Hefði Ísland sloppið við innflutningshöft - innan evru?

Sjálfsagt hljómar þessi spurning eins og eitthvert helvítis kjaftæði í augum áhugamanna um upptöku evru. En þetta er ekki kjaftæði. Einn óvefengjanlegur árangur sem hefur náðst síðan 1959 er innflutningshöft voru afnumin, eftir að þau höfðu staðið yfir síðan 1946, og gengið fellt 30%.

Er að það hefur tekist með "gengisfallandi" krónu að viðhalda frelsi í innflutningi á Íslandi.

Þetta er í reynd ekki - lítill árangur.

En Ísland flytur meira en 90% af neysluvarningi inn, fyrir utan matvæli.

Ég hvet fólk til að líta í kringum sig innan íbúða sinna, sér það eitthvað sem er framleitt á Íslandi "made in Iceland" - er ekki allt innflutt þ.e.: húsgögn, teppi, ljós, innréttingar, heimilistæki, lagnir í veggjum, fötin sem þið gangið í og eigið, leikföng barnanna - svona má lengi telja.

Ég get einnig nefnt lyf, já þ.e. lyfjaframleiðsla á Íslandi, en í flestum tilvikum eru nær öll efnin sem þarf í lyfin, innflutt - má líkja þessu því við "samsetningarverksmiðjur."

• Þetta þíðir að Ísland þarf alltaf að eiga nægt fjármagn - til að tryggja öryggi fyrir innflutning.
• Eða til vara, nægt lánstraust - en málið snýst um traust.
• Að erlendir birgjar, þeir sem selja verslunum og fyrirtækjum það sem þær þurfa, treysti íslenskum aðilum fyrir reikningsviðskiptum.

Til þess að það geti gengið - - þarf annað af tvennu, næga gjaldeyriseign.

Eða að landið hafi nægilegt lánstraust.

• Innan annars gjaldmiðils er það "lánstraustið" sem er lykilatriðið.
• En annan gjaldmiðil þarf alltaf að kaupa, einhver þarf að sjá um það - - svo þ.e. lánstraust ríkisins, sem er þá ákaflega mikilvægt atriði.

• Nema auðvitað að við viðhöfum áfram "gjaldeyrissjóðs fyrirkomulag" - - þ.e. vel mögulegt.

 
Ég sé enga ástæðu af hverju bankarnir hefðu ekki risið og síðan hrunið með mjög svipuðum hætti innan evru!

En hröð stækkun þeirra var stórum hluta fjármögnuð með lánsfé í evrum - ég bendi fólki á það að þeir aðilar sem mestu fé töpuðu á ísl. bönkunum voru þýskir bankar, sem lána í evrum.

En stækkun ísl. bankanna, fór fram með ofurskuldsettum yfirtökum þ.e. fjármagnað með lánsfé. Þetta var lánsfé í evrum, dollurum, pundum, jenum gjarnan í bland. Með evrur þó frekar ríkjandi.

Og ég sé síðan enga ástæðu þess, af hverju þeir ættu ekki hafa hrunið á svipuðum tíma.

• Ég ætla að nota evru sem viðmið - fyrst að svo margir eru áhugasamir um hana.

Hugmynd flestra virðist vera sú að í evru þurfum við ekki gjaldeyrisvarasjóð - margir vilja meina að það sé sparnaður, en um það má reyndar rífast en Olíusjóður Norðmanna er gjaldeyrissjóður hann er einfaldlega nægilega stór til þess að rentur af því fé duga fyrir kostnaði af því að eiga og reka hann og gott betur.

Það er því vel mögulegt að reka gjaldeyrissvarasjóð sem stendur undir sér!

Hann þarf að vera nægilega stór! Snillingar geta reiknað út þá lágmarksstærð.

• En málið er, að í reynd þá í staðinn - - verður fjármagn í umferð, að gjaldeyrisvarasjóði.

 Í staðinn fyrir að liggja í sjóði, er þá gjaldeyririnn í umferð. Og notaður í daglegum viðskiptum, laun eru þá greidd í gjaldeyri o.s.frv.

-------------------------------------------

En málið er að sama regla gildir áfram - - að nægur gjaldeyrir þarf að vera til staðar svo að útlendingar treysti innlendum aðilum fyrir reikningsviðskiptum.

Viðskiptahalli hefur því sömu afleiðingar og áður, að þegar það er halli þ.e. Ísland flytur meir inn af verðmætum en nemur gróða Íslands af utanríkisviðskiptum.

Þá minnkar gjaldeyrir - - í þessu tilviki, í stað þess að gjaldeyrissjóður minnkar eins og þegar við erum með sjóð og krónu, þá minnkar gjaldeyrir í umferð.

• En munið að evrur þarf að kaupa - sannarlega er krónum og skipt út, og Seðlabankinn gerir það frítt, en þ.e. bara í eitt skipti.
• Ef eftir þann dag, skapast nettó fjármagnsútstreymi frá Íslandi.

• Þarf Ísland að kaupa evrur til að viðhalda peningamagni í umferð.

Þessi einhver er ríkið - - svo innan evru "ef á að viðhalda viðskiptafrelsi gagnvart útlöndum" er lánstraust ríkisins hið krítíska atriði.

Það þíðir að ef lánstraust ríkisins hrynur einhverra hluta vegna, og á sama tíma er viðskiptahalli sem illa gengur að vinna á, getur það vel mögulega gerst - - að Ísland neyðist til að taka upp innflutningshöft, innan evru.

• Það er einmitt málið, að við bankahrunið - hrundi einnig lánstraust ísl. ríkisins, og sem þíðir að það hefði ekki getað keypt sér evrur til vara á mörkuðum, verið því algerlega háð vilja "Seðlabanka Evrópu" til að heimila ísl. ríkinu að skuldsetja sig upp fyrir rjáfur - - sem sbr. Írland hann hefði að sjálfsögðu ekki heimilað. En Írlandi var þrýst inn í "björgunarprógramm" sennilega ekki síst, vegna þess að Seðlabanki Evrópu vildi ekki taka áhættuna á sig af rekstrarvanda Írlands sem skapaðist eftir að fjármálakreppan þar hófst. En greiðsluþrot Írlands hefði þá þítt stórfellt fjárhagslegt tap fyrir Seðlabankakerfi Evrópu, ef Írland hefði fengið áfram að skuldsetja sig í gegnum Seðlabankakerfið án takmarkana. Í stað þess að það var sett á neyðarlán, og svokallað "björgunarprógramm."
• En málið er einnig að aðildarríkin eru eigendur Seðlabankans/seðlabankanna, tap sem skellur á seðlabankakerfinu, líklega lendir á þeim fyrir rest. Mun heppilegra fyrir aðildarríkin, að það land í vanda - - færi sig yfir í "björgunarprógramm" þ.s. tryggt er að öll áhættan tengd skuldsetningu er á því aðildarlandi sem er í efnahagsvanda.

Aðferðin er sú sem sagt innan evru, að ríkið kaupir evrur í gegnum Seðlabankann sem eftir upptöku evru, starfar sem útibú Seðlabanka Evrópu á Íslandi.

Þá lætur ríkið Seðlabankanum í té skuldabréf á ríkið, og Seðlabankinn selur það skuldabréf til seðlabanka í öðru aðildarlandi evru sem einnig er starfseining innan Seðlabanka Evrópu, og fær þá evrur í staðinn - - á móti á sá Seðlabanki, starfseining innan Seðlabanka Evrópu, skuld á ríkissjóð Ísl.

Þetta getur virkað í dálítinn tíma - - að ríkið fjármagnar viðskiptahalla með eigin skuldsetningu, en augljóslega einungis um tíma.

Á einhverjum enda, ókyrrast aðilar, hætta að treysta ríkinu fyrir lánsfé!

Og ríkið hættir að geta keypt evrur, og ef þá enn er viðskiptahalli - - þá tekst ríkinu ekki að hindra minnkun peningamagns í umferð.

Fræðilega er í þessu engin stopp atburður - - annar en ástand peningaþurrðar!

Þá hætta erlendir birgjar að selja landinu þ.e. innlendum aðilum, nema út á "staðgreiðslu."

Það sem þá gerist er að, það mun þurfa að taka upp stýringu á innflutningi til að tryggja a.m.k. að brýnar nauðsynjar séu til - - verslanir með neysluvörur myndu mæta afgangi, og gætu orðið frekar tómlegar.

• Nema að ríkið óski aðstoðar til björgunarsjóðs evrusvæðis - - og samþykki "austerity program" sambærilegt því sem aðildarríki evru í vandræðum eru stödd í. 
• En þá mun sjóðurinn eða nánar tiltekið setja Íslandi mjög ströng skilyrði, líklega um beinar launalækkanir og niðurskurð - - en innan evru væru beinar launalækkanir eina leiðin, til að afnema viðskiptahalla. Slíkt "austerity program" gæti tekið nokkur ár sbr. "program" Írland og Grikklands.

Atburðarásin væri þá eftirfarandi:

1. Bankarnir hrynja eins og þeir gerðu, við það glatar ísl. ríkið lánstrausti - munið að það var viðskiptahalli fyrir hrun.
2. Ca. við upphaf árs 2008 var landsframleiðsla á Íslandi per haus um 58þ.$. Vorið 2009 var hún sögð 37þ.$ per haus. Þarna á milli munar 40%. Mig rámar í frétt ca. í febrúar 2008 þ.s. spáð var að þjóðarframleiðsla per haus næði 60þ.$ fyrir lok 2008. Nefni þetta til gamans.
3. Augljóst við svo svakalega minnkun þjóðartekna en, hlutfallið væri ekki minna mælt í evrum, þá hefði skapast ójafnvægi í utanríkisviðskiptum landsins, sem líklega hefði verið "heimsmet."
4. Ég sé ekki að mögulega hefði ísl. ríkið getað fjármagnað slíkan halla, ekki af þessari stærðargráðu - - það sé ekki hinn minnsti möguleiki að Seðlabankakerfið Evrópu hefði verið til í að heimila skuldsetningu ísl. ríkisins á slíkri stærðargráðu og auk þessa, vaxandi á ógnarhraða.

• Ef við ímyndum okkur að Ísland hefði hafnað neyðarláni - - tja, þá hefði fjármagn í umferð minnkað, þangað til að of lítið hefði verið til staðar.
• Og erlendir birgjar hefðu ókyrrst. Krafist staðgreiðslu.
• Innflutningshöft hefðu þá verið óhjákvæmileg.

Hin leiðin væri "björgunarprógramm! - - en þá er spurningin hvort ísl. ríkið hefði með nægum hraða getað pínt niður laun á Íslandi?

En hafið í huga 40% minnkun þjóðartekna, þegar mælt er við gjaldmiðil - - sem virðislækkaði ekki stórt.

Að auki, munið að landið fékk á sig verulega auknar skuldir.

Við erum því að tala um a.m.k. ekki smærri lífskjaraskerðingu en þá er varð við hrunið er gengið féll 50%. 

Reynd virðist mér 50% gengisfelling alveg passa við það áfall, þ.e. 40% minnkun þjóðartekna miðað við dollar, og aukna skuldsetningu þjóðarbúsins. En hún kallar á viðbótar lækkun lífskjara.

• Það er möguleiki að "austerity program" fyrir Ísland, hefði falið í sér "innflutningshöft." 
• En aðildarríkin hefðu líklega leitast við að áætla hve mikla skuldsetningu ríkið hefði mögulega getað borið, miðað út frá líkum þess að það geti greitt til baka.
• Ef þau hefðu litið svo á að 50% launalækkun væri ekki möguleg segjum innan 2-ára, hún mundi taka t.d. 4 ár eða 6 jafnvel, þá væri um það að ræða - - að lána ísl. ríkinu fyrir stórfelldum viðskiptahalla, minnkandi þó - og því augljóst upphæðir sem aldrei væri unnt að endurgreiða.
• Þau gætu hafa komist að þeirri niðurstöðu - - að slík skuldsetning væri ófær, þ.e. þau myndu tapa fé á slíku prógrammi - og neitað að sætta sig við það fyrirfram augljósa tap.
• Og neitað að fjármagna þann viðskiptahalla - -þannig að landið endaði þá í "austerity program" eins og Kýpur + höft á fjármagn + höft á innflutning.

Niðurstaða

Vandi Íslands er alltaf hinn sami - í reynd er hann það áfram, ef við tökum upp annan gjaldmiðil.

Getum kallað þetta "debit" vs. "kredit" en allt innflutt er "debit" megin og það eru laun einnig, ásamt rekstri ríkis og stofnana - - þ.s. er "kredit" megin er síðan allur ágóði af utanríkisviðskiptum.

"Kredit" þarf að standa undir öllu "debit." 

Getum hugsað þetta sem Ísland.hf.

Auk þess er mjög fátt sem er "debit" megin - en við erum að tala um 3 megingreinar sem halda okkur uppi, ferðamennska - sjávarútvegir og orkufrek stóryðja.

Þetta leiðir til þess að það er í reynd töluvert stórt trix að viðhalda fullu frelsi á utanríkisviðskipti, eða með öðrum orðum - frjálsan innflutning, á Íslandi.

Til að gera vandann - áhugaverðan. Bætist við að megingreinarnar 3 eru allar ákaflega sveiflukenndar.

------------------------------------

Það leiðir til þess, að Ísland þannig séð er eins og maður sem gengur eftir reipi.

Jafnvægið þarf að vera alveg "hárfínt."

Ísland hefur ákaflega takmarkaða getu til að fjármagna viðskiptahalla.

• En það að taka upp annan gjaldmiðil, er ekki sama ástand og t.d. fylki í Bandaríkjunum býr við, sem tilheyrir þjóðríkinu Bandaríkin.
• Innan kerfisins í Bandar. er töluvert af millifærslum t.d. "federal" atvinnuleysisbætur, "federal" kerfi sem aldraðir hafa rétt á þ.e. "MedicAid" og "MedicCare."

• Fátæk svæði þau sem hafa mikið atvinnuleysi eða hátt hlutfall af öldruðum, njóta því verulegra millifærsla í gegnum sameiginlega skatta allra Bandar. 

Ísland innan evru þarf algerlega sjálft að standa undir sér - - þ.e. Danmörk borgar ekki fyrir uppihald atvinnulausra eða löndin sameiginlega, þau borga ekki heldur fyrir innflutning okkar þ.e. okkar neyslu, þar af síður borga þær okkar skuldir.

• Þess vegna er grunnvandi Íslands sem ég kalla "debit" vs. "kredit" í reynd sá hinn sami, og þegar við erum með krónu.

Sú aðferð að hafa gjaldeyrisvarasjóð og gengisfallandi krónu, hefur a.m.k. síðan 1959 skilað nær algerlega hindranalausum innflutningi - - einungis skamman tíma eftir bankahrunið sem erlendir birgjar heimtuðu staðgreiðsluviðskipti.

En þeir róuðust - - mér finnst líklegt að gengisfallið um 50% sem leiddi það fram að viðskiptahalli sá sem var fyrir hrun, var leiðréttur yfir í afgang -> hafi haft e-h með það að gera.

En gengislækkunin sá um að minnka innflutning um það sem þurfti, einnig með teknu tilliti til falls þjóðartekna - þ.s. falls þeirra mælt við dollar upp á ca. 40% þegar 93% af fjármálakerfinu hrundi á einni viku.

• En innflutningar og þar með lífskjör, hefðu þurft að minnka jafn mikið.

--------------------------------------

Þeir sem halda að evran hefði varið lífskjör, virðast haldnir þeim misskilningi - að það hafi verið krónan sem tók þau. En þ.s. virðist lítt kynnt er að þjóðarframleiðsla landsins minnkaði mjög mikið við bankahrunið. En þetta sést þegar maður skoðar andvirði hennar miðað við t.d. dollar. En minnkunin virðist mun minni, þegar þetta er skoðað miðað við krónur - en þær minnkuðu sjálfar.

Bankahrunið leiddi fram það ástand. Að það var ekki lengur til tekjur í þjóðarbúinu fyrir þeim lífskjörum sem voru fyrir hrun, þau urðu a.m.k. að lækka um 40% miðað við dollar v. minnkunar þjóðartekna á mann um ca. þá prósentu. 

En auk þess bættust á þjóðarbúið skuldir - erlendar skuldir.

Þær er ekki unnt að greiða nema að lækka lífskjör um það fé sem þarf, til að greiða vaxtagjöld og afborganir.

Gengisfallið var alveg áreiðanlega um þá stærð - sem til þurfti. Svo hagkerfið gæti staðið undir erlendum skuldum, ekki orðið greiðsluþrota. Og tryggt áfram, frjálsan innflutning.

• Ég er alls ekki að halda því fram - - að ekki sé mögulegt fyrir Ísland að taka upp annan gjaldmiðil

1. En það gerir ekki Ísland stöðugt.
2. Það tekur ekki af okkur þennan "debit" vs. "kredit" vanda.

• Það þarf þá að glíma við hann, með öðrum hætti en "gengisfallandi" krónu. 

Það þarf þá virka handstýringu á viðskiptajöfnuðinum - - þá meina ég, að fyrirfram þarf að vera frágengið, með samkomulagi sem t.d. gæti farið í þjóðaratkvæðagreiðslu, að stýra í staðinn með "launalækkunum."

Þær þurfa þá alveg örugglega að vera eins tíðar, og tja gengisfellingar hafa verið í gegnum árin.

En Ísland er jafn óstöðugt eftir sem áður.

En hugsanlega getum við haft í staðinn, stöðugan gjaldmiðil. Ef við látum laun í staðinn, taka óstöðugleikann. Kannski yrðu þá vextir lægri á lánum, a.m.k. að einhverju leiti.

Ég er samt ekki viss að þeir lækki mjög mikið, þ.s. áframhaldandi óstöðugleiki framtíðartekna Íslendinga, myndi líklega leiða fram - áfram háa vexti.

Háir vextir á lánsfé, geta einfaldlega verið kostnaðurinn við það að búa hér, tja eins og t.d. kostar meir að búa á afskekktum svæðum úti á landi en t.d. í Reykjavík, kosti meir að búa á Íslandi en t.d. í mun stöðugra hagkerfi eins og Danmörku. 

 

Kv.

Seðlabanki Evrópu telur hagvöxt nær öruggan á seinni helming ársins!

Það er áhugaverð spurning hvort sá hagvöxtur sem mælst hefur í sumar á evrusvæði, er fyrst og fremst vegna góðrar sumarvertíðar í ferðamennsku. En það er alveg hugsanlegt.

Seðlabanki Evrópu sjálfur bendir á, að árstíðabundin sveifla hafi verið öflugari í ár en áður var búist við, vegna þess hve sumarið var góðviðrasamt víða á meginlandi Evrópu.

En eigi að síður, áréttar spá sína um hagvöxt á seinni hluta þessa árs. 

Að hans mati, séu skýrar vísbendingar um - viðsnúning.

En á móti varar hann við því, að sá vöxtur verði mjög hægur. 

Og að auki, séu enn til staðar veruleg hætta á óvæntri slæmri atburðarás.

Þó að mati "ECB" sé líklegra talið að það verði áframhald á þeim vexti sem átti sér stað í sumar.

------------------------------------------

Mario Draghi, President of the ECB, Frankfurt am Main, 5 September 2013

1. Following six quarters of negative output growth, euro area real GDP rose, quarter on quarter, by 0.3% in the second quarter of 2013.
2. This increase is partly explained by transitory effects related to weather conditions in the first half of this year.
3. "Since then, survey-based confidence indicators up to August have improved further from low levels, overall confirming our previous expectations of a gradual recovery in economic activity. Looking ahead to the remainder of the year and to 2014, in line with our baseline scenario,"
4. "output is expected to recover at a slow pace, in particular owing to a gradual improvement in domestic demand supported by the accommodative monetary policy stance."
5. "Euro area economic activity should, in addition, benefit from a gradual strengthening of external demand for exports. "
6. "Furthermore, the overall improvements in financial markets seen since last summer appear to be gradually working their way through to the real economy, as should the progress made in fiscal consolidation."
7. "In addition, real incomes have benefited recently from generally lower inflation."

• "This being said, unemployment in the euro area remains high, and the necessary balance sheet adjustments in the public and private sectors will continue to weigh on economic activity."

------------------------------------------

Eina leiðin til að vera viss - - er að fylgjast með og sjá hvað gerist.

Á sl. ári spáðu þeir svipaðri þróun, þá rættist það ekki.

En - kannski í ár.

En þessi bjartsýni sem þeir vísa til, þá eru þeir að tala um kannanir unnar skv. spurningum beint til stjórnenda fyrirtækja, getur alveg reynst á sandi byggð.

Þó hitt geti einnig verið - að hún sé það ekki.

Að auki hefur dregið úr svartsýni neitenda, a.m.k. í sbr. v. sl. ár.

Sú mikla paník sem var á sl. ári, er ekki til staðar í ár.

En ef e-h hefur gleymt hvað þá gerðist, þá viðheldur enn loforð Mario Draghi frá sl. ári, um kaup á ríkisbréfum landa í vanda án takmarkana - - enn trausti.

Þó það loforð sé háð því skilyrði að viðkomandi land óski aðstoðar til björgunarsjóðs ESB og samþykki að opna sitt ríkisbókhald og ekki síst - bindandi skilyrði í reynd björgunarprógramm.

Nema að í þessu tilviki væri það fjármagnað af Seðlabanka Evrópu.

Þá fram að þessu hefur ekki reynt á það loforð, þ.s. markaðir hafa fram að þessu sæst á að vera rólegir, út á það loforð eitt og sér - án þess að í reynd vita 100% fyrir víst, hvernig það mundi reynast í framkvæmd.

• Þetta er vert að hafa í huga!
• En markaðir virðast gjarnan hreyfast fyrir tilstuðlan - hópsálfræði.
• Það virðist sem að "mood" eða tilfinning geti breiðst út, menn orðið bjartsýnir, og síðan skyndilega geti það sveiflast til baka. Má líkja þessu við múgsálfræði.

Jafnvel má hugsa sér, að ekkert meir þurfi til - - en það að menn voru það svartsýnir á sl. ári, að þegar loforð Daghi á sl. ári tók af aðalhræðsluna - þá varð eins og bylgjuhreyfing til baka, frá hyldýpis svartsýni yfir í töluverða bjartsýni.

Það er reyndar magnað hve markaðir hafa síðan hækkað mikið, þrátt fyrir að hagvöxtur í Bandaríkjunum sé enn að mælast ekki hærri en 1,7% skv. síðustu mælingu.

Og Evr. er ekki að gera meira en að komast úr mínus yfir í rétt ofan við núll.

Þeir voru búnir að hækka mikið, mánuðina meðan Evr. var enn í samfelldum samdrætti, þannig séð að það má vera - - að þeir séu nú með frekari hækkunum að bregðast við tíðindum um það að mælanlegur vöxtur sé að mælast í fyrsta sinn í 6 ársfjórðunga.

• Spurningin er - af hverju þeir hafa hækkað svo mikið?
• Meira að segja "ECB" varar við of mikilli bjartsýni og talar um "moderate" vöxt, sem er sá frasi sem þeir nota til að lísa mjög hægum vexti þ.e. á bilinu 0-0,5%. 

------------------------------------------

Mig grunar enn að það hægi á aftur í haust. Spurning hvoru megin við núllið það endar.

En ég árétta að hagvöxtur í heiminum hefur fram að þessu verið undir væntingum, þ.e. einnig í Asíu. Þó það sé uppsveifla nú á bandar. húsnæðismarkaði. Allt í einu eru eignir farnar að seljast.

Og það getur verið, að það leiði til neysluaukningar í framtíðinni, jafnvel á næstu mánuðum. Það hefur a.m.k. ekki enn gerst.

Draghi benti á að enn sé mikill niðurskurður í gangi í Evrópu - - svo er áhugavert.

Að enn er að draga úr lánveitingum til fyrirtækja í Evrópu.

• "The annual rate of change of loans to non-financial corporations (adjusted for loan sales and securitisation) was -2.8% in July, compared with -2.3% in June."

Svo samdrátturinn í útlánum til fyrirtækja - er að aukast.

Ekki minnka.

• "Annual growth in M3 decreased further in July to 2.2%, from 2.4% in June."

Það er aftur að hægja á aukningu peningamagns.

• "M3 growth continued to be mainly supported by net capital inflows into the euro area..."

Sem eiginlega bendir til þess að öll peningamagns aukningin - komi að utan.

------------------------------------------

Mér finnst þetta undirstrika þá túlkun, að um sumarsveiflu hafi verið að ræða, en frekari samdráttur í útlánum til atvinnulífs - - er samdráttar vísbending.

Og peningamagns þróun virðist a.m.k. ekki vera að gefa vísbendingu um - aukningu umsvifa.

 

Niðurstaða

Mér finnst líklegt að evrusvæði sé ca. að nálgast stöðnun. En það má vera að það geti við og við mælst örlítill vöxtur - einstaka ársfjórðung. En líklegt sé að heilt yfir sé Evrópa við núll mörk. "ECB" spáir 1% vexti á nk. ári, það finnst mér persónulega - ólíklegt.

En þ.e. hugsanlegt að Evrópa sé u.þ.b. að ljúka sínu megin samdráttarskeiði.

En stöðnunarskeiðið sé að hefjast.

 

Kv.