Grikkland verður greiðsluþrota í mars nk.

Þetta er haft eftir engum öðrum en forsætisráðherra bráðabirgðaríkisstjórnar Grikklands, Lucas Papademos. En þarna er hann sennilega m.a. að hífa upp þrýsting á evr. banka, sem Grikkland á nú í mjög viðkvæmum og erfiðum samningaviðræðum við, en leitast er við að fá þá til að samþykkja það að afskrifa 50% af virði grískra ríkisskulda - sem þeir eru eigendur að.

Að auki er ekki búið að ganga ennþá frá svokallaðri "annarri björgun" Grikklands, þ.s. til stendur að veita Grikklandi viðbótar lán, gegn því þó að tilteknum markmiðum verði náð í því að skera niður halla á gríska ríkinu, en mun hraðari samdráttur hagkerfisins en áætlanir hafa verið um hefur grafið undan þeim tilraunum, þ.s. tekjur hafa skroppið saman og þannig markmiðið fjarlægst - þrát fyrir mikinn niðurskurð útgjalda.

Spurning hvort gríski ríkissjóðurinn getur yfirleitt náð í skottið á sjálfum sér með þessari leið.

Lucas Papademos: "n mid-January, talks begin with the troika which focus on shaping a credible economic adjustment plan for 2012 to 2015 [...] The implementation of the agreement to reduce the debt and continuation of financing of the country depends on that. Without this agreement with the troika and subsequent financing, Greece in March faces the immediate risk of a disorderly default.”"

Síðan hvatti Papademos gríska launamenn til að sætta sig við launalækkanir á næstunni. En vandi Grikklands er ekki síður viðskiptahallinn sem er varla að ráði lægri v. lok sl. árs en hann var fyrir þrem árum síðan. Sem segir að fram að þessu hefur nær algerlega mistekist að ná fram þeim launalækkunum, sem þarf ef á að vinda ofan af þeim mikla viðskiptahalla - enn um 8%.

• Að auki þarf eins og á Íslandi afgang af viðskiptum, ef á að vera unnt að borga niður skuldir í eigu aðila utan landamæra Grikklands - skiptir engu máli að þær skuldir séu í evrum. 

Svo þ.e. ekki nóg að færa halla í jafnvægi, heldur þarf umtalsverðann afgang - svo við erum að tala um mjög miklar launalækkanir, sem til þarf ef gríska hagkerfið á að geta náð samkeppnihæfni á ný, svo grískur útflutningur geti á ný farið að aukast, eftir að hafa verið í nær stöðugum samdrætti um árabil.

• Nú er hann ekki nema rétt rúml. 20% af heildarhagkerfinu - sem er skelfilega lítið þegar haft er í huga, hve mikið Grikkland skuldar aðilum utan Grikklands.

Lucas Papademos: "If we want to secure our country’s most important achievement, then we must accept cuts in our income in the short-term, to the degree that is necessary to regain competitiveness and create conditions for higher employment and economic activity [...] We’ll have to accept limited sacrifices to avoid a catastrophic scenario, give up a little so we don’t lose a lot."

Að auki er eftirfarandi haft í dag eftir grískum embættismönnum:

Greece 'out of euro' if bail-out fails :""The bail-out agreement needs to be signed otherwise we will be out of the markets, out of the euro. The situation will be much worse.""

Þessar yfirlísingar eru samt alveg örugglega hluti af tilraun ríkisstjórnar Grikklands til -

• að auka þrísting á banka sem ríkisstjórnin er að semja við -
• að auka þrísting á innlenda aðila og launamenn, um það að samþykkja verulegar launalækkanir -
• að auka þrísting ekki síst á ríkin sem eru að íhuga að lána Grikklandi meira fé.

Það þarf samt ekki að efast um það, að Grikkland raunverulega stendur frammi fyrir gjaldþroti og því að hrapa út úr evrunni.

 

Niðurstaða

Helsti gallinn við það, að ef Papademos tekst að herja í gegn verulegar launalækkanir, er að við það minnka efnahagsumsvif í Grikklandi enn eina ferðina. Að sjálfsögðu er núverandi staða ósjálfbær með öllu, lífskjör þurfa að fara niður - alltof mikill viðskiptahalli segir einmitt það.

Punkturinn er sá, að við það eykst einnig enn eina ferðina hlutfall skulda gríska ríkisins miðað við landsframleiðslu. Því hraðar sem skorið er niður, því hraðari verður niðurspírallinn á gríska hagkerfinu.

En samt er engin leið önnur, en að það minnki að heildarumsvifum - því það þarf að ná a.m.k. því að stöðva upphleðslu nýrra skulda, þ.e. viðskiptahalla niður í jafnvægi. En efnahasumsvif þau sem byggjast á innflutningi umfram tekjur, eru hvort sem er ósjálfbær.

En þá er ekki búið að búa til borð eða afgang, svo unnt sé að greiða niður skuldir. Ég sé ekki annað en að það þurfi að afskrifa skuldir Grikkland að mjög háu hlutfalli, þ.e. enn hærra en 50%. Óháðir hagfræðingar tala nú um 70% afskrift.

Þær afskriftir sem nú er verið að ræða um, ganga alltof skammt til þess að enn sé raunhæft að Grikkland snúi við og skapi sjálfbært ástand. Þannig að þó svo allar viðræður nú í gangi komi til að skila öllu sem till stendur að þær skili, þá er Grikkland samt eftir allt það - ósjálfbært enn sem fyrir. 

 

Kv.