Kýpur kreppan getur haft verulegar afleiðingar fyrir önnur aðildarlönd evru með alltof stór bankakerfi!

Það er í reynd magnað hve umfangsmikil bankakerfi Evrópu eru orðin. Takið eftir myndinni að neðan, já bankakerfi Lúxembúrg er 22-föld þjóðarframleiðsla þess litla lands. Næst á eftir kemur Malta, einnig eyja í Miðjarðarhafi eins og Kýpur. Og er með bankakerfi ca. 9 þjóðarframleiðslur að umfangi. Svo kemur Írland. Með um 7,5 þjóðarframleiðslur að umfangi. Kýpur um 7 skv. þessari framsetningu.

Getum bætt Íslandi við í huganum, 10 þjóðarframleiðslur að umfangi fyrir hrun.

Holland og Frakkland með bankakerfi upp á rúmar 4 þjóðarframleiðslur. Meðaltal evrusvæðis alls ca 3,5 þjóðarframleiðslur.

Að ýmsu leiti er meðferð kröfuhafa sambærileg við meðferð þá er kröfuhafar ísl. bankanna fengu, þ.e. leitast er við að tryggja innistæður - þeir eru teknir fram fyrir röð kröfuhafa.

En einungis innistæður upp að 100þ.€.

Ótryggðar innistæður falla milli stafs og hurðar, hlutafé er í reynd afskrifað og megnið af öðrum kröfum sennilega líka.

En spurningin verður - hvernig mun ganga að greiða út lágmarksinnistæðurnar?

1. Á Kýpur er ríkið bersýnilega krunk, ekki fært um að greiða, eins og átti við um okkur í Icesave málinu.
2. Það sama virðist eiga við um innistæðutryggingasjóð Kýpur, að eins og TIF er hann einnig tómur.

• Svo að lágmarkið þarf að greiða í reynd með sölu eigna bankanna!

Það verður því merkilegt að fylgjast með á næstunni!

Hvernig almenningur bregst við því, þegar kemur í ljós á næstu dögum.

Að innistæðurnar fást ekki greiddar, þ.e. í gildi mjög stíf regla um hvað stóra upphæð má taka út.

Og verður áfram.

Og að höftin sem verða í gildi, þíða að hagkerfið mun í reynd hrynja saman þ.s. starfsemi annarra banka á eyjunni, verður lömuð einnig að mestu leiti.

Þeir munu ekki geta sinnt því hlutverki, að vera hagstæður tímabundinn varðveislustaður fyrir fé utanaðkomandi aðila.

Peningarnir munu hætta að streyma inn!

Sem þíðir, eins og á við um Ísland. Þegar hrunið átti sér stað, að hagkerfið mun falla fram af bjargbrún.

----------------------------------------

• Það sem einnig verður áhugavert, eru viðbrögð innistæðueigenda t.d. á Möltu.
• Síðan jafnvel Frakklandi, sem er nú statt í kreppu mjög augljóslega af skoðun hagtalna.

Það er samhengið - kreppa.

Of stórir bankar.

Skuldsetning viðkomandi lands.

Sem mun fá innistæðueigendur til að hugsa sinn gang, í ljósi ástandsins á Kýpur.

 

Svo ekki síst - við vitum að ef Ísland hefði verið í evru, hvað hefði gerst?

1. Á Kýpur eru komin höft. Eins og hér.
2. Og á Kýpur er komin nett snjóhengja. Í formi innistæðna sem skal tryggja, og skal því greiða út + það fé sem enn er í bönkum öðrum en þeim tveim stærstu, sem telst til ótryggrða innistæðna.
3. En með tóman innistæðusjóð, einnig galtóman ríkissjóð, eru innlendar innistæður Kýpverja nú í sömu sporum og innistæðurnar á Icesave reikningum Landsbanka hafa verið í; að fá ekki greitt fyrr en eignir hafa verið seldar.

• Þá er það einnig spurning - verður það allt?
• Eða hlutfall af lágmarkskröfunni sem fæst greitt því eignir þrotabúsins séu ekki meira virði?
• Hvaða rétt hafa einstaklingar sem ekki fá allt lágmarkið greitt? Munu þeir fá rétt til að gera kröfur í eignir ríkisins? Ímsar áhugaverðar spurningar vakna!

• Á Íslandi var unnt að tryggja innlendar innistæður væru þegar aðgengilegar, því Ísland hefur eigin gjaldmiðil. En á Kýpur, er það ekki hægt því ríkið á Kýpur getur ekki útvegað nægilegt magn af evrum - sem það má ekki búa til sjálft.

Spurning hvenær það reyndar verður?

Hvernig það ástand þróast, líkleg mótmæli almennings - þegar almenningur fær ekki peningana sína? Hver áhrif hefur það ástand út fyrir Kýpur?

Innan annarra landa í Evrópu þ.s. bankar eru alltof stórir.

 

Niðurstaða

Ég held að full ástæða verði til að halda áfram að fylgjast með Kýpur. Síðan er það spurning hvort að Malta lendi í vanda vegna óttaástands innistæðueigenda sem getur skapast. Enda Malta sjá myndina að ofan bersýnilega einnig með alltof stórt bankakerfi. Og örugglega er það bankakerfi að spila svipaða leiki að vera aflandþjónustumiðstöð fyrir fé utanaðkomandi aðila. Veiti á móti hagstæða þjónustu ásamt hagstæðu skattaumhverfi, og góða vexti. Þetta virðist vera formúla aflandsþjónustumiðstöðva. 

Síðan er Frakkland áhugavert. En Frakkland er í kreppu. Sem fer versnandi. Einnig með of stórt bankakerfi.

Dramað á Kýpur mun örugglega halda áfram, en almenningur bersýnilega mun ekki fá peningana sína á morgun eða hinn, eða á næstu vikum. Það tók a.m.k. 3 ár áðu en greiðslur hófust á peningunum úr þrotabúi Landsbanka Hf. En þ.e. kröfulýsingarfrestur. Svo þarf að skera úr um vafamál þ.e. hver á rétt á að leggja fram kröfu. Svo loks er unnt að hefja sölu eigna.

------------------------------------

Ps: Kýpversku bankarnir verða lokaðir a.m.k. fram á fimmtudag nk. Skv. frétt Reuters. Greinilegt að stjv. Kýpur óttast það ástand sem mun ríkja þegar og ef bankarnir sem enn starfa á Kýpur opna.

Cyprus banks remain closed to avert run on deposits

Önnur frétt Reuters segir að meir hafi flúið af peningum frá Kýpur, en kýpv. seðlabankinn hafi viljað viðurkenna, spurning hvort einhverjir innherjar pólit. tengdir hafi fengið sérmeðferð?

Money fled Cyprus as president fumbled bailout

 

Kv.

Innistæður færðar niður í tveim stærstu bönkum Kýpur! Segja heimsfjölmiðlar, og landið skuldsett upp á ca. 150%

Fyrstu fréttir voru nokkuð óljósar um það hvernig akkúrat björgun Kýpur átti að fara fram. En nú liggur fyrir tærari mynd af atburðum:

1. Samkvæmt frétt Financial times -  er í reynd verið að vinda ofan af innistæðum umfram 100þ.€ í tveim stærstu bönkum Kýpur.
2. Sem væntanlega þíðir, að þaðan er tekin sú viðbótar fjármögnun sem vantaði - - svo að svokallað Plan B kýpv. stjórnvalda, er ekki farið eftir allt saman!

EU deal emerging to shut Cyprus bank, inflict losses

• Frétt Reuters kemur fram að ekki er lagður svokallaður skattur á innistæður í kýpv. bönkum.
• Sá skattur var áður sú aðferð til að útvega 5,8ma.€ í bankahýtina sem sem aðildarríkin og stofnanir ESB vildu fara.
• Og ljóst er skv. frétt Reuters að sá skattur er út úr myndinni!

Skv. frétt Financial Times, eru inneignir afskrifaðar umfram 100þ.€ einnig í Kýpur banka. Þannig að inneignir umfram 100þ.€ eru mestu afskrifaðar í báðum bönkum.

Þannig lokast líklega þetta 5,8ma.€ gat! En þ.e. búið að vera nett deila um það, hvernig að útvega þessa 5,8ma.€. Kýpv. stjv. voru á tímabili með svokallað "plan B" til þess einmitt. Sem greinilega hefur verið hafnað!

 

Samkvæmt Financial Times

Cyprus agrees deal on €10bn bailout

Eru inneignir færðar niður í tveim stærstu bönkum Kýpur.

Sem minnkar að sögn FT heildarinneignir í bönkum á Kýpur um ca. helming. 

Sem ætti að þíða að þær fara úr ca. 70ma.€ í einungis :) ca. 35ma.€. 

Eða 2-föld þjóðarframleiðsla í stað 3,5.

---------------------------------

Rússn. innistæður eru sjálfsagt minnkaðar nokkuð meir að umfangi en einungis um helming. Voru fyrir afskrift nærri 2 þjóðarframleiðslur. Sjálfsagt tæp ein eftir niðurfærslu.

En hafandi í huga að skuldsetning eyjunnar verður við björgunarlán ca. 150%.

• Þá líklega hefur eyjan samt ekki efni á að aðstoða bankana frekar!
• Né efni á að borga erlendar innistæður út

Er þá Kýpur komið með snjóhengjuvanda!

Í ljósi þess að á sama tíma, með hörð gjaldeyrishöft ásamt hörðum úttektarhöftum. Mun hagkerfi eyjunnar nánast nema staðar! Ásamt tjóninu við það að afnema annan stærsta bankann og minnka til mun einnig þann stærsta.

Þá verður örugglega mjög mikill samdráttur. Í ljósi þess að við samdrátt hækka skuldir í hlutfalli v. þjóðarframleiðslu - það verður mikill halli á ríkinu er tekjur þess skreppa saman. Auk þess verður líklega verulegur viðskiptahalli sem þarf að eyða eins hratt og mögulegt er. Gengisfelling ekki í myndinni.

Þá verður áhugavert að fylgjast með því - hvernig í ósköpunum Kýpur ætlar sér að forðast greiðsluþrot innan næsta árs eða þar um bil?

Hvað var þetta "plan B"? Sem ekki var farið!

Ég held að þrátt fyrir allt, sé það skárri lending að ekki verður af því "Plani B" sjá lýsingu á því að neðan:

1. Skv. fréttum sl. viku fengu kýpv. stjv. fram samþykkt kýpv. þingsins, fyrir því að lífeyrissjóðir landsmanna séu teknir eignarnámi, og lagðir fram inn í bankahítina.
2. Að auki stendur til að gefa út ríkisbréf, sem t.d. þjóðkirkja Kýpur hefur lofað að kaupa, og væntanlega þannig verði ríkasta stofnun landsins þannig skuldsett, til þess að leggja það fé einnig inn í bankahítina.
3. Í sl. viku var rætt við Rússa um lán, gegn veði í framtíðartekjum Kýpurbúa í gasauðlind Kýpurbúa. Skv. fréttum sl. viku, samþykkti Medvedev ekki það lán. En þó má vera að það sé á borðinu því, skv. sömu fréttum þá nefndi Medvedev möguleika þess að Rússland bæti við fjármagni inn í púkkið þegar Kýpur hefur fengið lánið frá ESB og AGS samþykkt. Það lán út á ofangreint veð getur því komið síðar í vikunni.

 

Það plan sem virðist hafa orðið ofan á - er hugmynd AGS um stórfellda niðurfærslu innistæðna í tveim stærstu bönkunum!

Gott og vel, en við erum samt að tala um skuldsetningu landsins upp á 150%.

1. Landið verður í stífum höftum! Áhugavert, eins og Ísland. Nema höft innan evru verða miklu mun lekari! Þar sem eftir allt saman, sami gjaldmiðillinn og í næstu löndum fyrir Norðan.
2. Að auki verður til staðar "snjóhengjuvandi." En erlendar innistæður í öðrum bönkum eyjunnar munu vilja út. Sennilega tæp þjóðarframleiðsla alls, þrátt fyrir minnkun um liðlega helming.

Ég sé ekki hvernig þessi skuldsetning er ekki yfir þolmörkum landins, en hagkerfið mun nú falla fram af bjargbrún.

En höftin munu lama nánast alveg mikilvægasta hluta hagkerfis eyjunnar, þ.e. bankahagkerfið.

Ekkert fé mun streyma inn - alveg örugglega.

Og fé mun leitast við að fara út eftir fremsta megni.

Mjög merkilega hefur tekist mjög nærri því að endurskapa ísl. vandann innan samhengis evrunnar á Kýpur, þ.e. snjóhengjuvandi sem landið augljóslega hefur ekki efni á að greiða úr.

Ísland getur a.m.k. valið um að skuldsetja sig ekki út á sína snjóhengju.

---------------------------

En hagkerfið er ekki enn farið að sökkva!

En þá munu skuldir hækka sem hlutfall af þjóðarframleiðslu vegna minnkunar þjóðarframleiðslunnar sjálfrar.

20% minnkun hennar gæti miðað við þetta, fært skuldsetningar hlutfall nærri 180%.

Og ég hugsa að hún eigi eftir að minnka meir en 20%.

Fyrir utan, að það vantar að gera ráð fyrir skuldsetningu vegna hallarekstrar ríkisins, þegar tekjur þess fara að hrynja saman.

---------------------------

Og fyrir utan það að mjög líklega mun ofangreind tilraun ekki bjarga bönkunum, sem munu örugglega hrynja samt sem áður, innan örfárra mánaða - jafnvel vikna.

 

Ég held að það sé gersamlega augljóst að þessi leikur sé fyrirfram tapaður!

En menn eru líklega að stara á meint eiginfjárhlutfall bankanna, sem má vel vera að skv."Excel" skjali, líti út fyrir eftir ofangreinda fjárinnspýtingu að uppfylli kröfur ESB um lögbundið lágmark.

Og þannig skv. reglum, teljist bankarnir öruggir.

En það tekur ekki tillit til þess að bankarnir eru í landi, sem sjálft hefur nær algerlega örugglega nú tapað trúverðugleika sínum, sem bakland fyrir einmitt þessa banka.

En mál væru allt önnur ef sömu bankar væru t.d. staddir í 10 sinnum stærra hagkerfi.

En kýpv. stjv. eru við það að verða ekki bara skuldsett - heldur ofurskuldsett!

Og þó bankarnir uppfylli líklega lögbundið lágmark - fræðilega. Þá vegna þess að ríkið er orðið þetta skuldsett, ef öll þessi lán verða veitt.

Þá vita menn þaðan í frá, að engan frekari umstalsverðan stuðning getur verið að fá frá kýpv. ríkinu. Að auki eru kýpv. bankarnir ekki nægilega stórir til þess að geta talist hluti af svokölluðu bankasambandi, auk þess að það er ekki enn hafið starfsemi. Svo enga aðstoða er að fá - frá 3-aðilum.

Nema að Seðlabanki Evrópu hefur lofað því, að neyðarlán haldi áfram til bankanna ef kýpv. stjv. fá björgunarlán. En reglum ESB skv. má ESB ekki veita slík lán, nema gegnt gildum veðum.

• Líklega stendur til af hálfu kýpv. stjv. að opna bankana aftur nk. þriðjudag.
• Og mjög líklega verður í gildi takmörkun á stærð einstakra úttekta.
• Að auki verða í gildi stíf höft á flutninga fjármagns úr landi.

--------------------------------------

En það eru alveg hreinar línur í mínum augum, að enginn heilvita maður mun vilja varðveita fé í þessum bönkum, ef sá getur náð því út.

Svo að ég á von á því, að þó svo að útstreymi verði ef til vill ekki leifturhratt ef allar ofangreindar takmarkanir verða í gildi samtímis, þá verði það jafnt og stöðugt.

Þ.e. allir sem geta muni fara eins oft og þeir hafa heimild til, að taka út peninga. Og varðveita þá undir kodda eða í læstum hirslum. Jafnvel smygla þeim úr landi.

• Að auki á ég ekki von á því, að þau fyrirtæki sem hafa verið í viðskiptum við Kýpur, muni leggja nokkuð nýtt fé inn í bankana.
• Þannig að það innstreymi fjár sem var sl. áratug ávallt á móti því sem tekið var út, muni hætta.

Svo að smám saman muni eiginfé bankanna þverra á ný.

Þetta getur tekið einhverja mánuði, ef öll ofangreind takmarkandi trix verða í gangi samtímis.

Á einhverjum tímapunkti, er vart þess að vænta annað en að Seðlabanki Evrópu hætti að veita neyðarlán.

Þá verður einungis eftir svokallað "emergency liquidity assistance" heimild sem aðildarlönd evru hafa, þ.e. að þau veiti bönkunum sjálf lausafjár lán gegnt því að skuldsetja sig fyrir því lausafé í gegnum Seðlabanka Evrópu.

En miðað við skuldsetningu sem á þeim punkti í ástandi vaxandi hagkerfishruns verður líklega hratt að nálgast 200%. Getur vart verið að Seðlabanki Evrópu veiti slíkar heimildir lengi.

• Greiðsluþrot Kýpur taki þá við.
• Sennilega fyrir árslok!

 
Niðurstaða

Eins og mál líta nú út. Hafa ríkisstjórnir ESB veitt samþykki sitt fyrir "björgun" Kýpur. En eftir er að fá formlegan simpil þings Kýpur sjálft.

Ég velti fyrir mér hvað aðildarsinnar og evrusinnar segja nú.

En þeirra stærsta kvörtun hefur:

1. Höftin,
2. Snjóhengjan.

Nú er evruland komið með bæði höft og snjóhengju.

Munurinn er sá, að við a.m.k. getum valið það að skuldsetja okkur ekki, fyrir okkar snjóhengju. Þó bankarnir hér vilji ólmir að það við gerum. Þá er óþarfi fyrir okkur að vera svo gjafmild, þegar við þurfu þess ekki.

En á sama tíma, er enginn annar valkostur til staðar fyrir Kýpverja. Og á sama tíma, verður skuldsetning Kýpur svo miklu verri en Íslands. Fyrir utan að hagkerfið er við það að falla fram af bjargbrún.

Það verður mjög forvitnilegt að fylgjast með því næstu mánuði. Hvernig í ósköpunum eyjan ætlar sér að forðast gjaldþrot.

 

Kv.