Forseti Ráðherraráðs ESB kallar saman neyðarfund, einungis örfáum klst. fyrir Ecofin fund fjármálaráðherra ESB

Mér sýnist stund alvörunnar vera að renna upp innan Evrusvæðis. En, svo alvarleg er staðan metin að því er virðist eftir atburði sl. viku, að forseti Ráðherraráðs, sér sig knúinn að halda - hvort sem við köllum það neyðarfund eða samræmingarfund - einungis nokkrum klukkustundum áður en svokallaður árlegur "Ecofin" fundur allra fjármálaráðherra ESB er haldinn sama dag.

En líklega er það rétt að þessi tiltekni fundur snýst um samræmingu afstöðu þeirra mikilvægu einstaklinga sem hittast. Og hverjir eru þeir?

Reuters - EU calls emergency meeting as crisis stalks Italy :"European Central Bank President Jean-Claude Trichet will attend the meeting along with Jean-Claude Juncker, chairman of the region's finance ministers, European Commission President Jose Manuel Barroso and Olli Rehn, the economic and monetary affairs commissioner..."

 

Svo báðir forsetarnir verða þarna þ.e. Ráðherraráðs og Framkvæmdastjórnar, Seðlabankastjóri Evrópu eða Evrusvæðis, formaður fjármálaráðherra Evrusvæðis og kommissari efnahags og fjármála.

• Og klárt að fundur þessara aðila er ekki kallaður með skömmum fyrirvara út af neinum smá málum! 
• Alls - alls ekki, rétt fyrir annan mjög mikilvægann fund! Sama dag!

Telegraph - Top EU officals meet over Italy debt contagion fears :"Top European Union officials will meet in Brussels on Monday morning to discuss the growing eurozone debt crisis amid fears that Italy could be the next country to be affected." - "They will also "coordinate their positions" on the second Greek rescue package as Europe's debt crisis threatens to deteriorate further." - "Monday morning's meeting in Brussels will happen ahead of a meeting of eurozone finance ministers."

Financial Times - EU stance shifts on Greece default :"European leaders are for the first time prepared to accept that Athens should default on some of its bonds as part of a new bail-out plan for Greece that would put the country’s overall debt levels on a sustainable footing."

 

Grikkland

Ekki vitað nákvæmlega. En skv. frétt FT þá er franskt plan ekki lengur í myndinni, en eldri þýskar hugmyndir eiga endurnýjun lífdaga. Þannig að þau mál eru aftur á upphafsreit!

En eins og þeim var áður lýst þá felast þær hugmyndir þjóðverja í því að þvinga einka-aðila, til að endurnýja lán sem falla á gjalddaga næstu 3. árin, en skv. hinum eldri þýsku hugmyndum áttu þeir einka-aðilar ekki að fá nærri eins gróðavænlegann díl eins og hinar frönsku hugmyndir ráðgerðu. 

Einfaldlega þannig, að þeir endurláni aftur en ekki gegn þeim háu vöxtum sem ríkja í dag á markaði, heldur gegn sambærilegum þeim sem björgunarsjóðurinn veitir og að auki að þau skuli vera til langs tíma eða 30 ára.

Þetta er auðvitað mun mildari díll fyrir Grikki, ef þetta verður ofaná. En að sjálfsögðu einungis hægt að framkalla með einhverjum ótilteknum þvingunarúrræðum, sem ekki er ljóst hver yrðu.

En viðbrögð matsfyrirtækja í sl. viku, sem sögðu að franska planið væri einnig "selective default" hefur valdið þessari hugarfarsbreytingu að sögn, svo nú virðist hugmyndin að umbera að Grikkland muni fá "D" eða "default" einkunn.

En, ég reikna með að Trichet og hans meðstjórnendur innan Seðlabanka Evrópu muni bregðast mjög harkalega við þessum hugmyndum. 

En fram að þessu hefur þeirra afstaða verið, og ekkert útlit er fyrir að sú afstaða þeirra mildist, að ef Grikkland fær "D" eða "default" einkunn, muni þeir ekki lengur samþykkja að grísk ríkisskuldabréf séu gild veð, þannig að grískir bankar munu þá ekki lengur geta fengið neyðarlán frá Seðlabanka Evrópu.

Það myndi framkalla hrun þeirra þegar í stað - gárungar hafa kallað þetta "the nuclear option" hjá Seðlabankanum, því Grikkland yrði mjög sennilega að hætta í Evrunni tafarlaust og lísa sig greiðsluþrota.

En, í seinni tíð, hafa ímsir verið að halda því fram, að kalla ætti blöff ECB manna - vilja meina að þegar á reynir, muni Seðlabankinn halda áfram að samþykkja grísk ríkisskuldabréf sem veðhæf.

Annars auðvitað er Seðlabankinn sjálfur gjaldþrota því gjaldþrot Grikklands veldur nægilega stóru tapi til þess að þurrka út hans eigin fé - svo væntanlega fer af stað sú bylgja í gegnum bankakerfi Evrópu sem tafarlaust greiðsluþrot Grikklands framkallar.

Margir halda að þá verði alvarleg víxlverkun sem geti leitt til mun víðtækara hruns. Meðan sumir aðrir, telja að slík krýsa muni ekki valda neinum óskaplegum vandræðum.

Segjum a.m.k. að ekki sé öruggt hvort er rétt!

Klárt að ef Financial Times hefur rétt fyrir sér, þá sé "high stakes game of chicken" í gangi á Ecofin fundi ráðherra ESB síðdegis mánudag þ.e. 11/7, og það má vera að tilgangur fundarins á undan sé einungis sá að samræma afstöðu aðila sem koma fram fyrir stofnanir ESB. En, einnig má vera að mun meira sé í gangi.

En ég treysti mér alls ekki til að fullyrða, að stjórnendur Seðlabanka Evrópu muni raunverulega blikka!

Fram að þessu hafa þeir ekki gefið eftir einu sinni nöglina á litla fingri!

Það mun ekki kæta markaði - ef niðurstaða fundahalda mánudags 11/7 mun einungis staðfesta áframhaldandi óleystann ágreining aðila.

 

Ítalía

• EU calls emergency meeting as crisis stalks Italy :"The spread of the Italian 10-year government bond yield over benchmark German Bunds hit euro lifetime highs around 2.45 percentage points on Friday, raising the Italian yield to 5.28 percent, close to the 5.5-5.7 percent area which some bankers think could start putting heavy pressure on Italy's finances."

En ég vek athygli á eftirfarandi, vaxtakrafa 10. ára bréfa:

1. Ítalía 5,28 þann 8/7, 5,21 þann 7/7 var 5,08 í 6/7 og 4,99 í sl. viku.
2. Spánn 5,71 (5,56 sl. fimmtudag)

• EU calls emergency meeting as crisis stalks Italy :"Shares in Italy's biggest bank, Unicredit Spa, fell 7.9 percent on Friday, partly because of worries about the results of stress tests of the health of European banks that will be released on July 15. The leading Italian stock index sank 3.5 percent."

Það átti sér stað hröð atburðarás gagnvart Ítalíu í sl. viku - en einnig magnaði það spennu að Berlusconi veittist að fjármálaráðherra sínum, og virtist vera að gera tilraun til að losna við hann úr ríkisstj.

• En markaðir líta á hann sem nokkurs konar varðmann fyrir ábyrgða fjármálastjórnun!

Reuters - Analysis: Tremonti exit would spell big trouble for Italy :Silvio Berlusconi - about Tremonti "He thinks he's a genius and everyone else is stupid," - "He is the only minister who is not a team player," -  Analysis - "Tremonti is seen as electoral poison by most of the cabinet, who blame his spending curbs and refusal to lower taxes for the government's loss of popularity."

Það myndi alls ekki gefa réttu skilaboðin, að ef Berlusconi ítir Tremonti út - svo hann geti slakað á aðhaldi því sem Tremonti hefur viðhaldið á eyðslu.

En 1. ársfjórðung þessa árs mældist hallinn á ríkissjóði Ítalíu 7,7% af þjóðarframleiðslu, þó svo að spá fyrir árið í heild geri ráð fyrir að hann verði 4,7% af þjóðarframleiðslu.

Ríkisskuldir Ítalíu verða 120% af þjóðarframleiðslu á þessu ári eða um 1.840ma.€, sem hvorki meira né minna eru 3. mestu ríkisskuldir í heimi, þegar miðað er við upphæð.

Að auki, mældist samdráttur í iðnframleiðslu á Ítalíu í júní sl. og heildarhagkerfið við "0" punkt hagvaxtarlega séð, sem er viðkvæm staða. 

En vaxtahækkun ECB í sl. viku mun hafa samdráttaraukandi áhrif á Ítalíu, auk þess að auka líkur á gengishækkun Evru, sem einnig mun skaða Ítalíu - þá útflutning.

Að auki í sl. viku kom í ljós - sem einnig hefur áhrif innan Evrópu - að tölur frá júní í Bandar. voru enn verri en tölur í maí sl. Svo, stöðnun hagvaxtar virðist vera að staðfestast í Bandar. frekar en hitt.

Það eykur líkur á því, að sú hæging hagvaxtar sem einnig hefur verið í gangi sl. 2 mánuði í Evrópu, geti einnig reynst vera mun meir langvarandi en menn hafa fram að þessu, haldið fram.

Vaxtahækkun Seðlabanka Evrópu - heilt yfir litið - getur því reynst vera mjög slæm hugmynd, hluti af því sem er að auka óróa, draga úr trúverðugleika stöðunnar heilt yfir litið.

Ambrose Evans-Pritchard - Italy and Spain must pray for a miracle :"This is not a time for the ECB to raise rates. It has repeated the error made in mid-2008 when it tightened into the final phase of an oil shock, when half the eurozone was already in recession. Once is careless, twice is unforgivable."

 

Hvað ætti Evrópa að gera?

Annaðhvort að taka hart á stjór, eða hart á bak!

Mér sýnist ástandið á Evrusvæðinu nálgast bjargbrúnina á ógnarhraða, og einungis ákveðin viðbrögð séu líkleg til að bjarga málum frá stjórnlausu hruni.

1. Annaðhvort að aðstoða lönd í vanda með mjög ákveðnum hætti - þannig að tryggt verði að þau lendi ekki í greiðsluþroti.
2. Eða, að aðstoða þau við að yfirgefa Evrusvæðið - við upptöku eigin gjaldmiðils. 

• Ein leið til raunverulegrar björgunar væri, að aðildarríkin samþykki að veita ríkjum í vanda sameiginlega ábyrgð - svo þau geti slegið lán út á þær ábyrgðir gegn kjörum á bilinu 3,5-4,5%.
• Þá myndu þau, einfaldlega kaupa upp eldri skuldir sjálf með afföllum, en bjóða í staðinn að skulda þeim sömu aðilum, út á sameiginlega ábyrgð allra landanna.

Það þarf ekki að efast um að aðilar myndu samþykkja slíka díla - því reynsla af svokölluðu Brady plani þ.s. Bandaríkjamenn aðstoðuðu lönd í vanda á fyrri hl. 10. áratugarins sýnir að sú útkoma er líkleg.

Þannig, að full ástæða er að ætla að slík áætlun myndi raunverulega geta virkað þannig að:

1. Skuldir myndu lækka, og
2. þær yrðu á lægri vöxtum og að auki hagstæðari greiðsluskilmálum.

Gallinn er sá, að löndin í vanda eru samt föst í þeirri klemmu sem þau eru lent í innan Evrunnar, það er að þeirra hagkerfi eru mjög langt frá að vera samkeppnisfær sem sést á miklum viðskiptahalla og einnig miklum halla ríkissjóða.

Svo hætta er á því að skuldir hlaðist upp á ný, nema beitt verði mjög grimmum og erfiðum aðlögunaraðgerðum, sem felast myndu í beinum launalækkunum - og breytingum innan vinnumarkaðar til að auka samkeppni innan hans. Og að auki, stórfelldum niðurskurði ríkisútgjalda.

Þetta þíðir auðvitað mikinn samdrátt í þeim hagkerfum - slíkar aðgerðir að auki líklegar til að þurfa mörg ár, til að skila árangri.

Svo, þau lönd yrðu allan tímann - kannski samfellt næstu 15 árin, að vera í samfelldri aðstoðaráætlun, þ.s. þau myndu taka lán skv. sameiginlegri ábyrgð - má vera jafnvel að þau þurfi beinar gjafir.

• En Þjóðverjar hafa reynslu af sameiningu Þýskalands á bakinu, en A-hlutinn er enn á spenanum frá V-hlutanum 20 árum eftir sameiningu.

• Reynslan af A-Þýskalandi, leiðir því til mikillar fælni þjóðverja við allar hugmyndir um, langvarandi styrkja-áætlun.

• Það er ekki síst öflug andstaða Þjóðverja, sem hefur viðhaldið pattstöðu innan ESB um málefni ríkja í vandræðum.

• Hættan er, að ef hún heldur áfram, þá verði versta útkoman fyrir alla niðurstaðan!

Það er mun betra að aðstoða ríkin í vanda, við það verkefni að taka á ný upp á ný eigin gjaldmiðla, en að láta áframhaldandi pattstöðu halda áfram í stjórnlaust hrun.

 

Niðurstaða

Það er einhvernveginn eins og enginn árangur hafi orðið af öllu rifrildinu sem átt hefur sér stað milli aðildarríkja Evrusvæðis og einnig með þátttöku stofnana ESB, síðan í vor. Mál virðast aftur á upphafsreit - nema að tryggð hefur verið skammtímafjármögnun fyrir Grikkland eitthvað fram á næsta ár.

En allt annað er í sama háaloftinu og við upphaf sumars.

Og markaðir í sl. viku sýndu klár merki þess, að vera farnir að verða órólegir vegna stöðu Ítalíu.

Í ljósi þess, hve vaxtakrafa Ítalíu fór upp við lok sl. viku, þá líst mér alls ekki á það, að ef niðurstaða fundahalda morgundagsins innan ESB, verður í reynd engin þ.e. áframhaldandi pattstaða.

En ég sé ekki Seðlabanka Evrópu gefa eftir hænufet - og aftur virðast Þjóðverjar vera að þrýsta á um þær hugmyndir, sem voru orsök pattstöðu samfellt í 6 vikur þ.e. í máí og júní.

----------------------------

Ef það verður útkoman, þá gæti þróun á markaði orðið söguleg út vikuna.

Spurning á hvaða tímapunkti verður leiðtogum Evrópu það ljóst - að þeir eru upp við vegg?

Verður það áður en stjórnlaust hrun á sér stað - eða munu þeir labba fram af hengifluginu án þess að gera sér grein fyrir því að það er að gerast, fyrr en um seinann?

Mér sýnist hengiflugið blasa við þeim nú þegar - en eru þeir færir um að sjá það?

Eru þeir færir um að bregðast við - á hvorn veginn sem er, í tæka tíð?

 

Kv.

Athugasemdir

[Ómar Geirsson, 11.7.2011 kl. 08:45]

Blessaður Einar.

Miðað við "vitið" sem Eurokratar sýndu í ICEsave deilunni, þá er ljóst að þeir skilja ekki þann vanda sem við er að glíma, og munu ekki geta brugðist við honum.  

Og sú leið sem þú nefndir, að taka upp sameiginlega ábyrgð, gengur ekki ef hún felur í sér útþurrkun samfélaga eins og neyðarpakkar AGS/ESB gagnvart Írum og Grikkjum  fela í sér.  Þó til séu skriðdrekar til að halda almenningi niðri, því svona er ekki gert nema með hernámi og þvingunum, þá gengur dæmið ekki efnhagslega upp, það þarf meðgjöf því samdráttur í launum og öðru veldur sífellt minni veltu í hagkerfinu, sem aftur þýðir að þeir sem eru i skilum, lenda í vanskilum.  Og það kallar á meðgjöf, og hver ætti að gefa hana????

Gjaldmiðill þarf að hæfa efnahag þjóða, þannig er raunveruleikinn, og orð manna, hvort sem hvati þeirra er hugsjón um eina Evrópu eða hrein heimska, fá þar engu um breytt. 

Þú nefnir dæmið um Austur Þýskaland, þar voru stóru mistökin að nota sama gjaldmiðilinn (sem sjálfsagt var pólitísk nauðsyn), þess vegna var efnahagsbatinn svo hægur því markið miðaðist við styrk vesturhlutans.  Og þessi stefna gekk aðeins upp vegna meðgjafar, sem var gjaldið við hina pólitísku sameiningu.

Og hvernig er hægt að búast við að menn, sem geta ekki komið sér saman um eitt eða neitt (hvenær hefur Evrópa komið út við sem ein rödd???), geti sannfært þjóðir sínar um að borga með vanþróðaðri hluta sambandsins til þess eins að viðhalda gjaldmiðil sem sannarlega hefur ekki gagnast neinni þjóð, nema þá hugsanlega Þýskalandi.  

Slagorðið, "lokum sjúkrahúsum til að bjarga Grikkjum" finnst mér ekki virka alveg.

Ergo, það er aðeins ein leið, og hún er leið heilbrigðrar skynsemi.

Kveðja að austan.

[Guðmundur Jónsson, 11.7.2011 kl. 09:06]

""Ein leið til raunverulegrar björgunar væri, að aðildarríkin samþykki að veita ríkjum í vanda sameiginlega ábyrgð - svo þau geti slegið lán út á þær ábyrgðir gegn kjörum á bilinu 3,5-4,5%.""

3,5 til 4,5% vextir eru raunvextir í euro og eins og málum er háttað í dag búa evrulönd í vanda auk þess við samdrát og skulda nú þegar meira en þau ráða við að borga. Hvernig getur þú fengið út Einar, að það hjálpi skuldara að lána honum meiri peninga á kjörum sem auka heildarskuldsetningu hans á sama tíma og greiðslugeta hans fer minnkandi ?

[Einar Björn Bjarnason, 11.7.2011 kl. 13:01]

Guðmundur - ég benti á að þeir myndu nýta þetta til að kaupa upp eldri skuldabréf á afföllum. Aðilar myndu líklega samþykkja slíkann díl upp á að fá í staðinn skuldabréf sem hefðu sameiginlega ábyrgð því mun öruggari.

Þá væri þetta svipað og þegar svokölluð Brady bréf voru gefin út á sínum tíma.

Þeir myndu nota þetta til skuldaskipta.

Kv.

[Einar Björn Bjarnason, 11.7.2011 kl. 13:11]

Já Ómar - málið er að núverandi ástand mjög klárt getur ekki gengið upp.

Ég nefni sameiginlega ábyrgð og skuldaskipti, sem léttir undir með þjóðunum í vanda - og það er rétt, samt er vandinn mjög - mjög erfiður.

Sem segir eiginlega að í dag sé þetta ekki hægt. Ég ætla ekki að halda fram að jafnvel með slíkri aðstoð væri þetta auðvelt. Samt erum við að tala um mörg mjög erfið ár - en kannski væri það mögulegt.

En það væru engir hamingjudagar eða gósendagar. En með minni og léttari skuldum þarf ekki eins rosalega mikinn niðurskurð, eins og í dag er verið að pína þjóðirnar til að framkvæma.

Samt mun hann þurfa vera mikill, og aðlögun langvarandi.

Ég skal viðurkenna að jafnvel með því að létta undir þeim með slíkum hætti, er þetta einungis fært upp í að vera kannski mögulegt, í staðinn fyrir klárlega ekki hægt.

Það má vera, að samt leiði þetta eins og þú telur til uppreisnar fyrir rest. En ef svo er, þá er mjög tært að núverandi ástand óbreytt gengur ekki.

Löndin í vanda, geta þurft langvarandi aðstoð sbr. A-Þýskaland. Það getur einmitt bent til þess, að Þjóðverjar sem þekkja vanda A-hluta Þýskalands betur en nokkur annar, muni jafnvel sjálfir taka tappann úr Evrunni.

Þannig eins og þín skoðun er um, sé þetta ekki mögulegt - punktur.

Þá er eina praktíska eða skynsama leiðin, að ESB þjóðirnar aðstoði löndin í vanda, við það verkefni að taka aftur upp sína gjaldmiðla.

Það gætu þær alveg!

En, er skynsemi möguleg innan apparatsins fyrir Austan okkur?

Kv.

[Júlíus Björnsson, 11.7.2011 kl. 13:21]

Það er mjög gaman að skoða vextir 30 ára verðtyggingarveðlána á innri markaði USA, Fastir um 3,5% og ARM breytast á fimm ára fresti um 2,36%. 

 EU er örvæntinafult vegna framleiðslu samdráttar og keyrir á hámarks útgáfu innstæðulausr evra, til þess að ná niður almennum neytenda=starfsmanna kostnaði að mínu mati.

1,0% vaxtavextir af 100 milljörðum í 30 ár eru 35 milljónir.

2,0% vaxtavextir af 100 milljörðum í 30 ár eru 81 milljónir.

5,0% vaxtavextir af 100 milljörðum í 30 ár eru 332 milljónir.

Hver milli prósenta skiptir meira og meira máli eftir því sem prósentan hækkar. Lítil skilningur Íslenskra menntamanna skýrir sofanda háttinn hér.   Lán sem er til 5 ára og er velt 6 sinnum með 5,0% er mjög hagstætt í augum Seðlabanka Íslands, þetta er líka 30 ára lánstími og kostar afföll í hvert skipti sem ný lánafyrirgreiðsla er afgreidd.  Lán lengri en fimm ár segja nokkuð um hver verðbólga verður lánstíma, enda eru þetta allt  áhættuvextir=verðbætur vegna ráðgerðar verðbólgu um fram raunhagvöxt, Lánadrottins og eða skuldara.

[Ómar Geirsson, 12.7.2011 kl. 13:57]

Já, Einar, skuldaaðstoð þýðir minni niðurskurð, og þá niðurskurð sem þarf hvort sem er að fara í.

Einnig mætti hugsa sér bandarísku leiðina, að setja fé í að hjálpa smáfyrirtækjum og eins aðstoða húsnæðissjóði í að aðlaga skuldir að raunveruleikanum.

Það er klárt hægt að gera margt skynsamlegt innan evrunnar.

En það sem ég var að velta fyrir mér, og hef reyndar sterka skoðun á, er að það leiti allt í sama farið á meðan gjaldmiðillinn hentar ekki efnhagslegum veruleika þjóða.

Pælingar sem þú hefur reyndar fært sterk fyrir að gangi ekki almennilega upp, ekki nema þá með niðurfærslu sem er ákaflega erfið pólitískt séð, þó ekki útilokuð.

En eins og þín nýjasta færsla bendir á, þá eru ráðamenn evrunnar alltaf einhverjum misserum of seint á ferðinni og missa því ráðin í hendurnar á markaðnum.

Maður sá það í Balkanharmleiknum að það er eins og það vanti allt töts í ráðamenn Evrópu. Þeir eru ákvarðanafælnir og gjarnir á að vera í þykjustuleik, að láta eins og vandinn leysist, og þá leysist hann.

En enn og aftur takk fyrir að miðla áfram upplýsingum á skiljanlegu máli og setja þær í samhengi við fyrri orð og staðreyndir.

Er til dæmis ekki viss um að fjölmiðlamenn geri sér almennt grein fyrir að umræðan í Brussel sé aftur komin á byrjunarreit, að menn geri sér grein fyrir að fyrri taktík gekk ekki upp, og það sé verið að móta nýja stefnu.

Sem menn virðast ekki geta komið sér saman um.

Stóru tíðindin eru nefnilega að það eru ekki nein tíðindi frá Brussel og það segir ofboðslega margt.

Ég vona að evran hrynji, hún eyðilagði frí fátæklinganna á Spáni og Portúgal, það er ekkert gaman að fara þangað þegar allt er jafndýrt og hér heima líkt og ég upplifði 2008.

En þetta er svona smá djók, vonandi endar þetta þannig að almenningur viðkomandi landa verði ekki látinn þjást að óþörfu.

Kveðja að austan.