Formaður herráðs Bandaríkjanna vill ekki í stríð í Sýrlandi!

Formaður herráðs Bandaríkjanna "chairman of the joint chiefs of staff" Martin Dempsay tjáði skýrum orðum hve bandaríski herinn er lítt áhugasamur um það að taka að sér enn eitt stríðið í múslímalandi - US commander Dempsey urges caution over Syria intervention.

-------------------------------------------------

“Once we take action, we should be prepared for what comes next,” - “Deeper involvement is hard to avoid.”

“We have learnt from the past 10 years that it is not enough to simply alter the balance of military power without careful consideration of what is necessary in order to preserve a functioning state,”

“Should the regime’s institutions collapse in the absence of a viable opposition, we could inadvertently empower extremists or unleash the very chemical weapons we seek to control.”

• "Gen Dempsey said Mr McCain’s preferred option of establishing a “no-fly zone” over Syria would cost $1bn a month and would risk the loss of US aircraft, obliging military operations to recover crew."
• "He added that its impact on the conflict would be limited by the fact that the regime relied primarily on surface missiles and artillery rather than aerial attack."
• "At the same time, the more limited option of setting up buffer zones within the country near the Turkish or Jordanian borders would still require thousands of US ground forces and cost more than $1bn a month."
• "Gen Dempsey cited a risk that the regime would fire missiles into the areas, which could also become “operational bases for extremists”.
• Military strikes conducted from long distance would also have a cost “in the billions” and would risk retaliatory attacks as well as collateral damage within the country, he said."

-------------------------------------------------

Obama hefur fram að þessu virst fylgja þeirri stefnu að gera eins lítið og hann kemst upp með, í því að mæta þrístingi frá Bandaríkjaþingi um "aðgerðir" í Sýrlandi.

Hann hefur samþykkt að CIA dreifi handvopnum til aðila í landinu sem berjast við stjórnvöld.

Í ljósi reynslunnar af Írak þ.s. Bandaríkjamenn lærðu hve erfitt er að endurreisa stöðugleika í landi eftir að fyrri stjórnvöldum hefur verið steypt.

Er mjög skiljanlegt að bandaríski herinn sé orðinn - smávegis hikandi.

Höfum einnig í huga að þ.e. verið að skera niður hernaðarútgjöld í Bandaríkjunum í ár og líklega næstu ár, í samhengi við nýlega hafna þ.e. á þessu ári sparnaðarstefnu - ekki síst fyrir þrísting Repúblikana.

Að auki bætist við, að Bandaríkin skiljanlega eru farin að fókusa í auknum mæli á Kyrrahafssvæðið þ.s. er rísandi stórveldi, sem farið er að beita löndin í kringum sig þrýstingi - sbr. S-Kínahafs deilurnar.

Þau skiljanlega vilja ekki flækjast inn í enn eitt mannaflafrekt stríð, en það þarf að muna að í því felst "opportunity cost" að hermenn sem eru fastir í stíði X eru ekki til taks fyrir stríð Y.

• En punkturinn er - - að það sem skiptir megin máli, er að þeir séu til taks fyrir stríð Y.

• Ekki endilega það, að það raunverulega standi til að hefja stríð Y.

• Það að Bandaríkin hafi tilbúin fastaher sem geti beitt sér hvar sem er og hvenær sem er, þó honum væri ekki beitt - - er eitt og sér, öflugt form af þrístingi.

Þ.e. lítill vafi á því, að sú staðreynd að hreyfanlegur her Bandaríkjanna hefur verið upptekinn við stríð sl. 10 ár nær samfellt, hefur skapað andstæðingum Bandar. í öðrum heimshlutum, meira svigrúm til athafna.

• Því þeir hafa vitað að Bandaríkin geta ekki notað sinn besta her - tvisvar.

• Það eitt að hafa hann upptekinn - - í löngu stríði, sem litlum árangri skilar.

• Hefur veikt þeirra stöðu!

Fyrir utan að fátt bendir til þess að Afganistan stríðið endi með þeim hætti, að unnt verði að finna í því nokkurn hinn minnsta gróða fyrir Bandaríkin - - og árangurinn af stríðinu í Írak var einungis sá að gera Írak að fylgiríki Írans. Með öðrum orðum, Íran græddi bandamann. Þ.s. áður var óvinur.

Þ.e. alls óvíst að unnt verði að enda stríð í Sýrlandi með þægilegum hætti, en rétt er að árétta að í Líbýu ríkir nú nánast fullkomið stjórnleysi, ástandið er ekki alveg eins slæmt og í Sómalíu.

En er ekki mörg skref heldur frá sómölsku ástandi heldur, Sýrland gæti með svipuðum hætti endað sem sundurtætt land með litla einingu eða stjórn.

------------------------------------------------- 

• Það virðist eiginlega flest mæla með því, að Bandaríkin láti þetta stríð vera. 

• Lofi ríkjum súnníta með Saudi Arabíu í forystu og shíta með Íran í forystu, kljást "in proxy" í Sýrlandi.

En málið með það stríð er að þ.e. löngu hætt að vera bara borgarastríð, heldur er það orðið ein af birtingarmyndum valdbaráttu Írans og Saudi Arabíu, í Miðausturlöndum.

Það bætir því þeirri viðbótar hættu við í sarpinn, að ef Bandaríkin fara í Sýrlandsstríðið með beinum hætti, að þá skapast sú ógn - - að stríðið færist út til Íraks - til Líbanons og jafnvel til Írans.

Hætta á allsherjar Miðausturlanda stríði er alls ekki "trivial."

Það getur verið nær ómögulegt að takmarka stríðið við Sýrland, því þ.s. Íran vill ekki gefa Sýrland eftir - þá mun Íran örugglega sækja sér liðsauka til Íraks, og ef það dugar ekki - myndi íranski byltingavörðurinn örugglega mæta á svæðið t.d. í einkennisbúningum sýrlenska hersins.

Og það má þá reikna með því að Saudar láti þann krók koma á móti bragði, að fjármagna minnihluta súnníta í Írak, til að rísa upp - gegn stjv. í Írak sem í dag eru greinilega "bandamenn" Írans.

• Ég hugsa að þær ástæður, sem lúta þeim hættum er tengjast útbreiðslu stríðsins, séu jafnvel enn stærri rök fyrir því að Bandaríkin láti Sýrlandsstríðið að mestu í friði.
• Heldur en þau er Martin Dempsey yfirhershöfðingi Bandaríkjanna nefndi.

 
Niðurstaða

Að mínum dómi er ekkert vit í því fyrir Bandaríkin að demba sér í Sýrlandsstríðið. Hættan er alltof mikil á því að það hefði þau áhrif að stríðið myndi dreifast út. Bandaríkin hafa einfaldlega engan veginn efni á því, að lenda jafnvel í enn stærri hildarleik en tja - stríðin í Írak og Afganistan, samanlagt.

Svo slæmt gæti það hæglega orðið. Meðan þetta er enn fyrst og fremst milli ríkja súnníta og shíta, þá er a.m.k. enn möguleiki á því að takmarka stríðið við - Sýrland eitt.

Því fleiri sem taka þátt, því stærri verði hættan á því að það stríð verði að því Miðausturlanda stríði sem menn hafa um árabil óttast að brjótist út.

• Raunverulega er eini möguleikinn á því að enda Sýrlandsstríðið sá, að það sé saminn friður við Íran.
• En þ.e. kalda stríðið milli Írans og súnníta ríkjanna, sem Bandaríkin hafa stutt og að verulegu leiti tekið þátt í; sem er að drífa þennan hildarleik.

Meðan að það stríð enn geisar, mun reynast fullkomlega vonlaust - að vinna að friði í Sýrlandi.

Íran mun þurfa að upplifa sig öruggt með einhverjum hætti, til þess að það sætti sig við það að gefa Sýrland eftir. Og það líklega kostar það, að umbera það að Íran verði að kjarnorkuveldi.

Annars ef verið hita þetta kalda stríð, fer hættan vaxandi á að það verði að raunverulegu allsherjar stríði á svæðinu. Með afleiðingum sem yrðu afskaplega hrikalegar.

 

Kv.

Er Grexit að færast nær?

Það er hagfræðingurinn Wolfgang Münchau á eigin bloggi sem benti á, að í ákveðinni kaldhæðni veruleikans. Þá væru þær aðgerðir sem Grikkland hafi verið pínt til að framkvæma. Að gera "Gexit" eða "Greek Exit" úr evrunni - framkvæmanlegri.

En hann bendir á að skv. spám stofnana ESB verði Grikkland komið annaðhvort í "primary balance" þ.e. með svokallaðan frumjöfnuð fjárlaga upp úr mínus og a.m.k. upp í "0" stöðu jafnvel smávægis jákvæða; eða mjög nærri því að ná þeirri stöðu.

En um leið og frumjöfnuður er kominn upp úr mínus, þá getur gríska ríkið fjármagnað sig sjálft innanlands án utanaðkomandi aðstoðar - - hótun að borga ekki, fær aukinn trúverðugleika.

Hitt atriðið eru þær umbætur á vinnumarkaði sem landið hefur verið að framkvæma undir þrístingi, þ.e. niðurbrot á kerfum sem tilteknar "mikilvægar" stéttir voru búnar að koma sér í, sem tryggðu þeim nánast sjálfvirkar hækkanir við tilteknar aðstæður.

Ástand sem hefði dregið mjög hratt úr ávinningi gengisfellingar. Eins og var hérlendis á 8. áratugnum þegar gengið og laun hækkuðu á víxl. Menn voru alltaf fljótt í sömu stöðu, svo gengið var aftur fellt, svo koll af kolli.

En nú er búið að brjóta á bak aftur þessar launatryggingar.

Til þess að unnt sé að lækka laun.

Sem hafi þá áhugaverðu afleiðingu, að samtímis gera það framkvæmanlegra að lækka laun - hrinda í verk svokallaðri innri verðhjöðnun, en einnig að ganga út úr evru og láta gengið falla og standa fast gegn launahækkunum í kjölfarið á gengislækkun.

A Grexit is starting to look more feasible for Athens

 

Hvað ætli að gerist?

Ég held þetta séu góðar ábendingar hjá Münchau. En mér hefur virst fram að þessu vera mjög mikill vilji til að halda Grikklandi þrátt fyrir allt innan evrunnar. Bæði hjá Grikkjum sjálfum og aðildarþjóðum evru. Auðvitað hefur um ráðið að nokkru leiti sá ótti aðildarþjóðanna að "Grexit" mundi skapa varasama óttabylgju innan fjármálakerfis evrusvæðis - - en rétt er að árétt að umfang fjármálakerfis evrusvæðis er ca. 3,5 þjóðarframleiðsla evrusvæðis.

Í reynd er það sem heild of stórt jafnvel þó við ímyndum okkur allsherjar sameiginlega ábyrgð.

Til sbr. er umfang fjármálakerfis Japans um 2 þjóðarframleiðslur, í Bandar. um 1.

Þetta er skv. upplýsingum sem sjá má í mjög nýrri skýrslu Seðlabanka Evrópu.

Hvet fólk til að skoða hana - - en t.d. má einnig sjá upplýsingar um lánakjör smáfyrirtækja í ESB, að þau eru óhagstæðari í S-Evr. í dag en í N-Evr. - - og um þróun á húsnæðismarkaði, þar kemur fram að húsnæðisverð hafi fallið um 20% síðan gögnum skýrslunnar var safnað 2012 á Spáni. Sem þeir áætla ca. samsvara að íbúar hafi að meðaltali tapað 2-árslaunum í "auði" í lækkun virði eigna. Sem skv. orðalagi sem fram kemur, sé líklegt að hafa neikvæð áhrif á neyslu almennings á Spáni.

Punkturinn er sá að ég held að viljinn til að halda Grikklandi inni, sé ekki líklegur til að þverra, eða að muni verða þorrinn á næstunni. Svo spurningin er hvað gerist eftir kosningar í Þýskalandi þegar líklega Merkel heldur áfram sem kanslari.

Líklega er mesta hættan fyrir hana - - hneykslið tengt njósnum Bandaríkjanna, en það virðist ekki bara að hún hafi logið um það að vita ekki af þeim njósnum, heldur bendir allt til þess að njósnastofnun Þýskalands sjálfs, undir stjórn Merkelar, hafi vísvitandi farið og það rækilega í rúmið með NSA:

'Key Partners': The Secret Link Between Germany and the NSA

Ef e-h kemur til að skaða möguleika hennar á endurkjöri, þá er það þetta mál.

En fram að þessu hefur áframhaldandi seta hennar sem kanslari virst langsamlega líklegast. Kemur í ljós eftir 2 mánuði.

-------------------------------------

En það eru erfiðar ákvarðanir framundan, en gersamlega kýrskýrt er að Grikkland þarf að fá 3-skuldaafskrift. Og þ.s. nú er búið að höggva tvisvar í knérunn einkaaðila láta þá afskrifa 70% jafnvel þar yfir. Þá er ljóst að næsta afskrift þarf að koma á skuldir Grikkland við aðildarríkin sjálf - þ.e. björgunarlánin. Og þ.e. pilla sem verður óvinsæl.

Og líklega ekki framkvæmanlegt að taka þá pillu fyrr en eftir kosningar.

En það er algerlega ljóst að 3-björgun Grikklands er komin með óbrúanlegar gjár, Grikkland þarf annað af tvennu aukið fjármagn og lengingar á lánum í það óendanlega - ásamt gríðarlega hagstæðum kjörum. Eða að skorið sé af þeim sem fyrst.

En það fé sem átti að nást fram með sölu eigna gríska ríkisins er ljóst að næst ekki fram nema að litlum hluta. Þ.e.einfaldlega of mikil andstaða annars vegar í Grikklandi við það að selja eignir landsmanna fyrir "skid og ingenting" og hinsvegar svo lítill áhugi fjárfesta að kaupa - því að þeir trúa ekki enn á sjálfbærni Grikklands.

Þetta myndar mikla gjá í framtíðarfjármögnun miðað við núverandi skuldir skv. fréttum a.m.k. 10ma.€.

Það þarf örugglega að skera af meir en þá 10ma.€ því þá á eftir að taka tillit til þess, að framvinda efnahagsmála á ekki eftir að verða sú að hagvöxtur hefjist í Grikklandi á nk. ári. Sem eiginlega þíðir að gjáin er í reynd töluvert stærri en 10ma.€ því framtíðar tekjur ríkissjóðs Grikklands verða minni er ráðgert er og miðað út frá.

• Eigum við kannski ekki segja - - að ef áætlanir standast nokkurn veginn, varðandi það að gríska ríkið sé við það að ná frumjöfnuði í "0" ásamt vinnumarkaðs breytingum sem auka sveigjanleika.
• Að samningsstaða Grikklands hafi batnað?

Þá geti Gríska ríkisstjórnin nú trúverðugar hótað - Grexit.

Og kannski því, knúið fram þær digru skuldaafskriftir sem Grikkland þarf ef það á að tolla innan evrunnar.

Auðvitað er fyrirfram engin leið að vita hvor útkoman verður ofan á. En það bendir flest til þess að þetta ár verði samdráttur Grikklands - - meiri en spáð var. En þó líklega ívið minni en árin á undan.

En þó augljóst að Grikkland sé ekki við það að ná jafnvægi - - nærri strax. Innan evru.

-------------------------------------

Grexit eða ekki, hugmyndin með því að fara er einföld. Að ná með einum rykk fullri samkeppnishæfni. Getum kallað það að - núlla af hagkerfið. Svo það geti aftur farið að vaxa.

En vandinn við það að selja eignir gríska ríkisins er ekki síst sá, að kaupendur sjá ekki hvenær hagvöxtur hefst. Eignir gætu því orðið einmitt - seljanlegri eftir að búið er að klára launakostnaðar aðlögun í einum rykk. En þá ætti rökrétt að skapast grundvöllur fyrir upphaf hagvaxtar.

Þá gæti ef stjv. Grikklands kjósa svo, ákveðið að taka aftur upp þá sölu eigna sem var fyrirhuguð a.m.k. að einhverju marki, til að losa um fjármagn.

En það gæti verið gagnlegt líka v. þess að líklega hefði Grikkland í "Grexit" tekið gjaldþrots leiðina, en þ.e. best að láta það ástand standa eins stutt og mögulegt er.

Hluti af því að skapa sér aðstöðu til að binda enda á það ástand, gæti verið eignasala - til að losa fjármagn. Til þess að geta notað það fjármagn sem gulrót þegar samið er við kröfuhafa um hlutaafskrift skulda og síðan upphaf greiðsla að nýju.

Auðvitað gæti það allt eins verið notað til lagfæringa heima fyrir - sem örugglega er nóg af útistandandi.

• Helsti galli Grikklands er að það hefur ekki öfluga útfl. atvinnuvegi.
• En kannski í kjölfar "Grexit" gæti það gerst, að mögulegt verði að byggja upp slíka.

• Hið minnsta yrði það mjög samkeppnifært í ferðamennsku, og erlend fjárfesting í þeim geira myndi streyma til landsins.
• En a.m.k. væri það möguleiki að skapa frekari greinar.

• En þ.e. engin ástæða að ætla að Grikkland myndi hætta aðild að ESB. Það væri því áfram fullur meðlimur að öllum öðrum þáttum en evru.
• En þ.e. einfaldlega ekki mögulegt að reka land úr ESB. Aðildarland getur hætt sjálft af eigin frumkvæði ef það óskar svo. En land sem ekki vill fara, það verður ekki hrakið á brott.
• Auðvitað verður nokkur fíla út í Grikkland af hálfur N-Evr. ríkjanna, á móti myndi koma að það myndi njóta mun meiri samúðar annarra aðildarlanda í efnahagsvanda. Það yrði vart "einangrað" nema í þeim skilningi. Að N-Evr. löndin myndu hugsanlega hundsa fulltrúa Grikklands.

• Ég á því ekki von á því að vera Grikklands áfram innan ESB verðir sérstaklega "próblematísk" nema auðvitað að evrusvæði myndi - skilja hin ríkin eftir. En þá væri það ekki meir "próblematískt" fyrir Grikkland frekar en Bretland eða Svíþjóð.

Málið er - - að trúverðugleiki Grikklands gæti batnað.

Þvert ofan í þ.s. haldið er fram, því að framtíðar hagvaxtarhorfur myndu geta orðið mun betri.

-------------------------------------

Málið með evruna er að hún er miklu frekar pólitískt "project" en efnahagslegt, hluti af hugsjóninni um sameiningu Evrópu. Fyrir þá sem trúa á sameiningu Evrópu er það mikil fórn að gefa evruna eftir, fyrir þá er það reyndar nánast óhugsandi.

En frá efnahagslegu sjónarmiði - - er ekki í reynd gott að rökstyðja evru. En ég bendi fólki á að hagvöxtur sl. áratugar er lakari í aðildarríkjum evrusvæðis, en áratuginn þar á undan.

Hagvöxtur sl. áratugar er líklega að auki lakari heldur en í svokölluðu "stagflation" tímabili á 8. áratugnum. Þetta sé með öðrum orðum, lakasta tímabil í hagvaxtarsögu þeirra ríkja í rúml. 70 ár.

Evrusinnar auðvitað neita því að þetta tengist evrunni með nokkrum hætti, benda á alþjóða fjármálakreppu - - en frá mínum bæjardyrum séð er það sambærilegt að trúverðugleika við það að halda því fram að ísl. bankakerfið hafi hrunið einungis vegna þess að það skall á heims fjármálakreppa.

En evrusvæði er hagvaxtarlega að standa sig lakar en t.d. Bandaríkin mjög augljóslega. Sem einnig lentu í sömu kreppu - hún hófst reyndar þar.

Ég árétta að þ.e. mjög áhugavert að fj. aðildarríkja evru er samtímis í alvarlegum efnahagsvanda, sannarlega ekki öll, en nægilega mörg samtímis að einhver sameiginlegur þáttur er líklega að valda þeim vanda.

Líklega er það að reynast rétt gagnrýni þeirra sem sögðu, hagkerfin í Evrópu of ólik til þess að það gengi upp, að steypa þeim öllum saman inn í einn gjaldmiðil.

Bendi á að nærri því 100 ár liðu áður en Bandaríkin tóku upp samræmdan gjaldmiðil, eftir að þau lýstu yfir sjálfstæði.

Ég reikna með því að það sé til staðar "óhagræði" af því að hafa ekki eigin peningastefnu - - sem kemur á móti meintum kostum þess að taka upp evru. 

Það óhagræði hafi jafnað þá meintu kosti út og gott betur í Evrópu á umliðnum áratug.

 

Niðurstaða

Eftir kosningar í Þýskalandi virðist vera "mantra" innan ESB í dag. En þ.e. eins og að allt sé sett í bið fram yfir september nk. Engar alvöru ákvarðanir verði teknar fyrr. En svo margt er nú útistandandi. Að það tímabil sem hefst í október nk. gæti orðið forvitnilegt. Þegar loks má viðurkenna þau vandamál, sem er verið að sópa undir teppið fram að þeim tíma.

 

Kv.

Það veit enginn af hverju Alexei Navalny var leystur úr haldi í Rússlandi sl. föstudag!

Af lestri erlendra fréttaskýringa er ljóst að samsæriskenningar hafa komist á flug. En atburðarásin virðist ef maður hefur í huga tvær vinsælustu kenningarnar annaðhvort bera vott um klofning meðal elítunnar í Rússlandi eða að Pútín snerist skyndilega hugur í kjölfar mótmæla í Moskuborg.

Alexei Navalny Freed Pending Appeal

Navalny Release Baffles Friends and Foes

Russian court frees Alexei Navalny pending appeal

Það er þó ljóst hvað Navalny sjálfur taldi - “I want to thank all the people who went out on to the streets yesterday and made what is happening now possible.”

Hann virðist halda að mótmæli sem brutust út í Moskvu, hafi fengið Pútin til að bakka hálft skref til baka, og heimila að hann væri frjáls maður meðan að málið fer fyrir næsta dómsstig.

"An estimated 5,000 to 7,000 Navalny supporters took to the streets outside the Kremlin on Thursday evening, chanting “Navalny freedom!”, at times stopping traffic on Moscow’s main thoroughfare. They were dispersed by riot police after more than three hours. About 150 people were detained by police, Russian news agencies reported."

En fréttaskýrendur eru sammála því að það sé algerlega einstakur atburður í rússneskri réttarsögu, að menn fái frelsi meðan að mál þeirra sem eru dæmdir í sekir í undirrétti, fara fyrir æðra dómsstig.

""When a judge imposes a sentence with no parole, the offender is arrested in court," says Oksana Michalkina, a prominent Moscow lawyer."

Mynd - Navalny og eiginkona hans Yulia

Það virðist ljóst þ.s. þetta gengur gegn réttarfars hefðum og venjum, að lausn Navalny sé ein birtingarmynd pólitísks farsa líklega eins og réttarhöldin öll voru.

En farsi hvers? Navalny kom með eftirfarandi grín - - "Navalny joked on Friday that the prosecutor had been replaced by “a double”." - Is it the same person who yesterday demanded that I immediately be taken into custody in the courtroom?”

• Sem er þ.s. einmitt hefði átt að gerast skv. orðum lögfræðingsins að ofan.

• En mér finnst reyndar þessi mótmæli vart vera nægilega fjölmenn í borg með milljónum íbúa!

• Til þess að líklegt sé að þau séu að hafa þessi áhrif.

• Svo menn þurfi að horfa til annarra þátta!

Ein kenning:

1. "Alexei Makarkin, a political consultant at the Center for Political Technologies in Moscow, said he believed the decision to free Mr. Navalny was taken simply to maintain the appearance of legitimacy in the Sept. 8 election, which Mr. Navalny is almost certain to lose."
2. ""The authorities have decided to avoid a scandal in connection with the elections," he told news agency Interfax. "In Moscow, there are many members of the middle class and it is important for them that opposition leaders participate.""

Ef birtar kannanir eru rétt gerðar má vera að hann hafi e-h fyrir sér sbr:

"Recent polls show Mr. Navalny winning less than 5% of the vote. The clear front-runner among the six registered candidates is the Kremlin-backed acting mayor Sergei Sobyanin, who resigned as sitting mayor in June and called snap elections in a what was widely considered a bid to cement his popularity."

"On Friday, Mr. Sobyanin called on Mr. Navalny to stay in the race."

Kannski að þessi Sobyanin hafi slík áhrif að hann hafi getað óskað eftir því að Navalny væri sleppt lausum, svo hann gæti tapað gegn honum - - gefið þá tilsýnd að kosningarnar hefðu verið sanngjarnar.

"One rumor holds that Moscow mayor Sergei Sobyanin stepped into the fray." - "Could it be that Sobyanin needs Navalny as a rival candidate to lend legitimacy to his election victory?"

Þannig aukið trúverðugleika kjörs Sobyanin sjálfs.

Önnur kenning:

•  "...some analysts suggested it could be signal of possible infighting in the government on how to handle his case."

Þær kenningar fara dálítið vítt yfir - - þær sem mér finnst einna mest mark á takandi, snúast um það að aðilar vinir Putins hafi áttað sig á því, að það hafi verið mistök að láta Navalny fá svo harðan dóm, þ.e. 5 ára án skilorðs. Meðan að venjan sé að embættismenn fái skilorðsbundna dóma fyrir svik í starfi.

Þetta hafi líklega vakið reiði - - og þ.s. verra er. Líklega aukið mikilvægi Navalny meðan andstæðinga Putins, skapað þá hættu að hann verði að einhverskonar píslarvotti.

Þeir sem hafi áttað sig á þessu, hafi fengið Putin til að skipta um skoðun - - taka taktískt undanhald.

Betra sé að Navalny taki þá í kosningum til borgarstjórnar og verði síðan undir!

""I never saw any potential in Navalny, but now he has some," confessed Tina Kandelaki, a journalist and television host close to the Putin government." - "Navalny could gain stature in prison if many Russians believe that he was only prosecuted for his political beliefs."

"Vladimir Solovyov, a television moderator and Putin biographer, also voiced frustration that Navalny must serve five years in prison while most officials convicted of corruption get suspended sentences. In fact, 60 percent of all embezzlement cases in Russia result in suspended sentences. Solovyov was also livid that former Defense Minister Anatoly Serdyukov, who was dismissed in November for suspected corruption, will most likely receive a milder sentence."

Síður trú á þeirri kenningu að hluti af elítunni bindi vonir um Navalny sem framtíð Rússlands. 

Ein skemmtileg kenning er sú, að Putin sé farin að einkennast af sýki sem Gabriel Garcia Marquez talaði um á sínum tíma "sem einangrun valdsins" þ.e. að sá sem lengi er við völd missi smám saman tengsl við samfélagið, og viðbrögð viðkomandi verði smám saman meir "erratic" þ.e. sveiflist öfganna á milli í tilraun til að halda völdum, og til að halda vinsældum einnig.

Spurning hvort það á við Putin! Hann sé úr takt við þjóðlífið! Aðgerðir hans til að tryggja völd sín, séu í auknum mæli að nálgast öfgar - - nefni t.d. nýleg lög þ.s. fólki er í reynd bannað að vera samkynhneigðir þ.e. samkynhneigð hegðan á almannafæri er orðin lögbroti sem má dæma fyrir.

Putin sé í auknum mæli að hallast að öfgaöflum, til að fá stuðning þeirra. Eftir því sem andstaða við hans stjórn verður meir áberandi meðal meginstraums almennings.

 

Niðurstaða

Ætli að Rússland verði einhverntíma venjulegt lýðræðisland? Hvað sem má segja um Rússland er það mjög merkileg menning, og ekki má gleyma því. Eitt voldugasta ríki heims. Land sem skiptir máli, og getur ef þar er haldið vel á hlutum - skipt verulega miklu máli í framtíðinni. En í Rússlandi eru enn alvarleg vandamál. Ekki síst sú staðreynd að þar er veruleg fækkun í gangi. Rússum fækkar ár frá ári. Sem ef heldur áfram, mun veikja Rússland hola það upp smám saman.

Það þarf að fá Rússa sjálfa til að trúa á framtíðina.

Putin virðist ekki hafa tekist það enn. Og líklega mun ekki takast úr þessu.

Rússland vantar leiðtoga sem getur skapað þá trú á framtíðina meðal Rússa, að þeir fari aftur að eiga börn!

 

Kv.

Pólitísk krísa í Portúgal!

Portúgal er ekki beint búið að vera á forsíðum heims fjölmiðla. En ég rakst samt á frétt í Wall Street Journal og fann aðra á vef Reuters. En það virðist að pólitísk krísa sem skall á fyrir nokkrum vikum sé enn að vinda upp á sig. En sú gaus upp þegar ósamkomulag varð í ríkisstjórn landsins. Og virtist stefna í hrun hennar og síðan kosningar.

Deilt var um björgunarprógrammið - en samstarfsflokkur forsætisráðherra lagði þá áherslu á að breyta um stefnu varðandi svokallaða björgun landsins. Fara yfir í áherslu á hagvöxt.

Þegar hrun stjórnarinnar blasti við var síðan óvænt kynnt um samkomulag stjórnarflokkanna - sem fól í sér að formaður samstarfsflokks forsætisráðherra. Væri gerður að staðgengli forsætisráðherra, en að auki að sá flokkur fengi yfirumsjón með samningum við "Þrenninguna" þ.e. AGS - Seðlabanka Evrópu og Neyðarlánasjóð Evrusvæðis.

Fengi sem sagt að spreyta sig á því að knýja fram þær breyttu áherslur.

En þá fylgdi frétt að eftir væri að funda með forseta til að staðfesta breytingarnar á stjórninni.

Fréttir Reuters og WSJ segja - hvað gerðist svo.

Portugal political crisis rages again as talks break off

Portugal 'Salvation' Talks Collapse

 

Pólitíska krísan vindur upp á sig!

Það sem gerðist að sögn Reuters á fundi með forseta var að hann hafnaði breytingum á stjórninni, en þess í stað heimtaði að hafnar væru viðræður 3-ja stærstu flokka landsins. Það er þ.s. átt er við "national salvation talks" - en hugmynd forseta virtist vera að "breiða samstöðu" þurfi til ef á að vera unnt að halda áfram að vinna með björgunarprógramm Portúgals.

Þessar viðræður fóru út um þúfur sl. föstudag. Og boltinn er aftur hjá forseta.

"LISBON, July 19 (Reuters) - Portugal's main political parties broke off talks on Friday on a "national salvation" pact to ensure an EU/IMF bailout stays on track, leaving it to the president to decide how to proceed."

Stjórnin situr enn - - en án þess að samkomulag um framhald hennar sé frágengið.

Forsetinn getur rofið þing skv. fréttum, en þ.e. talið ólíklegt.

En það virðist vera stíf áhersla um að forðast að halda þingkosningar, vegna þess hve framganga björgunarprógramms er orðin afskaplega óvinsæl innan þjóðlífsins.

Auðvitað veit ég ekki hvað forsetinn, Aníbal Cavaco Silva, ætlar að gera. Hann getur alveg ákveðið eins og Ólafur Ragnar - - að standa ekki með ríkisstjórninni.

En björgunarprógrammið sjálft er í vanda út af pólitísku óreiðunni í landinu, og hefur 8. skoðun björgunar Portúgals verið frestað þangað til a.m.k. ágúst jafnvel september.

"Political turmoil has already forced Lisbon to request a delay in the eighth review of the bailout by its creditors, which was initially due to start last Monday, until the end of August or early September."

Á hinn bóginn hefur Portúgal nokkurn tíma, en þ.s. ekki kemur fram í fréttum fjölmiðlanna tveggja, er að Portúgal á töluvert lausafé - líklega a.m.k. fram á næsta ár.

Þannig að Portúgal getur vel tekið kosningar án þess að taka þá hættu eins og var með Grikkland á sl. ári, að það yrði gjaldþrota meðan á því pólitíska ferli stóð.

Þeir gætu meira að segja tekið eina góða stjórnarkreppu - svo fremi sem henni lýkur á fyrstu mánuðum nk. árs.

Ástæðan að stjv. hafa lausafé, er að þau seldu töluvert af ríkisbréfum fyrr á árinu - þegar bjartsýni um framvindu landsins var í hámarki. Verðin væru mun óhagstæðari í dag.

• Svo kannski ætti Cavaco Silva að boða til kosninga.
• Láta þjóðina ákveða hvað hún vill.

 
Niðurstaða

Spennan tengd björgunarprógrammi Portúgals er ekki síst hvort Portúgal getur losnað úr björgun. En þessa stundina virðist það ekki líklegt. Að líklega þurfi landið annað prógramm þegar þessu lýkur á nk. ári. En vandinn landsins er ekki síst - - erfiðleikar með það að framkalla hagvöxt. 

Landið flytur einfaldlega ekki nægilega mikið út. Það vantar nýjar iðngreinar. Það eru áhrifamiklir hagfræðingar í landinu sem segja að einfaldasta væri að fara úr evrunni. En hingað til hefur sú hugmynd ekki haft víðtækan pólitískan hljómgrunn.

En vinnuaflið í Portúgal er tiltölulega lítt menntað, menntunarstig mun lakara en tíðkast í N-Evr.

Að ætla sér að skapa hálaunastörf er líklega verkefni lengri framtíðar.

En landið gæti átt möguleika til skemmri tíma með því að keppa beint við láglaunalönd Asíu, í því sem landið áður keppti - þ.e. fata- og skóiðnaði, ásamt vefnaði. Þær iðngreinar fóru frá landinu á sl. áratug.

En áður starfaði fjöldi fólks í þeim greinum - sem líklega skýrir tiltölulega lágt menntunarstig því slík störf krefjast ekki langskólamenntunar.

En með þessa "de industrialization" í huga, þá blasir við sá vandi - - að ef landið á að verða sjálfbært. Þarf nýja uppbyggingu iðngreina - og þ.e. ekki atriði sem menn geta pantað út úr búð.

Né hrist fram úr ermi í skjótheitum.

• Kannski verða kosningar!
• þá gæti niðurstaða þjóðarinnar orðið áhugaverð.
• En hún gæti þá fengið tækifæri til að taka afdrifaríka ákvörðun.

 

Kv.

Detroit borg leggur formlega fram gjaldþrotsbeiðni!

Þetta gerðist á fimmtudag skv. Wall Street Journal. Skv. Financial Times getur verið að skuldir borgarsjóðs séu svo háar sem 20 milljarðar bandarískir dollarar. Þar af 11 milljarðar dollara skuld sem eru "unsecured" þ.e. án veðbanda.

Record Bankruptcy for Detroit

Detroit files for bankruptcy as it tries to tackle $18bn debt

Richard Snyder, Michigan’s Republican governor - “It is clear that the financial emergency cannot be successfully addressed outside such a filing and it is the only reasonable alternative that is available,” - “Detroit simply cannot raise enough revenue to meet its current obligations and that is a situation that is only projected to get worse absent a bankruptcy filing.”

• Það vekur athygli að meðal skulda án tryggra veða, eru skuldir borgarinnar við sinn eigin lífeyrissjóð. 

"The city’s unsecured debt includes $2bn of general obligation bonds and other financings, $3.5bn in pension liabilities that are underfunded and about $5.7bn in health and other benefits owed to workers."

• Að auki má vænta að dómsmál muni rísa upp út af flokki skuldabréfa "general obligations bonds" sem venja er að líta á sem mjög trausta pappíra þ.s. þeir séu bakkaðir upp af skatttekjum borgarsjóðs - eigi með öðrum orðum forgang í þær til að fá greitt, og sumir óttast áhrif á aðrar borgir í Bandaríkjunum, ef það gerist sem útlit er fyrir - - að eigendur þessara bréfa verða fyrir miklu áfalli.

"“To treat holders of general obligation bonds backed by the full faith and credit of a sovereign entity as unsecured and impaired has implications for the municipal market,” said Peter Hayes, head of municipal bonds at BlackRock, which owns $25m of Detroit’s debt."

• Líkur virðast einnig yfirgnæfandi að dómsmál muni rísa upp í tengslum við lífeyrissjóð starfsmanna borgarinnar, sem annars er útlit fyrir að einnig verði fyrir miklu áfalli.

"Holders of the general obligation bonds argue that they should be paid before other unsecured claimants. Pension funds maintain that their rights are constitutionally protected and should have priority."

 

Detroit borg hefur hnignað hreint ótrúlega

Borgin er í dag álitin hættulegasta borg Bandaríkjanna. En líklega veldur áralangt fjársvelti því að einungis 8,7% mála sem lögreglan hefur á sinni könnu eru leyst sbr. 30,5% að meðaltali innan Bandaríkjanna. Og því að það tekur lögreglu Detroit vanalega 58 mínútur að mæta í útkall, meðan að meðalútkallstími í Bandaríkjunum er 11 mínútur.

Augljóst virðist að alltof fáir lögreglumenn séu við störf.

Mortíðni er enda sú hæsta sem mælst hefur þar í borg í 40 ár.

Atvinnuleysi er 2-falt hærra en meðaltals atvinnuleysi Bandaríkjanna.

Borg sem var með 2 milljón íbúa á 6. áratugnum, er í dag einungis með um 700þ. íbúa.

Heilu hverfin hafa enda verið aflögð - - skrúfað fyrir vatn og rafmagn, og síðustu íbúum gert að flytja í annað hverfi.

Stórir hlutar borgarinnar séu orðnir að "einskismannslandi" þ.s. rottur og heimilislausir búa án nokkurrar þjónustu, auk líklega glæpamanna. Þó leitast hafi verið til við að rífa sem mest. Hafi peningaskortur tafið það starf.

------------------------------------

Þetta er hreint mögnuð sorgarsaga - að borginni hefur algerlega í gegnum árin mistekist að skapa sér nýjan tilverugrundvöll. Meðan að borgir sums staðar annars staðar í Bandaríkjunum, sem hafa gengið í gegnum - - hnignun.

Hafa náð að finna sér annan farveg, hefur hnignun Detroit nánast að séð verður.

Speglað hnignun hinna hefðbundnu bandarísku bílasmiðja þ.e. hinn svokölluðu "Detroit Big 3".

Einu sinni voru þeir 4 þ.e. Crysler, GM, Ford og AMC.

En American Motors sem þekktast var fyrir vörumerkið Jeep, sem síðar var tekið yfir af Chrysler samsteypunni. Þar voru einnig fleiri merki sem eru mikið til gleymd í dag - sjá mynd AMC Gremlin. Töluvert sást hérlendis af bíl sem hét Eagle eða AMC Eagle. En Gremlinarnir voru hér einnig í töluverðum fjölda um tíma. Sjálfsagt þó muna einhverjir enn eftir - Rambler. Sem voru um margra ára skeið seldir einfaldlega sem "Rambler."

Ég man sjálfur ágætlega eftir AMC Pacer sem svipaði til Gremlin og Eagle sem var stærri bíll, sem voru algengir bílar hérlendis á 9. áratugnum. En hurfu síðan smám saman á 10. áratugnum.

Leyfarnar af AMC voru teknar yfir af Chrysler 1987. Og eina sem lifði af - var Jeep vörumerkið.

Markaðurinn fyrir hin módelin hafði einfaldlega horfið, líklega verið tekin yfir af japönskum framleiðendum.

------------------------------------

Hvers vegna borgin gat ekki endurnýjað sig - - farið í aðra hluti. Er ekki gott að segja.

• En eitt er mjög áhugavert, að nýir framleiðendur bifreiða hafa komið sér fyrir í öðrum borgum, augljóslega með miklum tilkostnaði. T.d. Mercedes Bens - Toyota - Honda.

Enginn þessara framleiðenda kom sér fyrir í Detroit. Þó það hefði fljótt á litið virst blasa við, þ.s. í borginni var eðlilega fyrir - fyrirtækjanet sem þjónaði framleiðslu bifreiða. 

Það er ekki síst svo dýrt að koma sér fyrir í borg þ.s. engin bifreiðaframleiðsla er fyrir, vegna þess að þá þarf einnig að skapa "íhluta" framleiðsluna frá "0" punkti.

Samt völdu nýir framleiðendur þá leið, en ekki það að koma sér fyrir í Detroit.

1. Mig grunar að um hafi ráðið um - - ítök hefðbundnu stóru amerísku bílaframleiðendanna innan borgarstjórnar.
2. Þeir hafi sennilega - - haldið keppinautum frá, til að tryggja eigin stöðu.
3. Komið í veg fyrir - - að þegar þeirra framleiðslu hnignaði. Gæti aðrir framleiðendur komist að í borginni. 
4. Þó hugsanlega hafi þeir með þessu e-h tafið fyrir keppinautum sínum - - hugsanlega einnig vegna þess hve dýrt hefur verið að koma sér upp í nýrri borg, skapað sér tímabundið samkeppnisstöðu.

• Þá hefur útkoman verið sú, að hnignun hinna stóru þriggja hefur ekki stöðvast.
• Og með því að spila með borgarráð, hafi þeir yfirfært hnignun sína yfir á borgina.

------------------------------------

En þ.e. ekki hægt að skella allri skuldinni á Ford - Chrysler og GM. En borgin hefur greinilega látið þá komast upp með sína hegðun. Það reis aldrei upp nægilega öflug mótspyrna innan borgarstjórnar.

En skörugleg borgarstjórn, hefði tekið ákvörðun með hagsmuni borgarbúa í huga, í stað þess að láta hina nýju framleiðslu fara til annarra borga. Þ.s. sú framleiðsla hefur jafnt og þétt, tekið störfin frá Detroit. 

Að auki eftir að ljóst var að Bens - Toyota - Honda og Masda, voru búin að koma sér fyrir í öðrum borgum. Þá reis engin nægilega öflug hreyfing upp innan borgarinnar, um það að skapa borginni - - annan grundvöll.

En þann sem var að gefa svo rækilega eftir.

Stærsta sökin verður því að hvíla á herðum þeirra borgarstjóra sem setið hafa við völd í borginni sl. 20-30 ár.

 

Niðurstaða

Þá er sorgarsaga Detroit borgar að hefja nýjan kafla. Augljóst virðist að borgin getur ekki greitt nema hlutfall af núverandi skuldum. Þeir sem eiga þá 9 milljarða dollara sem tryggð eru með veðum. Munu að sjálfsögðu koma langsamlega best út. En fyrir aðra, þá líklega er útlit fyrir stórt tap.

Ég veit ekki hvernig t.d. lífeyrissjóður borgarstarfsmanna á að fara að því að sækja sér fé, sem ekki er til. Nema sá geti með einhverjum hætti, neytt fylkið til að taka upp þann reikning.

Það getur vart gerst nema að málið fari alla leið upp í Hæstarétt. Sem getur tekið nokkur ár héðan í frá.

En augljóst virðist þó að einn hópur mun græða á þessu ferli öllu - - en það er stétt lögfræðinga. Sem er sú stétt sem ætíð virðist geta fundið sér matarholur.

 

Kv.

AGS spáir kreppu í Kína!

Árétti að þetta er ekki þ.s. AGS setur fram í fréttatilkynningu á forsíðunni. En þegar maður les sig í gegnum greiningu starfsmanna AGS á aðstæðum í Kína. Þá skín í gegn mjög ákveðin aðvörun til kínverskra stjórnvalda - - að kínverska efnahagsundrið sé komið að endapunkti.

Aðvörun um kreppu, má lesa úr þeirri aðvörun, er þá - - verri spáin. Ef áfram er haldið að keyra á þau úrræði til að viðhalda hagvexti. Sem greining AGS bendir skilmerkilega til, að sé ekki lengur á vetur setjandi.

Orðalag greiningarinnar, þegar starfsmenn AGS taka sig til og tjá sig um það - - hvað gengur ekki lengur.

Er alveg ósvikið!

 

1. Eins og ég skil aðvörun AGS - - stefnir Kína að óbreyttu. Í klassískan "bust" atburð.
2. Þegar hraðvaxandi "kredit" mætir á endanum síminnkandi hagnaði af veittu fjármagni. 
3. Á endanum, ráði og mörg fyrirtæki ekki við greiðslur af veittum lánum, og "loss of confidence"; atburður rýður yfir.
4. Með miklum útlánatöpum og fjöldagjaldþrotum skuldugra fyrirtækja.

AGS spáir ekki hvenær - - en segir að líklega verði hann einhverntíma að afloknu 5 ára spátímabili þeirra.

Ef ekki er gengið ákveðið til verks af hálfu kínv. stjórnvalda, og hagkerfinu sköruglega umpólað í annarskonar hagvaxtarmódel. Þ.e. módel sem byggist á innlendri neyslu og fókus á bætta framleiðni - menntun o.s.frv.

En hin ógnarmikli hraði í útistandandi "kredit" - - sjá mynd að neðan er skýr aðvörun.

Ásamt tölum sem sýna, að arður af útlögðu fjármagni - - minnkar stöðugt.

Það framreiknast í klassískt "bust"; ef áfram er haldið á sömu braut.

-----------------------------------------------------------

China: New Round of Reforms Needed for Continued Success

• "Since its reform and opening up period, China has made remarkable strides in lif ting people’s incomes and reducing poverty (Figure 6). In 1981, ne arly 85 percent of its population lived on less than $1.25 a day, the fifth largest poverty incidence in the world. By 2008, this proportion had fallen to 13 percent, well below the developing country average."
• "However, inequality has increa sed sharply. According to the World Bank, China’s Gini index increased from 0.29 in 1981 to over 0.42 in 2005, higher than in the United States. Notwithstanding a downtick since 2009, official estimates report a Gini of over 0.47 in 2012. Many unofficial estimates are even higher. 2 These data suggest that China’s growth has been less inclusive than in most ot her developing regions, including Latin America and a number of its Asian peers. "

• "...a number of policies could help broaden the benefits of growth in China. These include prudent monetary policy, a fairer fiscal tax and expenditure system, higher public spending on health and education, de regulation and reforms to increase co mpetition, measures to raise labor incomes and assist vulnerable workers, and better access to finance for both households and SMEs, including in rural areas. These policies are also in line with recent recommendations by the World Bank and Asian Development Bank."

• "China has maintained robust growth since the global crisis, but the heavy reliance on credit and investment to sustain activity is raising vulnerabilities. The consequence is a steady build-up of leverage that is eroding the strength of financial sector, local government, and corporate balance sheets. This is most apparent in the continued rapid expansion in total social financing. After years of remaining broadly constant as a share of GDP, the stock of total social financing has increased sharply since 2009 (rising by 60 percent of GDP in just four years). "
• "Growth has moderated, even as investment has risen and reliance on credit has increased, pointing to diminishing re turns to the current model (which has depended heavily on factor accumulation). High investment has result ed in excess capacity and the return on investment has continued to decline to around 16 percent, down fr om 25 percent in the early 1990s. "

• " The scenario assumes a further build-up of excess capacity and misallocation of resources. With demographic trends implying a decline in the labor force after 2015 and exhaustion of surplus labor around 2020, the returns on investment would be progressi vely lower than envisaged, which would cause bankruptcies and financial losses. China’s own and cross-country experience suggests that the outcomes could be costly not just in terms of dire ct fiscal cost of clean-up, but also because the financial losses and deleveraging wo uld in turn generate an adverse feedback loop that hampers employment and growth. The convergence proce ss would stall, with th e economy slowing to around 4 percent, and GDP per capita would remain about a quarter of that of the United States through 2030."

• "China is at the dawn of a demographic shift as the economy will soon start to be weighed down by a shrinking workforce and aging population. The working- age (15–64) population will start to fall in less than a decade due to declining fertility, reflecting the one-child policy. The cohort of 25 ‒ 39 year olds—the core industrial workers—will shrink even faster, with implications for the pattern of growth reliant on building new factories and finding a ready supply of wo rkers. The dependency ratio (population younger than 15 and older than 64 as a share of the working-age population), which declined for decades, is projected to increase from 13½ percent in 2010 to around 30 percent by 2030. "
• "These demographic changes imply that China will meet the Lewis Turning Point—when the supply of plentiful low-cost labor is exhausted—toward the end of the decade. 1 As the surplus labor dwindles, labor cost will rise, which would affect prices, in comes, and corporate profits in China and would have implications for trade, employment, and price developments in key trading partners. For China, this transformation makes it even more important to switch from an extensive to an intensive growth model."

-----------------------------------------------------------

Svo er það hitt vandamálið - - fólksfjöldasprengjan sem búin var til með eins barns per fjölskyldu stefnunni.

Hún skellur af fullum þunga á næstu árum, þetta sést þegar í tölum yfir launahækkanir sem hafa verið óvenjumiklar sl. 3-4 ár. 

En hver nýr aldurshópur er minni, þannig að það í reynd fækkar í hópi sem vantar vinnu af þeim orsökum, sem leiðir til batnandi samningsstöðu vinnuafls.

Eftir því sem sú þróun ágerist, að hópurinn minnkar sem vantar vinnu vegna þess að stöðugt minnka aldurshóparnir, þá kemur að því upp úr ca. 2020 að endarnir mætast.

Þ.e. eftir ca. það ár eða á fyrri hl. nk. áratugar. Fer að skorta vinnualf í Kína.

Að auki mun þetta þíða, að hver vinnandi hönd - mun þurfa að halda fleirum uppi.

Sem leiðir aftur að því atriði - - að þ.e. mjög brýnt að launin hækki. 

Sem kallar á það að fyrirtækin snúi sér að dýrari framleiðslu, sem skapar meiri verðmæti per starfsmann.

Annars stefni Kína á ástand sem Brasilía lenti í á sínum tíma. Hagvöxtur mikið til - nemi staðar. Og lífskjör staðni. Sem getur valdið mikilli samfélagslegri röskun - - eftir því sem það fjölgar stöðugt þeim sem hver vinnandi maður þarf að halda uppi.

Kínversk stjv. þurfa með öðrum orðum - - að taka til hendi og það rækilega.

 

Niðurstaða

Hagvaxtarmódel Kína búið að vera. Eru skýr skilaboð AGS. Mig grunar að AGS ef eitthvað er - sé varfærið í því að lísa þeim afleiðingum er verða. Ef það skellur á klassísk kreppa í Kína.

En líklega yrði raunveruleg niðursveifla - ekki hæging á hagvexti. En það þarf ekki að vera að hún yrði langvarandi. Kína gæti dottið skarpt niður og komið hratt upp aftur.

Kínastjórn getur sennilega reddað annarri endurfjármögnun fjármálakerfis Kína - - með þeim eignum sem Kínastjórn á t.d. í formi bandar. ríkisskuldabréfa. Þannig forðað þeim langvarandi doða sem Brasilía lenti í - í kjölfar "bustsins" þar á 8. áratugnum.

En þá væri það "bust" loka-aðvörun. Ef Kína myndi endurtaka sama leikinn. Yrði gamanið stutt í ljósi óhagstæðra áhrifa fólksfjöldaþróunarinnar. Og þá gæti Kína í öðru "busti" lent í brasilískri kreppu ala 8. áratugurinn í Brasilíu.

 

Kv.

Hörkurifrildi um virkjanir í Þýskalandi minnir á Ísland!

Þetta eru örlítið öðruvísi virkjanir en þær sem við erum vön. Það er, risastórar vindmyllur til raforkuframleiðslu. En þ.s. er nýtt í þessu, er að "andstöðuhreyfing" um margt líkt - finnst mér - af því að lesa grein Der Spiegel um málið, andstöðuhreyfingu þeirri sem er til staðar hér á Íslandi. En sjónarmiðin eru lík, það er, koma kunnuglega fyrir sjónir.

1. Náttúruvernd.
2. Sjónmengun.
3. Áhrif á lífríkið.
4. Hávaði - bætist við sem vandi. 

Undanfarin ár hefur verið byggt gríðarlega mikið af vindmyllum með ströndinni, en einnig víða meðfram hraðbrautum - - Þjóðverjar virðast ekki hafa enn sem komið er farið þá leið að reisa þær úti á sjó, eins og gert er í Bretlandi með mjög ærnum tilkostnaði.

En þ.s. hefur sett umhverfisverndarmenn í uppnám, eru áætlanir um að setja um vindmyllur í:

1. Fjallaskógum.
2. Við falleg stöðuvötn.
3. Alltaf uppi á hæð þaðan sem til þeirra sést víða að.

• Hugtakið - sjónmengun - er því orðið heitt í umræðunni, nú þegar til stendur að taka undir þetta, helstu náttúruperlur Þýskalands.

"Even valuable tourist regions -- such as the Moselle valley, the Allgäu and the foothills of the Alps -- are to be sacrificed. Sites have even been earmarked by Lake Constance and near Starnberg, where the Bavarian King Ludwig II drowned."

• Síðan bætist við, að frá þessu þarf að leggja rafmagnslínur í staurum langan veg frá þessum gjarnan tiltölulega afskekktu stöðum, þar kemur aftur "sjónmengun" og síðan eins og hér á landi, vill fullt af fólki ekki hafa raflínur nærri sér sbr. áhyggjur af rafsegulsviðsmengun.

"Plans call for some 60,000 new turbines to be erected in Germany -- and completely alter its appearance."

"More than 700 citizens' initiatives have been founded in Germany to campaign against what they describe as "forests of masts", "visual emissions" and the "widespread devastation of our highland summits.""

• En ekki síst eru það einnig neikvæð áhrif á "náttúru" - - að sjálfsögðu eru fiskistofnar ekki í hættu, en í staðinn eru það "fuglar himinsins" sem fljúga á þetta og bíða bana, sumir hafa vit á að forðast spaðana meðan aðrir hafa það ekki, að auki virðist þetta drepa gríðarlega mikið af skordýrum.

"Recent studies by bird protectors reveal how the giant blades chop up the air in brutal fashion. "Golden plovers avoid the wind turbines," says Potsdam-based ornithologist Jörg Lippert. Swallows and storks, on the other hand, fly straight into them. The barbastelle bat's lungs collapse as it flies by. A "terrible future" awaits the lesser spotted eagle and red kite, Lippert says."

Eitt enn sem er líkt og á Íslandi - - allt þetta á að gera í hvelli.

Þ.e. verið að gera umhverfismat í miklu flýti eða jafnvel hreint ekki.

Deilurnar eru ekki síst harðar meðal umhverfissinna - - þ.s. annar hópurinn styður vindmyllurnar meðan að hinn er eldheitur á móti.

"Johannes Remmel, a member of the Green Party who serves as environment minister for the state of North Rhine-Westphalia, has announced that he would like to put up around 2,000 wind turbines in the region's forests. The state of Hesse also wants to cut down thousands of hectares of trees."

Þetta snýr að fókus, þ.e. þeir sem fókusa á "hreina orku" þ.e. þá sem ekki framleiðir koltvísýring, styðja þessar "virkjanir" má kalla þá "virkjanasinna" eða "nýtingarsinna" meðan að þeir sem vilja halda umhverfinu óspilltu - óttast áhrif á fugla - skordýr, sem sagt náttúruna; eru andvígir.

"Some pioneering projects are already underway, such as that in Ellern, a small town in the low mountain range of Hunsrück in the state of Rhineland-Palatinate. Ellern has recently become home to a record-breaking wind turbine some 200 meters tall, or far above the treetops."

"Semi-trailers pulled nacelles, the enormous housings for wind turbine engines, and transformer stations up the narrow forest roads. A 1,000-ton crane made its way up the slippery slopes to the peak; trees were felled at the side of the road to make way for it. At the top, the forest was cleared to nothing with chainsaws so that concrete foundations could be laid for the turbines."

"No one knows what the impact of such activities will be on the flora and fauna. The offensive into this mountain range took place "without checks," protests Germany's Nature and Biodiversity Conservation Union (NABU). In any case, the group says, the idea of generating wind power in the forest should be "rejected on principle.""

Þetta er þ.s. ég á við er ég segi umræðuna svipaða um a.m.k. sumt.

Der Spiegel - Mutiny in the Land of Wind Turbines

 

Vandinn var búinn til af Angelu Merkel!

Þetta er um að kenna A)ákvörðun hennar að loka kjarnaorkuverum í Þýskalandi í kjölfar slyssins í Japan þegar kjarnorkuver bræddi úr sér eftir að risaflóðbylgja fór yfir það og stórskemmdi, þó að enginn möguleiki sé til þess að sambærileg atburðarás eigi sér stað í Þýskalandi þ.e. 9,3 Richter skala skjálfti síðan margra metra há flóðbylgja frá hafi; varð mikil taugaveiklun í Þýskalandi tengt kjarnorkumálum í kjölfarið - að kjarnorkuver skildi geta brætt úr sér í Japan sem Þjóðverjar líta á sem það land sem þeir einna helst bera sig við, sé fyrirmynd. Óttinn var órökréttur þ.e. japanska kjarnorkuverið stóðst hinn ótrúlega skjálfta upp á 9,3 Ricther það var flóðbylgjan sem skemmdi það, sú staðreynd að Japanir byggðu sín ver við ströndina vegna þess að þá vantar stór vatnsföll svo vatnskæld kjarnorkuver í Japan þurfa að vera við strönd, meðan að í Þýskalandi þ.s. er gnógt vatnsfalla eru þau inn til landsins langt - langt frá öllum hugsanlegum flóðbylgjum, og að auki getur ekki orðið nándar nærri þetta stór skjálfti í Þýskalandi. Óttabylgjan var því órökrétt og Merkel hefði átt að sussa hana niður. En í staðinn tók hún afdrifaríka ákvörðun - - þá að loka öllum þýsku kjarnorkuverunum og það bara innan nokkurra ára.

1. Vandinn er sá að þau framleiddu um 1/3 af allri raforku fyrir Þýskaland.
2. Að auki voru þau staðsett þ.s. raforkuþörfin er mest, því þurfti ekki mjög mikið af rafstrengjum.

Seinni megin vandinn er B) ákvörðunin að orkan þyrfti að vera "umhverfisvæn." Þ.e. ekki kom til greina að reisa kolaorkuver, þó af kolum sé nóg enn í Þýskalandi. Né gasorkuver eða dísil. Þannig að það voru vindmyllur og sólarhlöður. Sólarhlöður í landi þ.s. snjóar um vetur - - og þ.s. gjarnan er skýjað.

1. Vandinn við vindmyllurnar er ekki einungis sá að vindurinn er ekki alltaf til staðar, heldur sá að þær þurfa að vera staðsettar þ.s. vindinn er einna helst að fá.
2. Sú staðsetning er víðast hvar ekki nærri þeim svæðum þ.s. orkuþörfin er mest.
3. Það að loka kjarnorkuverum sem vísvitandi voru staðsett á þeim svæðum þ.s. orkuþörfin er mest, og skipta þeim út fyrir vindmyllur sem staðsettar eru einna helst utan þeirra svæða.
4. Kallar á gríðarlega - - rafstrengi, þvers og kruss um allt landið.

Það sem er verst af öllu!

Er hve lítill tími er til stefnu! - "The German government wants to have renewable sources supply 35 percent of Germany's energy by 2020.

Það er vegna þess, að kjarnorkuverunum á að loka í síðasta lagi 2022.

Þess vegna er þessi gríðarlegi - flýtir í uppbyggingunni.

1. Við þekkjum þetta, að þegar allt á að gera í hendingskasti er ekki einungis hætta á mistökum, heldur verða þau nánast örugg!
2. Að auki, er farin að rísa upp "spillingarumræða" tengd verkefnunum.

En það eru mjög háir skattar á raforku framleidda með hefðbundnum aðferðum í dag. Sem hefur hækkað til muna raforkuverð til notenda. Ekki vinsælt eðlilega.

Síðan er beitt - - mjög háum styrkjum til verkefna, og til þeirra sem samþykkja að reistar séu vindmyllustöðvar á þeirra landi.

Dæmi um að bændur við ströndina hafi meiri tekjur af því að leigja landið undir vindmyllur en af því að hafa búskap.

"Baron Götz von Berlichingen, from the village of Jagsthausen in Baden-Württemberg, is a direct descendant of the knight celebrated by Goethe. Together with the power company EnBW, he is building 11 wind farms on his property. Used for farming, the land generated at the most €700 per hectare (2.5 acres) -- a fraction of what it earns as a site for wind turbines."

En ekki síst, virðist skorta - - eftirlit með verkefnunum, sem eru mjög - mjög mörg í gangi samtímis, úti um allt land.

1. Fyrirtækin fá mikla styrki og þ.s. er verra græða meiri slíka eftir því sem þau reka flr. vindmyllur.
2. Þannig að það virðist að þau séu að setja upp flr. vindmyllur, en þær sem líklega verða hagkvæmar þegar styrkjum verður aflétt.
3. Líklega að verið sé að setja upp slíkar þ.s. vindur í reynd er ekki alveg nægilega mikill.
4. Og það eru löndin sjálf sem sjá um eftirlitið með þessu - - og eins og gerist og gengur, standa þau sig mis vel.

"For a long time, the companies grew fat on feed-in tariffs, which provide guaranteed prices for green energy at above-market prices subsidized by the government via surcharges on consumers' power bills. Indeed, an entire industrial sector developed into a subsidy giant. The result? Bloated firms with excess capacity."

Svo er ágætt að hafa í huga - - hversu gríðarlega stórar þær stærstu eru orðnar.

"The sweeping blades of the Enercon E-126 cover an area of seven football fields. The rotors of modern wind turbines weigh up to 320 metric tons. There are 83 such three-armed bandits in Germany's largest wind farm, near the village of Ribbeck, northwest of Berlin. "

Það virðst eiginlega einungis spurning - - hversu stórt hneykslið verður á endanum.

""It's all an enormous swindle," says Besigheim-based auditor Walter Müller, 65, whose former job involved calculating the value of bankrupt East German factories. Today, he takes the same hard-as-nails approach to examining the books of wind farm companies." - "His verdict? A fabric of lies and deception. The experts commissioned by the operators of the wind farms sometimes describe areas with weak breezes as top "wind-intensive" sites to make them appear more attractive, he says. "Small-scale investors are promised profits to attract them into closed funds for wind farms that do not generate enough energy," he says. "Ultimately, all the capital is eaten up.""

Síðan að sjálfsögðu kostar þetta ótrúlegar upphæðir - - sem keyrir upp raforkukostnað í hæðir sem áður eru óþekktar.

Sem ég efa að muni bæta samkeppnisskilyrði þýskra atvinnuvega!

Spurning hvort það geti verið ástæða hvers vegna hagvöxtur hefur verið dalandi í Þýskalandi upp á síðkastið.

 

Niðurstaða

Mig grunar að ákvörðun Angelu Merkel, að loka kjarnorkuverum landsins, eigi eftir að reynast hennar verstu mistök. Þá meina ég, jafnvel enn verri - - heldur en stefna hennar um vanda svokallaðs "evrusvæðis." 

En það að loka því sem framleiðir þriðjung orku landsins á einungis 9 árum, ætla að skipta þeirri orkuframleiðslu út, fyrir "græna orku" svokallaða þ.e. vindmyllur - sem verður meginfókusinn - og sólarhlöður. Sem kallar á gríðarlega rafstrengi þvers og kruss um allt landið. 

En þ.e. ekki einungis að raforkuframleiðslan er færð af svæðum þ.s. eftirspurnin er mest, heldur þarf að reisa heldur umfram af vindmyllum til að mæta því að vindur er breytilegur. Og þá þarf að vera næg flutningsgeta til að flytja mikið rafmagn landshluta á milli.

Ég velti fyrir mér hvernig á að tryggja að ekki séu verulegar spennusveiflur í rafkerfinu. En ég hef heyrt einmitt, að þeirra sé að gæta í vaxandi mæli. Í raforkukerfi sem hafði fram að þessu verið mjög öruggt.

Kostnaðurinn er að sjálfsögðu - - stjarnfræðilegur.

Þ.e. það sem á eftir að hækka og hækka og hækka enn meir, raforkuverð í Þýskalandi.

Hvernig getur þýska iðnaðarvélin þolað svo hátt raforkuverð?

Hvernig getur almenningur umborið hann?

• Á einhverjum tímapunkti verður örugglega hætt við.
• Halda t.d. nýjustu kjarnorkuverunum í gangi, sem vitað er að engin ástæða er að slökkva á næstu 20 árin a.m.k., ef miðað er við ástand þeirra.

En þ.e. þessi gríðarlegi flýtir sem ekki síst, virðist vera að búa til mikla spillingu - "misallocation of resources" - og auðvitað, stendur til að reisa heilu vindmylluskógana á viðkvæmustu náttúrusvæðum Þýskalands, að því er best verður séð. Án umhverfismats.

Þetta virðist eiginlega miklu harkalegra - - en þ.s. gagnrýnt var hér, þegar svokölluð virkjun við Kárahnjúka var byggð.

Þetta eru Kárahnjúkar í háu margfeldi. Sannarlega er ekkert sökkt land. En mér virðist umhverfisáhrif þessara virkjana heilmikil, samt sem áður.

Það kaldhæðna er að líklega er það skárra, að slökkva ekki á kjarnorkuverunum. Frá umhverfissjónarmiði séð.

 

Kv.

Hvimleið sú árátta að tala um höfnun á vestrænni samvinnu, ef stjórnendur Íslands vilja hafna aðild að ESB!

Það þarf náttúrulega að halda því til haga að hugtakið "vestrænar þjóðir" er töluvert víðara hugtak en einungis Evrópa. Þegar við tölum um "vestrænar lýðræðisþjóðir" þá meinum við ekki einungis lýðræðisþjóðir Evrópu, heldur einnig N-Ameríku og sennilega rétt að taka með einnig lýðræðislegar þjóðir S-Ameríku. Til viðbótar, er hefð að telja með lönd eins og Ástralíu -  Nýja Sjáland. Hvort tveggja fyrrum nýlendur Evrópu, eins og lönd Vesturálfu bæði Norður og Suður. Að auki hefur sú hefð skapast vegna samvinnunnar í gegnum Kalda Stríðið. Að telja Japan og S-Kóreu með í hópi "Vestrænna lýðræðisþjóða.

 

Best er að líkja "vestrænni samvinnu" við matseðil!

Sjálfsagt þekkja flestir stofnanir eins og OECD og NATO. Einnig stofnanir sem innihalda "vestræn lýðræðisríki." Sannarlega teljast aðildarþjóðir ESB til "vestrænna lýðræðisþjóða" og ESB því samvinna í samhengi "vestrænna lýðræðisþjóða."

En þ.e. ekkert að því, að velja og hafna á "matseðlinum."

Þér ber engin skilda til að taka þannig séð "alla réttina á boðstólum."

Þó þú veljir eitt eða tvennt eða þrennt, en hafnir öðru.

Ertu ekki að hafna allri "vestrænni samvinnu." 

En sumir aðildarsinnar sérstaklega Þorsteinn Pálsson, nota gjarnan það orðalag - - að Íslendingar væru að hafna "vestrænni samvinnu" eða "samvinnu vestrænna lýðræðisþjóða." 

Eins og það sé ekkert annað til sem telst til samvinnu vestrænna lýðræðisþjóða heldur en ESB.

-------------------------------

En þ.e. öðru nær. En sem viðbótar dæmi, þá verður NAFTA einnig teljast til samvinnu vestrænna lýðræðisþjóða, eins og samvinna evr. þjóða um svokallað Evrópusamband.

Ég er ekki endilega að segja, göngum í NAFTA. Þó það væri mér ekki á móti skapi, ef unnt væri að fá aðildarþjóðir NAFTA til að hleypa okkur inn.

• Þ.s. einkum er pirrandi við þetta tal, "hafna samvinnu vestrænna lýðræðisþjóða."
• Þá kemur alveg strax í kjölfarið, ásökunin um "einangrunarhyggju."

• Eins og verið sé að telja fólki trú um - - að standi til að segja upp allri vestrænni samvinnu þ.e. einnig NATO og OECD, helst EES að auki. Kannski jafnvel heimssamtökum sem stofnaðar hafa verið að frumkvæði vestrænna þjóða þ.e. SÞ og Heimsviðskiptastofnunin.

• Þetta er auðvitað - - hræðsluáróður!

 

Það var víst umfjöllun við Dr. Magnús Bjarnason í fréttatímanum

Hann sem sagt hefur varið Dr. ritgerð sína sem heitir "The Political economy of joining the European Union. Iceland’s position at the beginning of the 21st century" - langur titill.

Eyjan fjallaði um hana fyrir nokkru síðan sjá: Þjóðarframleiðsla hér sögð aukast um sjö prósent innan Evrópusambandsins

Hann virðist einn af þessum sannfærðu aðildarsinnum, áhugavert hvernig hann ásakar ríkisstjórnina um "þekkingarleysi" en þ.e. vandinn við sannfærða aðildarsinna, að þeir eru gjarnan vissir um það að andstaða við aðild. Stafi af því að þú þekkir ekki hvað aðild þíði fyrir þjóð eins og t.d. Ísland að nægilegu marki. Sem eiginlega vísar til þeirrar trúar sem er útbreidd meðal sannfærðra aðildarsinna, að enginn upplýstur maður geti verið á móti aðild. Ef hann nálgast málið af rökrétt.

------------------------------------------

Ég hef ekki lesið bókina sem hefur komið út á Íslandi, þ.e. ritgerðina hans.

En þ.s. hann er stjórnmálafræðingur, en ekki hagfræðingur, þá væntanlega tekur hann mjög dæmigerða rökleiðslu á það af hverju Ísland á að ná fram mun meiri hagvexti innan ESB.

Dæmi um meintan ávinning - sem oft er talinn upp: aukin fjárfesting, aukinn viðskiptaaðgangur, evran sjálf.

Síðan auðvitað bendir hann sjálfur á það sjá umfjöllun Fréttatímans, að Ísland með aðild að EES er fullur meðlimur að 4-frelsinu. Þá auðvitað vandast málið aðeins. 

Því að þá þarf að bera saman fulla aðild við aðild að EES. En það eina sem bætist við með aðild, þ.s. Ísland er þegar fullur meðlimur innra markaðar ESB.

Er "innflutningur landbúnaðarafurða" sem hann viðurkennir að mun fækka mjög bændum hérlendis og síðan "afnám allra tolla af innflutningi á unnum fiski."

Fljótt á litið virðist það síðara töluverður ávinningur, en á móti kemur að Ísland í gegnum EES hefur svokallaða "tollfríkvóta" á unninn fisk. Sem hafa ekki meira að segja verið fullnýttir öll árin.

Til þess að átta sig á því hvort samt skortur á fullri aðild sé mikið óhagræði, mætti benda á ein mikilvæg áhrif EES samningsins.

Þ.e. þau, að eftir 1994 hefur útflutningur á unnum fiskafurðum til Bandaríkjanna skroppið mikið saman, en fyrir þann tíma var hlutfallið um 60/40 til Evr. og Bandar., en í dag er það nær 90% sem fer til Evrópu.

Með öðrum orðum, tollfríkvótarnir leiddu til þess, að Íslendingar færðu viðskiptin til Evrópu.

• Ef það væri e-h umtalsvert viðskiptaóhagræði til staðar á útflutningi fisks til Evrópu, hefðu þessi áhrif ekki verið þetta mikil á viðskiptin við Bandaríkin.

Sem segir eiginlega að efnahagsleg áhrif af fullri aðild séu líklega lítil - - einnig í samhengi sjávarútvegs.

Á móti kemur:

1. Þurfa líklega að heimila eign útlendinga á útgerðarfyrirtækjum. Gallinn við það er sá að eigendur hafa rétt á að fá hagnað sendan úr landi. Sem þá er nettó tap fyrir Ísland. Því í dag er allur hagnaður útgerðarfyrirtækja sem stunda veiðar við landið skattlagður hérlendis.
2. Auðvitað það að Ísland greiðir að líkindum meir til sambandsins en það fær úr sjóðum þess.
3. Og ekki síst, sá alvarlegi og líklega hættulegi galli. Að ákvörðun um veiðar hér við land verður þá sameiginleg. Þ.e. Ísland verður þá með eitt atkvæði í Ráðherraráðsfundi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra. Sú þjóð sem fæst atkvæði mun hafa á þeim fundi. Og einungis sú hefð - - ekki lög - - heldur hefð. Að fara alltaf eftir vilja þeirrar þjóðar sem á í hlut. Verndar þá Ísland gegn því að einhver önnur þjóð hlutist til. Hún hefur hingað til haldið.

• En ég bendi á að þegar við lentum í deilu við Breta og Hollendinga, þá hótuðu þeir okkur í reynd þjóðargjaldþroti er þeir hindruðu afgreiðslu innan AGS á neyðarláni til Íslands. En þá átti Ísland ekki nema nokkra mánuði í mesta lagi af gjaldeyri, kannski bara nokkrar vikur. Og átti fyrirsjáanlega ekki fyrir skuldbindingum sem myndu falla á gjalddaga vorið eða sumarið 2009.
• Það var því mjög alvarlegt þvingun sem þeir beittu.
• Svo alvarleg - - að ég tel það setja í reynd "óvissu" um það hvort hefðin innan ESB myndi í reynd halda, ef við lentum í deilu við aðra aðildarþjóð.

Þ.s. Ísland er sú þjóð sem mest er háð fiskveiðum í Evrópu allri.

Væri engin aðildarþjóð, meir viðkvæm fyrir þrýstingi tengd ákvörðun um afla innan Ráðherraráðsins.

Munið einnig að í AGS deilunni, stóðu Norðurlandaþjóðirnar í reynd með Bretum og Hollendingum, sem líklega hefur verið skv. þeirra kalda hagsmunamati, að góð samskipti við Breta og Hollendinga væri þeim mun mikilvægari.

Ég sé ekki annað en sú sama regla mundi halda innan samhengis ESB, ef við værum meðlimir.

1. Því það væri svo afskaplega sjaldan að okkar eina atkvæði myndi skipta sköpum.
2. Þó svo við leituðumst til að beita okkur innan hóps Norðurlanda, þá þíddi það hve litlu máli okkar eina atkvæði skipti; að þær myndu líklega fremur lítið tillit til okkar sjónarmiða taka. 
3. Og ef við lentum í ryskingum við 3-þjóð, innan ESB. Væru líkur á því. Að Norðurlandaþjóðirnar myndu endurtaka það hagsmunamat sem þær framkvæmdu er við deildum við Breta og Hollendinga; þ.s. það væri líklegar svo að það væri mikilvægara fyrir þau að hafa þá þjóð góða heldur en að hafa góð samskipti við okkur.

• Með öðrum orðum, að meint "vernd Norðurlanda" væri fullkomlega gagnslaus.

Ályktun: Ísland væri fullkomlega ofurselt vilja stærri aðildarþjóða.

Það væri alltaf unnt að beita okkur þrístingi - - sem okkur væri líklega ekki mögulegt að standast.

Það að þurfa alltaf af lúffa - - tja, ég hugsa að smám saman myndum við tapa töluverðu á því.

Eiginlega er ég að segja, að þó svo það eigi ekki við t.d. stórt land eins og Þýskaland eða Frakkland, jafnvel land eins og Svíþjóð. Þá eigi það við okkur - - að aðild væri = endalok fullveldis.

1. Ég bendi á niðurstöðuna af Icesave, en málið með það fyrir okkur að vera í EES, þó svo að við höfum engin áhrif á þær reglur sem gilda innan EES.
2. Þá samt sem áður, gátum við varist atlögu Breta og Hollendinga.

• En ég er algerlega viss um það, að innan ESB v. þess að fiskveiðar eru háðar sameiginlegri ákvörðun aðildarþjóða; hefðu Bretar og Hollendingar beitt okkur slíkum hótunum og komist upp með fullkomlega, að við hefðum verið nauðbeygð að lúffa.

Lykilmálið er þetta - - að fiskveiðar eru sameiginlegar.

Það inniber algerlega einstaka hættu fyrir Ísland.

Að mínu mati, í ljósi þess hvað gerðist í Icesave deilunni er Bretar og Hollendingar beittu AGS fyrir sig, þá treysti ég því ekki að hefðin innan Ráðherraráðsins haldi, að ákvörðun fylgi vilja þess lands sem á veiðirétt.

En fyrst að þeir voru til í að hóta okkur þjóðargjaldþroti - - sé ég það ekki sem augljóslega óyfirstíganlegt skref, að beita þeirri hótun bera okkar fulltrúa innan Ráðherraráðsins ofurliði atkvæðavægis. Ef Ísland á í deilu við aðildarþjóð.

En mér virðist það svo augljós þrýstipunktur - - sem aðildarþjóð getur notað. Til að fá okkur til að lúffa, að í ljósi Icesave. Álykta ég að þetta atriði eitt og sér, útiloki aðild okkar.

 

Niðurstaða

Ég vil meina að aðild Íslands að ESB sé útilokuð svo lengi sem ákvörðun um veiðar er háð samþykki meirihluta aðildarríkja. En vegna þess að Ísland er meir háð veiðum en nokkurt annað Evrópuland. Þá væri veiðar hér við land - - sérdeilis viðkvæmur þrýstipunktur fyrir Ísland.

Eftir Icesave deiluna - - treysti ég því ekki að þeim þrýstingi yrði aldrei beitt.

Af því leiðir að Ísland gæti í reynd aldrei hætt á alvarlega deilu við aðildarþjóð, yrði þá að gefa eftir ef önnur aðildarþjóð væri ákaflega - ákveðin. Þó svo hún væri ósanngjörn.

Fyrir utan tel ég að svokölluð efnahagsleg áhrif af aðild séu stórfellt ýkt af áhugamönnum um aðild, þau séu í reynd þegar "komin fram" með aðild að EES.

Innan EES sleppum við frá þeim vanda sem fyrir okkur væri sérdeilis alvarlegur, vegna þess að ákvarðanir um afla eru sameiginlegar. En fyrir flestar aðildarþjóðir ESB er þetta atriði sem litlu máli skiptir. Því stoðar lítt að nota það til að beita þær þrístingi. Sem getur einmitt verið af hverju þesskonar þrístingi aldrei hefur fram að þessu verið beitt. En allt - allt annað gildir um Ísland.

• Að sjálfsögðu felur það ekki í sér að "hafna vestrænni samvinnu" að hafna aðild.

 

Kv.

Snowden óskar eftir hæli í Rússlandi!

Skv. erlendum fréttaveitum virðist Snowden hafa átt lokaðan fund á Sheremetyevo flugvelli við Moskvu, þangað sem völdum aðilum var boðið m.a. fulltrúa Amnesty International í Rússlandi, en þar var einnig t.d. þingmaður úr stjórnarflokki Rússlands. Engum blaðamönnum var hleypt á þann fund.

En en viðtöl við þátttakendur, hafa veitt ýmsar upplýsingar.

A.m.k. einu vídeói var lekið á rússneskan fjölmiðil, sjá áhugavert fréttavideó sem tekur góða yfirferð um stöðu málsins akkúrat núna.

Snowden to Seek Asylum in Russia for Now

Snowden to seek asylum in Russia

1. Skv. þessu virðist Snowden ekki hafa lent í klónum á rússnesku leyniþjónustunni, heldur þvert á móti fengið að vera á hóteli sem finna má á komusvæðinu á Sheremetyevo flugvelli.
2. Putin virðist því ekki spila þann leik - - að leka upplýsingum sem sagðar eru frá Snowden.
3. Líklega eru lekarnir að undanförnu raunverulega frá Snowden komnir.
4. Svo Bandaríkin, virkilega voru að njósna um viðskiptanefnd ESB t.d. í Washington og stofnanir ESB í Brussel, frá skrifstofum NATO. Sem þykir alls ekki gott - - að sú stofnun sé þannig "misnotuð."
5. Þ.e. reyndar nett magnað, að könum skuli hafa dottið þetta til hugar.

En þetta er allt auðvitað að skaða mjög orðstír Bandaríkjanna um heim - - "the charm offensive" sem Obama hóf á fyrstu dögum í embætti, áhrif þess fara hratt dalandi.

Og margir sjá nú Obama sjálfan nærri eins dökkum litum og tja, Bush.

Ég velti fyrir mér hvaða áhrif þetta mun hafa á t.d. nýlega hafnar viðræður um viðskipti milli Evrópu og Bandaríkjanna, en þá auðvitað gildir - - að því lengur sem málið er í fjölmiðlum. Því meiri er skaðinn.

En þetta er auðvitað vatn á myllu allra þeirra, sem eru andvígir Bandar. og þeirra áhrifum, og vilja síður auka samskiptin við þau. Hegðun Bandar. setur einnig "vini" þeirra í vanda. Gerir þeim erfiðar um verk!

Skaðinn fyrir Bandaríkin verður örugglega töluverður, en ennþá er óljóst hver sá verður.

Snowden revelations stir up anti-US sentiment

Bandaríkin virðast enn í sama ham, og þó fóru í eftir 9/11 atburðinn.

Bandarískar "intelligence" stofnanir virðast nánast - fá allt sem þær vilja í gegn.

Það er þá ef til vill þ.s. kemur fram, að þær séu að fara "offari."

En annað sem er áhugavert við þetta allt saman, er hve litla athygli bandar. fjölmiðla málið vekur, bandar. almenningur virðist lítt eða ekki meðvitaður um það, að meiriháttar krísa í samskiptum Bandar. og annarra vestrænna landa sé í gangi.

 

Mesta athygli vekur að Snowden virðist til í að lofa því að "leka ekki frekar"

• Anatoly Kucherena, a well-connected lawyer and member of several Kremlin advisory panels - "He's ready to meet Mr. Putin's request that he stop his subversive activities against the U.S. secret services,"

En fyrir rúmri viku er Putin sagðist vera til í að íhuga að veita Snowden hæli, setti Putin það skilyrði að Snowden yrði að hætta að "skaða hagsmuni Bandaríkjanna."

Ef marka má Kucherena, er Snowden nú tilbúinn að mæta því skilyrði.

----------------------------

Mér virðist samt sem áður, staðan eins og hún er þ.e. Snowden á komusvæðinu fastur þar viku eftir viku, henta Putin ákaflega vel; en þetta heldur kastljósi heimsfjölmiðla að "brotum" Bandaríkjanna, og því frá mannréttindabrotum Putins sjálfs á rússneskum borgurum.

Putin fær netta andlitslyftingu í heimsfjölmiðlum, fær að leika "góða" manninn í takmarkaðan tíma. Samtímis, að ímynd Bandaríkjanna fær "högg." Sem Putin sér örugglega sem gróða.

Það verður því áhugavert að sjá hvernig Putin mun bregðast við beiðni Snowden um hæli - - gegn loforði um að "halda kjafti" þ.e. leka ekki frekar, a.m.k. meðan hann er í Rússlandi.

• "National Security Agency leaker Edward Snowden emerged from seclusion Friday to say he wants political asylum in Russia until he can find a safe way to reach the Latin American countries offering to harbor him."

Áhugavert að Snowden er sagður óska um hæli þangað til að hann kemst annað, með öðrum orðum til "skamms tíma." 

En væntanlega yrði það að vera ótímagreind hælisvist samt sem áður, þ.e. engin leið er að vita hve langan tíma það myndi taka að komast til 3-lands.

----------------------------

En sjálfsagt má lesa það úr þessu, beiðni Snowdens um Rússlandsvist - - að hann er orðinn leiður á vistinni á flugvellinum.

En þ.e. ekkert sérstakt sem bendir til þess, að henni ljúki fljótt.

Nema aðeins að Putin, heimili honum að dveljast formlega í landi Rússa.

• Putin mun auðvitað vega og meta hugsanlega gróða sinn af því að hleypa Snowden inn fyrir dyrnar, vs. það tjón sem Rússland býður þá í formi versnandi samskipta við Bandaríkin.

En sjálfsagt gæti Putin fengið nokkuð "propaganda value" úr þessu, ef Snowden væri til í að mæta á blaðamannafund t.d. og tala vel um Putin, jafnvel gæti honum brugðið fyrir, klippandi á borða hér og þar um Rússland.

Hver veit, jafnvel yrði málsverður með Putin í beinni. 

 

Niðurstaða

Snowden dramað heldur áfram. Ef Putin hleypir honum ekki inn fyrir dyr. Þá er gæti Snowden ílenst á flugstöðinni þess vegna árum saman. Það verður forvitnilegt að fylgjast með fréttum af viðbrögðum Putins.

En skv. nýjustu fréttum - - eru engin viðbrögð enn komin frá rússneskum stjórnvöldum. 

 

Kv.

Er hvalveiðum Íslendinga að ljúka?

Það hefur væntanlega ekki farið framhjá neinum fréttir um nýframkomin vandkvæði við að flytja hvalkjöt til Japans í gegnum hefðbundnar flutningaleiðir - eins og hvern annan varning. En skv. fréttum eru Samskip hætt að flytja hvalafurðir eftir að vandkvæði komu upp í sambandi við umskipun 6 gáma af hvalkjöti í Hamborg, umhverfisráðherra Þýskalands virðist hafa beitt stjórnendur rekstrarfélags Hamborgarhafnar þrístingi. Ásamt því að grænfriðungar voru með dæmigerðar mótmælaaðgerðir, sem þeir eru orðnir þekktir fyrir. Að auki kemur fram að Rotterdam hefur um nokkurt skeið verið alfarið lokuð fyrir hvalafurðir: Hvalkjötið verður sent aftur til Íslands.

Skv. þessu virðist ekki vera um neinar beinar siglingar að ræða milli Íslands og Japans. Þó fræðilega sé unnt að flytja hvalkjöt í flugi - væri það töluvert kostnaðarsamari flutningsmáti.

Þannig að það getur verið að það stefni í stopp á hvalveiðar hér í atvinnuskini, nema í mjög smáum stíl sem dugar fyrir innlenda neyslu á hvalkjöti.

Það eiginlega virðist litlu máli skipta í þessu að Ísland sennilega hefur alþjóðalög með sér í þessu, og að skv. frétt - Truflun á flutningi hvalaafurða -  að Evrópusambandið hafi látið IUCN stofnun tengda Sameinuðu Þjóðunum framkvæma mat á stöðu dýrastofna í N-Atlantshafi, sem hafi m.a. þá slegið mati á stöðu hvalstofna í N-Atlantshafi og þar komi fram að staða langreiðarstofninn sé í góðu lagi á þeim slóðum.

En á sama tíma er langreiði á alþjóðlegri skrá yfir dýr í útrýmingarhættu, og hefur ekki fengist tekinn af þeim lista - - þó það sé gersamlega órökrétt að hafa langreiði á þeim lista. Eins og einn haffræðingur nefndi, að eins rökrétt væri þá að setja þorsk við Ísland á válista v. þess að þorskur í Norðursjó væri í slæmu ásigkomulagi. 

Þarna virðist flækjast fyrir andstaða þjóða sem hafa tekið hugmyndafræðilega afstöðu til hvalveiða, sem einfaldlega vilja setja hvaldráp í flokk t.d. með drápum á hundum, sem þekkjast ekki nema sums staðar í Asíu. Á vesturlöndum hefur ekki þekkst að ala hunda til átu, eins og t.d. hefur verið gert í Kína.

Á seinni árum hefur afstaða gegn hundaáti á Vesturlöndum harðnað mjög verulega, og sú afstaða virðist hafa yfirfærst einnig á hvali. Fjöldi þjóða tekur þá afstöðu að hvalveiðar séu rangur hlutur - punktur.

Þær þjóðir þvælast fyrir því að taka hvalastofna af válista, þó svo engin rök séu fyrir því að hafa þá á lista yfir dýr í útrýmingarhættu - - nema "tilfinningarök."

• Spurning hvort að nú sé komið að þeim tímapunkti - - að Ísland verði af alvöru að íhuga að hverfa frá hvalveiðum? Eins og t.d. að Kína á seinni árum fer vaxandi mæli í felur með hundakjötsát. Formlega er það orðið bannað í Kína að ala hunda til átu. Þó talið sé að það bann sé í reynd mjög víða brotið.
• Við séum einfaldlega komin í - óvinnandi stöðu. Eins og Kínverjar með sitt hundakjötsát.

Tek fram að mér er þannig séð "slétt sama" þó Kínverjar ali hunda til átu.

Þetta snýst einfaldlega um það - - hvort það borgar sig lengur að standa í þessari baráttu?

 

Niðurstaða

Hvað halda lesendur? Er hvalveiðum við það að verða sjálfhætt við Ísland?

Ég bendi á áhugaverða gamla grein sem ég fann á netinu: Hvalveiðar við Ísland!

------------------------------

Þar tæpir Jón Jónsson forstjóri Hafró á sögu hvalveiða við Ísland. Það áhugaverða er í reynd hve seint Íslendingar sjálfir hefja slíkar veiðar í atvinnuskyni. Ekki fyrr en 1935 "Hvalstöðin" í Tálknafirði. Hætt 1939 eftir að Seinni Styrjöld hófst. Ekki voru það stórfeldar veiðar þ.e. 469 dýr alls. Til samanburðar hafi starfsemi Hvals HF sem hófst 1948 verið 7471 dýr milli 1948-1978. En greinin er frá því ári.

En skv. því sem finna má á netinu, virðast útlendingar gjarnan hafa veitt hval við Ísland, stöku sinnum voru reknar stöðvar á landi t.d. á 16. öld og 17. öld. Síðan aftur milli 1883-1916 Norðmenn.

Ástæðan er líklega hve lengi veiðiaðferðir Íslendinga voru frumstæðar. Landsmenn auk þess réðu að því er virðist ekki yfir tækjum og kunnáttu til að veiða hval á öldum áður.

 

Kv.