Líst afskaplega illa á hvað er að gerast í Úkraínu

Yfir 70 manns látnir eftir skotbardaga milli sveita Innanríkisráðuneytis Úkraínu, öryggislögreglu - og mótmælenda. Það áhugaverða við þetta skv. fréttum er, að svo virðist að mótmælendur hafi haft betur í þeim átökum. Atlagan að vígum þeirra á svokölluðu "Frelsistorgi" hafi verið hrundið.

Sem bendir til þess að a.m.k. hluti mótmælenda sé vopnaður. En skv. fréttum voru sveitir Innanríkisráðuneytis vopnaðar "hríðskotabyssum." En ég man eftir úr frétt í Der Spiegel fyrir nokkru, að innan um eru gamlir hermenn með bardagareynslu frá dögum Sovétríkjanna í Afganistan.

Það kannski skýri af hverju mótmælendum hefur tekist að verjast atlögum öryggissveita stjórnvalda, að vígin séu byggð upp skv. ráðgjöf frá einstaklingum með reynslu hafa af raunverulegu stríði. 

Dozens Dead in Ukraine as Fresh Violence Flares in Kiev

EU seeks peace as Ukraine death toll hits 75

Fears grow that Ukraine’s military could be called into the fray 

Ukraine urged to pull back from brink

Kiev truce ends in violence and gunfire 

Bendi einnig á eigin umfjöllun: Bandaríkin og ESB ætla að bjóða Úkraínu "aðstoðarprógramm"

Úkraína má ekki verða Sýrland Evrópu

Sýrland sýnir okkur hvað getur gerst, ef stjv. beita of mikilli hörku gegn mótmælum. En fyrstu mánuðina sem átök þar stóðu yfir, var þetta ekki stríð - heldur í formi mjög fjölmennra götumótmæla. En sýrlenska öryggislögreglan og síðan herinn. Beitti alltaf mjög miklu ofbeldi gegn mótmælendum.

Stað þess að mótmælendur gæfust upp, mættu uppreisnarmenn hörku stjórnvalda - með því að vopnast sjálfir. Og hefja vopnaða uppreisn.

Síðan hefur þar staðið stríð - og inn í það hafa síðan blandað sér margvísleg öfgaöfl frá löndunum í kring. Svo komið að ein áhrifamesta fylkingin er skipuð að miklu leiti erlendum bardagamönnum, með sínar eigin hugmyndir - sem hafa ekkert að gera með stefnu hinna upphaflegu mótmæla.

• Allan tímann hafa átökin í Sýrlandi markast af því - - að utanafkomandi öfl hafa blandað sér í mál.
• Því miður - virðist mér Úkraínumálið hafa það sameiginlegt, að það eru utanaðkomandi öfl, sem eru að styðja - - sinn hvorn aðilann.

 Áhugavert að í báðum tilvikum - - er það Rússland sem styður stjórnvöld.

Og vesturveldi sem "styðja uppreisn" gegn þeim stjv. - sem Rússland styður. 

 

Það sem ég óttast er að hvorki Rússland né Vesturveldi, séu að hugsa um hagsmuni íbúa Úkraínu

Heldur sé þetta liður í átökum við Rússland um "yfirráðasvæði."

Munum einnig að klofningur Úkraínu frá Rússlandi, veikti Rússland.

Án Úkraínu er Rússland umtalsvert veikara ríki - það að toga Úkraínu lengra í "vestur" hefur því bersýnilega "strategíska" vídd - - eða Pútín algerlega örugglega sér það þannig.

 

• Og þ.e. ekki endilega augljóst að það sé rangt skilið af honum, að slíkar pælingar liggi að baki stuðningi Vesturvelda við mótmælendur í Kíev.

 

Íhugum einnig þá staðreynd að Úkraína var hluti af Sovétríkjunum þar til að þau hættu að vera til 1991, og þar á undan hafði Úkraína tilheyrt Rússlandi í e-h í kringum 300 ár.

Og það, að á Sovét-tímanum var Úkraína liður í þéttu neti framleiðslu, þ.s. mikilvægri framleiðslu var komið fyrir hér og þar um Sovétríkin, en allt "netið" virkaði sem eitt hagkerfi. Það þíddi að innan Úkraínu voru við hrun Sovétríkjanna, framleiddir fjölmargir þættir. Sem t.d. rússn. herinn gat ekki verið án, og að sjálfsögðu margvíslegar neysluvörur fyrir Rússland.

En Úkraína var helsta matarforðabúr Sovétríkjanna og þar á undan Rússlands, með sjálfstæði er Úkraína líklega "stærsti matvælaframleiðandi Evr." og líklega megnið af því fer á Rússl.markað. Þar fyrir utan er þarna enn umtalsverður þunga-iðnaður af dæmigerðu tagi þ.e. stál-, ál og efnaverksmiðjur. Frá Sovéttímanum. Þó einnig eitthvað af hátækni-iðnaði t.d. skilst mér að Antonov flugvélaverksmiðjurnar séu enn að framleiða flugvélar fyrir "Rússlandsmarkað" og fyrir rússn. herinn.

Í staðinn hefur Úkraína keypt ekki síst - orku. Þ.e. gas og eldsneyti. 

1. Það augljósa ætti að blasa við - - að Úkraína getur ekki kúplað frá Rússlandsmarkaði.
2. Úkraína er örugglega verulega meir tengd inn í hagkerfi Rússl. í dag, en Finnland var við hagkerfi Sovétríkjanna við hrun þeirra 1991.
3. Að auki, er Úkraína "fjárhagslega séð" nærri því gjaldþrota. 

• Þ.e. alveg öruggt að einhvers konar vinslit við Rússland, gætu jafngilt - - mjög djúpstæðu efnahagshruni í Úkraínu.
• Og auðvitað - öruggu þjóðargjaldþroti.

Vesturlönd eru örugglega ekki tilbúin með ógrynni fjármagns - til að halda landinu á floti. 

 

Rússland virðist enn of upptekið af sögunni, að Úkraína sé "hluti af okkur." Ekki enn alveg búið að meðtaka að Úkraína er sjálfstætt.

 

En á sama tíma, sé ég ekki hvernig - - Úkraína á að geta kúplað frá Rússlandi yfir til Evrópu, að það sé yfirleitt mögulegt. Þegar haft er í huga hve djúpar tengingar eru enn milli hagkerfa Úkraínu og Rússl.

• Hið minnsta kosti - ekki á skömmum tíma.

 

Eins og ég hef sagt áður, sé ég enga skynsemi í því að Úkraína eigi að velja - annað hvort!

Augljósa skynsemin, er að velja - - bæði. Þ.e. Úkraína haldi áfram að hafa mjög djúp tengsl við Rússland, enda er saga landanna gríðarlega nátengd. A.m.k. í engu minna svo en t.d. Íslands og Danmerkur eða Noregs. 

• Viðskipti við V-Evrópu séu frekar - - langtímaverkefni. 
• Enda tekur tíma að læra að framleiða og selja varning á V-evr. markað, þ.s. kröfur eru líklega töluvert aðrar.

Ég sé enga ástæðu af hverju Úkraína - ætti að gefa frá sér rússl. markað. 

 

Skynsemin liggi í því að - - halda honum. En bæta smám saman við, aukinni markaðshlutdeild í V-Evr.

 

Síðan er vel hugsanlegt fyrir evr. fyrirtæki að nota Úkraínu, til að framleiða varning fyrir Rússl.markað.

 

Úkraína getur verið milliliður milli Rússlands og Evrópu.

 

 

Niðurstaða

Mín ráðlegging er áfram sú hin sama. Að menn setjist niður - þ.e. allir þeir sem máli skipta. En bersýnilega þurfa rússn.stjv. að vera með í ráðum, svo að sátt eigi raunhæfan möguleika á að virka. Og evr. stjv. og bandar. þurfa að tóna niður væntingar þess, að Úkraína verði þ.s. kallað er - evrópsk.

 

Sjálfsagt að Úkraína þiggi viðskiptasamning v. ESB. En til þess að sátt geti virkað - en Putin þarf að fá "face saving" eftirgjöf af einhverju tagi, þarf sá að vera líklega - nokkuð tónaður niður. Svo hann líti síður út sem "european intergration." 

 

Þ.e. ljóst að hluti þeirra sem eru á torgum borga Úkraínu, ímynda sér "aðild að ESB" í framtíðinni. En þ.e. fátt sem bendir til þess að nokkur áhugi sé á slíku tilboði í nokkurri náinni framtíð í ESB.

 

Sjálfsagt þarf að kjósa að nýju í Úkraínu - - en ég efa að Yanukovych forseti samþykki að fara frá, eins og krafist er af andstæðingum hans. En það gæti verið unnt að fá nýjar þingkosningar og hver veit, kannski breytingu á hlutfalli valda forseta og þings, og ríkisstj.

 

En það liggur nú á, að binda enda á þessi átök áður en þau snjóboltast frekar. En ég get virkilega séð fyrir mér landið klofna milli stríðandi fylkinga, í rússn. mælandi hluta og úkraínsku mælandi. Það gæti leitt fram mikinn flóttamannavanda - jafnvel milljónir manna.

• Ég tel of einfalt að - - setja alla sökina á Pútín. 
• Það sé í gangi, varasamt reipitog milli Vesturvelda og Rússland, sem snúist um hagsmuni þeirra aðila - - sennilega ekki nema í mjög grunnum skilningi hagsmuni íbúa landsins.

--------------------------------------

Ps: Vonandi ganga upp þær sáttaumleitanir sem fréttir hafa borist af. En þetta er ekki fyrsta sinn sem tilraun til sátta hefur verið gerð.

Ukraine crisis deal on knife-edge amid standoff 

 

Kv.