Gjaldmiðlar gengisfalla!

Það mætti halda af sumum á Íslandi að krónan sé eini gjaldmiðillinn í heiminum sem gengisfellur. En þ.e. ekki alveg þannig. Undanfarnar vikur hefur gætt umtalsverðra gengissveifla í gjaldmiðlum svokallaðra - nýmarkaðslanda.

------------------------------------------------

XE Currency Charts (BRL/USD)

Áhugavert að skoða t.d. brasilískt real vs. dollar.

Hástaða ca. í apríl 0,514 á móti dollar. Nú mælist gengið 0,419.

Gengissveifla: 18%.

XE Currency Charts (INR/USD)

Síðan indverska rúpían vs. dollar.

Hástaða ca. 0,01880 á móti dollar.

Staða nú 0,01594.

Gengissveifla: 15%.

XE Currency Charts (TRY/USD)

Síðan tyrkneska líran vs. dollar.

Hágengi ca. 0,56849 á móti dollar.

Gengi nú 0,42797.

Gengissveifla: 24,7%

XE Currency Charts (ZAR/USD)

Síðan er það S-afríska randið vs. dollar.

Skv. sama vefsvæði hágengi sl. 12 mánaða vs. dollar 0,11393.

Gengi nú er ca. 0,09020

Gengissveifla: 20,8%.

XE Currency Charts (ISK/USD)

Svona til gamans, ísl.kr. vs. dollar, lág-gengi sl. 12 mánaða  0,00769.

Vs. gengi í dag 0,00864.

Sem er gengishækkun upp á ca. 12,3%.

Gengið er auðvitað enn lágt miðað við árin á undan 2006 eins og sjá má ef menn taka sig til opna hlekkinn, og svissa yfir á 10 ára yfirlit. 

Við getum þakkað þessa gengissveiflu - - gríðarlegum uppgangi ferðaþjónustu þ.e. ca. 20% fjölgun ferðamanna síðan 2012.

------------------------------------------------ 

Sjálfsagt munu einhverjir mótmæla því að ég sé með sbr. á Íslandi og löndum sem enn teljast í "þróun" þó þau séu nú iðnríki.

En málið með þau lönd t.d. Brasilíu og S-Afríku.

Að um sumt á Ísland töluvert sameiginlegt með þeim, meir en með Evr.ríkjum.

Því þessi lönd eru mjög mikið að stunda útflutning á - - hrávöru. 

Þ.e. matvæli eins og Ísland, en Brasilía er gríðarlegt matvælaútflutningsland - þó að sé ekki fiskur. Eða S-Afríka sem flytur út mikið af demöntum og gulli, ásamt vaxandi matvælaútflutningi.

Þessi lönd eru því eins og Ísland, háð alþjóðaverðum á sínum megin útflutningsgreinum - - sveiflum á þeim verðum.

Og auðvitað hvernig gengur í þeim löndum sem eru þeirra stærstu viðskiptavinir þ.e. kaupendur.

• Þ.e. einmitt þekkt atriði - - að lönd sem flytja út hrávöru.

• Hafa meiri gengisóstöðugleika en lönd sem flytja út fullunna vöru, t.d. ekki málma heldur t.d. hluti smíðaða úr málmum.

Takið einnig eftir því - - að allt eru þetta mjög stórir gjaldmiðlar!

Fyrir utan auðvitað - - krónuna! En smæð hennar er gjarnan oft einnig kennt um óstöðugleika hennar.

Þarna eru gjaldmiðlar mjög fjölmennra landa að sýna töluvert meiri gengisóstöðugleika a.m.k. sl. 12 mánuði.

• Takið eftir að rúpían er töluvert smærri en krónan gagnvart dollar.

 
Niðurstaða

Ég held að það sé mögulegt að viðhafa gengisstöðugleika á Íslandi. En á hinn bóginn verði Ísland sennilega aldrei stöðugt hagkerfi. Meðan að uppbygging þess er sú - - að rúml. 90% gjaldeyristekna eru frá óstöðugum greinum.

Landið muni þurfa að glíma við reglulegar stórar hagsveiflur meðan svo er málum háttað. Og verði að geta unnið með þær sveiflur án þess, að gríðarlegt atvinnuleysi skapist.

Þess vegna ef menn vilja gengisstöðugleika, þurfi laun þess í stað - - að vera óstöðug.

Það væri tæknilega mögulegt, að láta laun hækka eða lækka á víxl algerlega sjálfvirkt skv. fyrirfram skilgreindum viðmiðum - - þá miðað út frá viðskiptajöfnuði landsmanna gagnvart útlöndum.

Það væru blá strik þ.e. ef jöfnuðurinn er jákvæður umfram tiltekið - - og rauð strik ef hann verður neikvæður umfram tiltekið.

Á sama tíma gæti gengi verið algerlega stöðugt, krónan tengd við hvaða gjaldmiðil eða körfu sem við vildum viðhafa fasttengingu við, eins lengi og við vildum.

 

Kv.