Í hræðslu við hugsanlega bankakreppu, hefur ríkisstjórn Portúgals ákveðið að verja 4,9 milljörðum evra, til að koma innistæðum í Espirito Santo bankanum í skjól

Þetta virðist staðfesting á því að Banco Espirito Santo sé hruninn, og þar með stærsti einkabanki Portúgals farinn. Heildareignir Banco Espirito Santo kvá vera um hálf þjóðarframleiðsla Portúgals.

Í ljósi þess, að innistæðutryggingar í ESB eru nú 100þ.€ í stað rúml. 20þ.€ er íslenska bankakreppan varð, þá er ljóst - - að ríkissjóður Portúgals sennilega kemst ekki hjá því að annað af tvennu, greiða út lágmarks innistæður eða að "endurreisa einhvers konar banka" með ríkisfjármögnun, sem einhvers konar skjól fyrir þær innistæður. En eins og reglurnar um innistæðutryggingar virka nú í breyttri mynd. Þá er kyrfilega gengið frá því að ríkissjóðir bera fulla ábyrgð á sínum "innistæðutryggingasjóð."

Ef fólk vill taka út sitt fé, þá á þessi peningur greinilega að dekka það -sem "tæknilega" ríkissjóður Portúgals lánar sínum innistæðutryggingasjóð- en berýnilega er um aukna skuldsetningu ríkissjóðs sjálfs.

Banco Espirito Santo Junior Bonds Slide as Bailout Forces Losses

Banco Espirito Santo split in €4.9bn rescue plan

Banco Espírito Santo split in €4.9bn rescue

Investors cheer Portuguese bank rescue

Sú leið sem portúgölsk stjórnvöld fara líkist íslensku leiðinni

Banco Espirito Santo verður að þrotabúi, búin er til ný stofnun, sem inniheldur innistæður og eignir frá Banco Espirito Santo - "Banco Novo." Eða "Nýi Banki."

Carlos Costa, the central bank Governor: "There was an urgent need to adopt a solution to guarantee the protection of deposits and assure the stability of the banking system."

Eftir að í sl. viku var orðið ljóst, að Espirito Santo mundi verða fyrir miklu tjóni, í tengslum við "hrun" eignarhaldsfélags Espirito Santo fjölskyldunnar - en bankinn virðist hafa lánað því fé, lán sem eru tapað fé, rás atburða er minnir mann á hrun ísl. bankanna, þ.s. eignarhaldsfélög komu mikið við sögu - sem bankarnir höfðu lánað til, lán sem yfirleitt reyndust alfarið töpuð.

Þá virtist þá þegar ljóst að bankinn væri farinn.

"The money will come mostly from the €6bn (£4.8bn) left from Portugal’s recently exited international bail-out programme. It will be used to inject €4.9bn, via the bank resolution fund, into the new “good” institution – “Novo Banco - which will eventually be sold."

"The Bank of Portugal will take control of Banco Espirito Santo’s assets and deposit-taking operations by transferring them to a new company, Novo Banco, into which it will inject money from its Resolution Fund, the regulator said in a statement late yesterday. The fund will finance the rescue with a Treasury loan to be repaid by Novo Banco’s eventual sale."

Það verður auðvitað að koma í ljós, hvort að portúgalska ríkið getur endurreist stofnun sem hefur traust. En a.m.k. eru tveir endurreistu bankanna á Íslandi, í einkaeigu - reyndar eigu kröfuhafa þrotabúa gömlu bankanna.

Á Íslandi kostaði það mikið fé - að búa til nýja banka. Skuldsetning íslenska ríkisins óx mjög verulega í tengslum við þá rás atburða. Og bersýnilega -vegna innistæðutrygginganna- kemst Portúgal ekki hjá því -hvort sem er að verja fé til að tryggja innistæður- en kýs að því er virðist, að gera það með þeim hætti, að búa til nýja endurreista bankastofnun.

Sbr. íslensku leiðina - - hvort þ.e. hagkvæmari leið. Eða hagkvæmara, en að greiða beint út fé innistæðueigenda. Á eftir að koma í ljós.

Það hafi ef til vill þá fúnksjón, að varðveita að einhverju leiti "störf innlendra starfsmanna" Banco Espirito Santo.

Kannski gegndi Banco Espirito Santo mikilvægu hlutverki, sem ríkið vill gera tilraun til að varðveita.

Mér finnst samt "afar ólíklegt" að sala hins nýja banka síðar meir - forði ríkinu frá kostnaði. Þó að ríkissjóður, setji málið fram nú, eins og að fyrir rest, verði skattgreiðendur tjónlausir.

• Á Íslandi varð ekki umflúið að endurreisa bankakerfi - þ.s. nútímaríki verður að hafa starfandi bankakerfi.
• En Portúgal er ekki alveg á þeim stað, að án Banco Espirito Santo sé ekkert starfandi bankakerfi.

Ekki er alveg ljóst af þessum fréttum, "hvort Portúgal er að bjarga öllum innistæðum" eða bara "tryggðum innistæðum."

Að bjarga "öllum innistæðum" mun auka kostnað ríkisins, en á sama tíma, má vera að ríkið kjósi þá leið, til að forða hugsanlegum afleiðingum innan fjármálakerfis Portúgals, þá vísa ég til möguleikans á "flótta innistæðufjár."

Rétt að muna einnig, að bjarga ekki ótryggðum innistæðum, gæti skapað "efnahagstjón í Portúgal" fyrir utan að skapa hugsanlega ótta meðal innistæðna í landinu. Svo ef til vill er rétt að skilja fréttirnar með þeim hætti, að öllum innistæðum sé bjargað inn í "Banco Novo."

Ný efnahagskreppa í landinu - - mundi einnig skaða getu landsins til að standa undir skuldum. Ríkissjóður getur því verið að meta það svo. Að ívið stærri skuldsetning, í tilviki að öllum innistæðum sé bjargað, skili samt skárri heildarútkomu.

 

Niðurstaða

Ég stórfellt efa að ríkissjóður Portúgals komist hjá fjárhagslegu áfalli. En líklega notar ríkissjóður Portúgals hluta af ca. 6ma.€ sem ríkissjóður Portúgals skv. fréttum á enn eftir af fé frá Björgunarsjóði Evrusvæðis. Ef nýr banki er einhvers virði, þá sjálfsagt nær ríkissjóður - - einhverju fé til baka með sölu hins nýja banka eða "Banco Novo." Eins og Steingrímur J. minnkaði nokkuð skuldir ríkisins með því að láta kröfuhafa gömlu bankanna yfirtaka 2-af nýju bönkunum. En þó varð það aldrei svo að ísl. ríkið, næði að sleppa án kostnaðar, af endurreisn þeirra banka.

Það verður þá að koma í ljós - - hve stór neikvæð áhrif þetta mál mun hafa á Portúgal, líkur þess að landið losni úr vandræðum.

En framvindan er eðlilega "viðkvæm" fyrir frekari áföllum.

 

Kv.