Standars&Poors setur evrusvæðið á neikvæðar horfur

Þetta er mögnuð frétt sem datt inn í kvöld. En S&P hefur bætt 15 evrusvæðisþjóðum við svokallaðann neikvæðann athugunarlista þ.s. íhugað verður að fella svokallað lánshæfismat.

Þetta virðast viðbrögð S&P við fréttum dagsins í dag, sem eiginlega segir að mat sérfræðinga fyrirtækisins, sé að horfurnar fyrir Evrópu séu verri skv. niðurst. dagsins en áður var.

Þeir segjast ætla að vera fljótir með matið, eins fljótt eftir nk. helgi og mögulegt er, sem má segja að magni upp þrýsing á leiðtoga Evrusvæðis að standa sig á fundinum þann 9. des nk.

Sjá hlekk: Standard & Poor's has tweeted a link to the full statement.

Stóra málið er að ef þetta gerist - verður engin aðildarþjóð eftir á evrusvæði með lánhæfið 3-A.

Það er verulega afdrifaríkt - því þá fellur óhjákvæmilega einnig lánshæfi björgunarsjóðs Evrusvæðis einnig úr lánshæfinu "AAA".

• Það getur síðan vart annað en haft neikvæð áhrif á horfur þess, að aðildarþjóðir evrusvæðis geti boðið bréf ESFS sem góðann fjárfestingarkost!
• Minnkar verulega líkur á að sú aðferð að stækka sjóðinn með því að breyta honum í afleiðu, skili tilætluðum árangri.

Ég veit ekki hvað á til bragðs að taka - en sú hugmynd að skuldsetja hann, bjóða fjárfestum að kaupa hlut í honum, gengt því að fyrstu 20% þess fjár sem þeir leggja til verði ábyrgt - með því fé sem þegar er þar fyrir. Getur vart lengur gengið upp, jafnvel í villtustu óráðsdraumum.

Eina leiðin eftir - tel ég vera prentun, ef öll ríkin eiga að vera með áfram! Fræðilega getur Þýskaland yfirgefið evruna, þannig bjargað henni sem gjaldmiðli fátæku ríkjanna- en hún verðfellur verulega ef þeir fara. Þriðja leiðin, að taka hana af með öllu!

 

Þetta er hreint mögnuð frétt!

 "FRANKFURT (Standard & Poor's) Dec. 5, 2011--Standard & Poor's Ratings Services today placed its long-term sovereign ratings on 15 members of the European Economic and Monetary Union (EMU or eurozone) on CreditWatch with negative implications."

Pælið í þessu. 2 ríki höfðu áður verið felld. Nú er restinni þ.e. 15 bætt við, sett undir neikvæðar horfur, þ.s. skoðað verður að fella þau öll með tölu.

 

"Today's CreditWatch placements are prompted by our belief that systemic stresses in the eurozone have risen in recent weeks to the extent that they now put downward pressure on the credit standing of the eurozone as a whole."

Takið eftir, þeir taka þessa ákvörðun mjög líklega í ljósi atburða dagsins í dag. Þeir eru í reynd að segja, að niðurstaða Merkozy hafi ekki bætt ástandið.

 

"We believe that these systemic stresses stem from five interrelated factors:

1. Tightening credit conditions across the eurozone;
2. Markedly higher risk premiums on a growing number of eurozone sovereigns, including some that are currently rated 'AAA';
3. Continuing disagreements among European policy makers on how to tackle the immediate market confidence crisis and, longer term, how to ensure greater economic, financial, and fiscal convergence among eurozone members;
4. High levels of government and household indebtedness across a large area of the eurozone; and
   
5. the rising risk of economic recession in the eurozone as a whole in 2012.
   

Currently, we expect output to decline next year in countries such as Spain, Portugal and Greece, but we now assign a 40% probability of a fall in output for the eurozone as a whole."

Eins og þeir segja, þá hefur ástand bankakerfis Evrópu farið hríðversnandi, en eftispurn eftir skuldabréfum banka hefur fallið stórfellt, samtímis sem einnig þ.e. orðið örðugt fyrir þá að fá skammtímalán gegnum aðrar leiðir. Þetta leiðir til þess, að bankarnir eru að draga úr útlánum, því þeir verða að halda í allt lausafé sem þeir geta náð í, þ.s. skuldabyrði þeirra er mikil og skuldirnar þeirra bíða. Að auki er reiknað með mikilli sölu eigna af hálfu evr. banka, einnig í því skini að afla sér lausafjár. Í stuttu máli - evr. bankakerfið er í miklum og vaxandi vandræðum, þ.e. orðið að mjög hættulegu ástandi fyrir evr. hagkerfið.

Sannarlega eins og þeir segja, hefur vaxtakrafa tiltekinna ríkja farið hækkandi þetta ár, reynd hefur krafa markaða gagnvart þeim öllum hækkað, en krafa sumra hefur hækkað mun meir en annarra þ.e. Ítalíu og Spánar. Þetta ástand skapar einnig mikla hættu fyrir framvindu evr. efnahagsmála.

Einmitt, það hefur verið uppi hver höndin á móti annarri, þegar kemur að því að stýra evrusvæðinu í einhvern tiltekinn farveg. Þjóðir hafa verið verulega ósammála um leiðir. Niðurstaða Merkelar og Sarkosy eða Merkozy í dag, er einmitt ein vísbending um að þær deilur hvergi nærri hafa verið kveðnar niður. Þetta hefur hamlað leit að útleið fyrir lönd álfunnar úr núverandi vanda, og einmitt þetta ósamkomulag er sjálfstæð efnahagsleg áhætta fyrir svæðið í heild.

Að auki eins og þeir segja, er mjög útbreidd meðal almennings alvarleg skuldastaða, og fj. þeirra sem búa við alvarlega skuldastöðu hefur verið að aukast, að auki fj. þeirra sem ekki geta staðið við sitt. Þetta er slæmt fyrir efnahagslegar horfur því það þíðir að eftirspurn innan Evrópu næstu árin, verður fyrir bragðið slök.

Að síðustu, er það einnig hárrétt að efnahagshorfur fyrir svæðið allt hafa verið á niðurleið - reyndar alveg samfellt síðan í maí. En þá hófst sá niðurspírall er staðið hefur alveg samfellt síðan. Enn er ekkert lát á þeim niðurspíral. Hann eins og þeir benda á, er að sjálfsögðu sjálfstæð hætta fyrir efnahags svæðisins alls.

Tekið saman stendur Evrusvæðið frammi fyrir mikilli efnahagslegri ógn - ég er alls ekki hissa á að lánshæfisfyrirtækin grípi til þess bragðs, að fella aðildarlönd evrusvæðis.

Ég reikna með að S&P sé bara það fyrsta að ríða með þessum hætti á vaðið. Hin muni fylgja á eftir.

 

"Our CreditWatch review of eurozone sovereign ratings will focus on three of the five key factors that form the core of our sovereign ratings methodology: the "political," "external," and "monetary" scores we assign to the governments in the eurozone (see "Sovereign Government Rating Methodology And Assumptions", published June 30, 2011).

• Our analysis of "political dynamics" will focus on both country-specific and eurozone-wide issues that appear to us to be limiting the effectiveness of efforts to resolve the market confidence crisis.
  
• Our analysis of "external liquidity" will focus on the borrowing requirements of both eurozone governments and banks.
  
• Our analysis of "monetary flexibility" will focus on ECB policy settings to address the economic and financial stresses the countries in the eurozone are increasingly facing.
  

We expect to conclude our review of eurozone sovereign ratings as soon as possible following the EU summit scheduled for Dec. 8 and 9, 2011.

Þær ætla að vera snöggir að þessu. Þeir verða kannski búnir að þessu fyrir lok nk. viku.

 

Depending on the score changes, if any, that our rating committees agree are appropriate for each sovereign,

1. we believe that ratings could be lowered by up to one notch for Austria, Belgium, Finland, Germany, Netherlands, and Luxembourg, and
   
2. by up to two notches for the other governments.
   

Our ratings on Greece (Hellenic Republic; CC/Negative/C) are not affected by today's actions, as a 'CC' rating under our rating definitions connotes our belief that there is a relatively high near-term probability of default."

Skv. þessu skipta þeir svæðinu upp í 2 hópa.

Hópurinn sem stendur sig vel - tiltölulega - fær sennilega lækkun um eitt prik.

Hinn hópurinn fær lækkun um 2 prik - þ.e. restin!

1. Stóra fréttin er að með þessari ákvörðun verður ekkert aðildarríki Evrusvæðis lengur með lánshæfið "AAA".
2. Það þíðir að björgunarsjóður Evrusvæðis - mun einnig missa sitt "AAA" lánshæfi.
3. Það þíðir að vaxtakrafa ESFS mun hækka - þ.e. kaupendur munu krefjast hærra verðs fyrir bréfin þegar ESFS býður þau til sölu.
4. Þá hækkar lántökukostnaður ESFS, og því verður sjóðurinn að hækka vextina á þeim neyðarlánum sem hann veitir.

• Eins og þið sjáið - þessi ákvörðun ef verður, en hún líklega verður, mun hafa verulega afdrifaríkar afleiðingar

Með þessu þá líklega hrynur björgunaráætlun evrusvæðis eins og hún leggur sig!

 

Hérna fyrir neðan má sjá listann eins og þeir setja hann upp!

Long-term ratings on CreditWatch negative

• Austria (Republic of) Sovereign Credit Rating AAA/Watch Neg/A-1+ AAA/Stable/A-1+
• Belgium (Kingdom of) Sovereign Credit Rating AA/Watch Neg/A-1+ AA/Negative/A-1+
• Finland (Republic of)Sovereign Credit Rating AAA/Watch Neg/A-1+ AAA/Stable/A-1+
  France (Republic of) Sovereign Credit Rating AAA/Watch Neg/A-1+ AAA/Stable/A-1+
• Germany (Federal Republic of) Sovereign Credit Rating AAA/Watch Neg/A-1+ AAA/Stable/A-1+
• Luxembourg (Grand Duchy of) Sovereign Credit Rating AAA/Watch Neg/A-1+ AAA/Stable/A-1+
• Netherlands (The) (State of) Sovereign Credit Rating AAA/Watch Neg/A-1+ AAA/Stable/A-1+

Long- and short-term ratings on CreditWatch negative

• Estonia (Republic of) Sovereign Credit Rating AA-/Watch Neg/A-1+ AA-/Stable/A-1+
• Ireland (Republic of) Sovereign Credit Rating BBB+/Watch Neg/A-2 BBB+/Stable/A-2
• Italy (Republic of) Sovereign Credit Rating A/Watch Neg/A-1 A/Negative/A-1
• Malta (Republic of) Sovereign Credit Rating A/Watch Neg/A-1 A/Stable/A-1
• Portugal (Republic of) Sovereign Credit Rating BBB-/Watch Neg/A-3 BBB-/Negative/A-3
• Slovak Republic Sovereign Credit Rating A+/Watch Neg/A-1 A+/Positive/A-1
• Slovenia (Republic of) Sovereign Credit Rating AA-/Watch Neg/A-1+ AA-/Stable/A-1+
• Spain (Kingdom of) Sovereign Credit Rating AA-/Watch Neg/A-1+ AA-/Negative/A-1+

Short-term ratings on CreditWatch negative, long-term ratings still on CreditWatch negative

• Cyprus (Republic of) Sovereign Credit Rating BBB/Watch Neg/A-3 BBB/Watch Neg/A-3

 

Niðurstaða

Það má segja að það sé nú loka - loka frestur fyrir leiðtogana að koma fram með e-h bitastætt á fundi aðildarríkja Evrusvæðis þann 9. des nk. 

Mér sýnist líklegt að matsfyrirtækin hafi ákveðið í dag, að evran væri endanlega dauðvona. En ef þ.e. niðurstaða þeirra skv. þeirra mati á því hvað Merkozy ákváðu, þá er ég í reynd ekki hissa.

En sú hugmynd að lögfesta upphaflegu skilyrðin um evruna þ.e. 3% ríkishalla og 60% hámarkskuldir, sem þeirra svar við því hvað þau telja líklegt til að bjarga evrunni.

Einfaldlega var ekki rétta svarið. Greining Merkelar er kolröng.

Þetta snýst ekki um það að tilteknar þjóðir hafi rofið 3% múrinn, en þegar þetta er sagt þá gleyma Frakkar og Þjóðverjar að þeir sjálfir voru fyrstir til að rjúfa þá reglu á sl. áratug. En, vanalega er verið að vísa til nýlegra dæmis, þ.e. sérstaklega Grikklands, en einnig Ítalíu.

En málið er, að Írland og Spánn - svo tekin séu önnur dæmi, þau lönd voru með afgang allann sl. áratug. Ríkisskuldir Spánar eru lægri en Frakkl. og Þýskalands. Vandi Spánv. og Íra, var ekki vegna ríkishalla - heldur vegna bólu sem varð til innan einkahagkerfisins. Þær bólur sprungu, og allt í einu voru löndin 2 í vanda. Í reynd er þeirra vegferð mjög lík okkar hér á landi. Punkturinn er, að þessar reglur voru algerlega blindar á þ.s. orsakaði þeirra vanda. Þær verða ekki minna blindar, þó þær séu leiddar í lög.

Vandi Írl. og Spánar getur því vel endurtekið sig - þó svo að ofangreindar reglur séu lögfestar.

Að auki, er vandi Grikkja - Portúgala - Ítala, að stærstum hluta af öðru tagi, sem einnig innleiðing þeirra regla mun lítt duga á, þ.e. viðskiptaójafnvægi sem varð til innan svæðisins. Þ.e. þjóð A lánaði þjóðum B til að kaupa af A. Þjóðir B söfnuðu á meðan skuldum v. þjóð A. Þetta gat ekki gengið til lengdar, því engin þjóð getur endalaust safnað skuldum, svo sú veisla hlaut að taka enda fyrr eða síðar - með vissum hætti má vera Grikkjum þakklátur eins og við hér á landi getum verið Lehmans bankanum þakklát fyrir að falla, því eins og Lehmans tók niður bankana okkar áður en þeir gátu orðið enn stærri, þannig valdið enn stærra tjóni - þá tók Grikkland niður þetta bóluhagkerfi þegar það var orðið með öllu ósjálfbært fyrir margt löngu en annars hefði það einnig haldið áfram að stækka þenjast út og valdið ef e-h er enn verra tjóni.

Punkturinn - lausn Merkozy var gagnslaus!

Mig grunar að matsfyrirtækin taki þessa ákvörðun eftir að niðurstaða Merkozy liggur fyrir - eftir að hafa komist eins og ég að þeirri niðurstöðu.

Niðurstaða fundar Merkelar og Sarkozy!

Endurtek, síðasti séns fyrir Evrusvæðið að koma fram með lausn þann 9. des nk.

Ps: Bendi á mjög áhugaverða grein: S&P has no choice: Euroland risks bankruptcy on currrent policies

Evans-Pritchars er greinilega með aðgang að frekari gögnum varðandi ákvörðun S&P. Það gerir grein hans mjög merkilega. En þar kemur skýrt fram að S&P er mjög óánægt með niðurstöðuleysi í reynd Angelar og Sarkozy í gær.

Kv.

Niðurstaða fundar Merkelar og Sarkozy!

Af niðustöðu fundar Angelu Merkel og Sarkozy virðist ljóst að hvorugt náði öllu sínu fram. En eins og fram kemur, virðist Merkel hafa gefið það eftir að nýtt yfirvald innan ESB væri búið til, sem hefði vald yfir fjárlögum einstakra aðildarríkja, þannig að þau þyrftu að fara í yfirlestur fyrst, og að auki að Dómstóll ESB gæti dæmt ríki til að fara eftir fyrirmælum ESB yfirvaldsins um ákvarðanir er varða fjárlög.

Að auki virðist Merkel hafa gengið að kröfu Frakka, um að í framtíðinni verði ekki gengið á hagsmuni einkaaðila sem eiga kröfur í skuldir einstakra ríkja.

Þetta er risastórt atriði - sem Sarkozy fær í reynd Merkel til eftirgjafar um.

Það að dómstóllinn fylgist með því hvort skuldareglan þ.e. 60% hámarks ríkisskuldir, hafi raunverulega verið leidd í stjórnlög hvers lands - geti dæmt land sem ekki hefur innleitt þá reglu að nægilegu marki; er mun vægara fyrirkomulag.

 

Hver var þessi niðurstaða, tekið af vef Financial Times:

Það sem Sarkozy sagði:

• Franco-German proposal will mean modified Eu treaty, ideally for all 27 EU members.
• Proposal could also mean a treaty for 17 Euro zone members, open to others.
• Paris-Berlin want a budget balancing rule across the Euro zone.
• Paris-Berlin want automatic sanctions for failing to meet 3% deficit rule.
• Paris-Berlin agree only a qualified majority of 85% can block automatic sanctions.
• There shall be automactic sanctions if deficit ceiling of 3% is breached.
• Paris-Berlin want ESM to be brought forward to 2012.
• Paris-Berling have agreed that private bond holders shall not in the future be called upon to bear some of the losses in a future debt restructurin - Greece shall be a one off.
• Paris-Berlin agreed that Euro bonds are no way a solution to the crisis.
• Paris-Berling agreed tha EU court cannot overrule national budgets.
• Sarkosy says EU court can decide if national fiscal rulse comply with terms of new EU treaty.

Það sem Merkel sagði:

• Merkel says need for structural changes with treaty changes of binding bebt brakes.
• Merkel says treaty changes for EU 27 would be most logical but can be with just 17, if necessary.
• Merkel says European Court of Justice should be able to judge whether debt brake is sufficiently implemented in national law.
• Merkel say European court of Justic will not oversee national budgets.

 

Hver vann?

Það er þegar sprottið upp debatt um það atriði á netinu. Merkel náði ekki tilteknum atriðum fram, en hún kom í veg fyrir Evrubréf. Hún kom einnig í veg fyrir að innleidd væri peningaprentun.

En Sarkosy kom í veg fyrir að innleiðing ESM - þ.e. hinn nýi björgunarsjóður Evrusvæðis sem á að vera varanlega í gildi þaðan í frá, þíði að höggvið verði í hagsmuni einkaaðila sem eiga kröfur á hendur einstökum aðildarríkjum Evrusvæðis, en hingað til hafði Þýskaland krafist þess að frá gildistöku hans innihéldu skuldabréf aðildarríkja klásúlu um sjálfabyrgð þeirra sem kaupa ríkisbréf. En nú verður það ekki svo, heldur eins og hingað til, að leitast verði af fremsta megni um að triggja að einkaaðilar verði fyrir engu tjóni.

Eftir niðurstöðu fundar Angelu og Merkelar, hafa ríkisskuldir Ítalíu og Spánar hækkað verulega í verði, þ.e. vaxtakrafan hefur farið niður.

En þetta er sennilega nýr uppreikningur á grunni nýs áhættumats, þ.s. nú telja kröfuhafar meiri líkur á að leitast verði í sem lengstu lög að triggja að þeir fái virkilega sitt.

Að auki kom Sarkozy - eins og ég sagði að ofan - í veg fyrir að Angela Merkel næði því fram að vald yfir fjárlögum aðildarríkja væri fært að verulegu leiti til Brussel, og að ESB dómstóllinn gæti dæmt lönd sem ekki fara eftir fyrirmælum um fjárlög.

Þetta eru megináherslur þeirra sem segja Sarkozy hafa unnið. Þetta eru hvort tveggja stór atriði.

En samtímis kemur Merkel í veg fyrir sameiginlega ábyrgð - þ.e. að Þjóðverjar ábyrgist skuldir aðildarríkjanna, og peningaprentun.

Einnig stór atriði.

Þetta virðist mér því vera jafntefli - svona nokkurn veginn!

 

Kreppa er í aðsigi

Þetta leysir ekki þann vanda, að hagkerfi Evrópu eru nú stödd inni í hröðum samdráttar spíral, og stefnir hraðbyri í efnahagssamdrátt, ef sá er ekki þegar hafinn. Þetta mun hafa mjög erfið áhrif á greiðslugetu ríka - að auki mun auka halla, og skv. nýju reglunum kníja fram frekari niðurskurðar aðgerðir, í reynd alltaf stöðugt frekari slíkar eftir því sem efnahagsnum hnignar frekar.

Á sama tíma er bankakreppa í reynd skollin á, en evr. bankar eiga í herfilegum fjármögnunar vanda þ.s. eftirspurn eftir þeirra skuldabréfum er hrunin, samtímis því að þeir eiga einnig erfiðara en vanalega um að nálgast skammtímalán af öðru tagi; svo það stefnir í mikla eignasölu á næsta ári.

Það lítur ekki vel út þegar það fer saman við efnahagshnignun, en niðurskurður útlána mun auka hraðann á samdrættinum. Það sama munu niðurskurðar aðgerðirnar sem skv. hinum nýju reglum, þarf að innleið af krafti og sem fyrst. 

Þetta virkar á mig sem uppskrift að nánast fullkomnum stormi.

 

Niðurstaða

Bjargar þetta Evrópu? Það held ég ekki. Málið er að grunnvandi Evrópu sníst ef e-h er meir um viðskiptaójafnvægi sem hefur hlaðist upp innan Evrusvæðis, þ.e. að tiltekin lönd hafa viðskiptahalla við tiltekin önnur lönd. Það viðskiptaójanfvægi sem enn viðhelst 3 árum eftir að kreppan hófst, grefur jafnt og stöðugt undan greiðslugetu Frakklands, Belgíu, Ítalíu, Spánar, Portúgal og Grikklands. Það er vegna þess, að slíkur halli veldur stöðugri aukningu skulda. Að auki, að hann þíðir að framreiknað - á viðkomandi land ekki fyrir sínum skuldum, sem eru í eigu aðila utan landsins, burtséð frá því þó þeir aðilar séu innan lands sem einnig er aðili að svæðinu.

Eina leiðin til að setja tappa í það gat, er "transfer union" þ.e. millifærslur, að lönd sem græða sendi sömu peninga til baka í gegnum styrkjakerfi svona svipað og innan landa eru sum svæði að fá svokallaða byggðastyrki.

Hin leiðin er að fólk greiði atkvæði með fótunum, þ.e. flytji þangað sem störfin eru að fara.

Þiðja leiðin er að jaðarsvæði verði föst í varanlegri fátæktargildru - sem mér virðist akkúrat í stefna. 

---------------------

Efnahagsleg hnignun jaðarsvæða mun þó valda einnig kjarnanum alvarlegum efnahagsvanda, því það stefnir þá í mjög alvarleg útlánatöp sem ríkissjóðir kjarnaríkja þurfa þá að bæta bankakerfum sínum upp.

Það þíðir þá einnig, sbr. 60% regluna og sjálfvirkar refsingar - að kjarnaríkin munu sjálf þurfa að beita sig mikilli hörku, þ.e. skera niður og skera niður.

Ef ekki verður hrun, sé útlitið langvarandi stöðnun eða hnignun um langt árabil.

En ég sé þó ekki hvernig alvarlegri efnahagskreppu verði forðað á næsta ári - þ.s. ef öll löndin fara samtímis í harðar sparnaðar aðgerðir, samtímis því að útlit er fyrir að bankakerfin munu skera niður útlán - selja eignir eins og unnt er, fyrirtæki draga úr fjárfestingum og almenningur úr neyslu; þá getur vart verið um aðra útkomu.

Það mun þá hrikta mjög - mjög mikið undir. En ég bendi á að svona harkalegt "austerity" var einnig ástundað þegar Evrópulöndin leituðust við að ríghalda í gullfótinn sáluga. Þau gáfust öll upp fyrir rest. En ekki fyrr en að 4. áratugurinn var búinn að vera samfellt hnignunarkseið.

Manni sýnist stefna í slíka endurtekningu sögunnar. Þ.e. veruleg hætta á að sagan endurtaki sig einnig með bankahrunin sem þá áttu sér stað.

Sjá: 

Það langhættulegasta við stöðuna á evrusvæði, er staða bankakerfisins

Merkel og Sarkozy hafa bæði tvö rangt fyrir sér!

 

Kv.