Nokkrar vikur í ríkisþrot Úkraínu skv. aðvörun AGS

Þetta kom fram á vef Financial Times, en þessi niðurstaða ætti alls ekki að koma á óvart. En prógramm AGS var hafið áður en alvarleg stríðsátök brutust út í A-Úkraínu. Áætlanir AGS gerðu þá ekki ráð fyrir þeirri stórfelldu efnahagslegu truflun - - sem uppreisn innan tveggja héraða í A-Úkraínu hefur valdið.

• Það er enginn vafi á að uppreisnin og síðan stríðið er ástæða þess, að upphafleg viðmið prógrammsins ganga ekki upp.
• Það stafar auðvitað af því, að héröðin Luhansk og Donetsk, eru megin iðnsvæði Úkraínu - iðnaðurinn í "Donbas" lægðinni þ.s. er að finna mikil kolalög enn í dag, grundvöllur þess iðnaðar - - kemur fram í frétt FT að skaffaði landinu 16% þjóðartekna.

Samdrátturinn í hagkerfinu sem áætlaður er þetta ár 7% sé að flestum líkindum, þeirri truflun er uppreisnin og stríðið orsakaði meginhluta að kenna.

1. Sjálfsagt mun einhver halda því fram, að Úkrínumenn geti sjálfum sér um kennt.
2. En þá líta þeir hjá því atriði, að uppreisnin frá upphafi miðaði út frá því, að ná fullri stjórn á héruðunum tveim, síðan að skilja þau frá Úkraínu.

Ef stjórnarher Úkraínu hefði ekki gert neina tilraun til að bæla uppreisnina niður.

Hefði brotthvarf þeirra héraða, aðskilnaður þeirra við frá Úkraínu - einnig skapað sömu efnahags útkomu.

Hið minnsta ræður Úkraínuher yfir meir en 50% þeirra héraða, sem er meira en stjórnin hefði ráðið yfir - - ef hún hefði enga tilraun gert til að hindra það að uppreisnarmenn tækju héröðin 2-út úr Úkraínu.

--------------------------

Varðandi mannfall, bendi ég fólki á að 4.000 telur alla, einnig fallna hermenn. Úkraínuher hefur misst a.m.k. 1.000 og ég trúi því ekki að uppreisnarmenn hafi misst færri. Þá eru 2.000 eftir, þá bæti ég því við - að ég er þess fullviss að skothríð beggja herja eigi sök á falli almennra borgara, þannig að sá fjöldi sem fallið hafi af óbreittum borgurum skiptist í óþekktu hlutfalli milli ábyrgðar stjórnarhersins og uppreisnarhersins.

Bendi fólki á að þegar Ísraelar réðust inn í gasa, féllu kringum 2.000 Palestínumenn. Flestir almennir borgarar - - en þ.e. hið vanalega hlutfall að flestir fallnir séu almennir borgarar þegar stríðsátök verða í þéttbýli.

Tölurnar frá Úkraínu - sýna því fram á að stjórnarherinn, hafi farið mjög varlega að við beitingu vopna - - því að hlutfall fallinna almennra borgara er óvenju lítið í þessum stríðsátökum a.m.k. fram að þessu.

Þá miða ég við önnur stríð.

--------------------------

Varðandi flótta frá A-Úkraínu, þá blasir við sú merkilega staðreynd ef marka má SÞ, að rúmlega 500.000 Úkraínumenn frá A-Úkraínu séu flóttamenn innan eigin lands, þ.e. þeir flúðu á náðir stjórnarhersins. Þetta passar ekki beint við fullyrðingar er hafa streymt um vefinn.

Á sama tíma hafa nærri 200.000 flúið frá A-Úkraínu til Rússlands, ef nýjustu tölur SÞ er að marka - - sem sagt ekki mörg hundruð þúsund. Eins og oft er fullyrt á netinu.

Sjá hlekk: Half a million displaced in eastern Ukraine as winter looms, warns UN refugee agency.

--------------------------

IMF warns Ukraine bailout at risk of collapse

1. "The International Monetary Fund has identified a $15bn shortfall in its bailout for war-torn Ukraine and warned western governments the gap will need to be filled within weeks to avoid financial collapse."
2. "The additional cash needed would come on top of the $17bn IMF rescue announced in April and due to last until 2016."
3. "Since the bailout programme began in April, Ukraine has received $8.2bn in funding from the IMF and other international creditors. "
4. "The scale of the problem became clearer last week after Ukraine’s central bank revealed its foreign currency reserves had dropped from $16.3bn in May to just $9bn in November."
5. "The data also showed the value of its gold reserves had dropped by nearly half over the same period. A person with direct knowledge of the central bank’s policy said part of the drop had been due to large-scale gold sales."

Eins og kemur fram hefur Úkraína verið að selja gullforða sinn - til að afla fjár. En samt hefur gjaldeyrisforði minnkað um nær helming á 7 mánuðum.

Ekki kemur fram í þessari grein, af hverju gjaldþrot blasir við innan nokkurra vikna.

Ég verð að gera ráð fyrir því, að eitthvert stórt lán sé að falla á gjalddaga - þannig að forðinn sem eftir er - sé ekki nægur fyrir því.

Áhugavert er að AGS - má ekki afhenda Úkraínu meira fé, meðan að ekki er tryggt að Úkraína geti staðið við sínar skuldbindingar nk. 12 mánuði.

Þannig að AGS hefur sent boltann yfir til Vesturvelda - - sem hafa þá þann valkost, að fjármagna Úkraínu eða láta ríkissjóð Úkraínu verða greiðsluþrota.

Ég reikna fastlega með því, að ríkisstjórn Úkraínu fái nægilegt fé áður en gjaldþrots atburðurinn verður - - þetta verði drama um margt líkt því þegar Grikkland 2010-2012 var endurtekið á brún þrots.

En það virðist vera, að ESB sé að beita ríkisstjórn Úkraínu, ekki ólíkt því hvernig ríkisstjórnir Grikklands voru beittar þrýstingi, til að hrinda í verk - efnahags umbótum sem gerðar eru kröfur um.

Og auðvitað verulegur útgjaldaniðurskurður.

Hafandi í huga að -grísku drömun- enduðu alltaf á því að Grikkland fékk meira fé, þá reikna ég með sömu útkomu með Úkraínu.

1. Augljóst mun eins og þurfti að gera fyrir Grikkland, þurfa að skera verulega niður skuldir Úkraínu.
2. Ég sé samt enga ástæðu þess að ætla að draumar Úkraínu um ESB aðild séu óraunhæfir - - en ég bendi á að eftir hrun kommúnismans í A-Evrópu veturinn 1989, þá tekur það Rúmeníu 16 ár að verða meðlimur að ESB. En dramatísk óstjórn Nicolae CeauÈ™escu skildi landið eftir sem flakandi sár, ég sé ekki að Úkraína líti neitt verr út en Rúmenía leit út við upphaf árs 1990 eftir skammvinnt innanlandstríð hafði bundið endi á stjórn CeauÈ™escu.

Aðild Úkraínu þarf því ekki að taka neitt lengri tíma - a.m.k. ekki það. Margt getur gerst á 16 árum, stjórnvöld í Úkraínu virðast áhugasöm um það að byrja að feta þau mörgu skref sem þarf að stíga áður en landið getur átt raunhæfa möguleika á aðild.

En ég held að fyrir ESB - sé langtíma gróði af aðild Úkraínu.

Sá felist fyrst og fremst í þeirri staðreynd - að í Úkraínu er besta landbúnaðarland í allri Evrópu, landið stundum nefnt "brauðkarfa Evrópu."

Ég er þess fullviss, að þetta á eftir í framtíðinni að skipta Vesturlönd máli, að hafa þá brauðkörfu innan sinna raða.

Í ljósi þess að laun eru ákaflega lág - og í ljósi þess að þarna er besta landbúnaðarland Evrópu - - á Úkraína að geta í framtíðinni framleitt matvæli fyrir Vesturlönd á lægra verði en nokkurt annað aðildarland Vesturlanda mundi geta dreimt um.

Ég held það sé mikill misskilningur sumra, að Vesturlönd séu að sækjast eftir nokkru öðru en þessu - - Vesturlönd ráði yfir miklu betri iðnaði en Úkraína, og það veit enginn hvort að olía sé vinnanleg með "fracking" aðferðinni innan Úkraínu "eins og sumir halda fram."

Aftur á móti, er enginn vafi á -hefur verið þekkt um aldir- að gæði moldarinnar í Úkraínu eru einstök, hin fræga svarta mold. Það sé hin eiginlega auðlind landsins.

 

Niðurstaða

Ég er alveg sæmilega bjartsýnn um það að til lengri tíma litið rétti Úkraína við sér, og nálgist lönd eins og Pólland - sem í dag er nærri 3-falt ríkara per haus en Úkraína. En 1990 stóðu þær þjóðir jafnfætis. En næstu ár verða mjög erfið fyrir Úkraínu, á því er enginn vafi.

Og það er - besta spá. Verri spá væri hreinlegar hörmungar, ef stríðið blossar upp að nýju.

 

Kv.

Væri það virkilega til að stórauka tekjur af afla - að innkalla allan kvóta, síðan bjóða hann upp á ári hverju?

Það er út af umræðu sem ég lenti í, sem ég fór að velta þessu máli fyrir mér - eina ferðina enn. En ég hef töluvert lengi verið efins um það, að þessi hugmynd - allur kvóti á uppboð; mundi raunveruleg leiða til þess. Að stórfellt auknar tekjur mundu berast til almennings.

 

Fyrst skulum við aðeins velta upp núverandi ástandi!

Það augljóst skapar verulegan hagnað hjá útgerðarfyrirtækjum, sem og hjá eigendum útgerðarfyrirtækja. Þetta telja áhugamenn um "uppboð" sönnun þess að þarna sé mikið magn fjár sem unnt sé að sækja með uppboðs aðferðinni.

En af hverju framkallar fyrirkomulagið hagnað?

1. Fyrirtækin hafa öruggan kvóta ár hvert, sem þau geta gengið að sem vísum. Það þíðir að þau geta gert langtímaáætlanir um nýtingu þess afla sem þau vita að þau hafa aðgang að. Þetta þíðir ekki síst - - > Að þau geta gert framvirka sölusamninga við seljendur. Þ.e. selt framtíðar fisk óveiddan, einnig selt gert langtíma sölusamninga við sömu aðila. Punkturinn við þetta atriði - - > Er að þetta tryggir þessum útgerðaraðilunum betra verð en þau ella mundu fá. Ef þau gætu ekki tryggt öruggan fisk. Ástæða hagnaðar nr. 1.
2. Öruggur kvóti, þíðir einnig "öruggar tekjur" sem leiðir til þess, að fyrirtækin teljast tiltölulega áhættulítil þegar kemur að lánaviðskiptum við banka eða fjármálastofnanir. Það þíðir að sjálfsögðu hagstæðari kjör á lánum, og einnig að bankarnir eru tilbúnir að lána til lengri tíma en þeir annars væru sennilega tilbúnir til. Þetta þíðir m.a. að þessi fyrirtæki eiga auðveldar með að "fjármagna fjárfestingar" sbr. kaup á skipum, endurnýjun skipa og búnaðar - þannig að efla starfsemi sína, ekki síst að tryggja að skipin séu ekki of gömul og léleg, búnaður úr sér genginn. Ástæða hagnaðar nr. 2.
3. Öruggur kvóti þíðir einnig að auki, að útgerðarfyrirtæki geta hagað veiðum eftir því sem "hentar mörkuðum" til að hámarka verð, tryggja að ekki verði verðfall vegna offramboðs. Ástæða hagnaðar no. 3.

• Því má ekki gleyma að góður hagnaður fyrirtækjanna, hefur skilað góðu verði á hlutafé - þannig háu markaðsvirði margra af þessum fyrirtækjum.

 

Þá er það spurning, hvaða áhrif það hefði, að setja kvóta á markað, og hafa uppboðin árleg?

Augljóst er þá búið að afnema "öryggið" hvað aðgang að afla varðar, og það auðvitað hefur nokkrar afleiðingar.

1. Rökrétt séð, ætti það að leiða til þess, að útgerðarfyrirtæki geta ekki lengur tryggt "áreiðanlegt" framboð af fiski til seljenda. Svo að rökrétt afleiðing yrði sennilega - að þeir langtímtasölusamningar sem mörg betri stæð útvegsfyrirtækin hafa í dag "tapast" - -> Sen rökrétt ætti að leiða til þess, að mögulegur hagnaður útvegs fyrirtækja minnkar, vegna þess að þau verða af "tekjum." Ástæða minnkun hagnaðar nr. 1.
2. Næsta rökrétta afleiðing, væri að lán til útvegsfyrirtækja yrðu dýrari en áður. En með því að breyta öryggi um afla í - óvissu um afla. Þá mundu þau hætta að verða eins traustir lánþegar. Sem ætti þá að gera banka og fjármálastofnanir mun tregari en áður, að veita þeim lán til langs tíma og að auki má reikna með hærri vöxtum. Þetta ætti rökrétt séð, að gera þeim erfiðar að fjármagna stórar mikilvægar fjárfestingar sbr. endurnýjun skipa, ný skip, eða ný tæki - eða útþenslu. Það má því reikna með því að flotinn mundi eldast, endurnýjun verða hæg. Þau mundu hætta að hafa efni á skilvirkustu tækni í boði hverju sinni. Ástæða minnkun hagnaðar nr. 2.
3. Þar sem kvótaeignin er ekki lengur örugg til langs tíma. Grunar mig að fyrirtækin muni leitast við að veiða hann upp sem fyrst - svo þau brenni ekki hugsanlega út með ókláraðan kvóta. Og það gæti aukið líkur á því, að afli berist á markaði þegar það síður hentar - þannig að verðfall verði vegna offramboðs. Þ.e. markaðsstýring sjávarfyrirtækja mundi verða síður skilvirk. Ástæða minnkun hagnaðar nr. 3.

• Svo má ekki gleyma því, að markaðsvirði útvegsfyrirtækja mundi hrynja verulega við slíka breytingu.
• Mig grunar að það gæti leitt til þess, að mörg þeirra yrðu minna virði en eigin skuldir.
• Það ofan í aukna óvissu um tekjur - mundi leiða til þess að bankar mundu innkalla lán, og kalla fram gjaldþrot margra þeirra.
• Við slíkar aðstæður gæti einnig orðið verlegur eignabruni hjá útvegsfyrirtækjum þ.e. hrap eigna í andvirði. Þannig að lánatap yrði verulegt.
• Spurning hvaða áhrif það hefði á heilsu fjármálakerfisins.

 

Punkturinn sem ég vildi koma að - - er að ég sé ekki að uppboðsfyrirkomulagið skili endilega meiri tekjum til almennings

Mér virðist eiginlega að hlutir geti æxlast alveg á hinn veginn.

1. En vegna þess að mér virðist tekjumöguleikar útvegs fyrirtækja umtalsvert skertir, við það að framkalla óvissu um framtíðar afla og tekjur.
2. Auk þess að fjárfestingakostnaður yrði verulega meiri að miklum líkindum.

• Þá blasir ekki endilega við mér, að þau yrðu fær um að greiða mjög há verð fyrir kvóta á uppboðum.
• Þvert á móti gæti það farið þannig, að verulega veikari fyrirtæki með mun slakari fjárfestingagetu - - mundu einmitt ekki geta greitt sérdeilis há verð.

En sumir ímynda sér að slíkir uppboðsmarkaðir stórfellt auki tekjur almennings af fiskveiðum.

 

Niðurstaða

Það hafa sumir verið hrifnir af þeirri hugmynd að setja allan kvóta á uppboð, sem haldin væru reglulega - jafnvel árlega. Í þessum pistli tók ég fyrir rökréttar alfeiðingar þess, að setja allan afla á markað og hafa þau uppboð - tíð. Þ.e. einu sinni á ári.

1. Það er á hinn bóginn unnt að hugsa sér mun mildari uppboðs leið.
2. Að einungis hluti kvóta sé á uppboði í hvert sinn, t.d. 20%.
3. Og að kvóti sé til 5 ára a.m.k. En 20% regla mundi leiða til 5 ára reglu.

Það væri einnig unnt að miða út frá 10% og 10 ára reglu. Það má vera að sá kostur komi skárst út. En þá væru fyrirtæki enn fær um að bjóða langtíma sölusamninga, og áfram fær um að skipuleggja veiðar fram í tímann, og fjárfesta án þess að það verði óskaplega óhagstæð kjör. Þau ættu þá að hafa sæmilega getu til að bjóða í kvóta.

• Ég skal ekki útiloka að skynsamt uppboðs fyrirkomulag geti leitt til eitthvað aukinna tekna af sjávarútvegi til almennings.
• En á sama tíma er ég þess fullviss, að hugmyndir sumra um gríðarlega tekjuaukningu til almennings - séu of háleitar.

 

Kv.

 

Evrópa að snúast gegn dísil bílum?

Það hefur vaknað töluvert hávær umræða í Evrópu gegn bifreiðum með dísil vélar. Margir halda að dísil vélar mengi minna, en þ.e. ekki alls kostar rétt. Málið er að Evrópa hefur sl. 20 ár valið að fókusa á "gróðurhúsalofttegundir" sem dísil bílar sannarlega búa til minna af vegna minni eldsneytiseyðslu. CO2 aftur á móti hefur engin neikvæð áhrif á heilsufar fólks.

Það aftur á móti gerir nytur-oxíð mengun frá dísil bílum, en dísil vélar gefa frá sér verulega mikið meir af slíkri loftmengun: Health | Nitrogen Dioxide | US EPA

1. "NOx react with ammonia, moisture, and other compounds to form small particles. These small particles penetrate deeply into sensitive parts of the lungs and can cause or worsen respiratory disease, such as emphysema and bronchitis, and can aggravate existing heart disease, leading to increased hospital admissions and premature death."
2. "Ozone is formed when NOx and volatile organic compounds react in the presence of heat and sunlight. Children, the elderly, people with lung diseases such as asthma, and people who work or exercise outside are at risk for adverse effects from ozone. These include reduction in lung function and increased respiratory symptoms as well as respiratory-related emergency department visits, hospital admissions, and possibly premature deaths."

Eins og kemur fram á síðu umhverfisstofnunar Bandaríkjanna, þá magnar nytur-oxíð upp astmavandamál hjá fólki, en einnig önnur öndunarfæravandamál - síðan er þetta viðbótar álag á lungun ofan í aðra rykmengun.

Það virðist erfitt að sanna þetta sem krabbameinsvald, vegna þess að önnur loftmengun getur einnig verið krabbameinsvaldandi.

En það sé sannarlega aukinn kostnaður af öndunarfærasjúkdómum þegar mikið er af nytur-oxíð í umhverfinu. Líklega - aukin dánartíðni af völdum öndunarfærasýkinga.

Það er einnig áhugaverð Wiki-síða: Diesel exhaust

Það er líka meira af hættulegum "sótögnum" í pústi dísilvéla. Það hefur sjálfstæð neikvæð áhrif á lungu og því á öndunarfærasýkingar - sem auðvitað bætist ofan á hitt vandamálið.

1. "The main particulate fraction of diesel exhaust consists of fine particles. Because of their small size, inhaled particles may easily penetrate deep into the lungs. The rough surfaces of these particles makes it easy for them to bind with other toxins in the environment, thus increasing the hazards of particle inhalation."
2. "Long-term exposures could lead to chronic, more serious health problems such as cardiovascular disease, cardiopulmonary disease, and lung cancer."
3. "Mortality from diesel soot exposure in 2001 was at least 14,400 out of the German population of 82 million, according to the official report 2352 of the Umweltbundesamt Berlin (Federal Environmental Agency of Germany)."

Vandamál er að rannsóknir á langtíma heilsufarsvandamálum af völdum sótagna eru ekki enn langt komnar - þó að sérfræðingar séu almennt á þeirri skoðun, að þær skapi alvarleg lungna vandamál, jafnvel krabbamain.

Það virðist hafa verið vísvitandi val í Evrópu, að líta á gróðurhúsahitun sem meginvanda, þannig gefa vissan afslátt á þau heilsufarsvandamál sem því óhjákvæmilega fylgir - - að gera dísil bíla hagstæðari kost en bensínbíla fyrir flesta ökumenn.

En gríðarleg fjölgun dísilbíla hefur orðið í Evrópu sl. 20 ár, sem rökrétt er að ætla að sé nú að birtast í aukinni tíðni heilsufars vandamála tengd öndunarfærum, og sennilega aukinni dánartíðni af völdum slíkra vandamála.

Í Bandaríkjunum aftur á móti, hefur alveg frá ca. 1970 verið mikil áhersla á að lágmarka "nytur-oxíð" mengun sem og sótmengun, meðan að í Evrópu hefur mun minni áhersla verið á "nytur-oxíð" mengun, en svipuð á sótmengun.

Fyrir bragðið, hafa kröfur í Bandar. verið umtalsvert strangari alveg fram á þennan dag, þegar kemur að því hve mikil "nytur-oxíð" mengun er heimil, en í dag skilst mér að reglur um sótmengun séu svipaðar.

1. Í Bandaríkjunum þarf dýrari hvarfakúta - með dísilvélum, hannaða til að draga úr nytur-oxíð.
2. Dýrleiki þess búnaðar sennilega skýrir af hverju, dísil vélar eru almennt ekki í boði á bandar. markaði í fólksbílum.

Paris mayor declares war on diesel cars

 

Þetta mun auðvitað breyta evrópska bíla markaðinum ef það skapast stemming meðal evrópskra borga um að banna alfarið dísil bíla a.m.k. í miðborgum

Í Bandaríkjunum, hafa dísil fólksbílar ekki verið samkeppnisfærir, þess vegna hefur Toyota Prius verið svo stór sölubíll innan Bandaríkjanna. Og þeim fer hratt fjöldandi í boði sambærilegum bílum, er svo komið að hver einasti framleiðandi hefur í boði "blendingsbíla" eða "hybrid" af margvíslegum stærðum og gerðum.

Þeir fullkomnustu má nota sem rafbíla innan borgarmarka, ef vegalengdir eru ekki lengri en á bilinu 20-40km. og eigandi er duglegur í því að setja bílinn sem tíðast í samband að notkun aflokinni.

Rafbílar eru töluvert dýrari kostur, vegna kostnaðar við rafhlöður - þó Nissan Leaf virðist kosta svipað hérlendis og sambærilegur Nissan bensín bíll. Er það vegna þess að öll gjöld eru felld niður. Verð með gjöld væri sennilega nærri 7 millj. en ekki rúmlega 5.

• Það er unnt að sjá fyrir sér blendingsbíla, draga mjög verulega úr loftmengun í borgum.

Ég velti fyrir mér hvort Evrópa hafi ekki gert mistök, með því að hvetja til fjölgunar dísil bíla, með því að gera dísil bíla ódýrari í rekstri en sambærilega bensín bíla - vegna þess að gjöld á mengun taka ekki tillit til "nytur-oxíð" megunar.

"In an interview on Sunday, Anne Hidalgo said..." - "“Apart from bikes, buses and taxis, the only vehicles allowed will be residents’ cars, delivery vehicles and emergency vehicles”" - > Sem sagt, miðborg Parísar. - "“I want diesel cars out of Paris by 2020,”"

Ég hef heyrt að umræða er um takmarkanir á dísil bílum í London, síðan að bann taki gildi eftir einhvern árafjöld.

• Vegna ESB-regla sl. 20 ár, eru meirihluti bíla skilst mér í París, með dísil vélum, fólksíla einnig.

Þetta mundi því þvinga fram töluvert dramatíska breytingu á samsetningu bílaflota í einkaeigu.

Líklega mundi endursöluverð dísilbíla, sérstaklega fólksbíla - hríð falla.

Spurning um Ísland: En þ.e. ekki nema á allra síðustu árum, að dísil bílum fer hratt fjölgandi.

Ef París er að reiða á vaðið með þessar hugmyndir - mun það hafa veruleg áhrif.

Því eftir allt saman er höfuðborg Frakklands, töluvert áhrifamikil borg enn þann dag í dag.

Þetta getur ítt á London, að taka hugmyndir um sambærilega hluti -á umræðustigi- lengra, en borgarstjóri Lundúna kvá vera áhugasamur um takmarkanir eða jafnvel bann á dísil bílum, a.m.k. í miðlægum svæðum Lundúna. Ef ekki úthverfum.

 

Niðurstaða

Það virðist vera að skapast hreyfing innan evrópskra borga gegn dísilbílnum, sem hefur svo fjölgað að hlutfalli í heildarbílaflota Evrópumanna sl. 20 ár. Svo að mér skilst að í dag sé meira en helmingur allra fólksbíla með dísil vélum á meginlandi Evrópu.

Það séu vaxandi kvartanir vegna loftmengunar, sem hafi hrundið af stað þessari hreyfingu. Og þ.e. að auki sennilegt, að nú 20 árum eftir að farið var með reglum í Evrópu, að hvetja til fjölgunar dísil bíla, sé þess farið að gæta í tíðni öndunarfæra sjúkdóma að auki.

Í framtíðinni gæti Evrópa orðið líkari Bandaríkjunum, sem ávalt síðan upp úr 1970 hafa viðhaft mjög strangar takmarkanir við "nytur-oxíð" mengun, sem hefur skapað það ástand að fólksbílar í Bandaríkjunum eru almennt ekki búnir dísil vélum.

Þess í stað hefur myndast í Bandaríkjunum mjög stór og hratt vaxandi markaður fyrir "blendings bíla" þ.e. bíla með bensínvél og einnig rafmótor, sbr. Toyota Prius. Í dag séu allir framleiðendur með sambærilega bíla og Prius í boði, auk þess að þeir eru í dag innan Bandaríkjanna fáanlegir af öllum stærðum og gerðum.

Sennilega hafa Bandaríkin fetað hinn skárri veg - eftir allt saman.

 

Kv.

Af hverju Náttúrupassi - - frekar en að hækka skatta á gistingu, eða á flug til og frá landinu?

Ástæðan hvað mig varðar er sú, að ég reikna ekki með því að ríkið muni láta það fé raunverulega fara til reksturs viðkvæmra ferðamannastaða á hálendinu og víðar um landið.

• Ég bendi fólki á "vegagjaldið" sem á sínum tíma var sett á fót til uppbyggingar vega en hefur runnið stærstum hluta til ríkisins og farið í annð en til uppbyggingar vega og viðhald þeirra.
• Ég get einnig nefnt "nefskattinn" sem var settur til þess að halda RÚV uppi, en rennur stærri hluta beint í ríkishýtina frekar en að fara í rekstur RÚV.

Ég er eiginlega viss, að í ljósi stöðu ríkisins, mundi skattur á flugferðir og/eða á gistingu hvort sem það væri á hótel eða tjaldstæði eða svefnpokapláss, eða almenn hækkun á vaski - -> Fara í almennan rekstur ríkisins.

Með öðrum orðum, mundi slíkur skattur - eins og lagt er til af þeim sem eru andvígir Náttúrupassa, ekki leysa það vandamál sem við stöndum frammi fyrir, að það verður að leggja aukið fé í uppbyggingu ferðamannastaða, því að náttúruperlur landsins liggja nú undir skemmdum vegna hratt vaxandi átroðnings vegna hratt vaxandi ásóknar af völdum hratt vaxandi fjölda ferðamanna.

Hratt vaxandi álag, kallar á aukið fé, því vaxandi álag kallar á frekari uppbyggingu aðstöðu til verndar viðkvæmri náttúru á hverjum stað, og veldur einnig vaxandi þörf fyrir viðhald göngustíga og annarrar aðstöðu - því að aukin ásökn skapar vaxandi álag.

Mynd - sjá Landsframleiðslan á 3. ársfjórðungi 2014

Mynd - sjá Landsframleiðslan á 3. ársfjórðungi 2014

Af hverju er ég þetta viss, að skattur mundi ekki fara til uppbyggingar ferðamannastaða? Málið er það neyðarástand, sem ríkir um rekstur ríkisins

1. Ríkið er rekið með halla, því miður skv. nýjustu fréttum af efnahag landsins -sjá skannaðar myndir að ofan- þá komu þær slæmu fréttir að hagvöxtur á árinu sé undir væntingum þ.e. ekki nema 0,5% fyrstu 9 mánuði ársins: Landsframleiðslan jókst minna en nam vexti þjóðarútgjalda. Þetta þíðir á áætlanir stjv. er byggðust á fyrri spá um hagvöxt milli 2-3% standast líklega ekki - en sennilega er þetta vísbending þess að hagvöxtur nk. ár sé einnig slakur. Þetta þíðir væntanlega að forsendur núverandi fjárlaga-frumvarps eru sennilega þegar brostnar. Ísland er með öðrum orðum, enn statt í þeim hæga hagvexti sem hófst í tíð síðustu ríkisstjórnar. Þrátt fyrir fullyrðingar sumra þingmanna, m.a. míns eigin flokks, þess efnis að aðgerðir ríkisstj. hafi stuðlað að auknum hagvexti. Er það ekki að sjást í hagtölum að svo sé. Þetta þíðir að sjálfsögðu að fjárlagafrumvarpið er ekki hallalaust raunverulega. Fremur en síðustu fjárlög síðustu ríkisstjórnar hafi verið það. Það virðist því enn til staðar óleystur fjárlagavandi hjá ríkissjóði - sem hvorki síðustu ríkisstjórn tókst að leysa úr né þessari hefur tekist fram að þessu að leysa, eða virðist ætla miðað við þ.s. af er.
2. Ég veit ekki af hverju hagspár standast þetta illa - en þetta vandamál var einnig á sl. kjörtímabili að hagvöxtur var undir væntingum miðað við spár. En þetta er ekki bara hér. Eins og eftirminnilegt er þá stóðust áætlanir um efnahagsframvindu Grikklands ákaflega illa eftir að kreppan þar hófst 2010, það var eiginlega það eina sem mátti treysta á að framvindan mundi verða verri en spáð væri fyrir, aðrar kreppur landa í vanda einnig urðu verri en reiknað var með. Síðan hafa spár Seðlabanka Evrópu um efnahags framvindu evrusvæðis sem heildar einnig ekki ræst fram að þessu eftir að kreppan hófst, t.d. á þessu ári er framvindan enn eitt skiptið lakari en reiknað var með. Það er eins og að núverandi efnahagsástand geri spálíkön þau sem notuð eru ómarktæk, þannig að spárnar verða alltaf rangar. Það verður ekki of oft endurtekið þ.s. ég benti á sl. kjörtímabil að spá er ekki veruleiki.
3. Miðað við þá lakari efnahagsframvindu er við blasir, þá mun áframhaldandi hallarekstur ríkisins halda áfram að ágera þann vanda ríkisins að það vantar gríðarlegt fjármagn í rekstur þess. Við erum að tala um það að byggingar ríkisspítalanna eru í það slæmu ásigkomulagi eftir skort á viðhaldi í fjölda ára, að sumar eru að verða ónýtar. Síðan eru launakröfur starfsfólks spítalanna t.d. lækna um á bilinu 30-50% hækkanir launa bersýnilega ekki fjármagnaðar enn og bætast ofan á þann hallarekstur sem fyrir er ef af þeim verður. Það er ekki langt síðan að forstjóri HAFRÓ kynnti að engin hafrannsóknarskip verða rekin á nk. fjárlagaári - hafið í huga þetta er sú stofnun sem fylgist með heilsu okkar mikilvægustu auðlyndar, að auki þarf stöðugt að rannsaka fiskigöngur, hvar þær eru- hve miklu magni- hvaða tegundir- sem og hitaskilyrði í sjónum o.m.flr. Svo má nefna að auki, að Landhelgisgæslan hefur einungis efni á að reka 1-skip af þrem. Þar af einungis með áhafnir fyrir 2-skip af þrem. Stóra þyrlan er mánuðum saman á ári hverju þessi árin erlendis í leiguverkefnum því gæslan hefur ekki efni á að reka hana hérlendis allt árið. Og þ.s. verra er, að þessi rekstrarvandi hjá ríkinu er ekki bara á þessum sviðum heldur endurtekur hann sig um flest svið rekstrar þess, sem og viðhald bygginga almennt hjá því - - ekki má gleyma viðhaldi vega sem rétt svo er nægileg til þess að þeir hrörni ekki þ.e. engin uppbygging. Samt í þessu ástandi er ríkið enn með hallarekstur.

• Það er í ljósi þessa ástands - - að ég er þess fullviss að ríkið mun hirða til sín, allt viðbótar fé sem það aflar sér, með hækkunum skatta.
• Það er sannarlega rétt að -tæknilega séð- hefur ríkið nægar tekjur af ferðamennsku nú þegar til þess að þær geti staðið undir uppbyggingu staða, á hinn bóginn er þessi ábending "tautologia" því að þ.e. bersýnilegt af útgjaldavanda ríkisins og hallarekstri (er í ljósi lakari efnahagsframvindu virðist stefna í áframhald þrátt fyrir tilraunir ríkisstjórnar til þess að skila hallalausum fjárlögum - en lakari framvinda bersýnilega gerir tekjuhlið þeirra fjárlaga ómarktækan)--> Að ríkið er löngu farið að nota allt það fé í annan rekstur þess, það sé því ekki hægt að nota það fé til uppbyggingar ferðamannastaða nema að "skera einhvern annan rekstur ríkisins niður á móti" eða "með því að auka hallarekstur ríkisins því söfnun skulda enn frekar." Hvorug þeirra leiða virðist áhugaverð - svo meir sé ekki sagt.

Það blasi því við að það þurfi nýtt fé til uppbyggingar ferðamannastaða.

Á sama tíma blasir við, að það má ekki vera "skattur" því þá rennr það fé til ríkissjóðs, og þaðan mundi það fé ekki streyma til uppbyggingar ferðamannastaða.

Því er sú leið sem lögð hefur verið fram, að hækka gjöld á flugferðir eða hækka vask eða hækka vask sérstaklega á öll form gistingar - - > ófær. Því það fé muni ekki renna til uppbyggingar ferðamannastaða, heldur í ríkishýtina.

1. Niðurstaðan er við blasi, er því sú að eina leiðin sé að búa til nýjan gjaldstofn sem ekki skilgreinist sem skattur - - þannig að féð komi aldrei við í ríkissjóði.
2. Nota þann gjaldstofn til þess að búa til "sjálfstæðan sjóð" sem rekinn væri alfarið óháður rekstri ríkisins - - > til að forða þeirri útkomu að ríkið hirði þetta fé í eigin hýt.
3. Eins og "Náttúrupassinn" er hugsaður, þá er hann seldur til allra sem vilja sjá þá staði sem njóta sérstakrar verndar(tæknilega getur fólk valið að kaupa ekki passa samtímis því að það velur að forðast þá staði sem þarf passa til aðgöngu, ég reikna einnig með að einhverjir erlendir ferðamenn muni velja það sama því muni passinn einnig hafa þau áhrif að dreifa umferð ferðamanna á 3-staði þannig að afskekktari svæði njóti þá aukinnar umferðar og þeirra tekna sem þeirri umferð fylgir) og gildir jafnt um alla sem vilja sjá þá tilteknu staði. En skv. EES má ekki mismuna. Svo þ.e. eina færa leiðin að hann gildi um alla jafnt. Það fé sem fæst er lagt í "alfarið sjálfstæðan sjóð" (frumvarpið hefur ekki enn verið lagt fyrir Alþingi svo ég er eingöngu að gera ráð fyrir að rökréttasta leiðin sé farin að sjóðurinn sé sjálfstætt rekinn) sem ekki verður þá rekinn sem hluti af öðrum rekstri ríkisins, síðan muni sjóðurinn hafa stjórn sem skipuð verði af fulltrúum ríkisins sem og aðila í ferðaþjónustu.

 

Við verðum að taka tillit til þess breytta veruleika að Ísland er að stefna í milljón ferðamenn ár hvert

Þetta er algerlega nýr veruleiki, en það þíðir að mörg hundruð þúsund manns eru að sækja ár hvert þekktustu og vinsælustu náttúruvætti landsins. Þetta felur í sér gríðarlegan átroðnings vanda - sem kallar á mikla fjármagnsþörf svo að staðirnir umræddu verði ekki fyrir óbætanlegu tjóni. En við erum að tala um að það hugsanlega stefni í það, að loka verði jafnvel sumum stöðum alfarið um óákveðinn tíma ef ekki verður unnt að forða frekari skemmdum.

1. Það þíði ekki að stinga hausnum í sandinn, þverneita að takast á við veruleikann eins og hann er, sem sé að ástandið kallar á stórfellt aukið fjármagn til ferðamála.
2. Á sama tíma að það blasi við, að ríkið muni -eigin útgjaldavanda vegna- óhjákvæmilega hirða til sín hven þann skatt sem búinn mundi verða til.

Ég með öðrum orðum, kem ekki auga á nokkra færa leið til þess að framkalla það fjármagn sem þörf er fyrir.

Án þess að ríkið hirði það fjármagn í eigin hýt.

Sem er skárri, heldur en sú leið sem er nú í boði, náttúrupassi.

1. Þeir sem ríghalda í þá hugsjón, að ferðir um landið verði að vera frjálsar.
2. Ásaka ég um einmitt að stinga hausnum í sandinn.

• Það sé óábyrg afstaða fullkomlega.

Við þurfum að bera ábyrgð á landinu okkar, sýna það í verki að við höfum þroska og þá víðsýni, að taka þær ákvarðanir sem þarf að taka - - svo að stjórtjóni á þeim náttúruvættum sem við segjumst bera virðingu fyrir sé forðað.

Við eigum að fórna þeim rétti að fara allra okkar ferða um landið án þess að borga fyrir þann rétt - - vegna þess einmitt að við elskum okkar land.

Þannig sýnum við einnig - - að við séum til í að fórna því til sem þarf til að fórna, svo að landið okkar verði ekki fyrir fyrir tjóni, sem gæti reynst óbætanlegt.

Þetta sé það öfuga við sjálfselska huguns, að vera til í að færa fórnir - - það að vera til í að brjóta odd af því sem við teljum okkar rétt, til þess að það sem við teljum okkar sameiginlegu eign, sé varið tjóni - - > Það að neita aftur á móti að færa nokkra fórn til þess að verja okkar sameiginlegu eign <--> sé sennilega akkúrat sjálfselsk afstaða.

 

Niðurstaða

Ég styð "náttúrupassa" vegna þess að ég tel hann minnst slæmu leiðina í boði til þess að fjármagna uppbyggingu ferðamannastaða. Með því að sú uppbygging verði nægilega vel fjármögnuð, þá verði náttúra landsins einnig varin því tjóni sem hratt vaxandi átroðningur af völdum hratt vaxandi ferðamennsku, er annars að orsaka. Við getum með því að fórna hluta af okkar rétti til frjálsra ferða um landið - - stuðlað að því að verja landið okkar fyrir tjóni. Með því sýnum við í verki þann skort á sjálfselsku, að við séum til að fórna því sem til þarf, svo að landið býði ekki tjón. Þessi réttur má ekki vera það "heilagur" að ekkert sé unnt að gera til þess að forða landinu frá tjóni - - en slík afstaða væri afskaplega vil ég meina "sjálfselsk" að auki afar "skammsýn" sem og að auki "þröngsýn."

Stundum þarf að gefa eitthvað eftir, til að verja það sem okkur öllum er kært.

Að neita að gefa það eftir sem til þarf, til að vernda sameiginlega hagsmuni - sé sjálfselsk afstaða að mínu viti.

Ég sé enga skárri lendingu, styð því málið af heilum hug.

Ég verð að undirstrika eitt: Vegna þess að ég heyrði í fréttum viðtöl blaðamanna við almenning. Þá virðist það viðhorf algengt að það sé rangt að láta Íslendinga borga. En í lagi að útlendingar geri það. Að slíkt er ekki valkostur sem er í boði - því það er brot á EES reglum sem færðar hafa verið í íslensk lög, að mismuna útlendingum og Íslendingum með slíkum hætti. Með öðrum orðum, sama regla verður að gilda hvort tveggja fyrir Íslendinga og útlendinga. Svo það sé á hreinu.

 

Kv.

Samkvæmt Sameinuðu Þjóðunum hafa a.m.k. 700.000 manns gerst flóttamenn af völdum stríðsins í A-Úkraínu!

Þetta eru áhugaverðar tölur sem koma frá Flóttamannastofnun Sameinuðu Þjóðanna: Half a million displaced in eastern Ukraine as winter looms, warns UN refugee agency. Þessar tölur staðfesta þó ekki fullyrðingar þess efnis sem ég hef heyrt af vefnum að -hvorki meira né minna en- ein milljón flóttamanna séu flúnir til Rússlands. En skv. SÞ er fjöldi flóttamanna í Rússlandi rúmlega 200.000 sem er töluvert langt frá milljón. Á sama séu rýflega 500.000 flóttamenn innan heima lands, þ.e. hafa flúið inn á svæði innan Úkraínu undir stjórn stjórnarhersins. Til að halda öllu sanngjörnu má nefna að innan Rússlands eru Úkraínumenn sem starfa í Rússlandi, og ca. 300.000 af þeim hafa óskað eftir "visa" þ.e. búseturétt í Rússlandi, óttast því hugsanlega að snúa heim eða telja sig betur komna áfram innan Rússlands, þó þessi hópur teljist ekki skv. reglum SÞ til flóttamnna.

1. Samkvæmt því, eru 500.000 sannarlega flúnir innan Úkraínu og eru á svæðum undir stjórn stjórnvalda í Kíev, fá aðstoð þar.
2. Og 200.000 hafa flúið til Rússlands frá A-Ukraínu. Síðan eru 300.000 af þeim Úkraínumönnum er hafa starfað innan Rússlands, að íhuga að vera áfram innan Rússlands.

Þetta er töluvert önnur saga - en ég hef séð í ásökunartón af netinu.

En skv. honum, á stjórnarherinn að vera svo hræðilegur - að milljón manns hafi flúið undan honum.

En en hverjar eru þær sannanir sem við blasa?

 

4.000 mmanns hafa fallið í Úkraínu

Þetta er skv. SÞ, en hafið í huga að þetta telur alla fallna - ekki bara almenna borgara heldur einnig þátttakendur í átökum, þ.e. hermenn stríðandi fylkinga sem fallið hafa.

Og ef við viljum komast nærri tölu almennra borgara sem fallið hafa, þá sannarlega þarf fyrst að fjarlæga úr tölur fallinna hermanna.

1. Skv. Úkraínska stjórnarhernum er mannfall hans komið í ca. 1.000. Vanalega dragar herir úr frekar en að þeir ýkji eigið mannfall. Þannig að við getum tekið það trúanlegt að mannfall stjórnarhersins sé a.m.k. 1.000.
2. Ég trúi því ekki, að uppreisnarmenn hafi misst færri, þannig að þá drögum við 2.000 frá a.m.k. heildartölunni upp á 4.000. Svo eftir er þá 2.000 eða e-h innan við 2.000.
3. Þá þarf auðvitað að geta þess, að báðar fylkingar hafa verið að skjóta á fullu á hina, og innan þéttbýlis. Og þ.e. sama hve varfærinn þú ert, það fara alltaf einhverjar kúlur annað en þær áttu að fara - - > Þannig að við getum gert ráð fyrir að báðar fylkingar hafa valdið mannfalli meðal almennra borgara.
4. Með öðrum orðum, að mannfall almennra borgara sé á sameiginlegri ábyrgð beggja herja, í dreifingu á milli þeirra - - sem einfaldlega er óþekkt.

Ég bendi fólki á að borgarastríðið í Bandaríkjunum, er enn mannskæðasta stríð sem Bandaríkin hafa háð, og þar var mannfall almennra borgara miklu mun meira.

Ekki fyrir löngu síðan, batt ríkisstjórnin á Sri Lanka enda á uppreisn svokallaðra Tamíl Tígra sem vildu stofna svokallað "Tamil Eelam" á svæðum á Sri Lanka þ.s. tamílar eru í meirihluta - - skv. fréttum á sínum tíma, getur mannfall hafa verið nærri 40.000 lokamánuðina er stjórnarherinn murkaði lífið úr uppreisnarhernum og af því virðist mörgum þeirra sem studdu hann. Ath - við erum að tala um 10-falt mannfall.

Svo auðvitað er það stríðið í Tétníu, fyrst að við erum að tala um Rússa og Rússland, er ágætt að muna eftir því þegar Pútín batt endi á uppreisn Téténa innan Rússlands, með gríðarlega mikilli hörku, þannig að e-h í kringum 10% þjóðarinnar sem var ca. ein milljón áður en átökin hófust "létu lífið" og önnur 20% neyddust til að verða flóttamenn í nágrannahéruðum innan Rússlands. Ef einhverjum finnst talan of há, þá bendi ég á að áætlað er að um 50.000 hafi látið lífið í átökunum um Grosny höfuðborg Tétníu, en síðan fóru átökin um allt land, og skv. frásögnum sjónarvotta stóð varla steinn yfir steini í nokkurri borg eða bæ innan landsins er átökum lauk - - > Borgir og bæir landsins voru nánast allir jafnaðir við jörðu, landið leit út eins og Þýskaland leit út eftir Seinna Stríði var aflokið.

Mér finnst full ástæða til að ryfja upp önnur sambærileg átök, þegar fólk er að hneykslast á netinu yfir hegðan stjórnarhers Úkraínu.

Þvert á fullyrðingar, benda tölur yfir mannfall til þess að stjórnarherinn hafi verið ákaflega varfærinn, í því hvernig hann hefur hegðað sér í þessum átökum.

Því að mannfall verður að segjast að er fram að þessu óvenju lítið þegar maður ber saman þessi átök við sambærileg átök í öðrum löndum á öðrum tímum.

• Hafið í huga að þegar Ísraelsher réðst inn í Gaza fyrir nokkrum mánuðum síðan, þá féllu u.þ.b. 2.000 manns, flestir almennir borgarar. Það áhugaverða er, að í þeim átökum var mannfall almennra borgara meirihluti þeirra er féllu.
• Á sama tíma, virðist meirihluti fallinna í Úkraínu vera - hermenn beggja fylkinga. Sem er, þvert á fullyrðingar um annað, sterk vísbending þess að stjórnarherinn hafi farið eins varlega og sennilega framst er unnt við það að takmarka mannfall almennra borgara.

 

Niðurstaða

Flóttamannastraumurinn frá átakasvæðum innan Úkraínu sýnir fram á að þetta eru raunveruleg alvarleg innanlandsátök sem eiga sér stað innan Úkraínu. 700.000 flóttamenn skv. tölum SÞ er verulegur fjöldi flóttamanna.

Á hinn bóginn, þegar þ.e. haft í huga að 500.000 flóttamenn hafast við á svæðum undir vernd og stjórn ríkisstjórnar Úkraínu.

Á sama tíma og skv. tölum SÞ hafa 200.000 Úkraínumenn stöðu flóttamanna innan Rússlands.

Þá er það stórlega ýkt sú frásögn sem er að fljúga um netið þessa dagana. Að um milljón manns hafi flúið ógnaröld stjórnarhers Úkraínu í öruggt skjól til Rússlands.

Ef tekið er tillit til þeirra 300.000 sem hafa unnið í Rússlandi, og vilja ekki snúa heim til Úkraínu heldur dvelja áfram innan Rússlands. Má teigja sig upp í 1.000.000.

En þá skiptist sá fjöldi í 50/50 milli svæða stjórnarhersins og Rússlands.

Nú, ef þ.e. mæling á stuðningi við uppreisnarmenn vs. stuðning við stjórnarherinn, hvert flóttamenn hafa valið að flýgja - - þá virðist val flóttamanna sýna fram á umtalsverðan klofning íbúa Luhansk og Donetsk héraða, þ.e. að ca. jafn fj. íbúa þar styðji stjórnarherinn -- en hinn helmingur uppreisnarmenn og Rússa.

Þetta sé þá borgarastríð á þeim svæðum - - vilji íbúa A-Úkraínu sé þá bersýnilega klofinn. Ekki þannig að íbúar A-Úkrainu standi sem einn maður baki uppreisninni og í andstöðu við stjórnarher Úkraínu.

Ég einmitt vel trúað því að margir íbúa A-Úkraínu séu þreyttir á átökum, og séu alveg til í að taka sáttartilboði stjórnvalda, um aukna sjálfstjórn héraðanna í A-Úkrainu; hafi fengið sig fullsadda á þeim átökum sem tilraun uppreisnarmanna til að rjúfa samband Luhansk og Donetsk héraða við Úkraínu hafi hrundið af stað.

 

Kv.

Pútín viðurkennir að Rússland er á leið í efnahagskreppu

Ég hugsa að þetta atriði sé það áhugaverðasta er kom fram í "stefnuræðu" Pútíns. En skv. spá stjórnvalda í Rússlandi - - þá mun efnahagur Rússlands dragast saman um 0,8% 2015. Þetta væri reyndar mildur samdráttur ef rétt - á hinn bóginn grunar mig reyndar að samdrátturinn verði heldur meiri en þetta. Bendi á t.d. hve ónákvæmar efnahagsspár fyrir Grikkland voru 2010 þegar gríska kreppan var ný hafin, og Grikkland átti að snúa við efnahagslega innan tveggja ára. Ég er ekkert endilega viss að efnahagsspá ríkisstjórnar Pútíns sé nákvæmari.

Putin Stresses Foreign Policy and Economic Goals After ‘Difficult Year’

Putin threatens crackdown on currency speculators

1. Rúblan kostaði ca. 0,03 Dollara fyrir 12 mánuðum, nú ca. 0,0187
2. Þetta gerir 37,7% gengisfall skv. stöðu rúbblunnar í dag.

• Verðbólga milli 9-10%.

Þetta felur í sér umtalsverða kjaraskerðingu fyrir almenning í Rússlandi.

Það verður áhugavert að fylgjast með Rússlandi nk. 12 mánuði, en Rússar hafa ekki upplifað síðan Pútín komst til valda í kringum 2000 - - kjaraskerðingu.

Þeir hafa orðið vanir því, að kjörin séu á uppleið, væntingar fólks hafa skapast í tíð Pútíns um stöðugt batnandi kjarastöðu - að börn þeirra hafi það betra.

Spurningin er hvað gerist - hversu sterk upplifun almennings verður varðandi þau vonbrigði með núverandi kjaraþróun sem eiginlega hlýtur að vera til staðar?

1. En ég sé það sem raunhæfan möguleika, að óánægja með kjör leiði til uppþota.
2. Ef svo, þá mundi það verða mjög áhugavert að fylgjast með viðbrögðum stjv.
3. En t.d. mjög harkaleg viðbrögð, gætu orðið til að magna óánægju enn frekar. Gætu haft þau þveröfugu áhrif, að stuðla að frekari uppþotum. Að almenningur snerist gegn stjv.

 

Hversu veik/sterk er staða Rússlands?

Margir hafa bent á drjúgan gjaldeyrissjóð stjv. - krngum 500ma.USD. En ekki er allt sem sýnist þvi --- > "Russian corporate debt was enormous at around $650 billion..."

Þannig að gjaldeyrisstaða Rússlands er í reynd -- > Neikvæð, heilt yfir séð. En útilokað virðist að stjv. heimili risa fyrirtækjum í orkugeiranum að verða gjaldþrota, ef þau vegna skorts á aðgangi að gjaldeyri geta ekki greitt af lánum í erlendum gjaldeyri.

Þ.e. ekki langt síðan að Rosneft óskaði eftir gjaldeyrisláni frá stjv. - upp á nærri hálfan gjaldeyrisforða stjv.

Gjaldeyrisforði Rússland - gæti því þorrið á hraða sem mörgum getur komið á óvart. Í því samhengi vekur sjálfsagt ---> Tilboð Pútíns ekki furðu.

"He also promised an amnesty for offshore capital returning home, saying Russians bringing back money from abroad would not have to prove where they got it from. “We need to reverse the history of capital flight from our country, we need to end this era,” Mr Putin said."

Ef e-h fé að ráði mundi streyma heim, mundi það styrkja gjaldeyrisforða Rússlands.

Flótti peninga frá Rússlandi hefur verið verulegur - - þ.e. áætlaður um 128ma.USD.

• Þegar þetta allt er tekið saman, þá kannski skýrist hið mikla gengisfall rúbblunnar.
• Það sé ekki bara olíuverðslækkanir um ca. 40% frá júní, heldur einnig ótti um framtíðar gjaldeyrisstöðu Rússlands.

1. Í nýlegur viðtali við einn af ráðamönnum rússn. orkufyrirtækja - kom fram að þreifingar eru uppi milli rússn. fyrirtækja - - > og kínv. banka.
2. Rétt að árétta, að allir kínv. bankar eru í eigu stjv. Kína. Þannig að ef rússn. fyrirtæki verða háð kínv. bönkum um fjármögnun. Þá um leið - - væri búið að opna upp á gátt fyrir hratt vaxandi áhrif kínv. stjv. innan rússn. viðsk. lífs og þar með auðvitað á rússn. stjórnmálalíf.

Ef ég væri Rússi, mundi ég óttast Kína - landið með 10 faldan fólksfj. Rússl., hið hratt vaxandi veldi sem Rússland hefur svo löng landamæri gagnvart.

Ég sé fyrir mér það sem raunverulega hættu, að Kínverjar nái stjórn á helstu auðlyndum Rússlands.

 

Niðurstaða

Mig grunar að rússneska efnahagskreppan verði verri en stjórnvöld í Rússlandi eru að spá þessa dagana. Hið mikla gengishrun sem rúblan hefur gengið í gegnum þ.e. tæp 38% er bersýnilegt áfall fyrir rússneskan almenning og heimili. Það getur vart verið annað en að sú þróun skapi óánægju. Ég sé því fyrir mér möguleika á uppþotum á nk. ári út af einmitt óánægju með versnandi kjör. Þá verði ákaflega forvitnilegt að fylgjast með því hvernig Pútín og stjórnvöld takast á við þá óánægju - - > En hvernig mál spilast í framhaldinu, ef til uppþota af slíku tagi kemur. Mundi ráðast ákaflega mikið af þeim viðbrögðum stjórnvalda.

1. Ég sé fyrir mér stöðu Rússlands sem ákaflega háskalega - - en refsiaðgerðir Vesturvelda gætu reynst ákaflega tvíeggjað sverð.
2. En þá sé ég þann möguleika, að ef rússn. fyrirtæki verða háð fjármögnun frá Kína, vegna þess að Vesturveldi hafa lokað á fjármögnun frá Vesturlöndum.
3. Þá vegna þess að kínv. bankar og fjármálastofnanir eru allar í ríkiseigu, gæti valdaflokkurinn í Kína - - öðlast stórfelld efnahagsleg tök á Rússlandi í gegnum slíka lánsfjármögnun. Og þar með, umtalsverð pólitísk áhrif innan Rússlands sjálfs.

Ég sé þann möguleika - - > Að Rússland sjálft sé á leið inn á kínverskt yfirráðasvæði. En Kína án nokkurs vafa rennir gírugum augum á auðlyndir Rússlands.

Staða Rússland í framtíðinni gæti orðið sú að vera leppríki Kína. Ef Rússland varar sig ekki, blindar sig í einhverri tortyggnisvímu gagnvart Vesturveldum á hættuna frá Austri.

 

Kv.

Ætli að Svíþjóðar Demókratarnir vinni annan kosningasigur?

Sjálfsagt hafa einhverjir aðrir en ég :) frétt af því að sænska ríkisstjórnin sé fallin - eftir einungis 2 mánuði við störf. Það skilst mér að sé næst styttsti tími sem ríkisstjórn hefur setið í Svíþjóð. Auk þess sé þetta í fyrsta sinn í 50 ár, að forsætisráðherra velur að rjúfa þing og efna til kosninga - áður en kjörtímabili er lokið.

Mér finnst reyndar merkileg þessi ákvörðun - að rjúfa þing

Stefan Lofven hafði einungis 158 sæti af 349 þrátt fyrir stuðning flokks sænskra græningja. Það að Svíþjóðar Demókratarnir fengu 13% í kosningunum í september, sem tryggði þeim oddastöðu milli meginfylkinga sænskra stjórnmála. Þannig að hvorug þeirra gat náð meirihluta.

Hefði átt að leiða til þess að hverjum þeim sem reyndi við stjórnarsamstarf væri það ljóst - að tilgangslaust væri að gera tilraun til þess að -> Þvinga fram fjárlög.

Þau gætu einungis átt möguleika í víðtækri sátt milli fylkinganna.

1. Samt virðist forsætisráðherra hafa lagt í slíka tilraun.
2. En hægri flokkarnir þá komu fram með sitt eigið fjárlagafrumvarp.

• Síðan virðast Svíþjóðar Demókratarnir hafa komið fram með þá "óvenjulegu leikfléttu" að - lísa yfir stuðningi við fjárlagafrumvarp hægri flokkanna. Sem væntanlega þíddi að það hafði þá "þingmeirihluta."

Þegar þetta hafi verið ljóst - virðist forsætisráðherra hafa gert tilraun til 11-stundar samkomulag við hægri flokkana, til þess að fá einhverjar af áherslum ríkisstjórnarinnar inn í fjárlögin - - en við verðum að reikna með því, að þeir fundir hafi ekki skilað þeim árangri er forsætisráðherra gat sætt sig við. Svo hann valdi þess í stað - þingrof.

Ég vil eiginlega meina að ábyrgðin hljóti að liggja hjá forsætisráðherra, sem hefði átt að vinna málið í sáttarfyrirkomulagi við stjórnarandstöðuflokkana frá upphafi. Og ekki lagt fram frumvarpið - fyrr en samkomulag væri fyrir hendi um stuðning.

Sem hefði auðvitað leitt til frumvarps er væri einhverskonar "moðsuða."

En miðað við skipan þingsins, hefði öllum átt að vera fyrirfram ljóst, að "moðsuða" væri það eina í boði.

 

Af hverju gætu Svíþjóðar Demókratarnir grætt?

Ég hugsa að þeir geti alveg sett málið fram gagnvart kjósendum - sem klúður "gömlu" flokkanna. Þeir hafi að auki sýnt fram á mátt sinn og megin, með því að eiga þátt í að fella stjórnina. Ekki síst, að þeir haldi sig fast við þær áherslur - sem þeir voru kosnir á þing til að framfylgja.

Þau umkvörtunaratriði sem Svíþjóðar Demókatarnir voru kosnir út á, séu enn í óbreyttu fari - - sú óánægja er veitti þeim 13% fylgi fyrir tveim mánuðum sé örugglega enn til staðar þar af leiðandi.

Þannig gæti hugsanlega fylgi þeirra aukist enn frekar. Ef frekara óánægjufylgi rennur til þeirra, eftir klúðrið í tengslum við fjárlögin.

Meginspurningin sé þá - hver fær á baukinn fyrir það klúður af hálfu sænskra kjósenda? Mig grunar -eins og ég sagði- að kjósendur séu líklegir til að kenna gömlu flokkunum um það.

Þannig að Svíþjóðar Demókratarnir standi þá enn sterkari að vígi eftir þingkosningarnar sem væntanlega verða haldnar innan nk. 2-ja mánaða.

 

Niðurstaða

Ef grunur minn reynist réttur að Svíþjóðar Demókratarnir græða enn meira fylgi. Þá gæti alveg ný staða risið upp í sænskum stjórnmálum. Þó það mundi virðast sjálfsagt nánast helgispjöll í augum flokksmanna - þá væri rökrétt að slík staða leiddi til - - > Hægri/vinstri stjórnar.

Sem gæti verið eina mögulega meirihlutastjórnin án Svíþjóðar Demókratanna.

Síðan mundi það fara eftir því hvernig það stjórnarsamstarf mundi ganga, hvernig fylgi Svíþjóðar Demókratanna mundi þróast þaðan í frá.

En t.d. ef það væru stöðugar deilur í stjórnarsamstarfinu - - get ég séð fyrir mér hugsanlega enn frekari fylgisaukningu Svíþjóðar Demókrata. Á móti, ef stjórnarsamstarfið mundi ganga vel, gæti þveröfug þróun orðið.

Engin leið að spá fyrir um það fyrirfram.

 

Kv.

Vladimir Pútín og Recep Tayyip Erdogan eru sennilega ekki líklegir bandamenn

Það vakti athygli opinber heimsókn forseta Rússlands til Ankara í Tyrklandi þar sem hann hitti forseta Tyrklands, Erdogan - og var gengið frá samkomulagi þeirra á milli um að auka stórfellt gagnkvæm viðskipti landanna. Pútín tjáði fjölmiðlum að gasleiðsla svokölluð "southstream" sem átti að liggja frá Rússlandi til S-Evrópu framhjá Úkraínu - - mundi ekki verða byggð eftir allt saman. Talaði um að leggja þess í stað gasleiðslu í gegnum Tyrkland og var undirritað af báðum forsetum "memorandum of understanding" þ.e. óskuldbindandi rammasamningur. Pútín tók þó skýrt fram að í því fælist ekki neitt loforð um að reisa þá leiðslu.

• Fram kom í máli Pútíns, að Tyrkir mundu fá 6% afslátt á gasverði frá Rússlandi frá janúar nk.

• Í máli landbúnaðaráðherra Tyrkalands, kom fram mikil ánægja með stórfellt aukinn útflutning landbúnaðarvara til Rússlands - eða helmings aukningu á fyrstu 9 mánuðum þessa árs.

Miðað við þetta, þá virðast viðskipti landanna tveggja í hröðum vexti - er virðist einkum hefjast í kjölfar "viðskiptabanns aðgerða" Vesturlanda - - fyrir utan Tyrkland.

Russia to abandon South Stream pipeline, says Putin

Putin and Erdogan: not quite kindred spirits

 

Á hinn bóginn er einnig mikilvæg atriði er skilja þá að

1. Sýrland er stórt klofningsmál - en Erdogan fer ekki leynt með það að vilja beita öllum brögðum til þess að steypa af stóli stjórn Assads í Damascus. Að auki hefur Erodgan heimtað það verð fyrir aðstoð Tyrkja við baráttuna gegn ISIS af Bandaríkjunum - að þau setji upp "no fly zone" og "save zone" innan landamæra Sýrlands. Sem Bandaríkin hafa ekki verið til í a.m.k. undir stjórn Obama.
2. Pútín setur sig upp sem verndara kristni og andstæðing íslamista - meðan að Erdogan fer í engu leynt með að vera sjálfur íslamisti, og ríkisstjórn hans hefur stutt íslamistahreyfingar í Mið-Austurlöndum, einkum Bræðralag Múslima í baráttu þess við stjórnvöld Egyptalands, sem þíðir m.a. að Erdogan er vinveittur Hamas hreyfingunni á Gaza strönd.
3. Tyrkland er meðlimur að NATO - sem Rússland virðist í dag álíta óvinveitt samtök.

Þannig að þó svo að fljótt á litið virðast báðir töluvert "authoritarian" í stjórnarháttum.

Er það nánast eina atriðið sem þeir eiga sameiginlegt.

Síðan hefur efnahagsleg uppbygging Erodan í Tyrklandi verið til mikilla muna árangursríkari heldur en uppbygging Pútíns innan Rússlands. Tyrkland er að þróast yfir í raunverulegt iðnveldi.

Meðan að Rússland virðist enn fast í því að vera - hrávöruútflytjandi fyrst og fremst. Með smáan framleiðslu-iðnað, aðallega tengdan hernaðartækni.

Meðan að Tyrkland er í vaxandi mæli að framleiða dæmigerðan neysluvarning, og tæki. Þó Tyrkland standi að baki vaxtarlöndum Asíu. Þá hefur þarna verið langsamlega vel heppnaðasta efnahagslega uppbygging seinni tíma í Evrópu.

Sennilega í engu Evrópulandi orðið meiri minnkun á fátækt.

Í reynd tel ég, að Rússland geti margt lært af Tyrklandi - - frekar en það sé í hina áttina.

 

Niðurstaða

Það getur verið að efnahags tengsl Rússlands og Tyrklands muni styrkjast á nk. árum. Á hinn bóginn á sama tíma sé of margt sem aðskilur þau hvað stefnumál varðar. Til þess að bandalag þeirra sé sennilega mögulegt.

Fyrst að Pútín tala um að auka framleiðslu varnings í Rússlandi. Gæti það verið vænlegt fyrir Rússa að stúdera það hvernig Tyrkir undir Erdogan hafa farið að því að stórefla einmitt framleiðslu innan Tyrklands sl. 15 ár.

 

Kv.

Flutningur Fiskistofu virðist virkilega vera slæm hugmynd

Ég hvet ráðherra Framsóknarflokksins, og sérstaklega nánar tiltekið -varaformann Framsóknarflokksins- til þess að falla frá tilfærslu Fiskistofu til Akureyrar. Eins og fram kemur í frétt RÚV þá er áætlaður umtalsverður kostnaður við þá tilfærslu:

Hundruð milljóna í flutning Fiskistofu

"Meirihluti fjárlaganefndar gerir ráð fyrir að flutningur Fiskistofu til Akureyrar kosti alls 209 milljónir. Þar af verði 175 milljónir greiddar á næsta ári."

"Samkvæmt breytingartillögum við fjárlagafrumvarpið verða 70 milljónir teknar af byggðaáætlun ríkisstjórnarinnar, 60 milljónir verða greiddar úr ríkissjóði og loks verða 45 milljónir teknar af fjárveitingum til Fiskistofu. Afgangurinn, 34 milljónir, verður svo greiddur árið 2016."

Þetta virðist vera - slæm meðferð á almennu fé, ekki síst í ljósi þess að ríkið er að berjast við það verkefni að ná niður hallarekstri, og að á sama tíma er alvarlegur fjárskortur víða að finna í rekstri ríkisins.

Svo tel ég vera unnt að efla landsbyggðina með miklu mun skilvirkari hætti!

 

Færsla opinberra stofnana er sennilega versta mögulega leið sem unnt er að fara, til þess að efla starfsemi á Landsbyggðinni

Það deilir enginn um að til staðar er aðstöðumunur milli landsbyggðar og höfuðborgarsvæðisins - að opinber störf leita þangað frekar, að margvíslegur resktur þrífst þar frekar.

Ekki síst að launakjör eru almennt betri á SA-horninu.

En það eru til aðrar aðferðir en þessi - til þess að rétta hlut landsbyggðarinnar.

1. Að færa störf frá einu sveitarfélagi til annars, eins og til stendur, er nánast fullkomin uppskrift að deilum - - þ.e. milli sveitafélaga, milli landshluta. En ekki síst, við opinbera starfsmenn, sem ætlast er til að færi sig og sínar fjölskyldur.
   
2. Höfum í huga að auki, að ímynd Framsóknarflokksins ætti einnig að skipta flokkinn máli - þ.e. hver hún er hér á SA-horninu ekki síður en það skipti flokkinn hver hún er í öðrum landshlutum. Ef fólk á SA-horninu upplifir að flokkurinn - sé þeim andstæður, þá grunar mig að það dragi úr líkum á stuðningi við hann á þessum fjölmennasta landshluta landsins.

Það sem ég hef að auki við þessa leið að athuga, er að hún virðist fela í sér þá hugsun - - að sækja björgina til ríkisins.

• Það tel ég, bæla niður sjálfbjargarviðleitni.
• Sem ég vil miklu frekar - byggja á, og efla.

Það sem ég er að pæla í, er þ.s. Sigmundur Davíð hefur stundum orðið tíðrætt - - þ.e. þá þörf að skapa jákvæða hvata.

Þ.e. einmitt í þá átt, að skapa jákvæða hvatningu - að efla sjálfsbjargarviðleitni - - > Sem mínar sjónir beinast.

 

Hvað legg ég þá til í staðinn? Svar-skattaleg úrræði!

• Ég er að tala um, lægri tekjuskatt almennings í skilgreindum jaðarsvæðum, sem getur verið - stiglækkandi.

En ég mundi leggja til, að svæði landsins verði greind. Síðan skv. þeirri greiningu, sveitafélögum skipt upp í hópa skv. greinanlegum viðmiðum. Hugmyndin að hópaskipting fari eftir greiningu á - stigversnandi óhagræði, sbr. gæði samganga - smæð vs. stærð atvinnusvæðis - hvort um sé að ræða svokallað "kalt svæði" eða ekki - fjarlægð frá kjarna landsfjórðungs með öðrum orðum hversu afskekkt.

• Ég geri einnig ráð fyrir því, að tekjuskattur fyrirtækja - geti verið lægri, a.m.k. á einhverjum hinna skilgreindu svæða.

Málið með skattaleg úrræði er einmitt - að þau hafa þau áhrif að "auka það fé sem verður eftir í vösum fólks" sem og "fyrirtækja."

Það þíðir, að slík úrræði fela það í reynd í hendur hvers og eins, sem og hvers og eins rekstraraðila - - að hagnýta sér þau bættu tækifæri sem úrræðin fela í sér.

• Það er ekki verið - - að sækja úrræðin til ríkisins.
• Eða sækja björgina - - til einhvers "bjargvætts."

Heldur væri þetta, almenn aðgerð, sem einmitt mundi gera þ.s. SDG hefur sjálfur talað um á góðum dögum, skapa jákvæða hvata.

1. Með "skattalegum úrræðum" er hægt að mæta því vandamáli, að laun eru ívið lægri almennt á landsbyggðinni en á SA-horninu.
2. Að auki er unnt að bæta fólki upp viðbótar galla t.d. á "köldum svæðum" með því að hafa afslátt á tekjuskatti ívið hærri þar.
3. Að auki er unnt að hvetja til atvinnu-uppbyggingar á landsbyggðinni með skattalegum úrræðum, hvetja til fjárfestinga þar, og þar með fjölgunar starfa. Sem á endanum mundi einnig bæta lífsskilyrði og laun þar.

Í stað þess að færa einstaka stofnanir - - með miklu rifrildi í hvert sinn.

Væri málið leyst með einum rykk - - í almennri aðgerð. Og í leiðinni, efling atvinnulífs sett í hendur fólksins sjálfs sem býr úti á landi.

Ég held að það sé vel unnt að fá samþykki fyrir því að skattalegt umhverfi komi til móts við landsbyggðina - - ef málið er sett fram með nægilega sannfærandi hætti.

Þá meina ég, eftir greiningarvinnu, þ.s. sýnt væri fram á tiltekin mælanleg einkenni, sem unnt væri að hafa sem -óumdeild viðmið.-

Skiptingu einstakra sveitafélaga milli skilgreindra "hópa" væri unnt að láta sæta endurskoðun t.d. einu sinni per áratug, eða einu sinni annan hvern áratug.

 

Niðurstaða

Ég að sjálfsögðu er sammála því að það þurfi að draga úr aðstöðumun milli SA-hornsins og landsbyggðar. Á sama tíma er ég þeirrar skoðunar að unnt sé að gera það með betri aðferð heldur en þeirri. Sem felst í því að færa eintakar stofnanir með stjórnvaldsákvörðun út á land.

Ég er ekki hrifinn af þeirri aðferð, vegna þess að ég tel hana skapa deilur, að auki er ég ekki hrifinn af þeirri hugsun - að sækja björgina til ríkisins.

Ég vil ég mun frekar beita þeirri aðferð, að skapa jákvæða hvata.

Með öðrum orðum, beita almennu úrræði sem mundi vera tilraun til þess, a.m.k. draga úr því forskoti sem SA-hornið hefur á restina af svæðum landsins.

Ég á ekki von á því, að unnt verði að "núlla" það forskot algerlega af. En það ætti hið minnsta að vera mögulegt, að minnka þann aðstöðumun og það umtalsvert - með einni almennri aðgerð.

Sem þá væri til muna skilvirkari leið, heldur en að færa stöku stofnanir milli landshluta.

 

Kv.

Styð eindregið innleiðingu "náttúrupassa"

Tek fullkomlega undir rökstuðning ráðherra: Telur náttúrupassa vera sanngjarna leið. Sammála henni, að það sé kostur við -náttúrupassa- að þá sé ekki verið að skattleggja eina tegund af ferðaþjónustu umfram aðra, heldur felist í -náttúrupassanum- almenn álagning á ferðamenn, og því að - - > Auknar tekjur af ferðmamönnum skila sér til að fjármagna uppbyggingu aðstöðu á ferðamannastöðum. Mér skilst að gjaldið eigi að renna í sameiginlegan sjóð, sem síðan fjármagni einmitt framkvæmdir á ferðamannastöðum. Rétt til að fjá fé úr þeim sjóði, eigi þá allir ferðaþjónustuaðilar - - fyrir utan þá sem viðhafa eigin gjaldtöku.

Af hverju Náttúrupassa?

Þeir sem hafa ferðast erlendis hafa væntanlega veitt því athygli, að víðast hvar þarf að greiða aðgang að þekkum náttúruvættum. Mér vírðist því sá ótti, að upplifun erlendra ferðamanna mundi bíða hnekki ef aðgangur að vinsælum náttúruvættum hérlendis væri ekki lengur frír - ástæðulaus með öllu.

Það sem virðist standa að baki, sé ákveðin "frelsishugmynd" þ.e. Íslendingar hafa verið vanir því, að hér sé aðgangur frír og við getum hegðað okkur með okkar eigið land eins og okkur sínist, vafrað hvar sem er - hvenær sem er og ekki þurfa að borga nokkrum fyrir.

Á hinn bóginn, með milljón erlenda ferðamenn, þá er álagið á vinsæla staði orðið slíkt - - að mikið þarf til að kosta svo að aðstaða sé -ásættanleg, eða jafnvel, staðurinn sé ekki -lífshættulegur.

Íslenska ríkið einfaldlega ræður ekki við það verkefni, að fjármagna svo vel sé aðstöðu á ferðamannastöðum - - ég veit að tekjur eru af ferðamönnum umtalsverðar nú þegar; en hvernig sem okkur líkar, þá er ríkið í vandræðum með fjármögnun fjölmargra atriða.

1. Við höfum öll heyrt um ástandið á sjúkrahúsum landsins, að byggingar Landspítala séu í alvarlegu ástandi, sumar jafnvel -ónítar-.
2. Þ.e. mikil óánægja með kjör hjá starfsfólki heilbrigðiskerfisins, kröfur um bættar tekjur.
3. Fyrir nokkrum vikum síðan, kynnti forstjóri Hafrannsóknarstofnunar, að engin hafrannsóknarskip verði rekin á nk. ári, þeim öllum lagt - - > Hugsa sér, þetta er sú stofnun sem sér um að fylgjast með heilsu okkar helstu auðlindar.
4. Landhelgissgæslan rekur nú bara eitt af þrem skipum, á ekki lengur einu sinni mannskap til að manna flr. en tvö af þeim - aðalþyrlan er mánuðum saman erlendis að sinna leiguverkefnum svo gæslan hafi enfi á að halda henni.
5. Aðhald og niðurskurður er hvítvegna í ríkiskerfinu - - samt berst ríkið í bökkum við það að ná endum saman.

Við þessar aðstæður, þá er algerlega augljóst, að ríkið er ekki að verja fjármagni í uppbyggingu ferðamannastaða. Ekki þegar sumar byggingar Landspítalans eru að verða ónítar.

Þá er ekki um annað að ræða, en að sækja það fjármagn sem til þarf - - til ferðamannanna sjálfra.

Þessi aðferð, gjaldtaka í formi sölu á náttúrupassa, sem myndar sameiginlegan sjóð, sem aðilar í ferðaþjónustu geta fengið fé úr, svo fremi sem aðgangur að viðkomandi ferðastað er þeim takmörkunum háður að viðkomandi þarf að framvísa "náttúrupassa" til að fá aðgang - - > Virðist mér sanngjörnust.

• Þá er ekki rukkað við inngang, einungis beðið um að framvísa passanum.
• Passinn er þá væntanlega keyptur þegar við komuna til landsins.

Síðan fjármagna ferðamenn uppbyggingu aðstöðu við náttúruvætti sem þeir vilja sjá.

Það einmitt þykir mér eðlilegt, að þeir borgi sem vilja sjá.

Eðlilega gildir reglan um náttúrupassa fyrir alla - ég hef ekki kynnt mér nýju lögin, en ég sé ekki að nokkur önnur leið sé fær, því að á EES gildir almenn jafnræðisregla sem þíðir að öll mismunun er bönnuð.

Þá þurfa Íslendingar einnig að kaupa "náttúrupassa" ef þeir vilja fara inn á þá staði, sem njóta styrkja úr sjóð þeim sem fé fyrir náttúrupassa rennur í.

Mig grunar að það atriði, skýri að stórum hluta andstöðu, þ.e. fólk sé pyrrað yfir því að þurfa að borga aðgang, þegar það hefur svo lengi verið vant því að þurfa ekki að borga.

1. Ég prívat og persónulega, lít á það sem hina eðlilegu og sanngjörnu aðferð.
2. Að þeir sem vilja sjá, fjármagni aðstöðu þá sem þarf að vera, svo þeir sem vilja sjá geti farið um staðinn, án þess að vera persónulega í hættu, eða að þeir traðki viðkvæman gróður - skemmi náttúruvættið sjálft.

 

Niðurstaða

Ég er einmitt á því, að unnendur íslenskrar náttúru ættu að fagna "náttúrupassanum" því að með tilkomu þess sjóðs sem til verður, muni fjármögnun uppbyggingar nauðsynlegrar aðstöðu verða til muna tryggari. Sem ætti að leiða til þess að aðstaða á stöðum batni í framtíðinni. Þannig að þar með minnki sú hætta sem orðin er umtalsverð, að vaxandi ásókn í íslensk náttúruvætti valdi óbætanlegu tjóni einmitt á þeim náttúruvættum.

Þetta séu því góðar fréttir fyrir náttúruvernd á Íslandi.

----------------------------

Bendi á það atriði, að "náttúrupassi" er tegund af skatti sem fólk þarf ekki að borga nema það vilji skoða þá staði, þangað sem ætlast er til að fólk hafi passa. Það þíðir með öðrum orðum, að ef þú velur að skoða þá staði sem verða áfram utan þess kerfis - þá getur þú notið þeirra í staðinn og valið að sleppa við þetta gjald eða skatt.

Þetta er atriði sem gerir þessa tegund skattlagningar sanngjarnari en flest form af skattlagningu - að geta valið að borga ekki.

Önnur skattlagning sbr. gistináttagjald - gjald af flugmiðum, er þá annars eðlis. En þá hefur viðkomandi ekki val að borga það ekki - ef um erlendan aðila er að ræða sem ætlar t.d. að ferðast hingað í viðskiptaerindum, eða koma hingað til að hitta ættingja. 

Eina valið væri að - sleppa því að koma hingað.

Það síðasta sem við viljum er að fæla gestina frá - - það getur einmitt gerst ef við gerum gistingu dýrari, jafnvel flugerðir einnig. 

Náttúrupassi ætti ekki að hafa þannig fælingaráhrif. Því að hann hækkar ekki gistingarkostnað né gerir hann ferðalög hingað dýrari - - og þ.e. margs að njóta hér annars ef viðkomandi vill ekki kaupa sér náttúrupassa.

 

Kv.