Íran sakar utanaðkomandi ríki um þátt í hryðjuverkaárás á hersýningu

Stjórnvöld Írans saka Saudi-Araba með beinum hætti og líklega meina þeir Sameinuðu-arabísku-furstadæmin, Bandaríkin og Ísrael með óbeinni: 

Mohammad Javad Zarif - Iran to respond 'swiftly and decisively' to military parade attack: "Terrorists recruited, trained, armed & paid by a foreign regime have attacked Ahvaz,” - "Iran will respond swiftly and decisively in defense of Iranian lives."

""These terrorists... were trained and organized by two ... Gulf countries," Brigadier General Abolfazl Shekarchi told the official news agency IRNA" - Gunmen kill 24, including 12 Revolutionary Guards, in attack on Iran military parade.

1. "An Iranian ethnic Arab opposition movement called the Ahvaz National Resistance claimed responsibility for the attack. All four attackers were killed."
2. "Islamic State militants also claimed responsibility. Neither claim provided evidence.."

"They are not from Daesh (Islamic State) or other groups fighting (Iran’s) Islamic system ... but they are linked to America and (Israel’s intelligence agency) Mossad."

Íröns yfirvöld skv. því hafna yfirlýsingu Islamic-state: Islamic State claims Iran military parade attack, no evidence provided. 

Hinn bóginn virtist a.m.k. einn yfirmaður hjá íranska lýðveldisverðinum taka yfirlýsingi hreyfingarinnar trúanlegri: Iran Revolutionary Guard member says attack on military parade signals weakness. Hafandi í huga hann einnig virtist gagnrýna núverandi ríkisstjórn Írans fyrir dugleysi - gæti það verið pólitík hjá honum, að vísvitandi styðja "claim" ISIS. Á sama tíma að ríkisstjórnin - telur að annar hópur sem einnig lísti sig ábyrgan hafi staðið að baki.

 

Ég get ákaflega vel trúað því í ljósi ljótleika stríða Írans við Saudi-arabíu og Sameinuðu-arabísku-furstadæmin; að verið sé að gera tilraun til að fjármagna vopnaðan andstöðuhóp!

1. Fyrsta lagi, tel ég ekki að Íran hafi búið til uppreisn í Yemen - þ.s. svokölluð Húthí hreyfing gerði uppreisn fyrir nú nokkrum árum - náði höfuðborg landsins Sana á sitt vald, og var um hríð með nærri helming landsins.
   --En Íran hefur sannarlega eftir að Saudi-Arabía og Sameinuðu-arabísku-furstadæmin hófu aðgerðir gegn þeirri uppreisn, stutt þá shíta hreyfingu með ráðum og dáð.
   --Það eru auðvitað ásakanir í Saudi-Arabíu, að Íran hafi alltaf staðið að baki - örugglega trúa margir því í Riyadh.
2. Sama eigi við í spegli í samhengi Sýrlands - þar hafi innlend uppreisn risið upp eftir mitt ár 2011, en 2012 hafi Saudi - Quatar og UAE studdir hópar verið risnir upp; og studdir af fé og vopnum, meðan upphaflega uppreisnins hafi ekki notið slíkrar aðstoðar nema litlu leiti, verið á hraðri leið með að taka stríðið yfir.
   --Klasíska að utanaðkomandi aðilar steli stríðinu, og auðvitað blandaði Íran sér einnig í málið - en frá 2013 er Hesbollah stríðsþátttakandi með beinum hætti, og frá 2015 íranski lýðveldisvörðurinn einnig greinilega mættur; sama ár og Rússland einnig ákvað að blanda sér í leika!
   

Það sem þetta minnir mig á er Kalda-stríðið, þegar Sovétríkin og Bandaríkin virtust nánast alls staðar þurfa að blanda sér í -- innanlands átök. 
--Ef Bandaríkin voru að styðja stjórn gegn uppreisn, voru Sovétríkin mjög líkleg að ákveða að veita uppreisn stuðning.
--Og það gilti einnig öfugt, að ef stuðnings ríkisstjórn Sovétríkjanna var að rísa til valda eða nýlega risin til valda, reyndu Bandaríkin að grafa undan henni - gjarnan einnig með því að fjármagna og vopna innlenda andstæðinga.

Ég er á því að í langsamlega flestum tilvikum - hafi uppreisn ekki í beinum skilningi verið búin til; ég held margir massívt ofmeti getu utanaðkomandi aðila til slíks.
En ef uppreisn á að geta virkað, þarf hún að njóta nægs stuðnings innan landsins sjálfs - m.ö.o. ef kraumandi óánægja er til staðar; er mun líklegra til árangurs að fjármagna slíka hreyfingu sem þegar hefur einhvern stuðning!

Tæknilega er auðvitað unnt að búa til fámenna hryðjuverkahópa - algerlega.
En þeir séu þá ekki líklegir til að verða að alvöru ógn við stjórnvöld.

1. Eins og í kalda-stríðinu, virðast utanaðkomandi lönd gera innlenda stríðið mun harðara - óvægnara og langdrægnara.
2. Þ.e. þeir sem styðja stjórn, senda henni vopn - mæta jafnvel sjálfir á svæðið; þeir sem leitast við að fella hana, senda vopn og fé - jafnvel eigin flugumenn, en síður líklegir að mæta sjálfir á svæðið - þó það séu samt þar um nokkur þekkt dæmi.

Ég man eftir því, að meðan Kalda-stríðið stóð yfir voru stríð er höfðu staðið um áratugi í Angóla - Mósambík og síðan, Mið-Ameríku.
Að afloknu Kalda-stríðinu, fjöruðu þau stríð öll með tölu út á örfáum árum!

• Höfum í huga, þeir sem styðja stjórn - eru ekki síður gerendur.
• En þeir sem leitast við að, bylta stjórn.

En í ljósi þessara Kaldastríð-stíl átaka Írans með stuðningi Rússlands, og Saudi-Arabíu, UAE með stuðningi Bandaríkjanna - hugsanlega einhverju leiti Ísraels. Finnst mér alveg koma til greina að það sé rétt sem írönsk stjórnvöld fullyrða, að sá hryðjuverkahópur sem réðst að hersýningu í Íran. Njóti stuðnings fjandmanna Írans.

 

Niðurstaða

Mér finnst eitt sorglegt við kjör Donalds Trumps - það að Bandaríkin viku frá stefnu Obama um, frið við Íran. En kjarnorkusamningurinn fól í sér von um frið. Þá hugmynd að gera tilraun til að stilla til friðar milli stríðandi fylkinga - Saudi-Arabíu og UEA vs. Íran. Enda var kalt milli krónprins Saudi-Arabíu, Netanyahu vs. Obama öll árin.

Með Trump hafa Bandaríkin aftur tekið mun eindregnari afstöðu með Saudi-Arabíu og Ísrael, eins og frægt er sagt sig frá kjarnorkusamningnum; enda líkar Netanyahu og krónprins Saudi-Arabíu stórum betur við Trump. 

En málið með þessi átök að þau eru ekki bara nokkurs konar Kalt-stríð, heldur einnig trúarstríð. Það atriði gerir þetta mun varasamara.
--Mín skoðun er að þessi stefnubreyting hafi verið mistök.
--Því hún stuðli að aukinni hættu og átökum, ásamt auknumg óstöðugleika.

• En það eru raunverulega ekki hagsmunir Bandaríkjanna - aukinn óstöðugleiki.
  --En spenna í Mið-austurlöndum, hækkar olíuverð.
  --Efnahaglega tapa Bandar. alltaf á olíuverðs hækkunum.
• Sem þíði, að ef Bandar. stilla sér með þeim sem íta undir óstöðugleika - er ekki verið að vinna að hagsmunum bandarísks almenning.
  --En stundum geta utanaðkomandi öfl keypt sér áhrif gegnum peningagjafir m.ö.o. borið fé á þingmenn.
  --Það eru ekki bara fyrirtæki er geta stundað slíkt - Saudi-arabía og UAE eru sannarlega fjársterk.

Bendi einnig á að Bandaríkin með þessu, einnig skapa tækifæri fyrir Rússland - en þá þarf Íran meir á Rússlandi að halda, þannig græðir Rússland áhrif - óbeint sem mótsvar við stuðningi Bandaríkjanna við Saudi-Arabíu og Ísrael.
--En ef Bandaríkin hefðu valið að draga sig verulegu leiti til hlés á svæðinu í þeim átökum.
--Merkilegt nokk líklega væru áhrif Rússlands líklega minni, því Íran væri þá líklega að velja að standa meir - eitt. En það valdi stuðnings Rússlands 2015, eiginlega þegar öll önnur sund voru orðin lokuð. Ég held nefnilega að raunverulega sé afar lítið traust þar á milli. Þetta sé hið klassíska "alliance of convenience" sem þíði það líklega standi einungis eins lengi og það er - hentugt.

 

Kv.