Eru hagsmunir almennings og innlánseigenda, fyrir borð bornir, skv. nýju frumvarpi ríkisstjórnarinnar?

Sigmundur Davíð, formaður Framsóknarflokksins, og Guðlaugur Þór Þórðarson, hafa vakið athygli á nýju frumvarpi ríkisstjórnarinnar, sem virðist veita allnokkuð afdrifaríkar lagaheimildir.

 

Sjá frétt mbl: Grafið undan innstæðum

 "Forgangur 260 milljarða króna skuldabréfs skilanefndar Landsbankans á nýja Landsbankann (NBI), ef til greiðslufalls hans kemur, var forsenda samkomulagsins sem íslensk stjórnvöld gerðu við skilanefndina 16. desember í fyrra.

Þess vegna er Alþingi að veita fjármálafyrirtækjum heimildir til að treysta stöðu skuldabréfaeigenda á kostnað innstæðueigenda, með frumvarpi þess efnis."

 

 

-----------------------------------sjá viðkomandi lagagrein

138. löggjafarþing 2009–2010. Þskj. 1187  —  517. mál.

Frumvarp til laga um heimild fjármálafyrirtækis til að veita veðréttindi í tengslum við uppgjör vegna ráðstöfunar Fjármálaeftirlitsins á eignum og skuldum vegna sérstakra aðstæðna á fjármálamarkaði.

1. gr. Fjármálafyrirtæki er heimilt að veita veð í eignum sínum, þar á meðal kröfuréttindum og undirliggjandi veðréttindum sem tengjast þeim, í tengslum við uppgjör vegna ráðstöfunar Fjármálaeftirlitsins á eignum og skuldum fjármálafyrirtækis á grundvelli 100. gr. a laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, sbr. 5. mgr. 5. gr. laga nr. 125/2008, sbr. ákvæði til bráðabirgða VI í lögum nr. 161/2002. Fjármálafyrirtækinu er enn fremur heimilt að bæta frekari eignum í hið veðsetta safn til að viðhalda fullnægjandi veðhlutfalli, og skipta út einstökum eignum, samkvæmt samkomulagi við veðhafa.

2. gr. Að því marki sem veðréttur, sem stofnast á grundvelli 1. gr., varðar kröfuréttindi eða undirliggjandi veð sem tengjast slíkum kröfuréttindum öðlast veðrétturinn réttarvernd við þinglýsingu yfirlýsingar þess efnis að fjármálafyrirtæki hafi nýtt heimild sína skv. 1. gr. á blað fjármálafyrirtækis í lausafjárbók. Er þá ekki þörf á frekari ráðstöfunum til að veðrétturinn öðlist réttarvernd, hvort sem varðar veðsetningu kröfuréttinda eða undirliggjandi veðréttinda.
    Ákvæði 46. gr. laga um samningsveð, nr. 75/1997, gilda ekki um veðsetningu almennrar fjárkröfu, sbr. 45. gr. laga um samningsveð, samkvæmt lögum þessum.
    Um veðsetningu viðskiptabréfa á grundvelli 1. gr. skal þó farið eftir ákvæðum 43. gr. laga um samningsveð, nr. 75/1997.


3. gr.    Veðsetning eigna samkvæmt heimild 1. gr. laga þessara skal ekki sæta riftun samkvæmt ákvæðum gjaldþrotaskiptalaga er varða ráðstafanir þrotamanns.

------------------------------innskoti lokið

 

Ekki ætla ég að fullyrða að rétt sé, en skv. því sem Sigmund Davíð og Guðlaug grunar að sé rétt; þá er um að ræða heimild sem bankarnir geta notað til að færa veð inn á skuldabréf þau sem útbúin voru skv. samkomulagi við kröfuhafa, þ.s. þeim eru tryggðar tilteknar greiðslur yfir tiltekið árabil.

• Stóri punkturinn, er atriðið að heimila tilfærslu eigna, þ.e. að skipta einu veði fyrir annað, og sá gerningur þaðan í frá njóti svo réttarverndar.

• Hættan , nú eftir að neyðarlög eru numin úr gildi, og TIF því ekki lengur með fyrsta forgang fram fyrir öll veð; felist einmitt í ákvæðinu sem heimili þennan flutning veða, eftir á.

• En, höfum í huga, að neikvæð hagþróun getur valdið því, að fyrrum góð veð ónýtist - sem er auðvitað slæmt fyrir eiganda skuldabréfs, að veðið sem hann fékk fyrir því sé ekki lengur fyrir verðmæti þess, ef hann þarf að inkalla skuld.

• Þ.e. auðvitað, mjög gott fyrir eigenda skuldabréfs, að ef einfaldlega er hægt að kippa út slæmu veði og setja nýtt í staðinn.

• Punkturinn, sem Sigmund Davíð og Guðlaug Þór setja fram, er að með þessum hætti sé hægt statt og stöðugt, að halda bestu veðum frá TIF - og því réttur innistæðueigenda settur í hættu, ef fer á versta veg og banki kemst í þrot.

• Takið svo að auki eftir, að skv. 3. gr. verða veð veitt skv. þessum lögum ekki riftanleg, skv. ávæðum gjaldþrotalaga - sem kveða m.a. á um að gerningum sem koma eignum undan þrotabúi er heimilt að rifta, nú allt að því 4. ár aftur í tímann.

• Ég velti því fyrir mér, hvort það síðasta ákvæði hreinlega standist stjórnarskrá - þ.s. þarna er ef til vill tilteknum aðilum veittur réttur umfram aðra - sem mér sýnist geta brotið á þeirri almennu reglu að allir séu jafnréttháir gagnvart lögunum.

Punkturinn sem sagt er, að með þessu sé réttur innistæðueigenda til eðlilegs fyrsta veðréttar í gegnum TIF veiktur, og þar með möguleikar þeirra til að fá tjón sitt bætt, ef allt fer á versta veg - bankarnir fara á hausinn á ný.

Mín skoðun er að þeirra gjaldþrot, sé reyndar fremur líkleg útkoma, þeirra vandræða sem framundan eru - næsta haust.

Ef þetta er rétt skilið svo, virðist ríkisstjórnin með þessari lagasetningu, að vera að ganga erinda erlendra kröfuhafa, tryggja þeirra peninga á kostnað aukinna líkinda á tjóni almennings.

Sigmundur Davíð og Guðlaugur þór, telja þarna vera að koma í ljós, leynisamkomulag ríkisstjórnarinnar og kröfuhafa bankanna, er gert hafi verið - er bankarnir voru "endurreistir" í núverandi mynd.

• Ef skilningur þeirra er réttur, má velta fyrir sér tilgangi slíks samkomulags - en, ef kröfuhafar raunverulega töldu þetta nauðsynlegt, þá sýnist það mér innibera mikið vantraust á uppbyggingarplani isl. stjv. og AGS.

• En, vart er slíks samkomulags þörf, ef þeir virkilega tryðu því - að efnahagsplan ríkisstjórnarinnar og AGS, væri yfirgnæfandi líklegt til að ganga upp.

• Svo, að mér rennur það einfaldlega í grun, að þeir séu með þessum gerningi að tryggja sér bestu eignir bankanna, akkúrat vegna þess að þeir reikna með því að planið gangi ekki upp.

 

Kv.