Þrátt fyrir 10 milljón fata minnkun heimsframleiðslu olíu, verður líklega aftur svipað ástand eftir mánuð! Líklega var Pútín að bluffa er í sl. viku hann heimtaði Bandaríkin með í samkomulagi!

Málið var að heims-olíuverð líklega hefði endað vel undir 20 Dollurum, það fer enginn að segja mér að stóru olíuframleiðsluþjóðirnar hafi efni á það lágu verði -- líklega væri innan við 20 Dollara verð undir framleiðslukostnaði Rússlands, framleiðslukostnaður Saudi-Arabíu er áætlaður einungis 3 Dollarar á hinn bóginn!
En á móti kemur bæði lönd virðast nota olíutekjur beint til að fjármagna ríkissjóði, talað um að ríkissjóður Rússlands þurfi milli 40-50 Dollara til að vera ekki rekinn með halla, tölur um þörf ríkissjóðs Saudi-Arabíu hafa verið hærri -- a.m.k. virtist öruggt að ríkissjóðir beggja landa væru í taprekstri skv. verðum á bilinu 20-30 Dollarar.

1. Bandaríkin hafa nú 3-vikur í röð séð atvinnuleysi hækka um ótrúlegar tölur - rafmagnsnotkun virðist á sumum svæðum í Bandar. hafa minnkað um svo mikið sem 30%.
   Stórfelldur samdráttur virðist einnig í Evrópu, og ekki gleima því lamandi hönd COVID-19 fer nú um heim allan.
2. Það virðist afar ósennilegt að öll sú minnkun á neyslu á olíu í heiminum er líklega verður -- sé öll komin nú þegar inn.
   Það má því reikna með frekari minnkun neyslu á olíu á nk. mánuðum til viðbótar þeirri er þegar hefur orðið.

• Þ.s. minnkun framleiðslu um 10 milljón tunnur virðist rétt svo duga til að stöðva lækkunar-ferli verðlags miðað við þá minnkun neyslu sem þegar er dottin inn.
• Virðist ljóst, að verð líklega fari aftur fljótlega að nýju í lækkunarferli.

Eitt vandamál við samkomulag Rússlands og OPEC - það tekur ekki gildi fyrr en nk. mánuð:
G20 ministers meet to endorse Opec-Russia deal to slash oil production.

Af hverju það er vandamál var bent á af Lex hjá FT: Opec/Russia oil deal.

• Í maí var áætlað áður en ákvörðun var tekin hjá OPEC og Rússlandi, að umfram-framleiðsla hafi tekið á leigu nánast öll stór olíutankskip sem til eru í heiminum - til að nota þau sem fljótandi geymslur.
• Eins og ég benti á, framleiðslu-lækkun tekur ekki gildi fyrr en í Maí.
  Þegar mat óháðra aðila er að flest risaskip verði komin í hlutverk geimsla fyrir olíu.

Spurningin sem Lex velti fram -- hvar ætla framleiðendur að geyma alla olíuna sem þeir hleypa ekki inn á markað?
--Framleiðendur hafa verið að geyma gríðarlegt magn olíu, ekki selt hana - samt hafði olíuverð fallið niður í rétt í kringum 20 Dollara, stefndi niður fyrir.

1. Þegar heims-neysla á olíu dregst frekar saman.
2. Verður væntanlega - geimslukostnaður hratt vaxandi vandamál hjá framleiðendum.

• En því færri skip, því hærri leigu þarf að borga fyrir frekari leigutökur skipa.
  Þá auðvitað til að geyma olíu sem ekki eru nokkrar tekjur af.

Ég hugsa þar af leiðandi að Pútín hafi vent um kúrs.
Þegar honum hafi verið gert ljóst að það hafi stefnt í gríðarlegt tap í rekstri olíuiðnaðar Rússlands!

Varðandi kröfu Pútíns frá sl. viku að Bandaríkin ættu að taka þátt í framleiðslulækkun, var það algerlega á tæru að Donald Trump gat ekki lofað nokkru slíku!

1. Kemur einfaldlega af mismunandi kerfum - Saudi-Arabía, Mexíkó, Íran, Rússland o.flr. viðhafa - ríkisrekstur um olíu-iðnað.
   Þá er einfalt fyrir ríkisstjórnir að taka ákvarðanir.
2. Hinn bóginn hafa Bandaríkin og Kanada olíuiðnað sem er algerlega einkarekinn.
   Það þíðir, að ríkisstjórnir þessara landa - hafa ekki valdheimildir til að fyrirskipa minnkun framleiðslu, eða tiltekin verð.
   --Einfalt mál, að Donald Trump er ófær um að mæta slíkri kröfu.

Yfirlýsing Trumps á G20 að Bandaríkin mundu minnka framleiðslu síðar á árinu.
--Var því innantómt orðagjálfur a.m.k. að einhverju leiti.

En sennilega velja einkafyrirtækin að minnka framleiðslu, frekar en að stefna dýpra inn í tap.
--Hinn bóginn, getur Trump ekki vitað að hvaða mati þau ákveða slíkt.

Hann getur einungis ályktað að slíkt séu sennileg viðbrögð.

• Málið er að ekki einungis að Kanada og Bandar. viðhafa einkarekstur.
  Heldur eru að auki ströng lög er banna - samtakamyndun um: verðsamráð og samráð um framleiðslu; hægt er að setja menn í fangelsi fyrir að brjóta slík lög.
  --Fyrirtækin m.ö.o. mega ekki ákveða framleiðslu sameiginlega, ekki heldur verð.
  --Ríkisstjórnir eru einnig bundnar af lögum, geta ekki fyrirskipað lögbrot.

Tæknilega gætu þing þeirra landa gert umfangsmiklar lagabreytingar.
Jafnvel fyrirskipað allsherjar þjóðnýtingar framleiðslu á olíu og gasi.
--En slíkt virðist mér afar ósennilegt í þeim löndum tveim.

 

Niðurstaða

Það virðist ljóst að COVID-19 muni orsaka afar lágt heimsmarkaðsverð fyrir olíu á þessu ári - ef Rússland ásamt OPEC minnka ekki framleiðslu frekar, má vel vera verðlag fari vel niður fyrir 20 Dollara, þannig að líklega lendi lönd sem eru afar háð tekjum af olíu í miklum taprekstri.

Fyrir lönd þeirra meginhagkerfi eru ekki á grunni framleiðslu og sölu olíu.
Þá virkar þetta lága olíuverð - sem óbein efnahagsaðstoð.
Minnkar a.m.k. að einhverju leiti það efnahagstjón sem COVID-19 er að framkalla.

• Bandaríkin rökrétt græða meir en þau tapa á lágu olíuverði - þ.s. olía og gas samanlagt sé vel innan við 10% heildar-efnahagsumsvifa Bandaríkjanna.
  --Fyrir meginþorra hagkerfis Bandar. sé olía kostnaður - neyslu-afurð.
  --Þannig að lágt verð sé gott fyrir meginhluta bandar. hagkerfisins.

Fyrir lönd þeirra tekjur eru stærstum hluta olía og gas, hlýtur lágt verðlag að vera afar efnahagslega skaðlegt -- Rússland að sjálfsögðu er eitt þeirra landa. Lít á það sem afar gagnrýnisvert á stjórnun Pútíns, að enn sé olía og gas meginþorri útflutnings Rússlands eins og er Jeltsín stjórnaði þar áður. Yfir sama árabil, höfum við borið vitni risi Kína úr fátækt til bjargálna, þróun stærsta framleiðsluhagkerfis heimsins -- þannig maður veltir fyrir sér hvernig Rússland væri ef Pútín hefði hafið samskonar efnahagsuppbyggingu!
--Í mínum augum þar af leiðandi er valdatíð Pútíns líklega töpuð ár.

• Þessi misseri mun óhjákvæmilega þrengja mjög að í Rússlandi, samtímis er veikin geisandi þar einnig -- enginn veit í reynd hve margir eru sýktir, en afar lítt virðist að marka opinberar tölur.

 

Kv.

Singapore virðist vera lenda í nýrri öldu COVID-19 sýkinga! Skv. frétt hefur sýkingum fjölgað snögglega mesti fjöldi sýkinga á einum degi sl. sunnudag!

Þetta vekur athygli því -- Singapore hefur á samfélagsmiðlum verið hampað sem dæmi þess, að harðar lokanir séu leiðin áfram. Singapore lokaði mjög fljótt á ferðalög til eyjunnar að utan, sérstaklega frá Kína -- þetta hafa margir séð sem fyrirmynd.

Singapore eyjan við suður-enda Malakkaskaga!

Singapore fights third wave of coronavirus infections

Total infections have jumped more than 60 per cent in the past week to 1,623, including 120 on Sunday and 142 on Wednesday, a record for a single day for Singapore.

The trend is particularly concerning in the past week, -- said Gan Kim Yong, minister of health, citing the emergence of new clusters and the growing number of patients with no links to confirmed cases.

Singapore on Tuesday evening passed a bill -- valid for up to six months -- banning social gatherings of any size -- Singapore has also closed schools and most workplaces until May 4.

People can only leave their homes for essential services, groceries or to exercise in the park at a safe distance. 

The number of Singapore’s locally transmitted infections has grown fourfold in the past fortnight following a wave of imported infections.

Þetta kemur ekki skírt fram í frétt - þó það megi lesa milli lína þ.s. segir í frétt um innfluttar sýkingar - að það virðist að yfirvöld í Singapore hafi losað um ferða-takmarkanir er settar voru snemma á árinu.

Í fréttinni kemur fram, að yfirvöld í Hong-Kong eru einnig að glíma við sambærilega - nýja dreifingu COVID-19, og eru aftur að herða verulega reglur í þessari viku.

1. Þetta virðist staðfesta þ.s. landlæknir á Íslandi hafi bent á, þegar hann hafnaði því að setja alls-herjar lokanir.
2. Það er vandinn, hvað gerist þegar þeim lokunum er hætt?

Vandinn er sá að meðan -- lyfi hefur ekki enn verið dreift.
Þá er augljós hætta á að sjúkdómurinn taki sig strax upp er lokunum er hætt.
--Þetta virðist hafa gerst í Singapore og Hong-Kong.

• Þar sem enn getur verið meira en heilt ár í lyf.
• Síðan þarf að framleiða það og dreifa því, dreifing getur verið risavaxið verkefni í stórum og fjölmennum löndum.

Spurningin er einfaldlega -- ganga lokanir heilla þjóðfélaga upp í það langan tíma?
--Auðvitað innkoma í umræðu hvað er best.

1. En það getur verið að skárst sé að loka ekki alveg, þess í stað gera ítrasta til að hægja á dreifingu sjúkdóms -- en samt lofa honum að dreifa sér.
2. Hæg dreifing lágmarki dánartölu með því að verja heilbrigðis-kerfið, samtímis myndast smám saman ónæmi innan samfélagsins eftir því sem sjúkdómurinn dreifist.

--Meðan enn séu fjölmennir hópar er ekki hafa fengið veiruna.
Eða ekki hefur enn verið dreift lyfi til allra sem ekki hafa fengið hana!

• Þá virðist ljóst að veiran getur tekið sig upp aftur.

 

Niðurstaða

Mig grunar að skárst sé að hægja á dreifingu sjúkdómsins án allsherjar lokana, þannig veirunni er samt leyft að dreifa sér - en á hraða sem heilbrigðis-kerfið ræður við.
Þannig smám saman byggist um hjarðónæmi og það á endanum tryggir að sjúkdómurinn gís ekki aftur upp, og normal er hægt að endurreisa.

Ég er eiginlega að segja - kannski er Ísland að fylgja skárstu stefnunni.

 

Kv.

Boris Johnson lagður inn á sjúkrahús vegna COVID-19! Færður síðan á bráðadeild á mánudag, ástand forsætisráðherra Bretlands alvarlegt bersýnilega!

Þegar ég var að lesa athugasemdir við grein Financial Times um málið, þá virtust margir telja sennilegt að Johnson væri alvarlega veikur. Eiginlega vegna þess hversu brátt að innlögn hans virðist hafa borið.
Undanfarna daga hefur Boris Johnson stjórnað landinu heiman að frá sér vegna veikinda.
Bent er á, að Johnson sé klárlega tregur til að láta leggja sig inn, því hljóti ástand hans hafa verið slæmt fyrst hann samþykkti að fara á sjúkrahús.
--Auðvitað eru þetta vangaveltur, en kannski sennilegar sem slíkar.
-----------
Á sunnudag bárust fregnir af því Boris Johnson hafi verið færður á sjúkrahús.
Á mánudag komu þær fregnir að sóttin hafi versnað, og Boris Johnson hafi verið færður á gjörgæslu.

Boris Johnson taken to hospital over coronavirus symptoms

1. On the advice of his doctor, the prime minister has tonight been admitted to hospital for tests,
2. This is a precautionary step, as the prime minister continues to have persistent symptoms of coronavirus 10 days after testing positive for the virus.

Nokkrum fannst ótrúlegt að það gæti staðist  sem talsmaður forsætisráðherra sagði.
Að Johnson væri lagður inn - til að fara í frekari próf.
--Hingað til hefur manni virst að þeir sem verða nægilega veikir til að þurfa spítalavist, séu þá virkilega alvarlega veikir - þ.e. með lugnabólgu, er getur í verstu tilvikum krafist öndunarvélar.
--Lungnabólgutilfelli þurfa ekki að verða alveg það skæð á hinn bóginn.

• Ef hann er greindur með lungnabólgu vegna COVID-19 virðist rökrétt að leggja hann inn.
• Þó hann sé ekki endilega það alvarlega veikur að þurfa aðstoð við öndun.

---------------
Frétt mánudags: Boris Johnson moved to intensive care as condition worsens.

Over the course of the afternoon the condition of the prime minister has worsened and, on the advice of the medical team, he has been moved to the intensive care unit of the hospital.

Yfirlýsing ríkisstjórnar Bretlands ekki orðlöng.
Það lítur sannarlega ekki vel út að hann sé kominn yfir á gjörgæslu.

 

Niðurstaða

Ég ætla ekki að spá því að Boris sé á förum úr þessu lífi - en nú þegar ljóst er að Boris hafi verið færður yfir á gjörgæslu virðist á tæru að ástand forsætisráðherra Bretlands er alvarlegt.
Óskum honum góðs bata!
--Hef aldrei haft skoðun á hvort Bretland á að Brexitera eða ekki, Brexit sé ekki tilfinningamál hjá mér.

Það mundi sannarlega geta skapað flókið pólitískt ástand á Bretlandi ef Boris væri lagður af velli af COVID-19 vírusnum, en þá mundi aftur þurfa leiðtogakjör í breska Íhaldsflokknum. Sá sem var næst efstur síðast - er ekki harður fylgismaður BREXIT.

 

Kv.

Trump hefur viðurkennt meira en 2 milljónir Bandaríkjamanna geta látist af völdum COVID-19

Við mánaðamót febrúar/mars nefndi ég það sem hugsanlega möguleika að COVID-19 gæti skaðað framboð Trumps: Gæti COVID-19 skaðað framboð Donalds Trumps? COVID-19 byrjuð að dreifast í Bandaríkjunum!. En á þeim punkti virtist ríkisstjórn hans ekki taka COVID-19 alvarlega sem hættu.
Viku síðar lokaði Trump á flug frá fjölda Evrópulanda - en taldi enn litla hættu innan Bandaríkjanna sjálfra. Síðan undir lok þeirra sömu viku þ.e. föstudag, lýsir Trump yfir neyðarástandi og samþykkir tillögu Bandaríkjaþings um umtalsverða fjárveitingu til þess að efla próf fyrir sjúkdómnum innan Bandaríkjanna og baráttu gegn honum almennt.

Málið er að það voru merki um það - um svipað leiti og stórfelld smitdreyfing hófst á Ítalíu kringum 20. febrúar - að dreifing smita væri þegar til staðar innan Bandaríkjanna.
--Þegar Trump síðan lýsti yfir neyðarástandi, voru 44 fylki búin að lísa yfir dreifingu smita.
--Í dag hafa öll fylki Bandaríkjanna líst yfir smit-dreifingu meðal íbúa.

United States Coronavirus Cases: 211,143 (getið tékkað virkjað hlekkinn)

Þetta er fjöldi smita þegar ég skrifa þessi orð.
Sl. laugardag var talan rétt rúmlega 100.000.
Laugardaginn þar á undan, tæplega 20þ. fyrri hl. dags.
Þegar Trump lýsti yfir neyð - voru þekkt smit innan við 1000.
--Fjöldi þekktra smita er nú langsamlega mestur af löndum heims.
**Hafið í huga, þekkt smit, Indland líklega t.d. hefur mun flr. smit.

• Vísbendingar eru að Ítalía sé ca. búin að ná toppi, tala nýrra smita fer nú minnkandi dag frá degi, sama gildir um tölur yfir dauðsföll.
• Engar vísbendingar enn á þann veg að Bandar. séu nokkurs staðar nærri að toppa.

Trump segir dauðföll geta farið í 2,2 milljónir!

THE PRESIDENT:  I just want to reiterate, because a lot of people have been asking, “Well, what would have happened if we did nothing?  Did nothing — we just rode it out.”
And I’ve been asking that question to Tony and Deborah, and they’ve been talking to me about it for a long time.  Other people have been asking that question. And I think we got our most accurate study today, or certainly most comprehensive. 
Think of the number: 2.2 — potentially 2.2 million people if we did nothing.  If we didn’t do the distancing, if we didn’t do all of the things that we’re doing.  And when you hear those numbers, you start to realize that with the kind of work we went through last week, with the $2.2 trillion, it no longer sounds like a lot, right? 
So you’re talking about — when I heard the number today — first time I’ve heard that number, because I’ve been asking the same question that some people have been asking — I felt even better about what we did last week with the $2.2 trillion, because you’re talking about a potential of up to 2.2 million.  And some people said it could even be higher than that. 
So you’re talking about 2.2. million deaths — 2.2 million people from this.  And so, if we can hold that down, as we’re saying, to 100,000 — that’s a horrible number — maybe even less, but to 100,000; so we have between 100- and 200,000 — we all, together, have done a very good job.  But 2.2, up to 2.2 million deaths and maybe even beyond that.  I’m feeling very good about what we did last week.

Ég fagna því Trump taki þessu nú eins alvarlega og full ástæða er til. Ég er einmitt sammála því að möguleiki sé til staðar á dauðsföllum yfir milljón -- jafnvel svo mörgum sem, 2 millj.
--Þetta er spurning hve margir fá sjúkdóminn.
--Og auðvitað, hversu vel gengur að tryggja fólki þá hjúkrun sem það þarf.
Ég ætla ekki ganga svo langt Bandaríkin eigi enga möguleika á að forða stórfelldu manntjóni.

• En það hefði sannarlega verið betra, ef Trump -- hefði ekki verið svo sannfærður sem hann greinilega var, að flugbönn á Kína - síðan á Evrópu, dygðu til að verja Bandaríkin.

Sérstaklega er rétt að benda á, þegar Trump bannaði flug frá Evrópu -- voru 27 fylki Bandaríkjanna þegar búin að lísa yfir - smitdreyfingu meðal íbúa, viku þar á undan voru það 13 fylki.
--Því ljóst að umtalsverð dreifing var þá þegar hafin.

Punkturinn er sá, að það hefði verið mun betra -- ef Trump hefði óskað við Bandaríkjaþing eftir fjármagni -- mánaðamótin febrúar/mars.
--Því gagnvart COVID-19 gildir að hefja baráttuna sem fyrst.

• Gagnrýni á ríkisstjórn Trumps var hafin þegar skömmu eftir að Ítalía var komin í vandræði eftir 20. febrúar sl.
  Það hefði verið mun betra, ef ríkisstjórn Bandar. hefði hafið víðtæk tékk innan Bandaríkjanna, ekki síðar en við þau mánaðamót.

Í staðinn fóru þau af stað þegar tvær vikur er liðnar af mars.
Í kjölfar yfirlýsingar um neyð.
--Þetta gerir Trump ekki að glæpamanni.

En, eins og ég sagði, það hefði verið betra ef Trump hefði uggt að sér fyrr.

 

Niðurstaða

Eins og ég benti á er ég um mánaðamót febrúar/mars skrifaði að COVID-19 geti hugsanlega ógnað endurkjöri Trumps - held ég að vírusinn sé sannarlega slík ógn. Sannarlega eru viðbrögð kjósenda í Bandaríkjunum - nú þau að þegar ríkisstjórnin nú tekur til hendinni þá hefur ánægja aukist.
--En mig grunar að þetta séu enn -early days- meina að mikið eigi enn eftir að gerast í baráttunni við hinn illvíga sjúkdóm áður en Bandaríkin ná þeirri stöðu að hafa fundið toppinn.

Og ég endurtek að ég er sammála því að mannfellir geti vel náð 2 milljónum.
Það fari eftir því hve vel gangi á næstunni - hvort slíkar svartar spár rætast eða ekki.
--Óska auðvitað Bandaríkjamönnum góðs gengis í þeirri baráttu.

• Ef illa fer þ.e. mjög mikill mannfellir verður, er ég enn á því að slík niðurstaða gæti ógnað endurkjörs möguleikum Trumps.

 

Kv.

Hefur Viktor Orban formlega gerst einræðisherra Ungverjalands? Skv. nýrri lagabreytingu gildir neyðarástand ótakmarkað!

Bendi á Orban hefur 2/3 þingmeirihluta og fulla stjórn á sínum flokki, samtímis hafa fylgismenn hans meirihluta í stjórnarskrárdómstól landsins í dag og því má áætla að Orban - ráði því nokkurn veginn fullkomlega hvernig sá dómstóll komi til með að túlka það hvort tilskipanir frá Orban sjálfum standast stjórnarskrá landsins eða ekki.

Einræðisherra?

Orban handed power to rule by decree in Hungary

Hungary’s parliament approved on Monday a controversial bill that will extend the state of emergency declared earlier this month and allow premier Viktor Orban to govern by decree for an indefinite period of time.

Lagalega séð út frá stjórnarskránni er það þingið sem veitir heimildina.
Og þingið getur með sama lagatæknilega hætti afnumið þá heimild forsætisráðherra.
--Að stjórna ótímabundið með tilskipunum.

1. Spurningin er einfaldlega hvort Orban muni nokkru sinni gera slíkt?
2. En ég þekki dæmi þess frá 20. aldar sögu þessara veraldar - að upphaflega kjörnir einstaklingar hafi tekið sér einræðisvöld í nafni neyðarlaga.

Flestir þeir einstaklingar ég man eftir höfðu titilinn forseti.
Ég fullyrði ekkert um það hvað Orban mun gera!

En nú þegar hann raunverulega hefur full völd á við einvalds-konung eða einvalds-keisara, eða tja - einræðisherra.
--Er eðlilegt að maður velti því fyrir sér hvort hann afsali sér þeim völdum nokkru sinni.

En eins og málið lítur út - virðist það algerlega háð hans persónulegu ákvörðun.
Ekkert sem blasir við sem klárlega hindrar það - ef það er hans val.
--Að stjórna Ungverjalandi þess vegna til æfiloka skv. tilskipunum, skv. neyðarlögum.

Vegna þess að framtíðin verður ætíð að skoðast óviss.
Fullyrði ég að sjálfsögðu ekkert um það hvað mun gerast.
--En freystingar valdsins eru augljósar, margir í sögunni hafa ekki getað sleppt sambærilegu haldi á ótakmörkuðum völdum þegar þeir loks hafa þau í hendi.

 

Niðurstaða

Það væri sannarlega sérstök vegferð að maður sem var harður andstæðingur alræðis kommúnista í eigin landi á sínum tíma, endi sinn pólitíska feril á því að koma eigin landi inn í annað hugsanlega á enda allt eins mikið spillt fyrirkomulag einræðis.
En þ.e. þekkt að Orban hefur skapað spillt kerfi þ.s. aðilar fá margvíslega bitlinga frá ríkinu sem þeir græða á - gegn því að fjármagna á móti starf stjórnmálaflokks Orban, kerfi með áhugaverðum hætti vaxandi líkt því kerfi ofur-auðugra stuðningsmanna sem Pútín í gegnum árin hefur komið fyrir á vel völdum stöðum þ.s. þeir auðgast óskaplega stjórna auðlyndum landsins en Pútín stjórnar því fullkomlega samtímis hvort þeir fá áfram að halda þeim auð eða safna frekari auð eða ekki, þannig búið til kerfi vísvitandi spillt -- sem eiginlega er nokkurn veginn endursköpun á gamla konungskerfinu er var til staðar svo lengi áður fyrr þ.s. aðall og konungar ríktu, fámenn klíka átti allt - kongur/keisari/einræðisherra toppurinn á jakanum.

 

Kv.

Hræðilegir hlutir geta gerst í Bandaríkjunum þegar milljónir tapa heilsu-tryggingum, en 3,3 milljón bandarískra verkamanna töpuðu vinnunni í vikunni!

Spurningar vakna um þær hræðilegur kringumstæður að í mjög mörgum tilvikum er - heilsutrygging Bandaríkjamanna tengd þeirra vinnu, þannig að þegar þeim er sagt upp - í mörgum tilvikum tapa þeir einnig stærtum hluta aðgengi að -- þjónustu heilbrigðiskerfis Bandaríkjanna!
--Þetta gæti reynst sérstaklega hættulegt nú þegar COVID-19 geisar.
Skv. nýjustu tölum United States Coronavirus Cases: 101,652.

Record 3.3m Americans file for unemployment as the US tries to contain Covid-19

Coronavirus layoffs surge across America, overwhelming unemployment offices

How do 3 million newly unemployed people get health care?

Ef þú hefur ekki heilsutryggingu getur reynst dýrt að leita eftir aðstoð vegna COVID-19: Total Cost of Her COVID-19 Treatment: $34,927.43.
Ef fólk er ekki með tryggingu, þá getur því verið hafnað um þjónustu er getur haft afleiðingar ef þú ert alvarlega veikur: Teen Who Died of Covid-19 Was Denied Treatment Because He Didn't Have Health Insurance.

1. Það sem er merkilegt við fjölgun á atvinnulausum um rúmar 3 milljónir á einni viku.
2. Þetta er mesta fjölgun atvinnuleysis á einni viku í sögu Bandaríkjanna.

Langt í frá allir þeirra sem misstu vinnuna - missa tryggingu samtímis.
Það er misjafnt eftir vinnum hvort trygging fylgir með - einnig misjafnt eftir fyrirtækjum.
Síðan afla sumir sér tryggingar sjálfir - en í láglaunastörfum kvá algengt að fólk starfi en hafi samt ekki efni á tryggingu!
--Síðan geta margir er missa starf en hafa eigin tryggingu lent í vandræðum með iðgjöld.

• Yfir 8 milljón Bandaríkjamenn voru án tryggingar -- fyrir.
• Það gætu hæglega hafa bæst við - 2 milljónir án trygginga þessa sl. viku.

Þessi staðreynd að - fólk án trygginga þarf að borga fullan kostnað af þjónustu gæti átt eftir að reynast mjög mikið vandamál í COVID-19 krísunni!
COVID-19 krísan gæti því hugsanlega opnað umræðuna um heilbrigðismál í Bandaríkjunum sem aldrei áður.
--Eftir allt saman getur farið svo að fullt af fólki láti lífið, því það fær ekki þjónustu.

Það verður áhugavert hvaða áhrif öll þau vandamál sem nú spretta fram koma til með að hafa á forsetakosningar nk. haust.
--Trump eftir allt saman skar niður svokkallað Obama-care þ.s. m.a. var veitt fé af ríkinu til þess að niðurgreiða heilbrigðis-tryggingar til láglaunafólks.

 

Niðurstaða

Eina sem ég er viss um er að kerfisfyrirkomulagið í Bandaríkjunum á eftir að skapa vandræði í ofan, er COVID-19 krísan gengur yfir Bandaríkin. Þegar eru þekkt smit komin yfir 100.000 - þ.e. aukning um meir en 80þ. þekkt smit á einni viku. Í sömu viku og yfir 3 milljónir Bandaríkjamanna töpuðu vinnunni -- margir þeirra líklega samtímis töpuðu heilsu-tryggingum sínum, sem þíðir að aðgengi þeirra að heilsu-þjónustu skerðist stórfellt samtímis og hættulegur sjúkdómsfaraldur geisar -- einkarekin heilsufyrirtæki munu rukka um fullan kostnað.
--Spurning hvort þetta valdi jafnvel uppþotum, en fólk gæti verið að deyja utan dyra, því það fær ekki þjónustu því það á ekki pening.

 

Kv.

COVID-19 gæti orðið skæður aftur með haustinu þó vírusinn gæti hjaðnað yfir sumar

Málið er að ef COVID-19 hefur ekki enn klárað að ganga í gegnum land, þá þíði það að hægir hugsanlega á smitun yfir sumar ekki endilega vírusinn sé endilega horfinn -- ef enn á þeim punktri helmingur eða meir íbúa hefur ekki gengnið með vírusinn, þá hafa þeir væntanlega ekki mótefni - vírusinn gæti enn verið að smita þó hægi verulega á smitun, enn verið fjöldi fólks gangandi með vírusinn!
--Þannig mér virðist rökrétt geta verið að þegar síðan kólnar að nýju með hausti og kjöraðstæður fyrir vírusinn koma aftur að þá aukist aftur tíðni smita og vírusinn geti aftir farið á fulla ferð.

1. Sú freysting gæti verið í löndum að slá af aðgerðir yfir sumar því menn halda þetta sé verða búið.
2. En ef það er ekki, gæti það að hætta aðgerðum - flýtt fyrir endurreisn vírussins með hausti er vetur langast.

Svokölluð -spanish flu- eða spanska-veikin gekk yfir heiminn í 3-öldum.
Stórum hluta vegna þess að útbreiðsluhraði var minni vegna frumstæðari samgangna.
--Stóru öldurnar 3 - hittu einmitt vetrarmánuði.

Í Bandaríkjunum höfðu hermenn smitast í Evrópu um vorið - komu heim um haustið, þeir virðast hafa borið smitið heim þó þeir hafi ekki þá verið veikir -- síðan spratt fram mjög skæð alda af veikinni um veturinn eftir í Bandaríkjunum þ.e. veturinn 1918/1919.
--Áhugavert að þá virðist veikin hafa tekið mikið af ungu fólki.

COVID-19 er ekki flensa, ekki skild flensu-vírus.
Hinn bóginn - ef sá vírus hægir á sér yfir nk. sumar.
Kannski hegðar hann sér svipað og flensa þá - geta aftur farið í fulla virkni haustið eftir.
--Fullyrði ekkert!

Í dag eru 68,594 Bandaríkjamenn með þekkt smit.
Smitaðir nú 85.377 - fleiri en í Kína, fleiri en á Ítalíu.
Ítalía hefur í dag 74,386.
Sl. laugardag voru Bandar. á einum punkti með 19,778 smit.
Fyrir tveim dögum voru smit 50þ. plús.
--Fjölgun þekktra smita er mjög hröð greinilega ekki þekkt hvort menn eru að greina þegar undirliggjandi smit eða hvort að þetta birti mikinn fjölgunarhraða smita.

“I Don’t Think the Virus Can Be Stopped Anymore”

Why the Second Wave of the 1918 Spanish Flu Was So Deadly

Eins og kemur fram er talið - Spánarveikin hafi stökkbreyst yfir sumarið.
Ég er ekki að leggja til að það gerist - að COVID-19 verði hættulegri en áður.
--En hann gæti kannski gert það sama og spænska veikin gerði.
--Þ.e. að liggja tímabundið niðri - en vera samt í fólki er gat borið vírusinn.
Þannig að um leið og kjör-aðstæður koma aftur með kólnandi dögum um haust.
Gæti veikin kannski snúið aftur af fullum þunga!
Svo fremi að enn sé a.m.k. helmingur íbúa ósmitaður því ekki með móefni.

1. Ég fullyrði ekkert um þetta.
2. Einungis í þessu sú ábending -- kannski séu sumarhitarnir ekki sú björgun sem margir halda.

 

 

Niðurstaða

Þessi vangavelt sem ég er með byggist á umræðunni hvort COVID-19 hegði sér eins og flensa. Skæðasta flensan sem þekkt er var sú er gekk yfir heiminn 1918-1919. Sú flensa svokölluð spönsk-veiki fór um heiminn í 3-öldum, væntanlega barst hún hægar en COVID-19 vegna lélegri samgangna.

Það sem vekur eftirtekt er að bandarískir hermenn í Evrópu virðast hafa smitast yfir sumarið þó þeir yrðu ekki veikir -- borið vírusinn heim með sér til átthaga er þeir voru fluttir heim eftir að Fyrra-stríði var lokið um haustið 1918.
Síðan í köldu árferði veturinn 1918/1919 er eins og fullkonar aðstæður fyrir þann flensu-vírus hafi skapast í vetrarkuldunum, og vírusinn reyndist ákaflega skæður þann vetur.

Vírusinn var sem sagt skæður í nokkrum meginlandslöndum Evrópu áður en sumraði 1918, virðist síðan hafa hjaðnað yfir sumarið -- en síðan er eins og veikin aftur fari í fullan gang veturinn 1918/1919.

Sá flensu vírus virðist hafa stökkbreyst til hins verra yfir sumarið.
En það þarf ekki að koma fyrir COVID-19 endilega.
--En mér virðist það þó geta gerst, að COVID-19 fari aftur af stað þegar sumri tekur að halla.

• Að hægi yfir sumar sé ekki endilega það að allt sé búið.

 

Kv.

Djúpt efnahagshrun staðfest í tölum í Evrópusambandinu völdum COVID-19

Tölurnar eru frá MarkitEconomics er reglulega birtir yfirlitstölur skv. reglulegum könnunum sem fyrirtækið stendur fyrir meðal aðila starfandi í atvinnulífi, á þeim grunni birtir fyrirtækið reglulega yfirlytstölur er sýna sveiflur í umfangi viðskipta.
Sjá einnig frétt Financial Times: Business activity crashes to record low in eurozone.

Indexinn virkar þannig: 50 er núll staða -- yfir 50 aukning -- undir 50 samdráttur.

Purchasing Managers’ Index Eurozone : Data collected March 12-23

• Flash  Eurozone  PMI CompositeOutputIndex(1)at 31.4(51.6inFebruary).
  Record low (since July 1998): samdráttur 20,2%.
• Flash  Eurozone  Services PMI Activity  Index(2)at 28.4(52.6in February).
  Record low (since July 1998): samdráttur 24,2%.
• Flash Eurozone Manufacturing PMI Output Index(4)at 39.5(48.7in February).
  131-monthlow: samdráttur 9,2.
• FlashEurozone  Manufacturing  PMI(3)at 44.8(49.2in February).
  92-month low: samdráttur 4,4.

Eins og sést á þessu er megin-samdrátturinn bersýnilega í þjónustugreinum.
Ef einhver tók eftir í RÚV í gær var viðtal við Íslending er virðist háttsettur í samtökum innan hótela og veitingastaða-geirans í Evr., sá mat að 10 milljón af 11 milljón starfsm. í þeim geira gætu verið án atvinnu eða í mjög minnkuðu starfi um þessar mundir.

Greinilega virkar þjónustugeirinn mjög þungt - fyrst að 24,2% samdráttur í kaupum innkaupastjóra þar, samsvarar að mati MARKIT heildarsamdrætti í mældum viðskiptum upp á 20,2%.

French business activitycontracted at the sharpest rate in nearly 22 years of data   collection, the composite flash PMI sliding from  52.0in  February to  30.2. A record  decline  in  service  sector  activity was accompanied by the  sharpest drop in factory production since March 2009.

The equivalent index for Germany meanwhile plungedfrom 50.7 in February to 37.2, signalling a weaker downturn than France but still down to its lowest since February 2009. Germany saw a record deterioration   of   service   sector activity and the largest drop in manufacturing  output since  July 2012.

The rest of the euro areareported an even steeper decline than seen in both France and Germany,  led  by comfortablythe sharpest fall in service  sector activity ever recorded, though manufacturing output also shrank at the steepest rate for almost 11 years.

Frakkland: samdráttur 21,8.
Þýskaland: samdráttur 13,5.

Ég held engum skynsömum komi á óvart að kreppa sé skollin yfir Evrópusambandið.
Það sem hefur skort fram til þessa eru - yfirlytstölur.
Þetta eru bráðabirgðatölur -flash- MARKIT.
En tæpast ástæða að ætla að stór villa sé í þeim.

 

Niðurstaða
Fyrirtækið MarkitEconomics virðist staðfesta ef fólk vissi það ekki þegar að dýpsta kreppa sem Evrópusambandið hefur nokkru sinni upplyfað sé skollin yfir. Það sem við vitum ekki enn - hve langvarandi hún verður.
Höfum í huga þegar heilir atvinnu-vegir eru settir í snöggt stopp. Getum við ekki reiknað með því að þeir fari strax á stundinni í sama farið aftur. En mig grunar t.d. að ferðafólk muni einungis smám saman hefja ferðir að nýju af sama krafti - ekki algerlega öruggt að það gerist hratt. Önnur starfsemi sem byggist á því að fólk komi - versli eða geri sér glaðan dag með öðrum hætti. Gæti einnig séð fram á að sjokkið sem fólk upplyfi í dag fari einungis af smám saman.
Þar fyrir utan er líklegt að mikill fj. aðila sjái fram á gjaldþrot, þegar heilir atvinnuvegir eru stoppaðir -- mikið af þjónustustarfsemi gæti lagst pent af um hríð, einungis verið smám saman endurreist.

Ég held að líkingin við að kveikja í húsi sé betri - en að taka rafmagnstæki úr sambandi og stinga því aftur í samband, m.ö.o. hús er hægt að endurreisa en þ.e. ekki endilega eins endurreist og það tekur tíma.
Eftirköst kreppunnar gætu m.ö.o. staðið eftir nokkurn árafjöld í kjölfarið.
--Þetta á sjálfsagt einnig við á öðrum svæðum á hnettinum þ.s. farsóttin mun geisa.

 

Kv.

Seðlabanki Bandaríkjanna fyrirskipar ótakmarkaða seðlaprentun

US Federal-Reserve ætlar að beita svipuðum að virðist aðferðum og í kreppunni milli 2008-2010. Það er stofnunin kaupir eignir á markaði til þess að halda uppi verðlagi þeirra eigna.
Nú hefur stofnunin ákveðið að þau kaup verði ótakmörkuð þar með prentun það einnig.

Federal Reserve makes open-ended asset purchase commitment

1. The Fed had originally planned to purchase at least $500bn in US Treasuries -- at least $200bn in agency mortgage-backed securities.
2. By Friday, it had already completed roughly half of its planned Treasury purchases -- as well as about a third for the agency mortgage-backed securities.

• The Fed also said it would soon announce a -Main Street Business Lending Programme- to lend directly to small businesses.
• Another facility called TALF – revived from the 2008 financial crisis – gives the Fed the ability to buy securities backed by student, car and credit-card loans, as well as loans to businesses through the Small Business Administration. 
• The Fed also expanded existing programmes to ease strains in the markets for municipal debt and the short-term loans known as -- commercial paper.

Eins og sjá má þá ætlar stofnunin að gera tilraun til að styðja við fasteignaverðlag með kaupum á bréfum er hafa veð í fasteignum, væntanlega fasteignalán er ganga kaupum og sölum - síðan á að kaupa haug af margvíslegum öðrum pappírum er hafa veð í stúdentalánum og bílalánum.
Þar fyrir utan haug af ríkisbréfum til að fjármagna líklega stórfellt aukinn halla bandaríska alríkisins og sennilega þar fyrir utan bréf fj. fyrirtækja til að styðja við verðlag bréfa fyrirtækja með kaupum á svokölluðum - endursölumarkaði eins og síðast.

Þróunin niður í Bandaríkjunum þessa dagana virðist óskaplega hröð.
Greindar sýkingar á COVID-19 komnar yfir 35.000 á laugardag innan við 20þ.

 

Niðurstaða

Ég á fastlega von á að innan skamms verði allir helstu seðlabankar heimsins komnir aftur í brjálaða prentun - þar fyrir utan lítur efnahagstjórn mjög illa út nú. Fyrsta lagi er Kína að best verður séð í kreppu í þetta sinn, síðast slapp Kína og það mildaði heimskreppuna nokkuð. Í öðru lagi hefur að virðist verið um gríðarlegar verksmiðjulokanir af völdum þess rasks er skapast þegar lönd fyrirvaralítið loka landamærum skera þar með á flutningsleiðir, það fyrir utan að vaxandi fj. landa tilkynnir miklar lokanir innan eigin lands - sem síst er minna efnahagslega truflandi -- flestar þeirra verksmiðja lokuðu ekki síðast heldur hægðu á framleiðslu. Til viðbótar má bæta því að vaxandi fjöldi landa er að setja mjög ströng samkomubönn og í tilvikum beinlínis að fyrirskipa lokanir starfsemi af margvíslegu tagi - í því virðist einnig felast meira efnahagstjón en starfsemi af því tagi varð sennilega fyrir síðast.
--Þar af leiðandi grunar mig að prentun í þessari kreppu geti orðið meiri en í þeirri síðustu, og að auki grunar mig að skuldasöfnun ríkissjóða einnig gæti endað hlutfallslega meiri.

 

Kv.

Bandaríkin virðast komin í hyldjúpa kreppu - hlutirnir gerast hratt, vísbendingar næsta dags virðast ætíð verri en dagsins á undan!

Bandaríkin virðast hafa fallið fram af bjargbrún í efnahagslegum skilningi virðast í frjálsu falli. Þróunin niður það hröð að þeir sem eru að fylgjast með og greina, ná ekki að fylgja eftir.

• Fyrir 5 dögum kom þessi frétt:  U.S. Confirmed COVID-19 Cases Now Over 760 With 27 Dead
• Í dag eru tæplega 20.000 Bandaríkjamenn staðfest sýktir: United States Coronavirus: 19,778 Cases and 275 Deaths.

Út af gríðarlega hraðri fjölgun greindra tilfella fer svæðislokunum innan einstakra fylkja hratt fjölgandi -- síðan tilkynnti ríkisstjóri Kaliforníu eftirfarandi: California goes into lockdown in battle with coronavirus.

Já, fylki Bandaríkjanna sem eitt og sér hefur stærra hagkerfi en Frakkland - það fylki Bandaríkjanna sem er hagkerfislega stærst innan Bandaríkjanna; hefur tilkynnt að mælt sé með því að borgarar í fylkinu haldi sig innan dyra eins mikið og þeir geta.

It's difficult to be the bearer of these messages, I can assure you, -- Governor Gavin Newsom said ... -- Home isolation is not my preferred choice. I know it's not yours. But it's a necessary one.

Í sömu tilmælum er allri -ónauðsynlegri- starfsemi sagt að loka.
Þetta eru sambærileg tilmæli/fyrirmæli og gilda á Ítalíu.
--Þetta fer langt með að loka hagkerfi fylkisins.

Í þessu ljósi getur mjög vel verið að Steven Mnuchin hafi síst verið að Íkja: Mnuchin warns of 20% unemployment without federal action.

Trump sagði samdægurs ekki halda þetta yrði svo slæmt en þó samþykkti að Bandaríkin væru líklega á leið í kreppu.
--Hinn bóginn í ljósi þess hve óskaplega hröð útbreiðsla COVID-19 virðist innan Bandaríkjanna, eða til vara að það sé nú að koma fram með auknum prófunum að veiran var mun útbreiddari en menn áður töldu.
--Fer svæðislokunum að ég best fæ séð hratt fjölgandi.
Einstakir fylkisstjórar virðast sjálfir taka þær ákvarðanir. Þeir spyrja ekki Washington fyrst!

1. Vegna þess hve svæðislokanir og í tilviki Kaliforníu lokun heils fylkis eru gríðarlega efnahagslega skaðlegar aðgerðir.
2. Þá getur einfaldlega farið svo illa -grunar mig- orð Mnuchin reynist sannspá.

En miðað við hraða fjölgun lokana sl. viku og líkur þess að þeim fjölgi á næstunni.
Virðast Bandaríkin í frjálsu falli án fallhlífar!

Í Washington er verið að ræða aðgerðir, en til þess þarf samþykki beggja þingdeilda.
Sú sérkennilega staða virðist að Steven Mnuchin sé eini maðurinn sem geti gengið á milli.

• En forsetinn og þingforseti neðri deildar - geta að virðist ekki rætt saman, sama virðist á teningnum að þingforsetar efri deildar - og neðri deildar geta ekki heldur ræðst saman.
• Mnuchin virðist eini háttsetti maðurinn - er getur gengið á milli aðila og hugsanlega myndað sátt.

Þetta er hugsanlega hættulegt fyrir Bandaríkin, hve gagnkvæmt hatur fylkinga er mikið.
Ef Mnuchin einhverra hluta vegna heltist úr lest t.d. greindist með COVID-19.
Gæti reynst mjög erfitt að leita uppi þá sátt á þingi og milli ríkisstjórnarinnar og þingsins sem til þarf, ef á að verða mögulegt að búa til þá efnahagslegu fallhlíf.

Meðan hrúgast slæmar fréttir inn, sbr. Kalifornía og;: US set to be inundated with jobless claims.

Rætt er í frétt við yfirmenn skrifstofa er taka við beiðnum um atvinnuleysis-greiðslur.
Þeir segjast aldrei á æfinni hafa séð beiðnir hrúgast inn á slíkum hraða.
Þetta sé miklu verra en í kreppunni 2008-2010.

In the 12 years I've been an elected official, I've never been more inundated than the last three days, -- It's people from all walks of life too.

Þegar fylkið sem viðkomandi búa í kynnir allt í einu umfangsmiklar svæðislokanir, þá myndast samstundis hár bylgjufaldur af atvinnuleysi -- fyrirtæki í Bandar. virðast geta sagt upp samstundis.

Ég hef tekið eftir sérfræði-umræðu hve djúp kreppa er líkleg!
Vandi við hana hún verður líklega nær strax úrelt.
Því vandinn hrannast svo hratt upp - ástandið virðist stökkbreytast á fáum dögum.

1. Hæsta matið sem ég hef heyrt -- 24% samdráttur í Bandaríkjunum sl. 2 mánuði.
2. Næst hæsta er upp á -- 10% samdrátt yfir sama tímabil.

Ég hef samúð með þessum sérfræðingum því meðan Bandaríkin eru í frjálsu falli.
Er nær engin leið einu sinni að giska með sæmilegu öryggi um framtíðar stöðuna.

Gary Cohn says the US is in a recession that will cost 'trillions' as unemployment 'skyrockets'

A recession has probably begun. How bad will a coronavirus-triggered downturn be?

Eins og sést á neðri hlekknum eru sumir afar varfærnir í spám.
--Spárnar eru frá örfáum prósentum í samdrætti yfir í tölur 10% og þaðan af hærra.
--Sem sýni hve óvissan er gríðarleg þessa daga og vikur.

 

Niðurstaða

Trump virðist mér enn vera í ferlinu að átta sig á hve slæm staðan raunverulega er og hve hratt hún versnar, þegar maður hefur í huga hve hratt svæðislokunum fjölgar innan einstakra fylkja - tekur tillit til þess að efnahagslega stærsta fylki Bandaríkjanna var rétt fyrir helgi að ákveða að loka eigin hagkerfi.
Er ég farinn að trúa því að Mnuchin hafi ekki verið of svartsýnn er hann spáði 20% atvinnuleysi en atvinnuleysi í síðustu kreppu í Bandaríkjunum fór hæst í 10%.
--Mnuchin skv. því metur nýju kreppuna ca. 2-falt dýpri.

Hann virðist í sérkennilegri stöðu sem nauðsynlegur maður.
Er hann virðist eini innan ríkisstjórnarinnar fær um að ræða við alla.
Eins gott þá að hann greinist ekki með COVID-19. Þá gæti illa farið.

1. Höfum í huga greindum sýktum hefur á ca. viku fjölgað úr innan við 1.000 í um 20.000.
2. Þetta er pínu farið að hljóma óþægilega svipað því maður upplyfði er maður fylgdist með tölum frá Ítalíu -- en eftir að ríkisstjórnin þar hóf öfluga greiningaherferð var eins og enginn endir væri í fjölgun greindra smita.
3. Vonandi eru Bandaríkin ekki á leið inn í Ítalíusviðsmynd.
   Bendi á að Bandaríkin hófu einmitt öfluga greiningavinnu í sl. viku, sú greiningavinna hefur leitt fram fjölgun greindra smita frá innan við 1.000 upp í um 20.000.
   --Kenningar hafa heyrst að smit hafi verið að dreifast á Ítalíu vikum á undan áður en stjórnvöld þar urðu þess vör, það a.m.k. getur skýrt hve gríðarlega mörg smit greindust á fáum dögum þar eftir að stjórnvöld þar vöknuðu.
   --Það getur verið freystand að koma fram með svipaða túlkun að vikurnar meðan lítil greiningavinna fór fram í Bandaríkjunum -- hafi smit verið í fjölgun meðan yfirvöld vissu ekki af því.
   **Yfirvöld gætu þá enn verið á eftir.

PS: Hvað tölurnar hækka hratt, heildartala þekktra sýktra hækkuð um 5þ. í rúml. 25þ.
Ps2: Nú er fj. sýkinga í tæpum 30þ. -- á einum sólarhring fjölgað um 10.000.
Ps3: Ef þessi hraða fjölgun heldur áfram gætu fj. þekktra sýktra náð 40þ. á mánudag.
Ps4: 46þ. staðfest sýktri í Bandar. þriðjudag.

 

Kv.