Verður það hrunstjórn No. 2? Árni Páll formaður Samfylkingar!

Skv. fréttum hefur Árni Páll haft sigur á Guðbjarti með 3474 atkvæðum gegnt 2115. Skv. skoðanakönnunum sem komu fram á sl. föstudag, mælist Samfylking minni en Björt Framtíð í þeim báðum sbr: Framókn græðir á Icesave!. Björt Framtíð er greinilega að toga hægri krata yfir til sín. Sem sést á því að sameinað fylgi þeirra tveggja flokka í sbr. við fylgi Samfylkingar 2009 sem var 29,8% er nærri það sama. En mismunur hefur verið á bilinu 1-4%. Það viðbótar fylgi eru hugsanlega burtflognir Framsóknarmenn.

Hvað á Framsóknarflokkurinn að gera?: Ég held að Framsóknarflokkurinn eigi að búa sig undir annað kjörtímabil í stjórnarandstöðu. Málið er að traust kjósenda á flokknum er enn brotakennt. Enn muna menn hvað gerðist í formannstíð HÁ. Muna Finn Ingólfs og aðra. Málið er að ég er fullviss, að Árni Páll mun fara í viðræður við Bjarna Ben eftir kosningar. Eða jafnvel áður en þær fara fram. Og hann mun vera til í að undirbjóða mjög stíft. En Samfylking þarf einungis að fá utanríkismál og tryggja áframhald aðildarviðræðna. Að landa samningi. Allt annað sé þannig séð "fallít." Ef Framsóknarflokkurinn reynir að fara í slíkan undirboðs slag. Þá verður unnt að leggja flokkinn niður fyrir kosningarnar þar á eftir.

• Framsóknarflokkurinn geti einungis myndað nýja stjórn við þessar aðstæður - skv. því verði að eyðileggja fyrir fullt og allt, að flokkurinn hafi framtíð umfram næsta kjörtímabil.

1. Sigmundur Davíð stendur því frammi fyrir erfiðum valkosti - þ.e. unnt að koma í veg fyrir hrunstjórn, en á því verði einungis að svíkja öll kosningaloforð flokksins, og því verði að eftir það eigi flokkurinn enga framtíð hjá kjósendum.
2. Eða, SDG getur valið stjórnarandstöðu sem þíðir líklega að flokkurinn fær mjög mikið fylgi í kosningunum þar á eftir, sem mig grunar sterkt að verði löngu áður en kjörtímabili lýkur í ástandi "annars hruns."

• Og þá getur komið löng röð kjörtímabila þ.s. Framsóknarflokkurinn er hið sterka afl í innlendri pólitík. Verkefnið verði - endurreisn.

Hrunstjórn hin seinni!

Málið er að ég held að það sé enginn möguleiki á vinstri stjórn eftir kosningar. Myndun hennar væri of flókin þ.e. þyrfti a.m.k. 4 flokka jafnvel 5. Stefnan of ósamstæð.

Heldur verði valkostir eingöngu einhvers konar stjórn með Sjálfstæðisflokki.

Það sem breytist með Árna Pál, er að augljóslega mun Samfylking ekki útiloka lengur stjórn með Sjálfstæðisflokki, eins og líklega hefði verið reyndin ef Guðbjartur hefði orðið ofan á. Og vinstri slagslíðan haldist á flokknum áfram.

Árni er enginn asni, og sér þetta örugglega eins vel og ég - þannig að eftir næstu kosningar. Er það líklega Sjálfstæðisflokkurinn sem stendur með pálmann í höndum.

Ekki Framsóknarflokkurinn - jafnvel þó Framsókn nái fram 20% fylgi eins og hún mælist með nú í nýjustu könnun.

Að auki, Árni Páll tel ég að eigi möguleika til þess, að toga e-h af þeim hægri krötum til baka sem hafa undanfarið verið að leita yfir til Bjartrar Framtíðar.

Þannig að BF sé líklega búinn að toppa - - með Árna þá verði flokkurinn færður aftur til baka nær því sem hann var undir Ingibjörgu Sólrúnu. Og við þær aðstæður.

Muni hægri krötunum sem hafa verið að leita til BF aftur líða ágætlega í Samfylkingu, svo að fram að kosningum mun líklega eiga sér stað slík tilfærsla aftur yfir.

Svo að BF minnkar en Samfylking stækkar að nýju.

En áfram haldist reglan, að BF + Samfylking sé sameiginlegt fylgi Samfylkingar 2009 + e-h lítið.

 

Samningsstaða Samfylkingar verður mjög þröng!

Ég held að eftir kosningar standi landið frammi fyrir tveim valkostum. Samstjórn Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokks. Eða Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks.

Það sem getur ráðið því að Samfylking hafi þannig séð betur, verði að Samfylking er líklega grunar mig til í að slá meir af stefnu sinni, en Framsóknarflokkurinn undir Sigmundi Davíð. Að auki, slá meir af kröfum um ráðuneyti, heldur en Framsóknarflokkur Sigmundar Davíðs (þarna gef ég mér að SDG kjósi að henda ekki framtíð Framsóknar út í hafsauga á altari þess að komast í ráðuneytisstól í eitt kjörtímabil).

1. Málið er að þetta er lokatækifæri Samfylkingar og þar með aðildarsinna allra, að tryggja að "samningi" um aðild verði landað.
2. Það er ekkert mál sem er mikilvægara í augum aðildarsinna, og Árni Páll er sannarlega aðildarsinni með meiru.

• Svo að Árni spái ég að muni bjóða mjög dýrt í samstarf með Sjálfstæðisflokki.

Það þíðir, að það verði þá ekki "helmingaskiptastjórn" þ.e. að Samfylking fái færri ráðuneyti og samtímis lélegri.

Að auki, að staða Samfylkingar í stjórnarsamstarfinu verði veik þ.e. Sjálfstæðisflokkur mjög ríkjandi eða áberandi sterkari aðilinn, um stefnu stjórnarinnar og ákvarðanir.

En þ.e. eins og ég sagði, þetta er lokatækifærið til að tryggja aðildarsamning fyrir lok næsta kjörtímabils - þá muni Samfylking undir Árna Pál, velja að kyssa Sjálfstæðisvöndinn vel og rækilega.

Þetta er einskonar "fullkominn stormur" eða "fullkominn mótbyr."

Árni Páll verður þá utanríkisráðherra, sem líklega yrði þá eina mikilvæga ráðuneytið sem Samfylking myndi hafa, en fyrir utan það verði það eingöngu litlu ráðuneytin.

 

Á Framsóknarflokkurinn að selja sig dýrt einnig?

Því myndi fylgja veruleg áhætta fyrir flokkinn. Þ.s. þá yrði hann að svíkja stóru stefnumálin nærri öll eða jafnvel öll, þau sem flokkurinn mun lofa í kosningabaráttunni framundan.

Rétt er að halda á lofti, að traust kjósenda til flokksins er brotakennt. Eftir formannstíð Halldórs Ásgrímssonar og þá óskaplegu spillingu sem þá einkenndi hans samstjórn með Davíði Oddssyni.

Ef Framsóknarflokkurinn myndi fara í stjórn með Sjálfstæðisfl. upp á þau býti, að gefa nánast allt eftir. Sem hann yrði að gera, ef hann ætti að hafa betur í undirboða samkeppni við Árna Pál.

Þá er ég hræddur um flokkinn - tja, það gæti orðið hans banabiti ef horft er lengra fram.

En ástæða þess að smærri flokkar vanalega eiga erfitt uppdráttar í samstjórn með Sjálfstæðisflokki, er að sjálfsögðu vegna þess að þeir ná færri málum vanalega í gegn. 

Og þau áhrif auðvitað magnast upp, ef menn fara í samstjórn eftir undirboða samkeppni við Árna Pál.

Við bætist síðan þar ofan - sú brothætta staða sem Framsóknarflokkurinn býr við. Eftir óskaplega spillingu formannstíðar Halldórs. Sem enn er fólki í fersku mynni.

Ok, ég skil - það getur komið fram sjónarmið. Að það verði svo alvarlegt fyrir þjóðina ef Árni Páll hefur betur. En á sama tíma, ef Framsókn fer í undirboða samkeppni og klárar hana með því að bjóða enn minna; sem yrði þá ástand þ.s. væntanlega Framsókn hefði nær engin áhrif í stjórnarsamstarfinu.

Þá getum við afskrifað líklega Framsóknarflokkinn - eftir það kjörtímabil.

• Það sem ég er að segja, eins og ég benti á að ofan, er að Framsóknarflokkurinn eigi að undirbúa sig undir annað tímabil í stjórnarandstöðu.
• Eina leiðin til að halda í traust gamalla sem nýrra kjósenda. Sé að halda staðfastlega í stefnuna núna.

Það er ekki ástæðulaust að ég kalla þetta "hrunstjórn no. 2" eða "hrunstjórn hina seinni."

Ég held að nær öruggt sé að Framsókn komist til valda, og jafnvel löngu áður en kjörtímabilinu er lokið því næsta.

Ég er nefnilega á því að slík samstjórn eigi eftir að "klúðra stórt."

 

Hvað á ég við með stóru klúðri?

Báðir þessi flokkar eru varnar-menn fjármagnseigenda. Þegar þeir stjórna saman. Er öruggt að hugmyndir að losun fjármagnshafta. Munu fullkomlega lúta hagsmunum eigenda fjármagns.

Og þá verði leitað leiða til þess, að sú losun kosti helst fjármagnseigendur - sem allra minnst.

Það þíðir, að setja í reynd kostnaðinn 100% á skattgreiðendur af losun hafta.

En það er öruggt að inn í ESB kemst Ísland ekki, fyrr en höftin verða losuð. Innan raða Sjálfstæðisflokks eru einnig aðilar, sem eru mjög áhugasamir um "snögga losun hafta."

En þ.e. alls ekki sama hvernig sú losun fer fram.

----------------------------------

Fræðilega er unnt að losa höftin þannig, að það sé gert innan krónu og samtímis sé vísitalan fryst.

Þá raunlækka allar peningalegar eignir og allt bundið í krónum þ.e. skuldir, hlutabréf, innistæður, laun.

Kostnaði er dreift nokkurn veginn jafnt á alla aðila.

Sem þíðir að þessi ríkisstjórn mun ekki vilja feta þá leið, því hún mun vilja vernda þá sem eiga peninga fyrir kostnaðinum - eins og framast er unnt. Þ.e. eins og framast er unnt, að setja allan kostnaðinn á almenning.

----------------------------------

Þess vegna óttast ég að þegar t.d. að ef samningur við ESB t.d. liggur fyrir eftir 1 ár eða 1 og hálft ár. Þá muni aðilar innan Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks, sem vilja skjóta losun hafta - ná saman um stefnu.

En með þeim hætti, að fjármagnið verði verndað - eða að þeir munu halda að sú stefna muni vernda hagsmuni fjármagns. Vinna saman að því að losa um höft með þeim hætti.

Og hugsanlega ná fram meirihluta innan ríkisstjórnarinnar um það mál.

Hvernig verða þá höftin losuð - svar þannig: 

Einhliða upptaka annars gjaldmiðils getur leitt til algers fjármálahruns á Íslandi, og stærra falls lífskjara almennings en okt. 2008!

Þetta er dellan sem ég held að þessir aðilar muni sannfæra sig um. 

Einhliða upptaka annars gjaldmiðils.

Af hverju velja þá leið? Eins og ég sagði, til að verja fjármagnseigendur:

• Málið er að trú aðilanna er - að krónan sé megin vandinn.
• Það sé nauðsynlegt að fá "alþjóðlega viðurkenndan gjaldmiðil."
• Þetta er líka sett fram sem sanngirnismál þ.e. "hafa menn ekki rétt á að fá laun sín greidd í alvöru peningum."
• Þeir sannfærðustu, trúa því að trúverðugleika vandi Ísland felist fyrst og fremst í krónunni, þannig að við það eitt að skipta henni út. Aukist sá trúverðugleiki til muna. Þá verði unnt að fá hingað fjárfestingar og framtíðin fljótt verði betri.
• Þeir segja e-h á þá leið, að með sömu peningum og t.d. innan Bandaríkjanna, sé engin ástæða fyrir peningaflótta. Þar sem það sé ekki hætta á því að þeir virðisfalli snögglega. Og þá sé því hættan á þeim mikla peningaflótta sem nú blasi við - afnumin. Það sé gengisfallshættan sem er yfirvofandi vilja þeir meina, sem skapi hættuna á því mikla útstreymi sem mun eiga sér stað. Ef höftin séu losuð.

Að baki þessari afstöðu liggur grundvallar misskilningur um það hvað það akkúrat er, sem skapar vandkvæði í sambandi við trúverðugleika.

En þeir sem trúa ofangreindu, eiga þá afskaplega erfitt með að útskýra - af hverju það var á sl. ári fjármagnsflótti frá S-Evrópu til N-Evrópu. Eða hvers vegna það brast á mjög skyndilegur fjármagnsflótti frá Írlandi 2010 eða Grikklandi það sama ár.

• Punkturinn er að trúverðugleiki liggur í skuldastöðu landa vs. þeirra framtíðartekjur. Þá breytir engu hvaða gjaldmiðill er til staðar hvort þ.e. eigin eða gjaldmiðill einhvers annars.
• Trúverðugleiki Írlands hrundi 2010 eftir mistök írskra stjv. er þau gengust í allt of miklar ábyrgðir í tengslum við írsku bankana. Á sama tíma, hrundi trúverðugleiki Grikklands vegna uppsöfnunar Grikkja á skuldum vegna óstjórnar vs. skuldasöfnunar v. viðskiptahalla. Á Spáni var vandinn vegna þess, að þar sprakk hagkerfisbóla 2008 og ca. á sl. ári var vandinn vegna kreppunnar sem hefur hafist á Spáni vegna timburmanna sem hafa fylgt því hruni, farinn að skapa ótta um framtíðar greiðslugetu Spánar þ.e. aftur ótti vegna upphleðslu skulda.

• Ísland er fyrst og fremst með brotakenndan trúverðugleika vegna tæprar greiðslustöðu vegna erfiðrar skuldastöðu.
• Allt sem eykur á þær skuldir, skaðar þá trúverðugleika Íslands frekar.
• Og snögg veruleg frekari aukning þeirra skulda, getur skaðað þann trúverðugleika verulega til viðbótar - - m.a. þess vegna sem varð að stöðva Icesave málið. 

Það er einmitt þess vegna, sem mjög hættulegt væri að beita þeirri leið að losa höftin með upptöku nýs gjaldmiðils? Með öðrum orðum, áður en peningaflæðisstýflan hefur verið losuð:

1. Það er reyndar einnig hugsanlegt að slík ríkisstjórn fari aðra leið, þ.e. að losa höft í krónu.
2. En með því að skuldsetja almenning 100% fyrir losun hafta.

• Þá verði það gert þannig, að útistandandi aflandskrónum verði breytt í langtímaskuldir á skattborgara.

Sú leið hefði þó þann galla í augum fjármagnseigenda - að ekki væri komist hjá gengisfalli þegar höftin væru losuð.

Og að sjálfssögðu, myndi ofangreind viðbótar skuldsetning. Leiða til ívið lægri gengisstöðu - en ef höftin eru losuð þannig, að kostnaður fellur á eigendur aflandskróna og deilist á innlenda fjármagnseigendur og íbúa landsins jafnt.

Málið er að ég held að fyrri og verri leiðin höfði til þeirra sem innan Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks, vilja nýjan gjaldmiðil sem allra - allra fyrst.

Að sú leið sé ívið líklegri að vera farin.

Þannig séð er skárra að losa höftin með aðferð B í þessu samhengi, en það þíddi langvarandi viðbóta lækkun lífskjara almennings - vegna skuldsetningarinnar sem valið væri að setja á almenning.

Meðan að leiðin myndi óhjákvæmileg tel ég leiða fram "2.hrun" er mun verri, en líklegri þó að verða valin. Vegna þess að ég er á því að meðal andstæðinga krónu. Ráði ýmsar ranghugmyndir. Þ.s. þeir stórfellt ofmeta "hugsanleg" neikvæð áhrif hennar og telja þau jafnvel hinn ríkjandi megin vanda. Og því samtímis þeir stórfellt vanmeta áhættuna af snöggum skiptum á gjaldmiðli.

 

Niðurstaða

Hvaða ástand er ég að tala um ef leið "Annars hruns" yrði ofan á? Ég útskýrði það í færslu minni, sjá aftur: Einhliða upptaka annars gjaldmiðils getur leitt til algers fjármálahruns á Íslandi, og stærra falls lífskjara almennings en okt. 2008!.

Það sem ég er að veðja á er, að samstjórn þessara tveggja flokka verði svo slæm fyrir almenning. Ofan í það sem gerðist síðast er þeir voru saman í stjórn.

Að ef Framsóknarflokkurinn velji að gefa ekki eftir sína stefnu nú. Að vera þess í stað aftur í stjórnarandstöðu. Þá muni hann uppskera þann stóra kosningasigur sem flokksmenn dreymir um. Og síðan þaðan í frá - nýtt tímabil sterks Framsóknarflokks. Sem yrði þá raunverulega "leiðandi afl í íslenskum stjórnmálum." Og þá líklega um langan aldur á eftir.

Framsóknarflokknum verði fyrirgefið að fullu. Og þá um leið, í kjölfar þess hruns sem líklega á sér stað. Skapast tækifæri fyrir þær róttæku breytingar sem Frosti Sigurjónsson hefur áhuga á að innleiða.

En þær breytingar eru svo róttækar. Að í eðli sínu. Er mun einfaldara að innleiða þær í því ástandi að verið er að endurreisa innlent fjármálakerfi aftur frá grunni. Því um er að ræða algera grunn skipulags breytingu.

Þaðan í frá gæti kerfið og krónan verið miklu mun stöðugra. Það væri þá ný og endurreist króna, undir fullri stjórn ríkisins sjálf þ.e. þá væntanlega Seðlabanka af ríkinu falið fullt prentunarvald. Bankar reknir í "full reserve" skipulagi. Meginbreyting er þá sú að öðru leiti, að peningamagn verður þá eingöngu aukið af Seðlabanka og það er hlutverk ríkisins að koma því í umferð.

Í því felst viss áhætta - en svo lengi sem ríkið hefur hagkvæma hluti til að framkvæma. Gengur það upp. Enn blessunarlega nóg til af slíku.

------------------------------

Þ.e. auðvitað til önnur leið sem mér einnig finnst koma til greina þ.e. hugmyndir Leigh Harkness:

Er svokallað "kjörgengiskerfi" hentugt fyrir Ísland?

Hvaða fyrirkomulag tryggir best að bankar leiki sér ekki með krónuna?

Það má vera að þegar á reynir jafnvel í hrunástandi, verði andstaða öflug við svo róttækar hugmyndir sem "Full reserve" kerfi sannarlega er. Og þá finnst mér leið á grundvelli hugmynda Leigh Harkness ekki vera neitt augljóslega verri.

Það fer þó eftir því - hver eru meginmarkmið. Og hvaða vigt þeim er gefið. Leið Leigh Harkness gefur sbr. aukinn stöðugleika. En á móti halda bankar enn því að búa til peninga. Þeir koma peningamagni í umferð eins og er í dag. En á það eru sett belti og axlabönd hvað þeir geta búið til mikla peninga. Svo bankar geti ekki búið til of mikið af þeim lengur þ.e. útlánabólur heyra sögunni til. Það sama á við í "Full reserve" kerfi að útlánabólur einnig heyra sögunni til. En þá þarf ríkið að koma peningamagninu í umferð. Sú staðreynd ef umræðan kemst á fullt flug milli þeirra valkosta, getur gert leið "Leigh Harkness" áhugaverðari. Eða kannski ekki. Kemur í ljós. Á móti, má skattleggja banka sérstaklega til að hirða af þeim svokallaðan "mynntláttuhagnað." Þeir hafi þá hærri tekjuskatt en annað atvinnulíf auk þess að belti og axlabönd eru á hve mikið þeir geta aukið peningamagn hverju sinni.

 

Kv.