Lífskjarastandard vesturlanda verður að lækka!

Ég skrifa þetta sem visst svar við grein Stefáns Ólafssonar - Fjárfestar eru vandamálið – ekki lausnin. Þar skýrir hann ástæður fyrir vaxandi bili milli ríkra og fátækra á vesturlöndum, auk minni hagvaxtar sl. 25 ár eða svo, með stefnu hægri manna - ekki síst svokallaðri frjálshyggju. En ég er á því, að þarna hafi Stefán hlaupið íllilega á sig, eins og fram kemur í athugasemdum sem ég kom með inn á hans blogg, sem þið getið séð ef þið virkjið hlekkinn að ofan og skoðið athugasemdir. 

 

Ástæða þess vanda sem Stefán bendir á, er samkeppnin frá Asíu!

Samkeppnin við Asíu hefst við upphaf 8. áratugarins, en við lok hans er samkeppnin við Japan sannarlega farin að vera tilfinnanleg fyrir fyrirtæki í Bandar. og V-Evrópu. síðan á 9. áratugnum byrjar samkeppnin frá S-Kóreu, og á sama tíma er Japan orðið verulega mikið sterkara en áratuginn á undan. Frá cirka 10. áratugnum hefst fyrir alvöru innreið Kína, hinir svokölluðu asísku tígrar þ.e. S-Kórea, Tævan, Malasía og jafnvel Indónesía komast á flug fyrir alvöru. Kína síðan verður að alvöru viðskiptastórveldi á fyrsta áratug núverandi aldar.

Punkturinn er sá, að samkeppnin frá Asíu tel ég að hafi verið að stuðla að lækkun launa í Evrópu og Bandaríkjunum, í starfsgreinum sem eru í beinni samkeppni við láglaunasvæðin í Asíu. Þ.e. dæmigerðar framleiðslugreinar. Eða a.m.k. að laun í þeim greinum hafi staðið í stað.

Í staðinn kom aukinn fókus á fjármálagreinar þ.s. Asía er ekki enn eins góð í að keppa við N-Atlantshafssvæðið. Og vöxtur þeirra verður mikill í Evr. og N-Ameríku í staðinn.

Mig grunar að verulegu leiti sé það samkeppninni við Asíu að kenna - en fyrirtæki hafa í óða
önn verið að færa framleiðslu á það svæði, til að síðan selja vörur í Evrópu og N-Ameríku. Stöðugt tap í störfum í framleiðslugreinum, hlýtur að skapa vaxandi þrýsting á laun í þeim greinum í Evrópu og N-Ameríku. Það tel ég að hljóti að stærstum hluta að skýra þessa öfugþróun.

Í stað þess að afgreiða að þetta hafi allt verið hægri stjórnunum sem sátu í brúnni á þeim árum að kenna. Á þessu er engin augljós lausn - nema menn leggi til viðskiptahindranir gagnvart Asíu.

En vegna eins og ég sagði, að stöðugt er að fjara undan framleiðslugreinum - eini möguleiki þeirra að halda velli er að halda niðri launum, á sama tíma og þær leitast við að bæta framleiðni án þess að laun hækki. Þá á sér stað þessi gríðarlega uppbygging fjármálagreina - en samfélögin þurfa að lifa á einhverju.

Eðlilega þegar fjarar undan framleiðslu samfélaganna og launatekjum starfsm. í framleiðslugreinum, fjarar undan hagvexti í þeim sömu samfélögum (sem skýrir fullkomlega lægri hagvöxt á vesturlöndum yfir tímabilið). Mig grunar, að lág vaxatímabilið sem hófst ath. cirka á 10. áratugnum, einmitt þegar samkeppnin frá Asíu er að verða virkilega grimm. Hafi verið tilraun til að hamla á móti þessari öfugþróun. Þ.e. lágir vextir hvetja til fjárfestinga. Vonast hafi verið að það myndi skila nýjum störfum - ekki síst í hátæknigreinum (einmitt draumurinn um hátæknigreinar).

En afleiðing var fjárfestingar- og neyslubóla. Gríðarleg aukning í eftirspurn eftir lánum, sem því miður fóru oft í svokallaðan óþarfa, en ekki í skynsamar fjárfestingar. Áratugurinn á eftir þeim 10. og sá síðasti hafi einkennst af vaxandi þróun í þá átt. Samtímis sem að gríðarleg aukning í eftirspurn eftir lánsfé stækkaði bankana mjög hratt. Auk þess að bankarekstur bar sig mjög vel - og eigendur þeirra urðu mjög ríkir.

Nú aftur á móti er komið í ljós, að sú mikla uppbygging var að miklu leiti byggð á sandi. Störf sem urðu til meðan almenningur var að auka neyslu gegnt aukningu í skuldum, sé ekki lengur að ganga. Í staðinn sé nú komin skuldakreppa og vandinn að störf fara til Asíu sé óleystur. Bankauppbyggingin hafi ekki framkallað nægilegt mótvægi á móti þeim störfum sem stöðugt eru að hverfa á brott.

Og Evr. ekki síst stendur aftur fyrir því, að vandinn sem uppbygging fjármálagreina faldi um hríð, er enn til staðar. Að samkeppnin frá Asíu er bein ógnun við lífskjör fólks í framleiðslugreinum - sem enn eru að flytjast til Asíu smám saman.
 
 
Lífskjör munu lækka á vesturlöndum, þau verða að lækka!
Mín spá er að lífskjör í Evrópu og N-Ameríku hljóti nú að lækka til að jafna þennan mun á samkeppnishæfni framleiðslugreina, því það gangi ekki að láta framleiðsluna stöðugt fara annað. Það verði niðurstaða kreppunnar fyrir rest, jöfnun niður á við í Evr. og N-Ameríku. Sem leiðir til að viðskiptajöfnuður Evr. og N-Ameríku v. Asíu muni jafnast. Og framleiðslugreinar í N-Ameríku og Evr. þaðan í frá nái sér á einhverju árabili.

Við taki stöðugara ástand. En almenningur í bæði Evr. og Bandar. verði ívið fátækari almennt en í dag.

Það aftur á móti þíðir ekki endilega að, ríka fólkið lækki í kjörum. Því það á oft verksmiðjurnar sem staðsettar eru annars staðar.

Svo þá skýrist af hverju bilið milli ríkra og fátækra er stöðugt að aukast.

Sem er akkúrat það sem við höfum verið að sjá - ekki satt?

Ég tel að Evr. eigi af ofangreindum ástæðum, eftir að sjá sömu þróun á auknu bili milli ríkra og fátækra, eins og verið hefur að gerast í Bandar. af ofangreindum ástæðum, Evr. sé einungis ívið skemur komin í þeirri þróun en hagkerfi N-Ameríku.
 
Menn tala stundum um það, t.d. Stefán, að leið vesturlanda sé að einbeita sér að hátæknigreinum. En það er einmitt þannig uppbygging sem menn vonuðust eftir að af yrði - þegar sem mest var hvatt til fjárfestinga á sl. tveim áratugum. Að sú uppbygging sé misheppnuð er mjög auðvelt að sjá, með því einu að fara út í verslun og sjá hvaðan nýjustu hátæknivörurnar á boðstólum koma.
 
Það er ljóst af því einu að kíkja út í næstu búð sem selur slíkan varning, að Asíu hefur tekist að loka tæknigapinu eða gatinu, sem var ef til vill enn fyrir hendi fyrir tveim áratugum. En greinilega ekki lengur.
 
  • Þá sé ég einungis sú ein útkoma mögulega úr því sem komið er, að Vesturlöndin hin gömlu jafni lífskjör niður á við.
  • Ég held að sú kreppa sem nú er skollin á, hljóti að ljúka með þeirri niðurstöðu.
Að auki tel ég, að ekki sé til nægilega mikið af olíu og öðrum hráefnum á hnettinum, til að Asía geti farið á þau lífskjör sem hafa verið sl. 25 ár í Evr. og N-Ameríku.
  • Málið sé einfaldlega að þau lífskjör geti ekki staðist lengur.
  • En hugsanlegt að það sé unnt að lyfta allri plánetunni upp á hærra meðaltals lífskjarastig.
  • En það geti ekki verið þ.s. vesturlönd hafa búið við.
Lækkun okkar sé óhjákvæmieg - en einnig nauðsynleg í hinu víða hnattræna samhengi hlutanna. Það sé ekki mögulegt að halda hinum niðri, á sama tíma sé ekki nóg fyrir alla ef miðað er við þann standard.
 
Fræðilega er unnt á næstu áratugum, að stefna að nýtingu hráefna frá stöðum utan Jarðar, innan sólkerfisins. Fræðilega inniheldur sólkerfið sem heild, marfalt það magn hráefna sem er til staðar á Jörðinni.

Mig grunar að elíturnar í Indlandi og Kína hafi áttað sig á þessu, þess vegna séu bæði löndin með geim prógrömm, þó sumum virðist það undarlegt í tilviki Indlands.
 
 
Niðurstaða
Vandinn sem Stefan Ólafsson bendir á og vill um kenna stefnu hægri manna á sl. tveim áratugum, er þess í stað því að kenna að vesturlönd hafa sl. 3 áratugi í vaxandi mæli orðið undir í samkeppninni við lönd Asíu. 
 
Svo bætist að auki við, að mjög líklega er ekki hnattrænt séð grundvöllur fyrir lífskjörum á því róli sem Vesturlönd hafa vanist sl. 25 - 30 ár. Þannig að þau einfaldlega geti ekki staðist lengur.
 
Sá standard muni því víkja og það mjög líklega að fullu og öllu.
 
 
Kv.

Bloggfærslur 19. ágúst 2012

Um bloggið

Einar Björn Bjarnason

Höfundur

Einar Björn Bjarnason
Einar Björn Bjarnason
Stjórnmála- og Evrópufræðingur. Áhugi á stjórnmálum, Evrópumálum, alþjóðamálum, málefnum Miðausturlanda, trúmálum, vísindum og tækni, og margt fleira.
Júlí 2025
S M Þ M F F L
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    

Eldri færslur

2025

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

Nýjustu myndir

  • Trump tollastrid bidstada
  • Markaðir Bandar. H
  • Markadir Bandar. heimur

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (13.7.): 6
  • Sl. sólarhring: 8
  • Sl. viku: 35
  • Frá upphafi: 869839

Annað

  • Innlit í dag: 6
  • Innlit sl. viku: 29
  • Gestir í dag: 5
  • IP-tölur í dag: 4

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband