Á að heimila Huang Nubo að kaupa Grímsstaði á Fjöllum?

Ég rakst á mjög áhugaverða grein í Financial Times um málið. En FT hefur marg ítrekað fjallað um málefni Íslands, og það oftast nær á fremur vinsamlegan hátt. Sérstaklega fannst mér umfjöllun þeirra áhugaverð um málefni Íslands, meðan Icesave deilan stóð sem hæst. En FT tók ekki afstöðu með breskum stjv. heldur með okkur Íslendingum.

 

Kínverskur fjárfestir hyggst kaupa hluta af Íslandi!

Chinese tycoon seeks to buy tract of Iceland

Til hliðar má sjá Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur ásamt eiginmanni, Hjörleifi Sveinbjörnssyni. Myndin er frá 2009, er hann fékk íslensku bókmenntaverðlaunin, fyrir þýðingu sína sýnisbók kínverskrar frásagnarlistar frá fyrri öldum, Apakóngur á Silkiveginum.

 

Samskipti hans og Huang Nubo, er áhugaverður kapítuli. En þeir kynntust á 8. áratugnum er Hjörleifur fór til Peking sem stúdent. Þeir bjuggu saman í herbergi á stúdentagarðinum, við Peking háskóla.

 

Þegar kemur að Kína þarf alltaf að velta fyrir sér, hvort tilviljanir séu raunverulega tilviljanir. En sannarlega geta kynni þeirra hafa verið tilviljun. En á hinn bóginn þá skv. FT var Huang um árabil starfsmaður Áróðursmálaráðuneytis kínv. stjv. Ein kenning gæti verið, að honum hafi verið plantað þarna inn - en um það getur maður aðeins spekúlerað. En stjv. kommúnista heiminn vítt hafa haft tilhneygingu til að hafa mjög nánar gætur á erlendum gestum, á 8. áratugnum var auðvitað kalda stríðið enn í gangi. Mao formaður dó 1976. Menningarbyltingin rétt búin að klárast, og Kína rétt að stíga sín fyrstu skref frá þeim hrikaleik. Áhugaverður tími, til að fara til Kína! Að planta njósnara í sama herbergi - væri í karakter við hegðun kommúnískra stjv. - - er það sem ég er að segja.

 

Það með engum hætti útilokar að samskiptin hafi þróast yfir í raunverulega vináttu. Svo, vinskapurinn getur mjög vel verið algerlega ekta - a.m.k. á seinni tímum.

 

Á hinn bóginn - gildir það enn, að kínv. aðilar þurfa heimild frá kínv. stjv. til að fjárfesta erlendis. Sambönd Huang innan kerfisins, sennilega nýtast honum vel - í seinni tíð í sínu nýja hlutverki sem ríkur kaupsýslumaður og fjárfestir.

 

Og hann er vellauðugur skv. FT: "Mr Huang is ranked by Forbes as China’s 161st richest man, with a net worth of $890m. His company, Zhongkun Group, owns resorts and tourist facilities across China."

• Snarað yfir í krónur: 890m.$ * 113,28 = 100.819,2 milljónir kr. eða 100,8 ma.kr.

• Þessi maður getur ekki keypt upp Ísland - en þjóðarframleiðsla ísl. er í kringum 1.600ma.kr.

Þetta þíðir samt sem áður - að Huang getur vel staðið undir umtalsverðri fjárfestingu. En ekki á skalanum Reyðarál / Kárahnjúkar.

• Skv. FT er fjárfestingin á skalanum 88m.$ - 174m.$ eða cirka 10ma.kr. - 20ma.kr.

• Þetta er ekki nægilega stórt til að valda straumhvörfum. En samt góð búbót.

Í gegnum vin sinn Hjörleif, er Huang greinilega með nokkra vitneskju um þau atriði - sem geta virkað stuðandi hérlendis.

 

Svo hann hefur boðist til að afsala sér vatnsréttindum - ásókn í auðlynd sé ekki málið hjá honum.

 

Mér sýnist ekki ástæða til að draga í efa, að Huang eigandi ferðamannahótela innan Kína, hafi hug á að nýta jörðina, til að byggja upp aðstöðu fyrir ferðamenn - þ.e. hótel.

 

Mjög líklega að auki, að hann hafi áhuga á að nýta landsvæðið með einhverjum hætti, í tengslum við þá uppbyggingu ferðamanna-paradísar.

 

Maður getur ímyndað sér göngu- og reiðstíga. Jörðin er falleg með Herðubreið innan sjóndeildarhrings. Svo, þarna geta verið mjög ákjósanlegar aðstæður til að byggja upp ferðamannastað.

 

 

Ég held að við eigum að jánka þessum "díl"!

Með afsali vatnsréttinda - er hann eingöngu að kaupa stórt og mjög fallegt land, sem einmitt getur verið mjög hentugt til uppbyggingar á aðstöðu fyrir ferðamenn - væntanlega kínv.

 

Eina auðlyndin er fegurð landsins sjálfs - sem sannarlega er mikil, en Grímsstaðir á Fjöllum er einstaklega falleg jörð, og landið þar í kring einnig mjög fallegt.

 

Þarna uppi svo hátt yfir sjó, er í reynd aðeins unnt að rækta gras. Þarna er oft ákaflega kalt á veturna - í froststillum getur frost farið í -30°C. Klárt að ekki er verið að sækjast eftir ræktarlandi sbr. ásókn Kínv. í land í Afríku.

 

Við eigum að sjálfsögðu að setja skilyrði um meðferð á landi og tegund nýtingar, en ég held að almenn lög þau sem í gildi eru, dugi. Ekki þurfi sérstakar reglur.

 

Allt í lagi, að setja einhverjar kvaðir í sambandi við uppbyggingu - að byggingar falli sem best verður á kosið að umhverfinu, o.s.frv. Það getur verið á því formi - að í samvinnu ríkis við sveitarfélagið, sé samþykkt nýtt skipulag fyrir svæðið - eðlilega í samvinnu við hinn kínv. aðila.

 

Halda þó kvöðum innan skynsamlegra marka - ekki hafa þær þess eðlis, að þær séu viðskiptahindrun.

 

Varðandi samstarf innlendra ferðaþjónustu-aðila v. hinn kínv. aðila, þá finnst mér eðlilegt að við fylgjum fordæmi kínv. sjálfra; þ.e. að ef hleypa á kínv. ferðaþjónustuaðilum hingað sem og flugfélögum - - þá gildi sama regla og kínv. sjálfir beita gagnvart erlendum fjárfestingum, að hinir erlendu aðilar kínv. í þessu tilviki þurfi að setja upp samstarfs-fyrirtæki á Íslandi í samstarfi v. ísl. aðila í þessu tilviki.

 

Í Kína er krafist að kínv. samstarfs-aðilinn eigi að lágmarki 51%, sama regla getur gilt hér gagnvart kínv. ferðaþjónustu aðilum sem vilja þjónusta kínv. ferðamenn hérlendis, svo að uppbygging kínv. aðila á ferðaþjónustu hérlendis, nýtist sem allra best til frekari uppbyggingar ísl. ferðaþjónustufyrirtækja.

 

Að auki, finnst mér rétt, að veita kínv. aðilum aðhald um það hlutfall starfm. sem heimilt er, að séu kínv.

 

Kínv. aðilum getur vart fundist þetta óeðlilegt - enda vanir slíkum reglum heima fyrir, kannski þó ekki þannig að þeim reglum sé beint að þeim sjálfum.

 

 

Öryggismál!

Ég held að ólíklegt sé að þarna standi til að byggja upp kínv. herstöð. En, vænta má þess að NATO þjóðir muni fylgjast náið með auknum umsvifum kínv. aðila á Íslandi í framtíðinni - vegna krýtísks mikilvægis legu Íslands.

 

En einfaldlega, var í Kalda stríðinu Ísland lykill að vörnum Evrópu. Því ef óvinveitt veldi getur komið her hingað og flugher, þá getur það lokað N-Atlantshafinu bæði fyrir umferð skipa og flugvéla. Í kalda stríðinu var því krýtískt atriði að verja Ísland.

 

Í dag er það síður mikilvægt fyrir Evrópu. En Bandaríkin, enn þann dag í dag, fylgjast með málum hér. Fyrir þau, þá gildir áfram að Ísland má ekki lenda undir hæl ríkis sem er óvinveitt Bandar., vegna þess að fyrir Bandar. eru yfirráð yfir höfunum enn þann dag í dag krýtískt atriði.

 

Það má því vænta, að Bandaríkin muni veita því mjög nána eftirtekt - hvað akkúrat kínv. aðilar eru að framkvæma hérlendis. Fj. kínv. verkamanna verður einnig atriði, sem þeir munu fylgjast með.

 

En þ.e. vegna þess, að kínv. fyrirtæki þurfa heimild kínv. stjv. til að fá að starfa erlendis. Það má fastlega reikna með, að í því felist sú kvöð að hluti starfsm. sé í reynd á vegum kínv. stjv. - fyrirtækin borgi þeirra laun.

 

Þetta er viðbótar ástæða þess, að fyrir okkur er skynsamlegt að halda fj. kínv. starfm. hérlendis í skefjum - þ.e. ekki bara vegna þess að þeir taki störf heldur einnig vegna öryggismála.

 

----------------------

En verkefnið hans Huang er of lítið í sniðum, til að vera öryggismál.

 

 

Niðurstaða

Ég held að við eigum að samþykkja fjárfestingu Huang Nubo. Hún sé of lítil til að vera í reynd varasöm. Þarna sé ekki verið að kaupa auðlynd. Ísland geti á marga vegu grætt á fjölgun kínv. ferðamanna, enda munu þeir ekki eingöngu staldra við á ferðamannaparadís Huangs. 

 

Við eigum að setja eðlileg skilyrði á grundvelli laga, um meðferð lands o.s.frv. Skipulagsyfirvöld, geta gert kröfu um að útlit bygginga falli að umhverfi.

 

Skilyrðin skuli þó ekki ganga svo langt að þau verði ígildi viðskiptahindrunar.

 

Varðandi hugsanlega innkomu kínv. ferðaþjónustuaðila t.d. ferðaskrifstofa og flugfélaga, þá finnst mér rétt að taka blaðsíðu að láni frá kínv. sjálfum, og beita á kínv. sambærilegum reglum og kínv. stjv. beita á erlenda fjárfesta innan Kína. Það held ég að sé alls ekki ósanngjarnt.

 

Enda viljum við að þeirra fjárfesting fjölgi sem mest störfum Íslendinga, sem og að hún efli sem mest innlennda ferðaþjónustu.

 

Með varfærnum skrefum - á alveg að vera óhætt að sækja gull í hendur kínverja.

 

 

Kv.

Viðbrögð stjv. í Evrópu, sem og eftirlitsaðila, gagnvart vaxandi vanda evr. banka - mynnir óþægilega mikið á afneitun ísl. stjv. og eftirlitsaðila síðasta eina og hálfa árið fyrir hrun!

Ræða Christine Lagarde  nýs yfirmanns AGS á Jackson Hole ráðstefnunni sl. föstudag í Bandaríkjunum, hefur vakið mikla athygli. En markaðir virðast klárt telja stöðu evr. banka viðkvæma og að auki versnandi. Þetta sést á síhækkandi skuldatrygginga-álagi evr. bankastofnana, sem í dag er það hæsta í sögunni. Að auki er farið að gæta erfiðleika á millibankamarkaði - einkum tregðu bandar. banka til að endurlána til evr. Það setur evr. banka í hugsanl. vanda þegar kemur að fjármögnun dollara skuldbindinga. Seðlab. evr. getur ekki prentað dollara.

Hvet allta til að lesa ræðuna - sjá hlekkinn að ofan! Smá hluti úr henni:

"I’ll start with Europe. Here, we need urgent and decisive action to remove the cloud of uncertainty hanging over banks and sovereigns. Financial exposures across the continent are transmitting weakness and spreading fear from market to market, country to country, periphery to core." - "Second, banks need urgent recapitalization. They must be strong enough to withstand the risks of sovereigns and weak growth. This is key to cutting the chains of contagion. If it is not addressed, we could easily see the further spread of economic weakness to core countries, or even a debilitating liquidity crisis. The most efficient solution would be mandatory substantial recapitalization—seeking private resources first, but using public funds if necessary. One option would be to mobilize EFSF or other European-wide funding to recapitalize banks directly, which would avoid placing even greater burdens on vulnerable sovereigns.

 

Fyrstu viðbrögð frá starfsm. stofnana ESB

European officials round on Lagarde :"“The key issue is funding,”... “Banks in some countries have had trouble securing liquidity in recent weeks and that pressure is going to mount. To talk about capital is a confused message. Everybody – politicians, regulators, other officials – is quite concerned.” - "Officials, nervous that Ms Lagarde’s statement would further spook bank investors, said they planned to urge the former French finance minister to clarify her statement.""

Lagarde capital call surprises regulators :"Some senior European officials also expressed surprise about the timing of Ms Lagarde’s comments over the weekend, arguing that banks have already made substantial progress in recapitalising themselves,,,the sector had raised about €60bn in capital through private markets during the first half of the year."

 

Maður skilur á vissan hátt slík moldvörpu sjónarmið - hræðsluna um að ef stjv. viðurkenna vandann, þá geti skapast hræðslukast - bréf banka geti fallið enn frekar.

Sannarlega hafa stofnanir ESB ítrekað haldið svokölluð stress próf - krafið banka um aukið eiginfjárhlutfall - - og nú er sagt að helstu bankar séu traustir, með eiginfjárhlutfall milli 7-9%.

• Merkilegt hve þessi umræða mynnir mann á umræðuna hérlendis, síðasta árið fyrir hrun.

En, málið er - að fjárfestar kunna að lesa tölur, hvað þær þíða - og síðan að leggja saman tvo og tvo. Hvað sem þessi ágætu virðulegu embættismenn segja, þá hefur traust markaða á evr. bönkum haldið áfram að dala jafnt og þétt, þrátt fyrir þær aðgerðir sem hafa verið framkvæmdar. (Traust markaða á ísl. bönkum hrundi töluvert áður en þeir síðan dúndruðu sjálfir niður)

En, ég þykist þess nokkuð viss - að ef stjv. halda áfram að láta sem, að bankarnir séu traustir - halda áfram að beina ásökunum að fjárfestum, um óskynsama hegðan - þá mun sýn fjárfesta á sívaxandi óvissu halda áfram að magnast.

Ég bendi á að sl. föstudag - var bann við skortsölum framlengt af stjv. Ítalíu, Frakklands, Spánar og Belgíu - - út september. Þetta sýnir, að ástandið á mörkuðum með bréf banka í þeim löndum - er álitið alvarlegt af stjv. þeirra landa.

• Síðan má vel vera, að erlendir fjárfestar - viti af afneitun ísl. stjv. sem stóð yfir allt fram að þeirri viku sem þeir hrundu allir. 

• En, það gætir mjög klárs vantrausts frá markaðinum í Evrópu gagnvart opinberum yfirlísingum. Aldrei að vita, kannski nú löngu síðar er hrunið hér - að hafa áhrif.

Það hefur fram að þessu, verið vinsælt af stjv. í Evrópu - að láta sem að, hrun bréfa banka væri spákaupmönnum að kenna - að það hrun sem hafi átt sér stað undarnar vikur hafi ekkert að gera með, að full ástæða sé að ætla að bankarnir raunverulega séu ekki nægilega traustir.

• Stjv. í Frakklandi - Ítalíu - Spáni, hafa öll beitt slíkum ásökunum fyrir sig.

• Slík hegðan er í reynd klassískt dæmi um að skjóta sendiboðann - sbr. bann v. skortsölum. (Ísl. stjv. stunduðu einmitt slíka hegðun).

En, alveg sama hvað embættismenn segja - alveg sama hve mörg stresspróf þeir framkv. sem eiga að sanna að bankarnir séu traustir -(munum að ísl. Fjármálaeftirlitið framkv. einnig stresspróf)- þó svo að nokkur aukning eiginfjár hafi átt sér stað - - þá er staðreyndin sú, að skuldatryggingaálag evr. banka hefur stöðugt farið hækkandi undanfarið (skuldatryggingaálag ísl. bankanna - fór einnig stighækkandi - og stjórnendur ísl. bankanna og ísl. yfirvöld töluðu einnig um rangtúlkun markaða - síðasta eina og hálfa árið fyrir hrun).

Skuldatryggingaálag banka á Evrusvæði, er nú hærra en 2008 er fyrri fjármálakrýsan var í hámarki rétt eftir fall Lehmans bankans.

Þetta er skýr vísbending um að aðvörun AGS sé akkúrat - orð í tíma töluð.

• Mig grunar, að þvert á móti - ef stjv. evr.ríkja myndu krefjast frekari aukningar eiginfjár banka - og eins og Lagarde leggur til, sjá til þess að sú aukning sé umtalsverð.

• Þá myndi þetta draga mjög verulega úr ótta markaða, þess efnis að skuldakrýsa tiltekinna ríkja - geti orsakað meiriháttar bankahrun í Evrópu. 

• Þá myndu bréf banka hækka í verði aftur - og þetta gæti meira að segja haft jákvæð áhrif á markað með skuldabréf ríkissjóða.

 

Niðurstaða

Fram að þessu virðast moldvörpusjónarmið ríkja, þegar kemur að viðbrögðum stjv. evrusvæðis og stofnana ESB, gagnvart bersýnilega versnandi bankakrýsu á Evrusvæðinu. Ef sú staðreynd að skuldatryggingaálag banka skuli vera orðið hærra - en rétt eftir fall Lehmans bankans, hreyfir ekki við fólki. Eða sú staðreynd, að millibankamarkaður er klárt orðinn órólegur - sem sést á vaxandi vanda nokkurra evr. banka, í því að nálgast skammtímafjármögnun - - að ef hún dugar ekki heldur. 

Þá veit maður ekki hvað ætti þá að duga!

Svo bætist við hvatning AGS!

En, ég endurtek - að þetta kemur manni alltof kunnuglega fyrir sjónir, eftir að hafa upplifað afneitun ísl. stjv. - lánastofnana og eftirlitsstofnana; samfellt síðasta eina og hálfa árið eftir hrun.

Nú eru að verða komin 3 ár frá falli Lehman sbr. þann 15/9/2008 óskuðu stjórnendur Lehman bankans eftir gjaldþrots meðferð. 

• Það tók ísl. bankana nærri því 2 ár frá litlu kreppunni 2006, þar til þeir hrundu.

• Mun það sama eiga við bankana á Evrusvæðinu - með muninum + 1 ár?

Ps: Framkvæmdastjórn ESB, hefur nú formlega hafnað því áliti AGS, að ástæða sé til að standa í umtalsverðri viðbótarfjármögnun Evr. banka, hefur sagt þá betur stadda en fyrir ári. Að stress test sýni, að flestir þeirra standi vel - bla, bla, bla!

Brussels rules out bank recapitalisation

Kv.