Svigrúm Breta til samninga um nýjar undanþágur er líklega takmarkað!

Rétt er að muna þegar svokallaður "Stability Pact" var frágenginn, lokamánuði 2011. Þá beitti Cameron neitunarvaldi. En það neitunarvald stöðvaði ekki málið. Heldur bjuggu aðildarríki evrusvæðis til nýjan sáttmála sem fékk þetta nafn. Og þau ríki sem vildu aðild - fyrir utan að það var álitin skilda fyrir aðildarríki evru - var velkomið að taka þátt. Fyrir rest, var það einungis Tékkland, sem eins og Bretland tekur ekki þátt í "Stöðugleika Sáttmálanum."

Ég tek fram, að mín skoðun er að sá sáttmáli sé sennilega ekki góður fyrir stöðugleika, vegna þess hve hann stíft neyði svokallaða "proc cyclical" efnahagsstefnu upp á aðildarríki hans - þ.e. niðurskurð í efnahagslegri niðursveiflu. Þetta gengur gegn jafnvægisstjórnunarhugsun, þ.e. að viðhafa halla í hallæri, en afgang í góðæri. 

"Pro cyclical" stjórnun, að mínu mati magnar frekar sveiflur í stað þess að tempra þær, þannig að kenna sáttmálann við stöðugleika, sé rangnefni. En hvað um það.

• Punkturinn er sá - - að hin löndin geta endurtekið þennan leik.
• Að búa til nýjan sáttmála - ef þeim finnst aftur, Bretland ætla að vera hindrun. 

Mín tilfinning er sú - að meðan þjóðirnar eru uppteknar af því, að semja um þá nýju sáttmála sem eiga að tryggja framtíð evrunnar, þá verði það klárt ekki vel séð að Bretar séu að leitast við að, semja sig frá hinum ýmsu atriðum sem felast í því að tilheyra ESB.

• Ég á þá við, að þolinmæðin gagnvart slíku - geti verið lítil.

• Þannig, að árangur Cameron af þeim viðræðum sem hann segist ætla að standa fyrir - verði líklega takmarkaður; líkur á að hann nái ekki því fram sem flokksmenn hans vilja.

 

Þetta sést einnig af viðbrögðum!

"Guido Westerwelle, German foreign minister, said "Germany wants the United Kingdom to remain an active and constructive part of the European Union... But cherry picking is not an option," Westerwelle told reporters. - ""Europe isn't the sum of national interests but a community with a common fate in difficult times.""

"Laurent Fabius, French foreign minister, said: A referendum would be "dangerous for Britain itself," - “If you join a [football] club, you can’t say you want to play rugby.”" - "“The other day I was in a meeting with British businessmen and I said: ‘Listen, if Great Britain decides to leave Europe, we will roll out the red carpet for you’,” Mr Fabius said."

"Carl Bildt, the Swedish foreign minister...: “Flexibility sounds fine, but if you open up to a 28-speed Europe, at the end of the day there is no Europe at all. Just a mess.”"

"Mrs Merkel, the German Chancellor - ""Germany, and I personally, want Britain to be an important part and an active member of the European Union,"" - ""We are prepared to talk about British wishes but we must always bear in mind that other countries have different wishes and we must find a fair compromise. We will talk intensively with Britain about its individual ideas but that has some time over the months ahead.""

"The most positive European reaction came from the Netherlands with Mark Verheijen, Europe spokesman for the governing Liberal party, saying Mr Cameron would find a partner there. “We want a Europe that remains limited to its core tasks. He’s framing the debate sharply,” he said."

----------------------------------

Það er sennilega ekki undarlegt að Angela Merkel sé diplómatísk í svari, en hún virðist líta á Bretland að vissu leiti sem mótvægi við Frakkland innan ESB.

Að einhverju leiti hefur Þýskaland, verið að beita Frakklandi og Bretlandi gegn hvoru öðru til skiptis, stundum náð málum í gegn með stuðningi Frakka - stundum með stuðningi Breta.

Áhrif Frakklands myndu aukast, ef Bretland fer.

Merkel, vill þannig séð - halda í Breta.

En sennilega ekki, á hvaða verði sem er.

 

Það sem ég sé fyrir mér!

Ég er alveg viss um að kreppan í Evrópu er ekki nándar nærri búin - það sé einungis spurning um tíma, hvenær leikir æsast á ný.

En þessa stundina virðist ekkert brjóta þetta "goldylocks moment" - t.d. seldi spænska ríkið mikið magn ríkisbréfa í einni sölu, í sl. viku. Sú stærsta einstaka af þessu ári, og verðið var hagstætt - tiltölulega.

Enn liggur ekki fyrir lokauppgjör sl. árs - svo þ.e. ekki enn vitað hvernig gekk síðustu mánuði sl. árs á Spáni, en þegar eru komnar vísbendingar þess, að Þýskaland hafi verið í 0,5% samdrætti síðustu 3 mánuði sl. ár. Sem er dýpri samdráttur en sama tímabil árið þar á undan, en þá var 0,3% samdráttur.

Það eru vísbendingar frá flr. löndum, að samdráttur hafi aukist lokamánuði sl. árs - en Spánn er ekki enn kominn fram með sínar niðurstöður. 

Enn því ekki ljóst, hver halli spænska ríkisins raunverulega var á sl. ári.

Þessa stundina trúa fjárfestar því, að spænsk stjv. séu að "ná tökum á ástandinu."

En þ.e. að sjálfsögðu ekki staðföst trú.

----------------------------------

• David Cameron ætlar að bjóða upp á þjóðaratkvæðagreiðslu 2017 eða 2018.
• Þar sem kosið verður um það hvort Bretland verður áfram meðlimur að ESB eða ekki.

Það er áhugavert að velja þetta tímabil, þ.e. eftir 4-5 ár. En manni finnst líklegt, að þá ætti að liggja fyrir einhverskonar niðurstaða um það, hvaða átt Evrópusambandið er að þróast.

Sumir segja að Cameron sé hræddur við United Kingdom Independence Party eða UKIP. Sem berst hatrammri baráttu, fyrir því að Bretland yfirgefi ESB. Og hefur skv. skoðanakönnunum verið að höggva e-h inn í raðir fylgis Íhaldsflokksins.

Sumir aðrir, segja að Cameron hafi náð að fresta óþægilegu máli, ítt því inn í framtíðina.

• Eitt í þessu, að ég er viss, að Cameron vill halda Bretlandi inni í ESB.
• En þá er það einnig spurning - hvaða ESB það verður?

En það er ljóst, að Bretland með vissum hætti, hefur verið leiðtogi ríkjanna - fyrir utan evru.

Nýlega er lokið samningum um svokallað "Bankabandalag" þ.s. ríkjunum fyrir utan virðist hafa verið tryggð þau áhrif sem þau vildu.

----------------------------------

En ég á samt dálítið erfitt að sjá fyrir mér - að sú regla sem þau náðu fram. 

Að hvorttveggja hópur ríkjanna fyrir utan, og hópurinn 17 - verði hvor um sig að mynda meirihluta um mál.

Geti haldið áfram, í gegnum allar þær breytingar á sáttmálum sambandsins, sem þá þarf að klára.

• Þetta er dálítið stór spurning - hvort að virkilega, muni ríkin 17 halda áfram að sætta sig við, jafnan rétt ríkjanna 10 til áhrifa. 

• Ég verð að segja, að ég er dálítið skeptískur á það.

• En það er þó líklega, enn erfiðara að sjá ESB sjálf hanga saman - ef sú regla bregst.
• Því eitt er víst, að ríkin sem verða fyrir utan, munu ekki sætta sig við að verða "áhrifalaus."

Í þessu samhengi er rétt að skoða kröfur Breta.

Þeirra besti séns til að ná einhverju fram - er að flétta það inn í þetta heildarsamningaferli.

En á sama tíma, er þolinmæði ríkjanna 17 líklega ekki endalaus - - og einnig, það má vera að ef Bretar gæta ekki að sér; að hin ríkin fyrir utan, semji um lausn framhjá Bretum - ef þeir ganga lengra en þeir komast upp með.

Þá gæti endurtekið sig - það sem gerðist, þegar "Stöðugleika Sáttmálinn" var búinn til, þ.e. nýr sáttmáli án aðildar Breta.

• Eins og ég sagði - Svigrúm Breta er takmarkað.
• Það getur verið - að það sé ekki nægilegt, til að sætta Breta við áframhaldandi aðild.

 
Niðurstaða

Eru Bretar á leið út úr ESB? Kannski. David Cameron ætlar ekki að leiða Breta úr sambandinu. Á hinn bóginn, má vera að hans eigin flokkur - bindi hendur hans að nægilegu marki, og á sama tíma, gefi aðstæður Breta innan ESB Cameron ekki heldur nægilegt svigrúm. Svo að þegar á hólminn er komið, - geti Cameron ekki boðið upp á það samkomulag. Sem dugar til að "Já - ég vil halda Bretlandi innan ESB" verði ofan á í atkvæðagreiðslunni eftir 4 eða 5 ár.

Verður það hræðileg útkoma fyrir Breta? Líklega ekki. Í reynd, er ég þeirrar skoðunar. Að aðild að ESB skipti ekki mjög miklu máli, frá efnahagslegu tilliti. 

Þetta sé meir pólitískt bandalag aðildarríkjanna - í von um að sameiginleg rödd, hafi meiri áhrif. Þannig séð, visst hræðslubandalag - þ.e. hræðslu við það, að rödd Evrópu verði of mjóróma, ef hún er drifin af einstökum löndum.

Meintur efnahagsskaði - sé upp blásinn. Líklega óverulegur - ef hann þá mælist yfirleitt. ----------------------------------

En nær öll aðildarlönd ESB eru einnig meðlimir að Heims Viðskiptastofnuninni. Sem tryggir markaðsaðgang - hvort sem er. Því fylgja einhverjir tollar. En ekki slíkir að það hafi truflað viðskipti Japana eða Kínverja eða S-Kóreumanna, o.s.frv. Og mjög sambærilegar reglur um viðskipta- og markaðsfrelsi. 

Munurinn á þeirri stöðu og því sem tollabandalagið veitir, sé ekki lengur krýtískt mikilvægur. Því alþjóðlegt tollaumhverfi, sé orðið miklu hagstæðara en það var, er tollabandalagið var stofnað.

 

Kv.

Bretland á leið í kreppu aftur - - á breska ríkisvaldið nú að eyða peningum?

Ég var að lesa áhugaverða ritgerð eftir fyrrum forstjóra Pimco, en nú sjálfstæður fræðimaður - nefnilega: Does Central Bank Independence Frustrate the Optimal Fiscal-Monetary Policy Mix in a Liquidity Trap?. Í þeirri ritgerð er tekin sagnfræðileg greining en samtímis hagfræðileg, tekin dæmi af því hvernig gullfóturinn virkaði fyrst sá klassíski fyrir Fyrra Stríð, síðan sá síðari sem tók við af því afloknu. Síðan er farið yfir það, hvernig nokkur lönd yfirgáfu gulltengingu á mismunandi tímum - í heimskreppunni.

Hann tekur sömu afstöðu og Krugman, nefnilega að við tilteknar aðstæður sem ríkja í dag - - sé rétt að prenta mikið af peningum, og ríkið eigi að eyða þeim.

Að auki - þurfi það ekki endilega að auka raunverulega skuldsetningu ríkisins, því ef Seðlabankinn kaupir jafnóðum þau ríkisbréf sem ríkið gefur út, þá sé ríkið í reynd að skulda sjálfu sér - - en ríkið eftir allt saman á Seðlabankann. Að auki sé skuldin við sjálft sig, í þeim gjaldmiðli sem Seðlabankinn ræður yfir.

• Það áhugaverða við lestur ritgerðarinnar, er að það virðist sem að "sjálfstæði seðlabanka" sé ávallt afnumið - - þegar kreppurnar verða mjög slæmar.

• Aftur á móti, sé yfirleitt snúið til baka til sjálfstæðra seðlabanka, eftir að kreppum er lokið - sérstaklega þegar verðbólga lætur á sér kræla í efnahagsuppgangi - - þeim falið að sjá um baráttuna gegn verðbólgu.

• Þetta virðist hafa gerst nokkrum sinnum á 20. öld.

Sjálfstæðir seðlabankar komi greinilega ekki í veg fyrir kreppur - - en þeir séu ágætis tæki til að berja á verðbólgu, meðan efnahagsmál eru í sæmilega góðu lagi.

En aftur á móti, hlutir fara ílla úrskeiðis, þá virki hefðbundnu meðulin ekki lengur.

Og þá þarf að taka til drastískari aðgerða - - sem yfirleitt mæti harðri andstöðu áhrifamikilla menntamanna hvers tíma - sem menntaðir hafa verið skv. ríkjandi kenningamódelum.

Ekki fyrr en vandræðin séu komin á alvarlegt stig - - verði sú uppreisn, sem skófli ríkjandi hugmyndum til hliðar - - þannig að unnt sé að beita þeim meðölum. Sem virka við - óvenjulegar aðstæður!

 

Paul McCulley segir að nú sé til staðar "liquidity trap"!

• Eitt sem kemur fram í sögugreiningunni - - er að elítan vill stöðugt verðlag, og að mál séu leyst með því að lækka laun, frekar en að tekin sé verðbólga til að ná fram sömu niðurstöðu.
• Því að elítan vill ekki að peningarnir hennar, tapi virði.
• Núverandi tímar eru um sumt svipaðir 4. áratugnum einnig að því leiti, að einnig áratuginn á undan þ.e. þann 3. var í gangi uppgangur; og mikil aukning ríkidæmis hinna auðugu.
• Þeir, vilja að sjálfsögðu ekki, að peningarnir þeirra séu - minnkaðir að verðgildi.

Eins og fyrsti hluti sögugreiningar hans sýnir, virkaði sú aðferð að lækka laun um leið og á bjátaði - best, þegar réttur til verkfalla var takmarkaður, rétt til að kjósa höfðu bara efnamenn - ekki lýðræðisumhverfi í okkar skilningi, lögreglan send á skrílinn ef hann var með uppsteyt.

Það á eftir að koma í ljós enn, hvort núverandi samræmd aðhaldsstefna ESB, muni eins og aðhaldsstefna sú er tengdist gullfætinum, leiða til kreppumögnunar - hratt vaxandi fátæktar og að lokum víðtæks óstöðugleika, uppreisnar kjósenda gegn ríkjandi hugmyndafræði.

---------------------------------

Hvað á hann við með "liquidity trap" - > þ.e. þegar í kjölfar þess að stór hagkerfisbóla hefur sprungið - hagkerfið er allt þrungið af ofvöxnum skuldum.

Þá er ég að tala um - almenning og einkafyrirtæki.

Þetta sannarlega á við í dag, eins og það átti við í Japan eftir hrunið þar síðla árs 1989, og virðist hafa einnig átt við í heimskreppunni í kjölfar hrunsins 1929.

• Punkturinn er að hans mati sá, að við þær aðstæður - - dugi "0" vextir seðlabanka, engan veginn til að "örva hagkerfið" því - eftirspurn eftir lánsfé sé ekki til staðar.
• Þegar almenningur og atvinnulíf samtímis, er að skera niður skuldir.

• Við erum sannarlega í þessum fasa hérlendis - Bretland mjög áberandi svo.
• Þessa sést mjög vel merki einnig, innan Evrópu.

Punktur hagfræðinga eins og McCulley, er að við þessar aðstæður.

Verði ríkið að eyða fé! Og gera mjög mikið af því.

Hann bendir sérstaklega á velheppnaða að hans mati eyðslu nasista er þeir tóku völdin, þó kaldhæðið sé að beita þeim sbr. - en þeim hafi tekist að minnka atvinnuleysi úr 6 milljónum í 800 þúsund. Á tíma sem rúmast innan eins kjörtímabils.

Að mati hans og Krugman, er ekki hætta á verðbólgu - meðan almenningur og einkahagkerfið er enn, að leggja áherslu á að greiða skuldir; í stað þess að fjárfesta eða eyða peningum.

Ríkið sé í reynd við slíkar aðstæður, eingöngu að eyða þeim umfram sparnaði sem er þá til staðar innan heildarkerfisins.

• Einfaldast og öruggast sé að þetta sé gert með beinni seðlabanka-fjármögnun. Þ.e. ríkið gefi út skuldir, og Seðlabankinn kaupi.
• Ríkið skuldi þá - eins og ég benti á að ofan - sjálfu sér í reynd.

 

Bretland getur verið á leið í 3. niðursveifluna þetta ár, í kreppunni!

Höfum í huga, að stefnan í Bretlandi er langt í frá eins harkaleg og stefnan á evrusvæði. Þ.s. meðan breska ríkið sker niður - - er "Bank of England" að prenta á fullu. 

McCulley, vill þess í stað að ríkið hefji - massífa eyðslu.

En Bretland er mjög augljóst í alvarlegum efnahagsvanda.

Mjög skuldsettur almenningur, er að greiða niður. Fyrirtæki víða, eru einnig enn að leggja áherslu á uppgreiðslu skulda, að lækka þær.

"Bank of England" hefur mildað niðursveifluna - - með því, að tryggja bönkum stöðugan aðgang að pundum, á "0" vöxtum. Þannig haldið fjármagnskostnaði últra lágum.

Þó svo þetta - mildi álagið fyrir þá sem skulda. Þannig að skuldarar í Bretlandi hafa ekki orðið fyrir vaxtasjokki eins og skuldarar í S-Evrópu.

Þá sé það ekki að ganga hjá ríkinu, að minnka sinn halla - með því að skera niður. Eða hefur ekki gert það fram að þessu.

Að einhverju verulegu leiti, er sú útkoma af völdum þess - - að hagkerfið hefur verið annaðhvort í mildum samdrætti eða mjög nærri kyrrstöðu.

Miðað við það hve útbreidd skuldsetning er víða stórfelld innan Bretland - - virðist manni, að á þessum dampi geti Bretland verið. Í mörg - mörg ár.

• Umræðan um beitingu róttækari aðgerða, þ.e. láta það lönd og leið - að minnka hallann á ríkinu.
• Þess í stað, að fara í stórfellt eyðsluplan.

• Að sjálfsögðu, er brot á þeirri hugsun, að ekki eigi að eyða um efni fram - ekki að safna skuldum.

****Ekki síst, líklega ekki möguleg, meðan að Bretland er enn meðlimur að ESB - -> En þá þarf Bretland, að hunda með öllu tilmæli Framkv.stj. ESB um tilhögun ríkisfjármála.

Það er óskaplega umdeilt - hvað skal gera í slíkri stöðu.

En ef maður tekur Japan sem dæmi, getur slík kyrrstaða staðið ákaflega lengi.

Það er ekkert sérstakt sem bendir til þess, að breska einkahagkerfið sé við það að - koma hagkerfinu á einhvern verulegan skrið, í náinni framtíð.

Og skuldsettur almenningur, virðist ekki líklegur til að drífa hagvöxt heldur, um töluvert árabil til viðbótar.

 

Hvað ætti breska ríkið þá að eyða í?

Það klassíska eru samgöngumannvirki.

Mér skilst af ímsum sem skrifa í Bretlandi, að bresk samgöngumannvirki séu í verulega lakara ásigkomulagi, en þ.s. telst vera standardinn núna á meginlandi Evrópu.

Ákveðin kaldhæðni í því - en einmitt sá lakari standard, getur þítt að breska ríkið geti aukið framtíðar skilvirkni síns hagkerfis, þannig framtíðar skatttekjur; með því að endurnýja úr sér gengin samgöngumannvirki - leggja nýja vegi o.s.frv.

Fleira kemur til greina að sjálfsögðu - það má byggja skóla, ef skólabyggingar eru lélegar eða vantar fleiri skóla. En ef samgöngumannvirki er eitt sem getur aukið skilvirkni til lengri tíma litið - þá er menntun atriði nr. 2.

• Hið mun betra ásigkomulag samgöngumannvirkja á meginlandinu, þíðir á móti - að á meginlandinu verður líklega lítill gróði af því, að leitast við að örva hagkerfin með því að fjárfesta í samgöngumannvirkjum.
• En slík fjárfesting, lýtur að sjálfsögðu eins og margt annað, lögmálinu um "dimnishing return."

---------------------------------

Fræðilega, getur ríkið farið í eigin atvinnurekstur, þ.e. farið að reka eitt og annað í samkeppni við atvinnulífið - - notað prentaða peninga, til að starta nýjum verksmiðjum og öðrum slíkum hlutum.

Með öðrum orðum, ný iðnvæðing - en fyrir prentað fé.

Fræðilega unnt að selja síðar - þegar hagerfið tekur við sér.

En ef margir eru á móti prentun, er það ekkert við hliðina á því ramakveini sem myndi hefjast, er ríkið allt í einu myndi fara að, reysa verksmiðjur fyrir peninga ríkisins - svona eins og Sovétið sáluga gerði.

• Best að muna, að iðnvæðing Sovétsins virkaði um tíma, meðan að það var skortur á verksmiðjum - landið var lítt iðnvætt.

• En auðvitað má velta fyrir sér, hvort "De-industrialization" sú sem átt hefur sér stað í Evrópu, sl. 2 áratugi, v. samkeppninnar v. Asíu.
• Skapi svigrúm, fyrir tímabundin - inngrip ríkisins í atvinnulífið með slíkum hætti.

Nefni þetta fyrst og fremst sem eitt af því fræðilega mögulega - því ég er alveg viss, að þetta gerist ekki - nema menn stari mjög á mjög djúpt efnahagshrun, þá þegar. Og flokkar sem eru hlinntir slíkum ríkisafskiptum, væru komnir til valda.

Ekki síst, að slík aðgerðaáætlun er ekki möguleg, nema að viðkomandi ríki sennilega fyrst hverfi alfarið út úr ESB.

---------------------------------

Ef um allt þrýtur, er eitt lokaúrræði eftir, þ.e. að efla herinn!

Fara í hernaðaruppbyggingu. Stríðsrekstur eins og hann var rekinn á 20. öld, felur í sér mjög djúp ríkisinngrip í allt atvinnulíf.

Og stöðuga peningaprentun.

• Bretland getur sennilega eytt í samgöngumannvirki.
• Bandríkin einnig.

• En Evrópa - tja, vöntunin þar er líklega einna helst innan hagkerfisins sjálfs, þ.e. í formi þeirrar "af"-iðnvæðingar, sem hefur verið í gangi sl. 20 ár. 

En allsherjar atvinnu-uppbygging. Væri ekki einungis brot á öllum nútíma samkeppnisreglum, og sjónarmiðum um lágmörkun ríkisafskipta. Heldur, mjög sennilega, einnig brot á reglum Heims Viðskipta Stofnunarinnar.

Hugsanlega ekki möguleg, nema að - eftir að niðurbrot heimskerfisins sé þegar orðinn hlutur.

Ef kreppan verður það djúp.

 

Niðurstaða

Við erum sennilega stödd inni í einni af hinum stóru sögulegu kreppum. Mig grunar að sú kreppa, sé langt í frá búin að ná botni. Ég held t.d. að Evrópa muni ekki eins og vonast er eftir. Fara að lötra inn í hagvöxt fyrir árslok. Heldur, muni í besta falli samdráttur verða að stöðnun. En í því ástandi. Muni skuldastaða ekki geta náð sjálfbærni. Þær muni áfram hlaðast upp. Samtímis muni atvinnuleysi ekki geta heldur minnkað. Heldur líklega áfram aukast.

Spurning hvort að það verði eins og átti sér stað á 4. áratugnum, uppreisnir gegn ríkjandi stefnu?

Menn fyrir rest, fari í aðgerðir til að örva hagkerfin?

----------------------

En ég á erfitt með að trúa því, að slík stefnumörkun nái fram innan evrusvæðis - í samkomulagi heildarinnar.

En andstaða við slíka peningalega örvun, sé of sterk í tilteknum löndum - sem a.m.k. enn eru ekki í alvarlegum vanda.

Hætta sé á að togstreitan milli Norður og Suður, haldi áfram að magnast. Þangað til að aðskilnaður Norður og Suður á sér stað. Þá einhvers konar uppbrot atburður.

• Bretland þyrfti sennilega að fara úr ESB, ef það vill beita "stimulus" með þeim hætti, sem Krugman og McCulley leggja til.

Það má vera, að tímaramminn varðandi evruna verði lengri en þetta ár - kannski einnig lengri en það næsta.

Eftir allt saman tók það tíma fyrir gullfótinn að hætta alfarið, Frakkland t.d. yfirgaf hann ekki fyrr en 1938. 9 árum eftir hrunið á Wallstreet. Ekki fyrr en eftir þá ákvörðun, að hagvöxtur hófst aftur í Frakklandi.

Ég á erfitt með að sjá aðra útkomu en þá, að kreppan eða stöðnun, og vaxandi skuldir. Haldi áfram, þangað til að einhver stór lykilatburður - starti stefnubreytingu.

-------------------------

En hingað til - er hagvöxtur megin leiðin til að lækka skuldir.

Megin B leiðin, er verðbólga. 

• Hvað með Ísland: Fræðilega getur ríkið farið í framkvæmdir fyrir prentaðar krónur skv. formúlu Krugman og McCulley. Það er enn til staðar eitt og annað, sem má bæta í okkar samgöngukerfi, til að auka skilvirkni.
• Sennilega eru hagkvæmustu jarðgöngin á Austurlandi. Þ.e. tengingar fyrir Reyðarfjörð og Seyðisfjörð. En þá geta hafnir á A-landi farið að þjóna sem inn-/útflutningshafnir fyrir allt NA-land alla leið til Akureyrar, og SA-land alla leið að Höfn í Hornafirði.
• Það getur lækkað kostnað íbúa á þeim svæðum, miðað við að fá sömu þjónustu frá Reykjavík. Þannig lyft upp þeirra lífskjörum.

• Ríkið getur einnig lagt Sundabraut fyrir Reykjavíkursvæðið, sem myndi bæta mjög samgöngur.
• Ég held að snjallara væri að reisa risaspítala á Vífilstaðalandinu. 

• Meðan einkahagkerfið er enn í doða - getur þetta verið fær leið.
• Jarðgangagerð er þó sennilega auðveldari, og vegagerð - - en byggingaframkv. hafa þann galla, að kosta verulegan gjaldeyri. Meðan að vegaframkvæmdir og jarðgangagerð, kosta mun minna af honum. Það getur verið krítískt atriði fyrir Ísland.

 

Kv.