20.5.2011 | 23:53
Seðlabanki Evrópu hótar að fella gríska bankakerfið!
Það hefur geisað heiftarlegt rifrildi milli stofnana Evrópusambandsins í þessari viku, og fókuspunktur þess rifrildis er Grikkland - eða nánar tiltekið, deila um hvað ber að gera nú þegar staða mála virðist aftur á byrjunarreit hvað Grikkland varðar. Deilan snýst einfaldlega um það, hvort á að veita þeim viðbótar lán upp á 60ma. ofan á fyrra lán upp á 110ma., og láta þá mál Grikklands í friði út 2013. Eða, eins og virðist nú vaxandi stuðningur við þ.e. að lengja í lánum Grikklands þeim sem fyrir eru og lækka vexti, búa til frest út 2013 með þeirri aðferð.
- Ég tek fram, að ég er þeirrar skoðunar að meira vit sé í seinni leiðinni!
Seinni aðferðin hefur verið titluð "Soft restructuring" en Seðlabanki Evrópu, hefur líst yfir eindreginni andstöðu við allar hugmyndir í þá átt.
- Seðlabanki Evrópu gengur svo langt þessa dagana, að hóta því að fella bankakerfi Grikklands.
- Áhugavert er, að seðlabankinn beitti svipaðri hótun einnig gagnvart Írlandi, þegar írska stjórnin dróg lappirnar með það að samþykkja björgunarlán - sagði þeim einfaldlega að Seðlabanki Evrópu myndi hætta að fjármagna írsku bankana.
- En, nú er þeirri hótun fremur beint að Evrópusambandinu sjálfu, en þetta myndi sennilega neyða grísku ríkisstjórnina, til að yfirgefa Evruna á stundinni, til að stöðva algerann peningaflótta út úr gríska hagkerfinu.
- En, yfirmenn ECB virðast telja að ríkisstjórnir Evrópusambandsins, vanmeti hættuna sem að þeirra mati, stafar af niðurfærslu skulda Grikklands.
European Central Bank threatens to pull the plug on Greek lending : "However, Juergen Stark, ECB chief economist, said that if the country altered its repayment terms, the eurozone's central bank would not be able to lend to Greek banks putting up government bonds as collateral." - "A sovereign debt restructuring would undermine the eligibility of Greek government bonds," he said. "A continuation of liquidity provisions would be impossible."
Gríska bankakerfið mun þá hrynja mjög fljótt í kjölfarið, því þeir eins og þeir ísl. þegar kom fram á 2008, voru algerlega lokaðir frá millibankamarkaðinu alþjóðlega, einnig þeim evrópska - en Seðlabanki Evrópu hefur haldið þeim starfandi síðan kreppan á grikklandi hófst fyrir rúmu ári.
- Seðlabanki Evrópu hefur sem sagt "raised the stakes" þ.e. hækkað veðmálið!
- Lánsmatfyrirtæki hafa einnig látið vita, að þau munu líta á slíka skuldaendurskipulagningu, sem greiðslufall.
ECBs political tensions flare over Greece :"A Greek default, Mr Stark has warned, might...put in the shade the impact of the collapse of Lehman Brothers in September 2008. If other eurozone countries such as Ireland or Portugal also reneged on debt, the ECBs losses would multiply rapidly. Governments would be forced to recapitalise the central bank at enormous cost."
- Seðlabankamenn, virðast óttast að af stað fari stórfelld dómínó skriða, þ.s. Írland fylgi eftir Grikklandi, og einnig neiti að borga sínar skuldir.
- Þá lendi bankakerfi Evrópu í stórfelldum vandræðum, og ríkisstjórnir muni neyðast til að endurfjármagna fjölmarga banka.
Spurningin er þá, hvort þetta er hræðsluáróður frá Seðlabanka Evrópu, sem vilji ekki þurfa að afskrifa hluta af þeim skuldabréfum Grikklands, sem hann á í sínum fórum - en ECB varar að auki við því að stofnunin getir orðið sjálf - gjaldþrota!
- En þeir vilja meina, að ef ofangreind skriða fer af stað, þá fylgdi þrot Seðlabanka Evrópu í kjölfarið, ásamt stórfelldi bankakrýsu á meginlandi Evrópu.
Ég held að við eigum a.m.k. að taka þeirra orð alvarlega, ekki bara dissa þessu sem einhverjum hræðsluáróðri. En, Andrew Lilico, hagfræðingur við "European Economics" er sammála í reynd Seðlabanka Evrópu, að slíkt vagg sé líklegt að setja af stað stóra skriðu. Í reynd er það "scenario" sem hann setur fram, um margt líkt því sem ég sjálfur setti fram í færslunni "Er Grikkland við það að yfirgefa Evruna?" - en þó gengur hann skrefi eða tveim lengra en ég í ályktunum:
What happens when Greece defaults : "It is when, not if. Financial markets merely arent sure whether itll be tomorrow, a months time, a years time, or two years time (it wont be longer than that). Given that the ECB has played the final card it employed to force a bailout upon the Irish threatening to bankrupt the countrys banking sector presumably we will now see either another Greek bailout or default within days."
Sem sagt, að annaðhvort stöndum við frammi fyrir mjög spennandi atburðarás, eða að niðurstaðan verði eftir allt saman, að sópa málinu undir teppi í 2. ár með því að moka 60ma. á vandann.
- En, ekki nokkur maður mun trúa á að slíkt muni virka - og reikna má með að vaxtakrafa Grikklands og skuldatrigginga-álag, muni áfram halda að hækka.
- En, ég á ekki í reynd von á, að gríska ríkisstjórnin muni standa við loforð sín um að selja verulegt hlutfall ríkiseigna - vegna andstöðu stéttarfélaga annars vegar og hins vegar andstöðu innan stjórnerfisins.
- Andstaða almennings, fer einnig vaxandi í Grikklandi!
Svo hið minnsta, ég er sammála herra Lilico um það, að Grikkland muni þurfa á mjög stórfelldri skulda-afskrift þá, eftir 2013. Barclays áætlar afskriftarþört 67%, miðað við núverandi skuldastöðu.
En, viðbótar lán, mun auðvitað stækka afskriftarþörfina - en mjög sennilega verður það dæmi, algerlega að brenna peningum.
Þess vegna, getur einnig verið, að samstaða t.d. á þýska sambandsþinginu náist ekki um slíkt viðbótarlán - og ef mál þá fara þannig; þá er vart eftir annað en greiðsluþrot jafnvel þegar í stað en alls ekki seinna en á næsta ári. Þannig að Grikkland hverfi út úr Evrunni.
Greece suffers fresh blow as credit rating cut by Fitch :"Investors took flight as the rating of the Greek government's debt moved three notches further into 'junk' status, at 'B+'."
Greece hit by Fitch debt downgrade : "Fitch cut the rating on Greeces long-term sovereign debt three notches, from double B plus to B plus, and put the country on rating watch negative."
Matið á Grikklandi var sem sagt lækkað úr BB+ yfir í B+. Að auki fylgir, að horfur séu neikvæðar.
"The yield on Greeces 10-year government bond climbed...and was trading at 16.55 per cent in the mid-afternoon in London."
Öll lánshæfisfyrirtækin, hafa nú lækkað lánshæfismat Grikklands enn frekar. Fitch sagðis reikna með, að valið yrði að veita Grikkland viðbótar lán. En tók fram, að "soft restructuring" væri að þeirra mati greiðsluþrot, svo að þá myndi lánshæfi verða endurmetið í samræmi við það.
Niðurstaða
Grikklandskrýsan, sem vandræði Evrunnar hófust á, er að ná nýju hámarki. Flest bendir til að Grikkland í reynd, sé búið að gefast upp á að fylgja planinu sem frá því í fyrra. Að auki, tel ég að Grikkland muni ekki - sama hvaða loforð verða gefin - í reynd grípa til nokkurra umtalsverðra viðbótar niðurskurðaraðgerða. Né held ég, að staðið verði við loforð, um að selja þau ríkisfyrirtæki og ríkiseignir sem áður var lofað.
Þeir munu taka því, að fá viðbótar 60ma., en síðan muni nánast ekkert gerast. Mig grunar að fleiri sjái það sama og ég, að stjv. á Grikklandi virðast hafa glatað viljanum. Sennilega einnig stjórnkerfið.
Þannig, að reikna má með mjög harðri andstöðu við plön - sem líklega verða niðurstaða fundarhalda helgarinnar - um að lána Grikkjum ofan á fyrra lán, frá almenningi innan Þýskalands og flr. aðildarríkja. Reikna má fastlega með, að Merkel muni eiga í miklum erfiðleikum með að fá samþykki Sambandsþingsins.
-------------------
Ég held að við eigum ekki að dissa á aðvaranir Seðlabanka Evrópu, um að hætta sé mjög raunverulega á því, að mjög alvarleg fjármálakrýsa fari af stað ef þetta neyðarlán fæst ekki afgreitt - sem muni sennilega leiða til "contamination" þ.e. að markaðurinn muni, ókyrrast gagnvart aðilum innan Evrópu sem taldir eru í viðkvæmri stöðu innan álfunnar.
Sú stóra krýsa sem ég hef talið alveg síðan Grikklands krýsan hófst fyrir rúmu ári vel hugsanlega - getur nú verið á næsta leiti.
Kv.
Það er draumur margra hér, að finna stöðugleika innan Evru. En, áður en þangað er komið þarf að algeru lágmarki, að vera innan ERM II í 2. ár. En, þar innan njóta gjaldmiðlar stuðnings Seðlabanka Evrópu. Þetta er þó ekki ókeypis stuðningur, eins og margir virðast halda, heldur eru þetta lán frá Seðlabanka Evrópu - sem fræðilega geta verið ótakmörkuð en af augljósum ástæðum geta í reynd ekki verið það. En ekkert land, getur auðvitað skuldað ótakmarkað.
Síðan, semja löndin vanalega um frekari aðgang að skammtímalánum Seðlabanka Evrópu þ.e. um vissan kvóta sem hvert land fær, sem lönd geta hagnýtt sér til að styðja við nálgun þrengri marka.
Síðan má reikna með, að land hafi eigin gjaldeyrisforða - en almennt er reiknað með að lönd nýti slíkann forða fyrst og fremst, við það verkefni að halda gjaldmiðlinum algerlega stöðugum - þau 2. ár að algeru lágmarki, sem krafa er um - þá meina ég algerlega stöðugum, engin sveifla.
Ég rakst á grein eftir áhugaverðann Pólskan hagfræðing:
Michal Brzoza-Brzezina: Designing Poland's Macroeconomic Strategy on the Way to the Euro Area
Ég bendi á umfjöllun hans á bls. 17.
- Sko, vandinn sem við eigum við hérlendis, er að tekjur þær sem standa undir öllum lífskjörum eru af 3. meginrótum þ.e. sjávarútv. um 40% vöruútfl. og orkufrekur iðnaður cirka 40% vöruútfl., síðan er það ferðamennska; samanlagt sjá þessar greinar okkur fyrir rúml. 90% gjaldeyristekna.
- Þær tekjur eru undirstaða alls annars rekstrar hér, fyrir utan hátæknigreinar sem skaffa um 2% gjaldeyristekna, og lyfjaiðnaðar sem skaffar aðeins meira. Aðrir þættir mælast óverulegir. En, taka ber fram að megni svokallaðra skapandi greina, er framlag hátæknigreina.
- Fyrir utan landbúnað, er nær engin framleiðsla til innanlandsnota sem fram fer, þ.s. innflutt hráefni er ekki umfram 50%.
- Það má segja, að nær öll starfsemi hér, grundvallist á megingreinunum 3.
- Þar með talið, starfsemi á vegum ríkis og sveitarfélaga, í verslunargeiranum, og flest framleiðsla önnur (því oftast nær byggist sú framleiðsla á innfluttum hráefnum).
Það sem virkilega flækir málið, þegar kemur að vandanum við að ná í gegnum ERM II ferlið, sem hugmynd er uppi um að komast inn í sem allra - allra fyrst; er að sveiflur í okkar megingreinum koma mjög oft að utan - eru því ekki á valdi stjórnvalda.
Að auki, geta átt sér stað náttúrufarslegar sveiflur sem valda erfiðleikum í megingreinum, sem ekki eru heldur á valdi stjórnvalda.
Stjórnvöld geta því gert allt rétt frá efnahagslegum sjónarhól séð - en samt lent í vandræðum.
Til viðbótar má bæta, að vegna þess að hagkerfi okkar er óskaplega háð útflutningi því hann er grundvöllur allrar velferðar hér - þá vegur halli á viðskiptajöfnuði mjög þungt hér.
Okkur vantar í reynd þann "buffer" sem stærri lönd hafa, í formi umtalsverðs framleiðsluhagkerfis, sem nýtir innlend hráefni til framleiðslu fyrir innanlandsmarkað.
Vegna algerrar vöntunar slíkrar sveiflu temprunar, er eina leiðin til að standa straum af skuldum við erlenda aðila bein lækkun lífskjara; og þá ógnar söfnun skulda í hvaða formi sem er við erlenda aðila mjög hratt hagkerfislegri og efnahagslegi stöðu.
Málið er, sem ég er að velta fyrir mér, er hvað gerist ef Ísland lendir í dæmigerðu tekjusjokki vegna vegna minnkunar tekna frá einhverri megingrein, innan ERM II?
- Ísland hefur nokkru sinni lent í tekjusjokki af stærð, sem er umfram vikmörk ERM II sem eru +/-15%.
- Síðast, þ.e. bankahrunið þá minnkar þjóðarframleiðslan um - eerk - 40%.
- Það er reyndar það dramatískasta sem fram að þessu hefur gerst í okkar hagkerfissögu.
- En sjökk á stærðargráðunni á bilinu 20% - 30% hafa átt sér stað nokkrum sinnum.
- Hægt er að bregðast við slíku sjokki fræðilega, með snöggri launalækkun þvert yfir hagkerfið, og þá þyrfti ríkið að hafa fyrirfram helst undirbúið jarðveginn fyrir slíka lækkun, með því að gera fyrirfram kjarasamninga, sem heimila slíka lækkun launa við slíkar aðstæður - helst þarf þetta að virka alveg sjálfvirkt.
- Annar möguleiki væri, að ef ríkið hefur ekki verið það forsjált eða ef aðilar vinnumarkaðarins hafa ekki viljað samþykkja slíka fyrirfram samninga, að ríkið leiti eftir samþykki aðila vinnumarkaðarins fyrir slíkri launalækkun.
- Slíkt er þó ekki talið auðvelt í praxís, en launamenn eðli sínu skv. eru tregir til að sjá kjör sín versna, og líklegir til að hafna slíkri bón ef þeir hafa val.
- Þetta sést einnig á Grikklandi, Írlandi og Portúgal. En einungis Írum hefur tekist, að lækka laun í núverandi efnahagskrýsu, þannig að hagkerfið er farið að sýna fyrstu teikn um að vera farið að rétta við sér.
- 1 dæmi af 3. fyllir mann ekki öryggiskennd um að, slík leið muni vera fær.
- Fræðilega hefur ríkið aðgang að ótakmörkuðum 3. ára skammtímalánum frá Seðlabanka Evrópu, til þess að verja gjaldmiðilinn því að falla umfram +/-15% vikmörkin.
- En klárt er að í reynd, þá getur ísl. ríkið ekki tekið í praxís óendanleg lán, til að verja krónuna falli, ef hún falla vill.
- Ef t.d. hagkerfið verður fyrir höggi innan ERM II og sveiflan í gjaldeyristekjum er 25% þá ætti krónan vilja falla um þá prósentu öllu að jöfnu, en þ.e. þá umfram vikmörk - sem þíðir að ef Ísland á þá ekki sjálft digrann gjaldeyrisvarasjóð í Seðlabankanum, þá þarf ríkið að fá lán frá ECB í gegnum Seðlabankann fyrir þessu.
- Ef við erum ekki að tala um skammtímasveiflu um nokkrar vikur, heldur lækkun sem mun taka lengri tíma að ganga til baka, þá mun stöðugt þurfa að dæla inn peningum til að styrkja krónuna - alveg stöðugt mánuð eftir mánuð.
- Ef aðilar vinnumarkaðar eru ekki til í að koma til móts við ríkið, og lækka laun t.d. um 15-20%, þá verður hagkerfið stöðugt með viðskipta-halla á sama tíma og ríkið verður í hraðri skuldahækkun vegna stöðugrar lántöku frá Seðlabanka Evrópu.
Þá kemur "crunch" óhjákvæmilega á einhverjum tímapunkti, þ.e. að landið verður að hætta í ERM II. Síðan bætist annað við, að ef skuldir hafa safnast á ríkið að verulegu leiti, þá verður ríkið eins og í dag, að skera niður útgjöld og hækka skatta. En að auki, eins og í dag, þá yrði ríkið ásamt Seðlabankanum að viðhalda lággengisstefnu, því hér er eina leiðin til að greiða til baka skuldir við erlenda aðila sú, að halda niðri lífskjörum að nægilegu marki, svo nægur afgangur á viðskiptajöfnuði skapist fyrir afborgunum af skuldum.
Ath. þarna geri ég ekki ráð fyrir neinum eiginlegum efnahags mistökum. Einungis óheppni þ.e. að stór óhagstæð verðsveifla verði erlendis, sem hafi umtalsverð neikvæð áhrif á okkar gjaldeyristekjustöðu.
Áhættan sem svo ríkið tekur, ef það leitast við að halda landinu innan ERM II, ekki tekst að fá aðila vinnumarkaðar til að samþykkja nægilega launalækkun; er að óviðráðanleg aukning skulda fyrir rest hrekji ríkið út úr ERM II og síðan sitji landið eftir með sárt ennið og margra ára erfitt skuldabasl.
Niðurstaða
Ég endurtek þ.s. ég sagði nýlega, að eina leiðin til þess að Evruaðild geti gengið upp, er að hér verði komið á reglu, sem tryggi að laun lækki eins sjálfvirkt og gengið gerir í dag, þegar stórt tekjusjokk verður hjá okkar aðaltekjuskapandi atvinnuvegum. Síðan, tel ég mig hafa sýnt fram á, að ERM II aðild okkar án slíks fyrirkomulags, væri rússnesk rúlletta. En, það væri síðan einnig Evruaðildin sjálf.
Tek fram, að ég tel að Ísland geti staðið sig mikið betur en fram að þessu, við það að stýra eigin gjaldmiðli. Að í ljósi reynslunnar sé margt sem hægt er að gera, til þess að forðast tiltekin klassísk vandamál. Það sé alveg valkostur!
Kv.
Stjórnmál og samfélag | Breytt s.d. kl. 11:30 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (9)
Bloggfærslur 20. maí 2011
Um bloggið
Einar Björn Bjarnason
Nýjustu færslur
- Trump getur hafa eyðilagt fyrir sjálfum sér: Dómsmálið gegn, ...
- Gæti 3ja heimsstyrrjöldin hafist á Indlandshafssvæðinu? Skv. ...
- Er samningur Trumps við Japan - er inniber 550 milljarða$ fjá...
- Hótel-bókanir í sumar, gefa vísbendingar um kjaraskerðingu al...
- Kjarnorkuáætlun Írana hefur líklega beðið stórtjón, fremur en...
- Netanyahu, virðist hafa hafið stríð við Íran - beinlínis til ...
- Trump ákveður að senda, Landgönguliða - til Los-Angeles! Kemu...
- Möguleiki að Úkraína hafi í djarfri árás á flugvelli sumir mö...
- Yfirlýsing Trumps um yfirvofandi 50% tolla á ESB lönd, afhjúp...
- Tollar Bandaríkjanna á Kína - líklega ca: 50%. Kína á Bandarí...
- Að það verður af hráefnasamningi Úkraínu og Bandaríkjanna - v...
- Margt bendi til yfirvofandi kreppu í Bandaríkjunum! Skv. áhug...
- Vaxandi líkur á að Trump, reki: Jerome Powell. Yfirmann Seðla...
- Gideon Rachman hjá Financial Times -- útskýrir af hverju, Ban...
- Trump undanskilur frá tollum á Kína -- snjallsíma, og nánast ...
Eldri færslur
2025
2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
Bloggvinir
-
eyglohardar
-
bjornbjarnason
-
ekg
-
bjarnihardar
-
helgasigrun
-
hlini
-
neytendatalsmadur
-
bogason
-
hallasigny
-
ludvikjuliusson
-
gvald
-
thorsteinnhelgi
-
thorgud
-
smalinn
-
addabogga
-
agnarbragi
-
annabjorghjartardottir
-
annamargretb
-
arnarholm
-
arnorbld
-
axelthor
-
arnith2
-
thjodarsalin
-
formosus
-
birgitta
-
bjarnijonsson
-
bjarnimax
-
westurfari
-
virtualdori
-
bookiceland
-
gattin
-
davpal
-
dingli
-
doggpals
-
egill
-
jari
-
einarborgari
-
einarsmaeli
-
erlaei
-
ea
-
fannarh
-
fhg
-
lillo
-
gesturgudjonsson
-
gillimann
-
bofs
-
mummij
-
gp
-
gudmbjo
-
hreinn23
-
gudrunmagnea
-
gmaria
-
topplistinn
-
skulablogg
-
gustafskulason
-
hallurmagg
-
haddi9001
-
harhar33
-
hl
-
diva73
-
himmalingur
-
hjaltisig
-
keli
-
fun
-
johanneliasson
-
jonsullenberger
-
rabelai
-
jonl
-
jonmagnusson
-
jonvalurjensson
-
thjodarskutan
-
gudspekifelagid
-
juliusbearsson
-
ksh
-
kristbjorg
-
kristinnp
-
larahanna
-
leifurbjorn
-
lifsrettur
-
wonderwoman
-
maggij
-
elvira
-
olafureliasson
-
olinathorv
-
omarragnarsson
-
ottarfelix
-
rafng
-
raksig
-
redlion
-
salvor
-
samstada-thjodar
-
fullvalda
-
fullveldi
-
logos
-
duddi9
-
sigingi
-
sjonsson
-
sigurjons
-
stjornlagathing
-
athena
-
stefanbogi
-
lehamzdr
-
summi
-
tibsen
-
vala
-
valdimarjohannesson
-
valgeirskagfjord
-
vest1
-
vignir-ari
-
vilhjalmurarnason
-
villidenni
-
thjodarheidur
-
valli57
-
tbs
-
thorgunnl
-
thorsaari
-
iceberg
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (1.10.): 5
- Sl. sólarhring: 10
- Sl. viku: 371
- Frá upphafi: 871895
Annað
- Innlit í dag: 2
- Innlit sl. viku: 345
- Gestir í dag: 2
- IP-tölur í dag: 2
Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar