á móti er hún lægri en mánuðinn á undan þ.e. í 3,5% samdrætti nú í stað 3,2% samdráttar mánuðinn á undan.
4. Síðan birtir Markit einnig tölu um iðnframleiðslu apríl, og þá kemur í ljós að velta í iðnaði á evrusvæði minnkar í apríl um 3,7% í stað 3,3% samdráttar veltu mánuðinn á undan.

Með öðrum orðum - enga ástæðu til bjartsýni er að sjá í þessum tölum.

Evrusvæði virðist statt í frekar stöðugum eða jöfnum samdrætti - sennilega um 0,4% per ársfjórðung á hagkerfi þess. Eða það kemur fram í máli hagfræðings Markit. 

 

Þýskaland - það eru tíðindi um Þýskaland!

Markit Germany PMI

• Germany Composite Output Index(1) at 48.8 (50.6 in March), 6-month low.
• Germany Services Activity Index(2) at 49.2 (50.9 in March), 6-month low.
• Germany Manufacturing PMI(3) at 47.9 (49.0 in March), 4-month low.
• Germany Manufacturing Output Index(4) at 47.9 (50.0 in March), 4-month low.

1. Já, samdráttur í atvinnulífinu í Þýskalandi skv. greiningu Markit, um 1,2%. Þetta er breyting. Og getur reynst vera mikilvæg breyting.
2. Ástæðan sést af tölum yfir pantanir til þjónustufyrirtækja, en samdráttur um 0,8% í stað aukningar í mars um 0,9% er vísbending þess. Að loksins - loksins sé þýski neytandinn að gefa eftir sína bjartsýni. En seinni tíð hefur neysla haldið þýska hagkerfinu rétt yfir 0% í hagvexti. En ef þetta er nýtt trend, að neysla sé loks að gefa eftir. Þá sé ég ekki betur en að Þýskaland líklega detti niður fyrir 0% í líklega samdrátt, þó hann verði örugglega ekki stór.
3. En pantanir til iðnfyrirtækja hafa verið í samdrætti um nokkurt skeið, meðan neysla hefur haldið hlutum uppi, en nú eykst einnig samdráttur pantana til iðnfyrirtækja í apríl í 2,1% í stað 1% samdráttar í mars. 
4. Síðan er skv. mælingu samdráttur í iðnframleiðslu upp á 2,1% í stað stöðu sem var í járnum í mars, þ.e. hvorki minnkun né aukning.

Greinilegt að kreppan í Evrópu er að bíta á eftirspurn - en skv. nýlegum tölum t.d. er nú að mælast verulegur samdráttur í sölu bifreiða meira að segja í Þýskalandi, ég er að tala um stórar tölur þ.e. á bilinu 10-15% eftir tegundum á fyrstu 3. mánuðum þessa árs.

Kreppan virðist loks vera að skella á þjóðverjum - Weak German car sales add to EU gloom "German car sales fell 13 per cent in the first quarter."

• Vart þarf að taka fram - að viðsnúningur yfir í kreppu innan Þýskalands eru ákaflega slæm tíðindi fyrir evrusvæði. En það getur gert Þjóðverja ef e-h er, enn minna sveigjanlega eða líklega til eftirgjafar en áður.

Það á sama tíma og efnahagsástandið í Evrópu heldur almennt séð áfram að versna. Grefur jafnt og þétt undan stuðningi við stefnuna - - enda gaf enginn annar en Barroso út örvæntingaróp um daginn er eftirfarandi ef eftir honum haft - Barroso says Europe near austerity limit

“While this policy is fundamentally right, I think it has reached its limits in many aspects,” Mr Barroso said. “A policy to be successful not only has to be properly designed. It has to have the minimum of political and social support.”

Akkúrat - í lýðræðisríkjum þarf lágmarksstuðning við stefnumörkun ef unnt á að vera að fylgja henni fram. Hann óttast hinn þverrandi vilja.

Enda er nú hvert ríkið á fætur öðru, að ræða það að slaka á niðurskurði - á Spáni er t.d. talað nú um að fókusa á lagabreytingar og aðlögun hagkerfisins af öðru tagi en beinum útgjaldaniðurskurði sbr: Spain poised to ease austerity push

Slétta og fellda yfirborðið sem Merkel var að leitast við að viðhalda fram yfir kosningar í september - virðist ekki ætla að halda.

En vindar breytinga virðast vera farnir að gára yfirborðið. Spurning hve stór bylgja það verður fyrir rest - gola eða stormur?

 

Niðurstaða

Ég segi það ekki af einhverri tilhlökkun. En ég hef verið að bíða eftir þeirri stund - þegar ljóst virðist að Þýskaland sé að kúpla úr vexti yfir í samdrátt. Og tölur apríl geta gefið vísbendingu um slíkan viðsnúning á 2. ársfjórðungi fyrir Þýskaland.

Ef þ.e. svo, að tölur fyrir maí sýna sömu eða svipaða stöðu - - þá fer að versna í því fyrir hana Angelu Merkel vinkonu okkar.

En kosningar eru í september. Vart er að ætla annað en að viðsnúningur yfir í samdrátt. Efli stjórnarandstöðuna.

En þ.e. einmitt þ.s. þarf innan ESB - mjög nauðsynlega. Stefnubreytingu.

Alveg eins og hér á Íslandi. Þarf að umpóla fókus yfir á hagvaxtarhvetjandi stefnu.

Ég tel það mögulegt innan evrusvæðis. En það mun kosta miklar deilur. Og niðurstaðan er að sjálfsögðu ekki fyrirfram gefin.

Sjá einnig umfjöllun Wall Street Journal: Euro Zone Slumps Again

 

 

Kv.

Tökum alla 800 milljarðana eins og Róbert Wessman leggur til!

Ef einhver missti af viðtali Egils Helgasonar við Róbert Wessman: Silfur Egils - Róbert Wessman.

• Eins og fram kom í skýru máli Wessman, þá liggja 400ma.kr. í þrotabúum.
• Aðrir 400ma.kr. á svokallaðri höfuðbók 27 sérstökum bankareikningum, sem eins og fram kemur í máli Róberts bera neikvæða vexti í dag. Hann skýrði málið þannig að eftir 20 ár væri þetta fé horfið.

• Síðan eru það liðlega 2000ma.kr. í fé sem tilheyri þrotabúunum en séu erlendar eignir.

Lykilatriðið sé að kröfuhafarnir verði að fá heimild Seðlabanka Ísland til að fá erlendu eignirnar greiddar út í öðrum gjaldmiðlum en krónum.

Hugmyndin er í eðli sínu einföld. Að fá kröfuhafana til að afskrifa sem mest innlenda eign sína í krónum, þ.e. 800ma.kr. upphæðina samanlagt.

• Síðan bendir hann réttilega á lán sem liggur í Landsbanka Íslands, sem búið var til þegar LB var endurreistur. Eins og hann útskýrir muni það kosta liðlega 300ma.kr. í gjaldeyri næstu árin.

• Það sé nauðsynlegt að endurfjármagna það lán - helst í 25 ára með vægari til muna greiðslum.

En þó svo lánið sé formlega á vegum LB þá sé magnið af gjaldeyri sem þarf til að greiða af því, mjög krefjandi fyrir þjóðarbúið allt. Og meðan það sé til staðar - skerði það lífskjör í landinu.

En lækkun greiðslubyrði landsins í gjaldeyri - sé eitt af lykilþáttunum í því að hífa kjör landsmanna upp að nýju.

 
Augljóst meðan þessi fallöxi vomir yfir - - þorir enginn að fjárfesta á Íslandi!

Það þíðir í reynd áframhaldandi ördeyðu í hagvexti, því á vinnumarkaði. Að auki að verðlag á húseignum hækkar ekki. Ekki síst, að ríkið heldur áfram að vera í tekjuvanda. Í erfiðleikum með að fjármagna umfangsmikið heilbrigðiskerfi og styrktarkerfi.

Ég er sammála að samtímis liggur í þessum samningum mikið tækifæri ein einnig stór hætta. En ef beitt væri samningatækni á við þá sem fram kom í Svavars-samningnum, væri voðinn vís. Þ.e. að semja nær alfarið með þeim hætti, að tryggja hagsmuni hinna aðilanna.

Það er einnig stór spurning - hvað á að gera við þetta fjármagn!

1. Einn möguleikinn er að "afskrifa það pent." Láta það hverfa. Nota ekki til nokkurs hlutar. Peningamagn króna er þá minnkað um 800ma.kr. Eða eins nærri 800ma.kr. og samningamenn komast með kröfuhafa.
2. Annar möguleiki, er að nota t.d. helming upphæðar til að afskrifa hluta af lánum almennings. Það auðvitað fræðilega hleypir því peningamagni í hagkerfið - og þ.e. a.m.k. hugsanlegt að sú aukning peningamagns auki verðbólgu.

• Það má samt leiða líkum af því að lánþegar sem fá lánin minnkuð, séu ekki líklegir til að eyða allri þeirri bætingu þeirra skuldastöðu strax - t.d. með því að skuldsetja sig á ný til að kaupa neysluvörur.
• Þeir auka eyðslu að einhverju hlutfalli - við þá bættu stöðu. Gæti verið að eyðsla hvers og eins væri t.d. 5-10þ. kalli meiri per mánuð.
• Það séu því líklega nokkrar íkjur þegar það er sagt - að almenningur myndi verða á sama stað og áður, þegar tekið væri tillit til aukningar verðbólgu.

Stærstum hluta vil ég meina ætti lækkun lána að haldast.

 

Þetta er skemmtileg deila - hvað skal gera við peninginn

Rétt að halda til haga, að gagnlegt í sjálfu sér - að afskrifa féð alfarið. En þá er það fé horfið, og getur ekki valdið neinni verðólgu. Auk þess, að við losun hafta getur ekkert af því fé þá farið út.

En lánþegar geta þarna algerlega með trúverðugum hætti, fengið bót sinna mála. Þá meina ég, að þ.e. virkilega mögulegt. Einnig er það í sjálfu sér gagnlegt - að bæta kjör þess hóps.

• En hann er höfum í huga - hryggjarstykkið í samfélaginu.
• Kjarninn í vinnumarkaðinum - - en einnig fólkið sem er að ala upp næstu kynslóð.
• Svo þ.e. ekki einungis verið að bæta kjör einnar heldur tvenna kynslóða.

Síðan er þriðji möguleikinn - - sem einkum hefur heyrst frá stjórnarliðum. Sem væri að nota helming fjársins til að lækka skuldir ríkisins í krónum.

Það væri auðvitað einnig gagnlegt - í sjálfu sér. Þ.e. minni vaxtagjöld ríkisins og því minni ríkishalli. Það gæti eytt meiri peningum - þarna fást einnig einhver verðbólguáhrif því a.m.k. hluti af fénu er sett inn í hagkerfið, nema nú er það ríkið sem ráðstafar því fé en ekki fólkið sjálft.

En einhvern veginn sýnist mér það vera þynnsti þrettándinn - - gagnlegra að afskrifa féð þá alfarið.

 

Niðurstaða

Ég ætla í lokin að nefna það. Að þ.e. ekki raunhæfur valkostur að þjóðin taki það að sér að greiða þeim sem eiga þetta fé inni - það fé út skv. nokkurn veginn núverandi andvirði. 

En einhvers konar Svavars samnings útgáfa þ.s. t.d. leitast væri við að skuldsetja þjóðina til að greiða þeim út, sem næst því virði sem núverandi gengisskráning gefur.

Gæti skapað langvarandi lágstöðu lífskjara.

Síðan hafa heyrst einhverjar raddir hafa heyrst um "slæma meðferð á útlendingum" - um "eignaupptöku."

En lögum skv. hafa þeir ekki rétt til þess að fá greitt nema í krónum. Og í reynd enga kröfu til að fá greitt út með öðrum hætti. En ef slík greiðsla í krónum fer fram í samræmi við þeirra lagalega rétt.

Er algerlega ljóst - - að það virði sem birtist. Er ekki nema á bilinu í allra - allra mesta lagi. Helmingur núverandi útistandandi upphæða.

Ég held í reynd að það sé ívið minna. Hafandi það í huga, er ekki órökrétt að ætla að þeir séu til í að gefa megni til eða jafnvel alfarið eftir hina innlendu krónueign. Þ.e. 800ma.kr.

 

Kv.

SDG óttaðist hrun á húsnæðismarkaði 7 mánuðum fyrir hrun!

Það er dálítið skemmtilegt þegar andstæðingarnir gera mistök. En á laugardag komu tveir aðilar fram með þennan hlekk: Offramboð af íbúðum.

Á síðunni er skönnuð inn sem mynd stutt viðtalsgrein við Sigmund Davíð, og ath. dagsetning samantektarinnar á síðunni er apríl 2008. Þannig að greinin sem sett er inn er eitthvað eldri.

• Það sem andstæðingum fannst markvert við þetta - - að þarna er SDG titlaður doktor í skipulags hagfræði.
• Sem getur hafa komið til vegna þess að blaðamaður hafi tekið rangt eftir.

• Þeir sem komu fram með þennan hlekk - áttuðu sig ekki á því, að þarna er SDG meira en 7 mánuðum fyrir hrun líklega - að vara við alvarlegri bólumyndun á húsnæðismarkaði hér.

• Bendir á að bólan sé orðin hlutfallslega stærri en bólan á húsnæðismarkaði í Bandaríkjunum var orðin, áður en svokölluð undirmálslánakrísa þar hófst.
• Sú sem startaði síðan hnattrænni fjármálakrísu.
• Og var upphaf kreppunnar í Evrópu sem enn stendur yfir.

Úr þessu má lesa aðvörun um yfirvofandi verðhrun á fasteignamarkaði hérlendis - - mánuðum áður en það verðhrun síðan varð.

------------------------------

„Mér sýnist á öllu að umframframboð á íbúðarhúsnæði sé nú orðið töluvert meira á Íslandi en það var fyrir verðfallið og undirmálslánakrísuna í Bandaríkjunum. Jafnframt eru birgðir af tómu húsnæði meiri en þær voru í Bandaríkjunum,“ segir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, doktor í skipulags hagfræði. Hann bendir á að í september síðastliðnum hafi tvær milljónir íbúða staðið tómar í Bandaríkjunum öllum. Sigmundur Davíð styðst við bandarískar aðferðir þar sem miðað er við hlutfall fasteigna til sölu, deilt með fjölda kaupsaminga. Þannig megi ráða hversu miklar birgðir séu til af húsnæði miðað við veltu á fasteignamarkaði hverju sinni. „Í mars var þinglýst 354 kaupsamningum á höfuðborgarsvæðinu. Í byrjun apríl áætlaði ég að að minnsta kosti 6.300 íbúðir væru auglýstar til sölu. Auglýstar íbúðir nema því um átján mánaða veltu. Það er sláandi tala því að í Bandaríkjunum þótti mjög afbrigðilegt að hlutfallið færi úr sex mánuðum í tíu,“ - - segir Sigmundur Davíð. Þá telur hann rétt að hafa í huga að í mars hafði Seðlabankinn ekki birt spá sína um mikla raunlækkun fasteignaverðs. Í liðinni viku hafi til að mynda aðeins 51 kaupsamningi verið þinglýst á höfuðborgarsvæðinu. „Fari fjöldi kaupsamninga á mánuði niður í um það bil 200, á sama tíma og framboð verður meira en nokkru sinni fyrr, fer þetta hlutfall upp úr öllu valdi.“

------------------------------

Ástæðan að ég vek athygli á þessu, er að eitt af því sem hefur skapað þann hetjuljóma sem sumir sveipa Þorvald Gylfason, var sú að hann varaði við hættuástandi hérlendis rétt fyrir hrun.

En ég frekar viss um að grein hans kom ekki fram fyrr en síðla sumars 2008, þegar komið var mjög nærri hruni.

Grein SDG hafi líklega komið fram allt að hálfu ári fyrr.

SDG sjálfur hefur aldrei vakið athygli á þessari grein sem vitnað er í - svo ég viti til.

Og henni hefur ekkert verið hampað hingað til svo ég viti til af stuðningsmönnum hans.

 

Niðurstaða

OK, SDG var ekki eini maðurinn sem sá yfirvofandi hættuástand hérlendis áður en hrunið skall yfir. Það voru nokkrir útlendingar sem einnig vöktu athygli á hættum sem voru að hlaðast upp. Eins og við þekkjum, vöktu aðvaranir ekki mjög mikla athygli hérlendis og umræðan um þær aðvaranir var sorglega lítil.

En fylgismenn Þorvald Gylfasonar hafa stöðugt hampað trúverðugleika hans, vegna þess að hann varaði við hruninu.

Af hverju gerum við það ekki sama við Sigmund Davíð?

 

Kv.

Napolitano forseti Ítalíu annað 7 ára kjörtímabíl, þó hann sé 88 ára í júní nk.

Óneitanlega sérstök niðurstaða. Að Giorgio Napolitano hafi loks samþykkt að bjóða sig fram í annað sinn. Og fengið kosningu ítalska þingsins - kjörinn af þingmönnum Hægri fylkingar Berlusconi og Vinstri fylkingar Bersani. Þetta er víst í fyrsta sinn í sögu Ítalíu að forseti er lengur en eitt kjörtímabil.

Gamli maðurinn hafði áður þverneitað því að til greina komi að hann sé áfram, en eftir ítrekaðar misheppnaðar tilraunir flokkanna til þess að koma sér saman um nýjan forseta.

Sá hann sæng sína uppbreidda greinilega og samþykkti að bjóða sig fram til annars kjörtímabils. En þ.e. ekki lengra síðan en laugardag 13/4 að hann hafnaði því síðast að til greina kæmi að vera áfram.

Fréttaskýrendur telja þó að líklega segi hann af sér embætti, um leið og hann hafi fundið lausn á stjórnarkreppunni á Ítalíu. 

Ég veit ekki hvort þetta eykur eða minnkar líkur á öðrum þingkosningum á þessu ári, en hið minnsta er nú smærri áhætta í því að halda aðrar kosningar, því tryggt er að forseti sé til staðar til þess að þjóna því hlutverki sem forseta ber. Þegar kemur að stjórnarmyndun.

Karlinn er sennilega virtasti stjórnmálamaður Ítalíu - og þrátt fyrir aldur. Ekkert farinn að förlast hið allra minnsta.

En ég sé hann ekki fyrir mér sitja í embætti til 94 ára aldurs.

Giorgio Napolitano, Italy's reluctant president

Italy’s Napolitano re-elected as head of state

 

Styttist í aðrar kosningar?

Að sögn Napolitano - sé embættistaka hans ekki tengd nokkru samkomulagi um myndun stjórnar Vinstri- og Hægrifylkingarinnar.

Það sé einmitt út af ástandinu, sem hann sjái sig knúinn til að vera áfram.

5-Stjörnu Hreyfing Beppe Grillo, brást mjög hart við kjöri Napolitano kallaði það "stjórnarbyltingu."

• "But Beppe Grillo, the comic activist leading the anti-establishment Five Star Movement, denounced the agreement as a “coup d’état” and set out to drive to Rome from northern Italy to join his supporters already venting their anger outside parliament.
• “There are decisive moments in the history of a nation,” he blogged. “Tonight I will be in front of parliament. I will stay there as long as is necessary. There have to be millions of us.”"

• "Renato Brunetta, parliamentary leader of the centre-right, denounced Mr Grillo’s protest as “comic Fascism”, with other politicians making comparisons with the 1922 March on Rome of former dictator Benito Mussolini."

Samkvæmt því, ætlar 3 stærsti flokkur landsins að standa fyrir fjölmennum mótmælum fyrir framan ítalska þingið, þangað til að þingið hafi samþykkt að fara frá.

Sem væntanlega þíðir, að þegar þingið hafi látið undan kröfu Beppe Grillo um aðrar kosningar.

Mig grunar að á næstunni muni vera gerð úrslitatilraun til að mynda samstjórn þá sem er eina mögulega meirihlutastjórnin - - en greinilegt er að mótmælahreyfing Beppe Grillo, 3 stærsti flokkur landsins skv. þingmannafjölda. Hefur engan áhuga á að starfa með "gömlu spilltu pólitíkusunum."

Að Napolitano sér sig knúin til að vera áfram - - sýnir mjög vel "lömunina" meðal pólitísku stéttarinnar á Ítalíu.

Farsi undanfarinna daga, örugglega styrkir stöðu mótmælaflokksins.

Hver veit - - kannski verður líkingin sem sumir gera við Fasistaflokk Ítalíu, og göngu Mussolini til Rómar 1922 er hann heimtaði og fékk á endanum völdin, af þá veikri stjórn.

Óþægilega mikil - þó hún sé lögð fram gegn Beppe Grillo honum til háðungar.

Einhvern veginn virðist veik pólitík vera of algeng í sögu Ítalíu.

Hættan er einmitt af því þegar fer saman veik pólitík og kreppa, að þá leiti almenningur til þeirra sem til eru í að "fórna lýðræðinu."

Þó ekkert hafi beint komið fram sem bendi augljóst til þess að 5-Stjörnu Hreyfingin væri líkleg til þess, en samlíkingin er örugglega ekki síst beitt - sem form af hræðsluáróðri.

Þó það sé ekki endilega þannig að það gerist aldrei, að sagan endurtaki sig.

---------------------------------

Ítalía gæti orðið fyrsta aðildarríki evrusvæðis til að falla í hendurnar á hreinni mótmælahreyfingu - - sem risið hefur upp til að mótmæla ríkjandi ástandi.

Þ.e. spillingu - kreppu - niðurskurði - atvinnuleysi og vaxandi fátækt. Allt í senn.

 

Niðurstaða

Það er spennandi að fylgjast með Ítalíu einnig vegna þess, að Ítalía er eitt af nauðsynlegu ríkjunum innan evru. En ef Ítalía fellur frá. Er mjög erfitt að sjá hvernig hinn sameiginlegi gjaldmiðill væri fær um að hafa það hreinlega af.

Grillo hefur nefnt einmitt þann möguleika að taka á ný upp líruna.

 

Kv.

Forsetakjör á Ítalíu verður að farsa!

Á Ítalíu er forsetinn kjörinn af þinginu. Og eins og ef til vill einhver fjöldi fólks man eftir, þá var í febrúar kosið til þings án þess að nokkur stóru flokkanna 3-ja næði hreinum meirihluta. Tveir af þessum flokkum eru hefðbundnir þ.e. hægri fylking Silvio Berlusconi. Síðan vinstri fylking undir Pierluigi Bersani. Svo er það mótmælaframboð 5-Stjörnu Hreyfingar Beppe Grillo sem er vinsælasti bloggari Ítalíu. Og algerlega tær mótmælahreyfing - gegn því sem Beppe Grillo kalla hin gömlu spilltu stjórnmál.

Vandinn er sá - að enginn getur unnið með næsta flokki.

Kjörtímabil Napolitanos forseta rennur út í miðjum maí. 

Ef þingið hefur ekki kosið nýjan - þá verður enginn starfandi forseti. Og hugsanlega samtímis, engin starfandi ríkisstjórn. Og kaosið getur farið að verða - áhugavert.

Italy center-left leader Bersani quits after vote debacle

Italy's Left Divided Over More Than Just President

Italy’s centre-left fails in presidential vote

 

Farsi á ítalska þinginu á föstudag!

Einhverra hluta vegna ákvað flokkur Berlusconi að hundsa tilraunir föstudagsins til að kjósa forseta á föstudag. En skv. fréttum heimtar Berlusconi að flokkarnir komi sér saman um einn frambjóðanda.

En Bersani bauð fram gamlan ref - þ.e. engan annan en Romano Proti. Sem var tvisvar forsætisráðherra eftir að hafa þau tvö skipti sigrað Berlusconi í kosningum sem leiðtogi vinstrifylkingarinnar á þeim árum.

Vart þarf að taka fram - að lítið er um vináttu þeirra á milli.

Proti eins og hann lýtur út í dag - en hann hefur elst!

Proti var forsætisráðherra frá 17. maí 1996 til 21. október 1998, og síðan frá 17. maí 2006 til 8 maí 2008. Síðan var hann forseti Framkvæmdastjórnar ESB frá 1999 - 2004.

Erfitt að finna meiri eðalkrata en það á Ítalíu. Bersani greinilega hélt að, a.m.k. væri það öruggt að flokkurinn hans myndi sameinast um Proti.

En það áhugaverða er - - að þrátt fyrir að brotthvarf þingmanna hægri flokksins hefði átt að gera það mögulegt fyrir ítalska krata, að tryggja kjör Proti.

Þá var ekki sú útkoman - - vegna klofnings innan sjálfs krataflokksins. Þ.s. 100 af þingmönnum flokksins, kusu gegn Proti.

Kannski vissi gamli refurinn Berlusconi af líklegum klofningi kratanna.

"Mr. Prodi, who also is a former president of the European Commission, got 395 votes, far short of the 504 needed. There are 1,007 electors, including members ofboth houses of Parliament and regional representatives."

Fyrri tilraun til þess, að kjósa sameiginlegan forseta skv. samkomulagi við Berlusconi, fór út um þúfur um daginn - þegar hluti krataflokksins í því tilviki einnig gerði uppreisn.

Um virðist vera að ræða innanflokksátök við vinsælan borgarstjóra Matteo Renzi - borgarstjóra Flórens síðan 2009. Sem hefur áhuga sjálfur á að verða leiðtogi vinstrifylkingarinnar.

Það getur verið að honum sé að takast að losna við keppinaut sinn um leiðtogasætið, Bersani.

Því skv. nýjustu fréttum. Hefur Bersani sagst munu hætta sem leiðtogi vinstri fylkingarinnar.

En þó ekki fyrr en nýr forseti hafi verið kjörinn! Svo þá hefur Bersani ekki alveg lagt niður skottið. Og enn geta orðið endurteknir farsar í kringum tilraunir Bersani. En þingið kemur næst saman á sunnudaginn skv. fréttum.

--------------------------------------------

Skv. skoðanakönnunum eiga ítalskir kratar betri möguleika ef kosið verði til þings í annað sinn, ef Renzi verður leiðtogi flokksins.

En miðað við núverandi kannanir sé líklegt að hægri fylking Berlusconi fái flest atkvæði.

En líklega þó ekki hreinan meirihluta - líkur miklar að næsta þing verði einnig klofið milli fylkinga sem erfitt eiga með að vinna saman.

 

Niðurstaða

Hættan ef pólitísk lömun Ítalíu heldur áfram í marga mánuði í viðbót. Liggur í ástandi efnahagsmála. Með yfir 120% af þjóðarframleiðslu ríkisskuldir. Samtímis að hagkerfið er í samdrætti. Ekki má gleyma því heldur að Ítalía hafði engan hagvöxt á sl. áratug. Í dag er hagkerfið ca. svipað að umfangi og það var 1997-1998.

Meðan lömun heldur áfram. Verða engar mikilvægar ákvarðanir teknar. 

Ég hef séð spá þess efnis að ef Ítalía heldur áfram í samdrætti út þetta ár og það næsta, geti skuldir verið komnar í milli 140-150% 2014.

Það verði þá vart unnt að hugsa sér að þær skuldir geti verið sjálfbærar. Margir hagfræðingar hafa spáð því að líklega þurfi að skera niður hluta af skuldum Ítalíu. 

Því lengur sem lömun ítalska hagkerfisins heldur áfram, því erfiðara verður að komast hjá þeirri útkomu.

• Sumir radikalar jafnvel nefna hugsanlegt brotthvarf úr evru.

 

Kv.

Eru Þjóðverjar raunverulega fátækari heldur en S-Evrópubúar?

Það er búið að vera mikil umræða í ca. viku um niðurstöður skýrslu sem gefin var út undir handarjaðri Seðlabanka Evrópu, en í reynd var unninn af sérfræðingum Bundesbank í Þýskalandi. En niðurstöðurnar eru á þá leið - að sérhver maður sem hefur fylgst með atburðarásinni í Evrópu gapir af undrun.

ECB: The Eurosystem Household Finance and Consumption Survey

En maður á virkilega erfitt með að trúa því - að millitekjuheimilið í Þýskalandi, þ.e. ef undanskilin eru þau sem eru verulega auðugari en meðaltalið og samtímis þau sem eru verulega fátækari en meðaltalið; séu umtalsvert fátækari.

Heldur en meðalheimili í löndum eins og Spáni - Ítalíu - Portúgal Grikklandi og já, á Kýpur séu ríkustu meðalheimili í Evrópu, hvorki meira né minna.

Ágæt umfjöllun á Wall Street Journal - útskýrir ágætlega hversu villandi þessi greining er!

Hana má einnig finna:  Are Germans really poorer than Spaniards, Italians and Greeks?

Prófessor Paul De Grauwe tekur sig þarna til og útskýrir málið.

Myndin að neðan er sú mynd sem dregin er upp af fjölmiðlaumræðunni í Þýskalandi, og virðist sannarlega segja sögu sem er líkleg til að reita meðal Þjóðverjann til reiði!

Figure 1. Net wealth of median households (1000€)

Hann vekur athygli á því, að allt önnur mynd blasir við - ef tekið er meðaltal yfir öll heimili í sömu löndum, en þá breytist myndin - tja, töluvert.

Figure 2. Mean household net wealth (1000€)

Paul De Grauwe bendir á, að skýring geti legið innan Þýskalands í því, að mikill hluti auðs landsins liggi hjá tiltölulega fáum. Og bendir á áhugaverðan samanburð sem gefi vísbendingar, nefnilega samanburð á millitekjuheimilum vs. meðalheimilinu. En þá er meðaltal allra heimila tekið vs. millitekjuheimilið.

Ef meðalheimilið er ríkara heldur en millitekjuheimilið, þá er það vísbending þess að tekjuskipting heimila sé ójöfn.

Og því ójafnari, sem munurinn er stærri.

Niðurstaða, gefur vísbendingu mikinn mun á skiptingu auðs milli hópa innan Þýskalands.

Figure 3. Mean/median

Síðasta myndin er einnig áhugaverð, þ.e. munurinn milli þeirra 20% sem eiga mest vs. þeirra 20% sem eiga minnst.

Sú niðurstaða er mögnuð ekki satt - að ríkustu 20% séu rúml. 140 falt ríkari en fátækustu 20%.

Figure 4. Wealth top 20% / wealth bottom 20%

Hvað segir þetta okkur um Þýskaland?

Þetta virðist benda til þess - að í Þýskalandi sé ótrúleg tekjumisskipting.

 

Hvernig skýrist þá að millitekjuheimilin í S-Evrópu virðast ríkari?

Stór hluti skýringarinnar virðist liggja í því að topp 20% Þjóðverja eiga svo óskaplega hátt hlutfall af þjóðarauðnum.

Ég hafði heyrt að það væri töluvert gap milli ríkra og fátækra, en þetta gap virðist meir sambærilegt við tölur um mun milli ríkra og fátækra, sem þekkist í Ameríku. 

Hef ekki skoðað tölur yfir Bandaríkin nýverið - en þar er mjög stór munur milli auðs þeirra fátækustu og þeirra ríkustu.

------------------------

En svo má ekki gleyma því, að tölurnar sem notaðar eru - eru ekki nýjar.

Það er, það hefur komið fram í fréttum að tölurnar frá Spáni, eru frá 2008. Mjög líklega vel úreltar.

Engar tölur eru yngri en frá 2010. Og kreppan hefur verið að éta upp auð fólks í S-Evr. í millitíðinni.

Að auki, er mjög algengt í Þýskalandi að fólk séu leiguliðar þ.e. leigi húsnæði það sem það býr í, hjá stórum fasteignafélögum sem reka leiguhúsnæði.

Munurinn á að hafa fasteign sem skráða eign vs. að hafa ekki fasteign sem skráða eign, geti skapað einhvern hluta af mun.

Að auki hefur verið bent á að meðaltekjuheimilið þýska hefur bara 2 persónur, meðan t.d. á Spáni sé það 2,3 persónur. 3 persónur á Kýpur.

Ekki síst, að í mörgum löndum S-Evrópu hafa verið útlánabólur - - sem hafa keyrt upp verð á húsnæði ofan við líklegt "raunvirði" meðan að í Þýskalandi hefur húsnæðisverðlag frekar en hitt verið í stöðnun, vegna fólksfækkunar.

• Málið er kannski það - - að þ.e. þýska elítan sem á skuldir S-Evrópu.
• Ekki Þýskur almenningur - - sem raunverulega virðist hlutfallslega fátækur miðað við þjóðarframleiðslu. Vegna hinnar gríðarlegu auðs-misskiptingar. 

• Þeir sem tapa ef afskrifa þarf þær skuldir, væri fyrst og fremst þetta topp 20%.

 

Hættulegri hugmynd hefur skotið rótum í Þýskalandi út af þessari umræðu!

Der Spiegel: The Poverty Lie: How Europe's Crisis Countries Hide their Wealth

En hún er sú - að þetta sé réttæting þess, að ríkin í S-Evrópu grípi til stórfelldrar skattlagningar á meintan auð sinna þegna.

Ég þarf varla að taka fram, að ef slíkar hugmyndir myndu fara í framkvæmd - yrði líklega óskaplegur fjármagnsflótti frá þeim löndum. 

Og ekki síst, að hingað til hefur merkilegur stuðningur enn verið til staðar í löndum S-Evr. gagnvart evrunni, en ef þrýstingur myndaðist frá t.d. Þýskalandi um stórfellt aukna skattlagningu sem væri eiginlega nær því að vera eignaupptaka en skattur.

Þá held ég að sé algerlega víst, að millistéttin í þeim löndum, myndi snúast mjög rækilega gegn hinum sameiginlega gjaldmiðli. Og enn frekar þeir hópar sem eru yfir meðaltali.

 

Niðurstaða

Það sem ég óttast er að Bundesbank hafi látið vinna þessa skýrslu, af pólitískum ástæðum ekki síst. Það er. Til þess að hafa áhrif á umræðuna fyrir þingkosningarnar í Þýskalandi á þessu ári.

Mér sýnist af tölum greiningar próf. Paul De Grauwe, þýskur almenningur í raun og veru vera töluvert "arðrændur" af sinni eigin elítu. Sem sé ofsalega - ofsalega ótrúlega auðug.

En ég bendi á því til sönnunar, á viðskiptaafgang þann sem Þýskaland viðheldur. En Þýska elítan selur það til þýsks almennings - að jákvæður jöfnuður sé dæmi um sparsemi og ráðdeild Þjóðverja.

En sannleikurinn er sá, að þetta þíðir að launin innan Þýskaland hafa verið lægri en þau þurfa að vera, og fyrir bragðið hefur elítan sem á fyrirtækin verið að hirða ma. evra aukreitis í gróða. 

Raunverulegt arðrán - sem sagt. Síðan hefur elítan nýtt sér það að laun séu lág tiltölulega til þess, að ná þannig fram hagstæðri samkeppnisstöðu við löndin innan evrusvæðis sem þýskur iðnaður í eigu elítunnar keppir við. Svo græðir hún aftur, í gegnum lánin sem hún hefur veitt til S-Evr. búa svo þeir geti keypt meir af hennar fyrirtækjum.

Og í dag, harðneitar hún að gefa eftir svo sem eina evru í gróða, af rentunum af þeim skuldum - heldur heimtar það að S-Evr. rýi sig eins og sauðfé inn að skinni. 

• Könnunin sé sett inn - til að æsa upp þýskan almenning.
• Svo hann haldi áfram að styðja þá hörðu afstöðu gagnvart Þjóðum S-Evr. sem þýska elítan vill fram halda.
• Því hún vill ekkert gefa eftir af sínum gróða.

Til þess að sjá hve alvarlegt ástandið er orðið - bendi ég á að lesa þetta:

'Like 1930s Germany': Greek Far Right Gains Ground

Ég óttast um evruna - - ef þessi verð ég að segja, óábyrga stefna elítunnar þýsku fær að halda áfram.

En ekki bara um evruna - - heldur einnig um Evrópu, sjá lýsinguna frá Grikklandi um vaxandi áhrif öfgamanna í Grikklandi.

 

Kv.

Við erum "markmiðssettur flokkur"?

Ákvað að hlusta aftur á viðtalið við Guðmund Steingrímsson í ríkissjónvarpinu þann 16/4. Hann má eiga það karlinn að hann er alltaf huggulegur í fasi, lítur vel út. En það var áhugavert á að heyra. Hve ílla fréttamönnunum gekk að fá hann til að útlista leiðir að þeim markmiðum. Sem flokkurinn hans hefur sett fram.

Ég skal alls ekki draga í efa að það er mikilvægt að setja sér markmið.

Og einnig mikilvægt að fókusa á þau markmið.

En það þarf einnig að skilgreina - leiðir að þeim markmiðum.

Einhvern veginn virðist Gumma frænda vefjast tunga um tönn, þegar að þeim þætti kemur.

 

Af hverju ætli það sé?

Áherslur Bjartrar Framtíðar!

Björt Framtíð - Ályktunin

Björt Framtíð - Yfirlýsingin

En þetta er allt sem ég sá á þeirra vef, og innihélt e-h sem gæti nálgast að vera hugmyndir að stefnu.

Ef maður les sig í gegnum þessi 3-plögg. Þá er langsamlega megnið af þessu - mjög almenns eðlis.

Eins og Guðmundur orðaði það - markmið.

En ef maður leitar að "leiðum" er mjög fátt að sjá - en þarna á tveim til þrem stöðum, má sjá tal um - einföldun skattkerfis. T.d. að einfaldað skattkerfi - geti gert litlum og meðalstórum fyrirtækjum auðveldar með að þrífast.

Síðan er töluvert talað um "grænan iðnað" en það eru engin dæmi nefnd um það - hvað er grænn iðnaður. Algerlega óskilgreint hugtak - því algerlega í lausu lofti. Hvað hann á við með "grænum iðnaði."

En eins mikið og hann talar um þetta, virðist eins og menn telji "grænan iðnað" einn helsta framtíðar vaxtasprota Íslands - - eða eins og Guðmundur sagði á einum stað í viðtalinu, nefndi þ.s. grein sem gæti "vaxið án takmarkana."

En ekki nefndi hann í viðtalinu nokkurt dæmi, um hvað hann ætti við - þegar hann talaði um "grænan iðnað."

-----------------------------------------

Ég held að vandi Bjartrar Framtíðar - sé að hópurinn samanstefndur annarsvegar af:

1. Hópi Frjálshyggjumanna - þó hann noti orðið "frjálslyndur flokkur" þá er hin gamla þýðing á íslensku á stefnu "frjálslyndra flokkar" nefnilega "frjálshyggja."
2. Og hinsvegar hópi sem kemur frá Besta Flokknum, sem líklega ekki síst, sprettur fram í andstöðu við einmitt "frjálshyggju" og önnur hörð form markaðskapítalisma.

Eins og að hafa "svart" og "hvítt" vinnandi saman.

Og útkoman sé niðurstaða þess - - að þau eru ekki sammála um neitt.

Annað en hin almennu markmið!

 

Hann er að leitast við að selja lítið innihald sem eitthvert nýtt og stórmerkilegt!

Það er kannski fyrir það sem viðtalið er fyrst og fremst áhugavert. Og hvernig Guðmundur leitast við að komast hjá því, að gefa nokkur skýr svör.

Enda hefur hann engin að gefa. 

Vegna þess hve lítið innihald stefna flokksins hefur.

En á sama tíma. Er Guðmundur Steingrímsson. Að leitast við að selja flokkinn. Sem eitthvað nýtt og stórfenglegt framlag innan ísl. stjórnmála.

Þetta er eiginlega stórt trix í sölumennsku - - að selja eitthvað lítilfjörlegt sem eitthvað magnað og merkilegt.

Ég held hann hafi engan sannfært - nema þá sem þegar voru sannfærðir fyrir.

 

Niðurstaða

Við fljótan lestur á stefnu BF þá eigum við öll að vera góð við hvert annað, hætta að rífast, vinna saman og vera ekki leiðinleg. Horfa bjartsýn fram á veg. Stefna að því að ekkert af því slæma sem áður hefur komið fyrir okkur, endurtaki sig. Ganga í ESB. Stefna að því að hafa eins lága vexti á húsnæðislánum og þau lönd sem lántökuvextir eru lægstir.

Það eina sem vantar - er ein góð hasspípa meðan maður les þetta yfir hjá þeim. 

Svo maður geti gert það í réttu sælu stemmingunni :)

• Sennilega mesta froðusnakk sem ég hef séð!

 

Kv.

Að slá sig til riddara fyrir það sem þú ekki gerðir!

Svokallaður listi yfir "árangur ríkisstjórnarinnar" hefur verið að flugi um netið. Í umræðu um daginn kom einn einstaklingur með eina útgáfu af honum. Eins og sjá má hér að neðan:

1.Síðan Jóhanna tók við sem Forsætisráðherra. Hefur skuldatryggingaálag Íslenska ríkisins farið úr 1500 punktum í 150.
2. Fjárlagahalli úr 230 milljörðum niður í 3.
3. Verðbólga úr 18 % niður í 4%.
4.Vöruskiptajöfnuðurinn var neikvæður 1996 til 2008 en hefur verið hagstæður í hverjum einasta mánuði síðan Jóhanna Sigurðar dóttir tók við.
5. Gjaldeyristekjur hafa aldrei verið hærri
6. Atvinnuleysi er 4.6% stefndi í 20 % þegar Jóhanna tók við.
Verum jákvæð kjósum árangur kjósum Samfylkinguna.

• Ég svaraði þessu í nokkru ítarlegu máli!

• En ákveð að setja þau svör inn í eina bloggfærslu.

• Ef einhver vill - má sá eða sú nota þau svör!

 

Skuldatryggingaálagið!

"Síðan Jóhanna tók við sem Forsætisráðherra. Hefur skuldatryggingaálag Íslenska ríkisins farið úr 1500 punktum í 150."

Skuldatryggingaálag fór niður stærstum hluta v. þess að viðskiptajöfnuður landsins snerist við - sjá ferilinn að neðan.

Eins og sjá má af ferlinum er mjög snöggur hápunktur, sem stendur mjög skamma stund. En meðaltalið vikurnar í kringum hrunið er álagið að sveiflast milli rúmlega 1000 punkta og upp í rétt rúmlega 1100 punkta eða 11%.

• Af hverju fór það niður?
• Fyrir tilstuðlan gengisfalls krónunnar!

1. Hagstæður viðskiptajöfnuður þíðir að landið á fyrir skuldum.
2. Og það skapar að sjálfsögðu traust sem eflist smám saman eftir því sem fram líður og landið heldur áfram að eiga fyrir skuldum.
3. Ríkisstj. þurfti í reynd ekkert að gera, annað en að búa ekki til nýjar gjaldeyrisskuldir.

Sem hún reyndar bjó töluvert til af. Og barðist síðan um hæl og hnakka lengi vel sbr. Icesave málið, að stórfellt auka á þær - sem með miklu harðfylgi tókst að forða. Ég sé í reynd ekki neitt í þessu atriði sem hún getur hælt sér af. Nema að þegar hún var búin að tapa Icesave deilunni í tvö skipti. Gafst hún upp við þann verknað að auka okkar gjaldeyrisskuldir og þar með lækka okkar lífskjör. Ríkisstj. reyndi sem sagt lengi vel, að hækka sem mest skuldatryggingaálag landsins, sem að sjálfsögðu hefði verið afleiðing skuldaaukningarinnar í gegnum icesave.

Ferill yfir þróun skuldatryggingaálags Íslands!

Endurfjármögnun fjármálastofnana!

Fjárlagahalli úr 230 milljörðum niður í 3.

Vandi við þessa tölu er að hallinn fyrsta starfsár ríkisstjórnarinnar var eðlilega mjög mikill, vegna þess að fyrsta árið var verið að endurreisa hrundar fjármálastofnanir - sjá t.d. eftirfarandi skýrslu: FYRIRGREIÐSLA RÍKISINS VIÐ FJÁRMÁLAFYRIRTÆKI OG STOFNANIR Í KJÖLFAR BANKAHRUNSINS 

Sumt er eðlilega umdeilt, eins og SpKef, Sjóvá Almennar, Saga Capital o.flr. En menn greinir á hvort að allt þ.s. ausið var fé í það ár, var nauðsynlegt.

En stóra málið var auðvitað "endurreisn Landsbanka." Það var líklega óhjákvæmilegt að láta ríkið a.m.k. halda eftir einum af bönkunum þrem.

En punkturinn er - - að stærsti hluti hallans þetta ár, var kostnaður sem fór fram í eitt skipti.

Ekki í reynd hluti af "rekstrarvanda ríkisins."

Næsta árið, var hallinn meira en 100ma.kr. minni. Ekki vegna stórfellds árangurs í því að ráða við rekstur ríkisins.

Í reynd ætti að taka endurfjármagnanir fjármálastofnana út fyrir sviga - til að fá eðlilegan samanburð við árin á eftir, og miklu raunhæfari samanburð á "árangri ríkisstjórnarinnar" þegar kemur að rekstri ríkisins.

Að lokum, er þegar ljóst að hagvöxtur sá sem ríkið notaði sem viðmið í sl. desember þegar verið var að ganga frá fjárlögum þessa árs - eru ekki að standast. Hallinn verður því algerlega örugglega meiri en 3ma.kr. þetta ár. En engin leið að slá nokkurri tölu fastri.

Við getum verið að tala um halla upp á ma. tugi.

 

Verðbólguholfskeflan!

Verðbólga úr 18 % niður í 4%.

Verðbólga fór sannarlega í 18% þegar mest var. Og hefur lækkað í 4%. En þ.e. villandi að kalla það árangur ríkisstjórnarinnar.

En þegar gengið féll um 50% þá þíddi það að allir innflytjendur varnings þurftu að verðleggja sína vöru á ný skv. hinu nýja gengi. Þetta tók nokkurn tíma að spila sig í gegn, þ.s. lagerar ganga til þurrðar mishratt eru endurnýjaðir á misjöfnum tímum, að auki þurfti fj. fyrirtækja að hækka verð á þjónustu vegna þess að aðföng erlendis frá urðu dýrari mæld í krónum.

1. Eftir að aðilar hafa aðlagað verð að hinu nýja gengi.
2. Var það gersamlega óhjákvæmilegt að verðbólgan myndi jafn harðan á ný - hverfa!
3. Ríkisstjórnin þurfti í reynd ekkert gera, annað en að gæta sín á því að búa ekki til nýja verðbólgu sjálf, með eigin aðgerðum.

Í hagkerfinu hefur verið og enn er eftir hrun - slaki, ekki þensla. Ekkert innan hagkerfisins er því að búa til verðbólgu. 

Þannig að ef ekkert heimskulegt er gert af hálfu stjórnvalda eins og t.d. að samþykkja háar innistæðulausar launahækkanir eða að setja seðlaprentvélar á útopnu. Þá gat sú verðbólga ekki annað en horfið þegar verðhækkana skriðan leið hjá.

 

Vöruskiptajöfnuðurinn!

Vöruskiptajöfnuðurinn var neikvæður 1996 til 2008 en hefur verið hagstæður í hverjum einasta mánuði síðan Jóhanna Sigurðar dóttir tók við.

Viðsnúningur vöruskiptajafnaðar Íslands var einmitt - mikilvæg hliðaráhrif gengisfalls krónunnar. Síðan 2008 hefur gengið séð um að viðhalda honum, þ.e. ýmist hækkað eða lækkað á víxl, eins og fólk væntanlega hefur tekið eftir sbr. hækkun sl. sumar þegar gjaldeyristekjur fóru upp lækkun þess sl. haust þegar þær fóru niður, hækkun aftur sem er hafin v. væntinga um auknar gjaldeyristekjur v. sumarvertíðar í ferðamennsku sem er rétt að hefjast, og örugglega lækkar hún aftur nk. haust þegar ferðamannavertíð þessa árs er búin.

Þannig gætir krónan gersamlega með sjálfvirkum hætti að jöfnuðinum - sem stjv. þurfa nákvæmlega ekki neitt að skipta sér af. Þetta er einn meginkosturinn við það að hafa eigin gjaldmiðil.

Án eigin gjaldmiðils - - þarf að stýra jöfnuðinum gagnvart útlöndum með stjv. aðgerðum, sannarlega. En ekki ef þú ert með eigin gjaldmiðil. Þá þurfa stjv. ekki neitt að skipta sér af því atriði.

 

Gjaldeyristekjur!

Gjaldeyristekjur hafa aldrei verið hærri

Önnur hliðaráhrif gengisfalls krónunnar hefur verið að hagstætt gengi hennar hefur frá hruni gert Ísland að miklu mun hagstæðara ferðamannalandi en Ísland var á sl. áratug. 

Þetta hefur skapað síðan hrun - stöðuga gjaldeyristekjuaukningu frá ferðamennsku, þetta er stigmögnun þ.e. aukning ár eftir ár eftir ár.

Ég man ekki eftir nokkrum aðgerðum ríkisins til að efla ferðaþjónustu - en það sé fyrst og fremst hagstætt gengi sem hafi skapað þá aukningu í ferðamennsku.

Ríkisstj. fékk happdrættisvinning frá móður náttúru þ.e. makrílgöngur og góð loðnuvertíð.

Til samans - hefur þetta skapað þann "hagvöxt" sem ríkisstjórnarflokkarnir eru að státa sér af.

 

Atvinnuleysi!

Atvinnuleysi er 4.6% stefndi í 20 % þegar Jóhanna tók við.

• Þ.e. skáldskapur, atvinnuleysi var rúmlega 9% er það fór hæst.
  
• Þ.e. ekkert sem bendir til þess að það hafi stefnt í 20%.
  

Enda ferðamennska þegar sjálfvirkt án afskipta ríkisstj. í aukningu v. hagstæðs gengis krónu.

Síðan, fékk ríkisstj. happdrættisvinning frá móður náttúru í formi - makríls og góðrar loðnuveiði.

Restina af lækkun þess, skýrist af í bland brottflutningi fólks og því að fólki í námi hefur fjölgað töluvert. Með öðrum orðum, það fækkaði á vinnumarkaði. Ég man einungis eftir einni vinnuskapandi aðgerð - eitt sumarið fékk fólk skattaafslátt til þess að kaupa verktakavinnu til að laga til heima hjá sér.

 

Niðurstaða

Ríkisstj. gerði í reynd mjög lítið til þess að skapa störf. Þvert á móti gerði hún mun meir til þess, að eyða störfum - sem atvinnulífið var að skapa. Með því að auka flækjustig skattkerfis sem eykur kostnað þeirra, þíðir að þau geta haldið færri við vinnu. Að auki, hefur mikið verið aukið á ríkiseftirlit sem þíðir aukna skriffinnsku, sem einnig þíðir aukinn kostnað. Og því færri störf. Ekki má gleyma hækkun skatta á atvinnulíf, sem einnig eykur kostnað þess og leiðir til færri starfa.

Mér sýnist ríkisstjórnin ef miðað er við þennan lista ætli sér að eigna sér meintan árangur, sem verður að segjast - að er ekki fyrir hennar tilverknað.

Flest af þessu, gerðist án þess að hún kæmi nokkuð nálægt. 

 

Kv.

Mario Soares vill að Portúgal lýsi sig einhliða gjaldþrota - Grikkland mælist í verðhjöðnun!

Best að nefna fyrst hver Mario Soares er. En hann er enginn annar en fyrsti forsætisráðherra landsins eftir að ríkisstjórn Salasar einræðisherra var steypt af stóli. Það er í gegnum millibilsástandið árin 1976-1978. Síðan aftur 1983-1985. Síðan forseti Portúgals frá 1986-1996.

Í portúgölsku samhengi er hann því mjög stórt nafn - - þess vegna vekur athygli þegar hann segir eftirfarandi í útvarpsviðtali sl. föstudag.

Euro-agony grinds on

"Soares called last week for the country to rally to "bring down the government" and fight the austerity policies of the Troika. The government had become a puppet of the eurozone, he claimed."

""In their eagerness to do the bidding of (German Chancellor) Angela Merkel, they have sold everything and ruined this country. In two years this government has destroyed Portugal," he said. "Portugal will never be able to pay its debts, however much it impoverishes itself. If you can't pay, the only solution is not to pay.""

Ég get vart skilið orð hans á annan hátt, en hann sé að hvetja almenning til að rísa upp. Og gera nýja byltingu - væntanlega í anda þeirrar friðsömu byltingar er hann sjálfur fór í fylkingarbrjósti fyrir er stjórn Salasars var endanlega steypt. Án nokkurra blóðsúthellinga.

Troika to assess Portugal’s austerity plans

Í frétt FT er einnig vitnað í orð Souares. En þeir segja frá því að Þríeykið eða Þrenningin sé komin til Portúgals. Til þess að meta stöðu björgunaráætlunarinnar, eftir að Stjórnlagadómstóll landsins felldi hluta af sparnaðaraðgerðum ríkisstjórnarinnar fyrir skömmu síðan.

En ríkisstjórnin telur sig hafa fundið nýjar sparnaðarleiðir - og væntanlega stendur til að þær leiðir séu teknar út.

Um helgina fékk Portúgal formlegt samþykki aðildarlanda evrusvæðis fyrir 7 ára lengingu lána Portúgals. En það kemur til vegna þess - hve erfið greiðslubyrði landsins er.

Að talið var hætt við því að ekki myndi takast að koma landinu af spenanum, inn á fjármögnun skv. eigin útgáfum skuldabréfa eingöngu frá og með miðju nk. ári.

En þrátt fyrir mikinn vilja forsætisráðherrans um að beita niðurskurðarhnífnum, hefur reynst erfitt að ná markmiðum um minnkun hallarekstrar ríkisins - því að hagkerfið dregst saman stöðugt ívið meir en áætlanir hafa ráðgert. Ekki samt eins mikið og hefur verið á Grikklandi. 

-------------------------------

Eins og sést af þessu eru landsmenn í Portúgal orðnir mjög þreyttir á niðurskurði og stöðugt lækkandi lífskjörum.

Skuldirnar eru eftir allt saman - fjallháar. En heildarskuldir svipaðar og heildarskuldir Íslands, þ.e. miðað við hlutfall þjóðarframleiðslu. En ríkið ívið meira skuldsett. 

Verður áhugavert að fylgjast með því - hvað gerist nú eftir að Souares hvetur nú til æsinga gegn ríkisstjórninni, eins og hann forðum daga fór fyrir andstöðunni gegn Salasar og endanum hafði betur.

 

Grikkland í verðhjöðnun!

Deflation takes hold in Greece

Þar var alltaf reiknað með þessu - en verðbólga hefur verið einna hæst á evrusvæði í Grikklandi seinni ár. Og verið ofan við meðaltal evrusvæðis alla leið inn í kreppuna. En nú loks eru verulegar launalækkanir sem loks hófust á sl. ári að skila sér. Í lækkun verða fyrir þjónustu t.d. og í verslunum. Síðan er að sjálfsögðu atvinnuleysið farið að hafa lækkandi áhrif á eignaverð.

En þ.e. líklegt að eignaverð eigi mikla lækkun inni - - svo ég persónulega efa að verðhjöðnun nú er hún loks er hafin; hætti innan nokkurra mánaða - eins og bjartsýnir starfsm. ríkisstj. Grikkl. halda fram.

Greece secures deal on €2.8bn aid tranche

Greece on Track to Receive Next Aid Tranche

Grikkland hefur fengið stimpil "Þrenningarinnar" um það að vera að fylgja björgunarprógramminu. Skv. samkomulagi við Þrenninguna, þá skal ríkið fækka starfsmönnum um 4.000 þetta ár, en 11.000 á næsta ári.

Ég velti samt fyrir mér hvernig grísk stjv. ætla að ná þessu fram. En hluti af samkomulaginu er að 25.000 starfsm. ríkisins fari á 75% laun - eiginlega nánast "biðlaun" þ.s. ekki sé eftirspurn eftir þeirra vinnu.

En  í stjórnarskrá Grikklands er ákvæði sem bannar brottrekstur ríkisstarfsmanns - nema fyrir það eitt, að hafa brotið af sér í starfi.

Article 103

4. Civil servants holding posts provided by law shall be permanent so long as these posts exist. Their salaries shall evolve in accordance with the provisions of the law; with the exception of those retiring upon attainment of the age limit or when dismissed by court judgement, civil servants may not be transferred without an opinion or lowered in rank or dismissed without a decision of a service council consisting of at least two-thirds of permanent civil servants.

Hugmyndin að baki því ákvæði hafi verið að tryggja að ekki væri unnt að reka ríkisstarfsmenn af pólitískum ástæðum - - en þetta geri í dag nær ómögulegt fyrir gríska ríkið að minnka kostnað ríkisins af starfsmannahaldi.

Þeir ráða ekki ef einhver hættir - draga úr kaupum á þjónustu af atvinnulífinu. En ef starfsmanni er sagt upp, má reikna með því að hann klagi ríkið fyrir grískum dómstólum. 

Spurning hvernig Hæstiréttur Grikkland myndi dæma í slíku máli. Miðað við þann rétt sem starfsmenn virðast hafa fyrir tilstuðlan ákvæðis grísku stjórnarskrárinnar.

---------------------------

Svo ég velti fyrir mér hvernig gríska ríkið ætlar að mæta kröfu Þrenningarinnar um uppsögn allra þessara ríkisstarfsmanna - virðist blasa við að gríska ríkið lendi í vanda með sína dómstóla eins og portúgalska ríkið.

Nema gríska ríkisstjórnin fari í það erfiða mál að breyta þessu ákvæði stjórnarskrárinnar.

Glimmers of hope for Greek recovery

Áhugavert er að nýjar tölur sýna 8000 flr. störf verða til í mars, en á sama tíma viðurkennir Samaras forsætisráðherra. Að samdráttur í ár verði sennilega nær 5% en 4,5% sem spáð er af stofnunum ESB.

Þarna er í gangi líklega það, að starfsmönnum hefur verið sagt upp einn mánuðinn - en nýr ráðningarsamningur tekur gildi þann næsta. En á óhagstæðari kjörum.

En skv. fréttinni, hefur mikið verið um það síðan á sl. ári, að starfsmenn fyrirtækja hafa sætt sig við að allir séu formlega reknir - en síðan endurráðnir skv. nýjum samningi. Að sjálfsögðu með lakari laun og réttindi en áður. Auk þess, að samningar eru "persónulegir" þ.e. við hvern og einn í stað þess að vera á vegum verkalýðsfélaganna.

Með öðrum orðum, verið er að brjóta á bak aftur grísk verkalýðsfélög.

Það þíðir einnig að sveigjanleiki vinnumarkaðar er að aukast - en væntanlega þíðir þetta að nú er unnt að segja fólki upp án fyrirvara. Og án launagreiðsla eftir uppsögn.

----------------------------

Áhugavert í þessu samhengi - að það skuli vera helsti draumur ASÍ að ganga í ESB.

Greeks See Ray of Hope in Tourist Bookings

• Þarna eru fyrstu raunverulega - jákvæðu fréttirnar af Grikklandi að koma fram!

En skv. þessu er aukning framundan í ferðamennsku á Grikklandi í ár, sést af aukningu bókana. 

Lækkun launa sé farin að skila sér í lægri tilboðum ferðaskrifstofa t.d. á gistingu, og það sé að skila sér nú þegar í líklegri aukningu ferðamanna þetta ár.

Þetta er það fyrsta sem ég sé, sem hægt er að kalla "raunverulega aukningu" á einhverju.

Svo að í sumar, verður líklega til einhver fjöldi nýrra starfa í ferðaþjónustu!

Ef þetta stenst - getur verið að hylli undan lok samdráttarskeiðs í Grikklandi.

Sennilega þarf þó meira til en þessa aukningu þetta ár - til að snúa hagkerfinu við. En kannski á næsta ári verður samdráttur enn minni en í ár, ef sá reynist minni í ár en sl. ár. Smám saman rétti skútan sig við - þó með þessu áframhaldi sé erfitt að sjá mikla greiðslugetu myndast af erlendum skuldum.

En þ.e. bót mála ef störf í einhverju öðru eru farin að myndast, í stað þeirra sem eru enn að tapast í öðrum greinum. Þá kannski hættir eða a.m.k. hægir á aukningu atvinnuleysis.

Þó kannski sé það ekki draumur Grikkja að starfa við ferðamennsku - sem verður að segjast að líklega felur ekki í sér hálaunaða vinnu.

En vinna er þó betra en engin vinna, sérstaklega í ástandi þ.s. bætur til atvinnulausra hafa verið skertar oftar en einu sinni, og þær að auki klárast á innan við ári. Án þess að unnt sé að treysta því að eitthvað annað taki við. Margir hafi einfaldlega ekkert.

----------------------------

Þetta getur verið framtíð Grikklands - fátækt ferðamannaland.

 

Niðurstaða

Grikkland hefur ekki mikið verið í fréttum. En þar malla mál áfram. 

• Það er algengur misskilningur að helmingur skulda Grikklands hafi verið skorinn af!

Hið rétta er að skuldir í eigu einkaaðila voru lækkaðar og það verulega. Í staðinn komu svo frekari neyðarlán. Svo nettó staðan er í reynd - að Grikkland er ekki minna skuldugt í dag þrátt fyrir tvær afskriftir.

Á hinn bóginn er það minna skuldugt eftir þær afskriftir en það annars væri án þeirra. En skuldastaða milli 160-170% er mjög líklega ekki sjálfbær.

• Góðu fréttirnar með aukningu ferðamennsku - eru þó raunverulegur lítill sólargeisli í drunganum.

Duga örugglega ekki til að gera skuldastöðuna sjálfbæra. Það virðist alveg ljóst, að miklu meir þarf að afskrifa.

Örugglega a.m.k. helming núverandi skulda. Grunar mig.

---------------------------------

Að Mario Souares skuli hvetja til byltingar í Portúgal - getur þítt að einhver atburðarás sé framundan í því landi. En ríkisstjórnin þar hefur sannarlega staðið sig "vel" frá sjónarhóli Angelu Merkel og Þrenningarinnar þ.e. forsætisráðherrann hefur verð mjög viljugur til að beita niðurskurðarhnífnum.

Og fengið á móti lof og mild orð frá t.d. Angelu Merkel, og kurteis viðbrögð þýskra stjórnmálamanna. Sem oftar eru mjög gagnrýnir á S-Evrópu.

Óhætt er að segja - að aðgerðir ríkisstjórnar Portúgals njóta miklu minna stuðnings heima fyrir.

 

Kv.