Verður það hækkandi heimsmarkaðsverð á olíu sem ítir heiminum aftur í kreppu á ný?

Athygli vekur að verð á olíu á heimsmörkuðum hefur nú hækkað um 15% síðan í miðjum janúar 2012. Á sama tíma hefur vaxandi spenna milli Írans og vesturveldanna vegna kjarnorkuáætlunar Írana, stuðnings Írana við ríkisstjórn Assads í Sýrlandi - verið að valda titringi á markaði.

 

Fleira kemur til :  Soaring crude price threatens recovery.

1. "IEA...estimates that global oil consumption will grow by 830.000 b/d this year, more than the 740.000 b/d growth in 2011." - "A two-speed outlook prewayls",,,"robust oil demand growth in emerging countries while consumption continues to fall across most developed nations."
2. "David Wech, analyst at consultants JBC Energy, says that Japan consumed combined 635.000 b/d of crude and fuel oil for power generation last month, more than double the amount from last year." - fj. kjarnorkuvera hefur víst ekki enn fengið endurnýjað starfsleyfi eftir kjarnorkuslysið í fyrra, svo Japan brennir olíu í staðinn.
3. "Crude oil output in the North Sea is falling and Venezuelan production is also sharply lower."
4. "Syrian (oil) output has dropped by about 150.000-200.000 b/d due to the turmoil there."
5. "Lybia is pumping roughly 1m. b/d which is still well below the pre-civil war level of 1.6m b/d."
6. "Political unrest and strikes have removed about 250.000 b/d from Yemen."
7. "South Sudan has (recently) stopped pumping nearly 300.000 b/d if sought-after low-sulphur crude."

 

Þetta getur varla komið fyrir á verri tíma!

"According to the IMF, a general guideline is that a 10% increase in the price of oil reduces global GDP growth by between 0.2% and 0.3%."

15% hækkun minnkar þá hagvöxt milli 0,3% og 0,45%.

"Almost all previous US recessions were preceded by a big surge in energy costs." - "...the world's biggest independent energy trader Vitol has warned a rise to 150$ is possible..."

Sem gæti ítt Bandaríkjunum aftur í kreppu, og Evrópu í mun dýpri kreppu en Framkvæmdastjórn ESB spáði um daginn, sbr.: EU’s revised economic forecasts.

Könnun ESB í Heild:

Belgía.................................. -0,1%

Þýskaland.............................. 0,6%

Eystland.................................1,2%

Írland....................................0,5%

Grikkland..............................-4,4%(-6,8 2011)

Spánn...................................-1,0%

Frakkland...............................0,4%

Ítalía....................................-1,3%

Kýpur...................................-0,5%

Lúxembúrg.............................0,7%

Malta.....................................1,0%

Holland.................................-0,9%

Austurríki...............................0,7%

Portúgal................................-3,3%

Slóvenía................................-0,1%

Slóvakía.................................1,2%

Finnland.................................0,8%

---------------------------

Evrusvæði.............................-0,3%

----------------------------

Búlgaría.................................1,4%

Tékkland................................0,0%

Danmörk................................1,1%

Lettland.................................2,1%

Litháen..................................2,3%

Úngverjaland........................-0,1%

Pólland..................................2,5%

Rúmenía................................1,6%

Svíþjóð..................................0,7%

Bretland................................0,6%

-------------------------------------

ESB......................................0,0%

Eins og sést á arfaslökum hagvexti í Evrópu skv. spá stofnana ESB, þá má Evrópa alls ekki við nýrri olíukreppu.

Hagvöxtur í Bandaríkjunum þó aðeins skárri, er ekkert til að hrópa húrra fyrir - og verulegar hækkanir á olíuverði geta drepið niður þá aukningu í neyslu, sem farið var að örla á undanfarna mánuði, og gott betur.

Þessi nýja ógn bætist svo ofan á harða niðurskurðarstefnu innan ESB, þ.s. meira að segja Þýskaland er að planleggja að herða sultarólina: Merkel ætlar að veðja á að niðurskurður sé atkvæðavæn stefna!

Þarf varla að taka fram, að olíukreppa mun hafa alvarleg áhrif á stöðu ríkja í viðkvæmri fjárhagslegri stöðu eins og Ítalíu og Spán.

 

Niðurstaða

Vegna samdráttar í framleiðslu á olíu í heiminum, af ímsum ástæðum. Vegna vaxandi spennu í Miðausturlöndum - sérstaklega við Persaflóa. Og ekki síst vegna þess að þó svo að vesturlönd dragi úr olíunotkun þá er aukning Asíu svo mikil, að heildarbrennsla mun aukast samt; þá virðist stefna í nýja olíukreppu í ár.

Slík kreppa getur vart komið á verri tíma, því hagkerfi vesturlanda eru í mjög viðkvæmri stöðu. 

Afleiðingin getur hæglega orðið ný heimskreppa.

 

Kv.

 

Sýrland er leiksoppur nágrannaríkjanna!

Margir telja sig þekkja hvað ástandið í Sýrlandi gengur út á, þ.e. menn sjá fyrir sér arabíska vorið, og að þjóðin hafi risið upp, og vilji losna við kúgunarstjórn. Gallinn við þessa sýn er að hún er ofureinföldun, en vandinn í Sýrlandi er miklu mun flóknari en svo að þetta sér eingöngu spurning um lýðræði. En til að sjá hvað málið sníst um, er einfaldast að bregða upp korti af Sýrlandi, en ekki bara hvaða korti sem er, heldur kort sem sýnir skiptingu íbúa landsins eftir þjóðarbrotum.

Ethnic map of Syria

 

Vandi Sýrlands er tvenns konar:

1. Landinu er stjórnað af minnihlutahópi alavíta, sem óttast hvað kemur fyrir ef þeir láta af völdum. Assad eldri og sonur hans núverandi forseti, hafa fyllt sýrlenska herinn af alavítum, þess vegna hefur fram að þessu sýrlenski herinn staðið þétt að baki ríkisstjórninni, þrátt fyrir uppreisn í reynd meirihluta íbúa landsins gegn stjórnvöldum.
2. Sýrland er leiksoppur nágrannalandanna, þ.e. sérstaklega Írans sem er eini bandamaður ríkisstjórnar Sýrlands sem eftir er í heiminum, og Saudi Arabíu - Tyrklands, hinsvegar. Þarna er í reynd gangi togstreita milli súnníta og shíta, þ.e. alavítar eru hliðargrein shít-isma, meðan meirihluti íbúa eru súnnítar.

Sjá Wikipedia um Sýrland: http://en.wikipedia.org/wiki/Syria

"Sunni Muslims account for 74% of the population, while the remaining 12% are Shia – Alawite,  Druze 3%, Christian 9%."

 

Borgarastríð?

Það virðist manni augljósa hættan, en einangrun Sýrlands hentar stjórnvöldum í Íran að mörgu leiti vel, en þau hafa eins og margir vita mikil samskipti við Hesbollah flokk líbanskra shíta, sem þeir styðja með ráðum og dáð. En til þess að geta viðhaldið þeim áhrifum sem best, þá þurfa þau á því að halda, að alavítar haldi völdum í Sýrlandi. Kosturinn við einangrunina fyrir írönsk stjv. er að það gerir stjv. Sýrlands gersamlega háð stuðningi Írans.

En mér skilst að íranskir Byltingaverðir, berjist nú hlið við hlið með alavíta hermönnum Sýrlandsstjórnar, í því að halda aftur af uppreisn meirihluta súnníta í Sýrlandi.

Þessi stuðningur Írana er ástæða þess að þrátt fyrir mjög víðtæka uppreisn, hefur það ekki leitt til falls ríkisstjórnarinnar í Damaskus.

Það ber auðvitað að hafa í huga, að landið er bitbein baráttu um yfirráðasvæði milli Írana þ.e. shíta og arabaríkja sem eru súnnítar - ekki síst Saudi Araba og Tyrklands; þegar yfirlísingar arabaríkja sem krefjast afsagnar Assads og ríkisstjórnar hans eru lesnar, auk þess að muna þetta einnig, þegar yfirlísingar ríkisstjórnar Bandaríkjanna eru skoðaðar - en vaxandi veldi Írans er séð sem ógn af ríkisstj. Bandar.

Íranar eru að leitast við að tryggja sér sem stærst yfirráðasvæði, þ.e. ekki bara við Persaflóa, heldur einnig Írak, Sýrland og Líbanon. Íran er í fullu köldu stríði við Saudi Arabíu og Ísrael, leynistríð sem er heitt þegar flugumenn þessara ríkja eigast við, í skúmaskotum.

• Eitt er víst að Íranar ætla ekki að gefa Sýrland eftir - og á sama tíma, er ljóst að Arabaríkin hafa fullan hug á að styðja uppreisn hins súnníska meirihluta íbúa landsins.

• Þetta er nánast fullkomin uppskrift að langvarandi borgarastríði.

• Spurning hvort Sýrland verði Víetnam Írans?

• En erfitt er að sjá annað en að til lengri tíma litið, hljóti Íranar að tapa þessu stríði, og ríkisstjórn minnihluta alavíta vera ofurliði borin.

• Þá er spurning hvort allsherjar "pogrom" muni þá hefjast gagnvart alavítum, en að baki þeirra þrjósku býr ótti, því á árum áður voru þeir fótum troðinn minnihluti af meirihluta súnníta - en með því að leika meirihlutann eins grátt og þeir sjálfir voru oft áður leiknir, skapa þeir grunar mig hættu á mun alvarlegri ósköpum en þeir hafa áður orðið fyrir.

 

Niðurstaða

Því miður blasir við Sýrlandi mörg ár táradals vaxandi átaka í innanlandsófriði sem mér sýnist vart geta annað en haldið áfram að vinda upp á sig, en þegar lítið land er leiksoppur stærri ríkja sem sjá sér hag af því að styðja hver sinn hópinn í sem berst á banaspjót, þá magnar sá stuðningur upp þ.s. annars hefði endað miklu mun fyrr og með miklu mun minna slæmum afleiðingum - sbr. Víetnam, í mun stærra og umfangsmeira ófriðarbál sem fyrir rest mun líklega leggja landið nær algerlega í rúst. Þetta verður líklega eins og Lýbanon, með þeim megin mun að flóttamennirnir verða fleiri, borgirnar sem lagðar verða í rúst einnig fleiri, og grafreitirnir sem stríði mun búa til verða einnig sennilega töluvert stærri að umfangi.

 

Kv.