Hægir á samdrætti á Evrusvæði!

Tíðindi sem vekja sjálfsagt vonir hjá einhverjum, um að 2013 verði árið þegar viðsnúningur á evrusvæði loksins hefst, en skv. tölum frá fyrirtækinu MARKIT sem birtir reglulega svokallaða Pöntunarstjóravísitölu fyrir einstök ríki evrusvæðis. Þá hefur snögglega dregið úr samdrætti, þó enn sé samdráttur!

Yfir 50 er aukning - innan við 50 er samdráttur!

Countries ranked by Manufacturing PMI ® : May

1. Germany 49.4 ( flash 49.0 ) 3 - month high
2. Netherlands 48. 7 3 - month high
3. Austria 48.2 3 - month high
4. Spain 48.1 2 4 - month high
5. Italy 4 7.3 4 - mont h high
6. France 46.4 (flash 45.5) 13 - month high
7. Greec e 45.3 23 - month high 

Ef þetta er upphaf af viðsnúningi - - þá verða tölur næsta mánaðar aftur ívið betri, o.s.frv.

Tek fram þó, að öll löndin eru innan við 50, meira að segja Þýskaland.

En þær tölur segja, að pantanir t.d. í Þýskalandi til iðnfyrirtækja í maí hafi dregist saman um 0,6%.

Takið eftir Grikklandi, en þeir hafa ekki haft minni samdrátt í pöntunum í langan tíma, kannski fá þeir loks ár, með mjög minnkuðum samdrætti.

 

Þeir sem spá viðsnúningi benda á aukningu peningamagns!

A coming boom in the eurozone periphery?

Svokallaðir "monetaristar" hafa verið að benda á að nú sé Seðlabanki Evrópu með lægri vexti en sl. ár, þess hafi gætt nokkuð aukningar á peningamagni innan Evrópu á síðustu mánuðum, meira að segja í svokölluðum jaðarlöndum.

Þeir vilja meina, að það geti verið að viðsnúningur hefjist á seinni hluta ársins - þetta ár. Þó svo að spá Seðlabanka Evrópu á sl. ári hafi reynst röng, verði hún rétt í þetta sinn.

--------------------------------------

En þ.e. auðvitað - - hinn bóginn!  En í Financial Times var áhugaverð umfjöllun:

ECB backs away from use of ‘big bazooka’ to boost credit

Þar er sagt frá því, hvernig Seðlabanki Evrópu er að vandræðast með hvernig hann ætlar sér að nálgast það vandamál, að ennþá er rof milli S-Evr. og N-Evr. innan evrunnar. Þegar kemur að vöxtum sem fyrirtæki starfandi stendur til boða.

En á Spáni og Ítalíu munar víst allt að 4% á þeim vöxtum, miðað við hvað sambærileg þýsk fyrirtæki fá. Um er kennt slæmri stöðu banka í S-Evrópu, sem enn sitji eftir með verulegt magn "slæmra eigna" og sé það kostnaður við afskriftir - - sem ég að viðhalda háaum bankavöxtum í S-Evr. 

Þrátt fyrir lága vexti Seðlabanka Evrópu, séu bankavextir í S-Evr. ekki að fylgja hinum lágu vöxtum "ECB" niður á við, eins og bankavextir gera í N-Evr.

Þetta hefur fjöldi hagfræðinga bent á - - að lágir vextir Seðlabanka Evrópu, séu að virkja ef til vill N-Evr.

En S-Evr. sé í hættu á að missa af þeirri inngjöf, v. bælandi áhrifa hárra bankavaxta.

• Þetta eru auðvitað - mótrök við röksemdir "monetaristanna." 

• Bælandi áhrif bankavaxtanna í S-Evr. muni líklega koma í veg fyrir viðsnúning.

 

Niðurstaða

Því ber sannarlega að fagna, ef það er að hægja á samdrættinum í Evrópu. En fyrir okkur Íslendinga, eru það góðar fréttir. En við erum svo háð Evrópumarkaði, að við eigum eiginlega öll að leggjast á bæn og biðja um það að viðsnúningur raunverulega eigi sér stað á þessu ári.

Á hinn bóginn, myndi það koma mér á óvart. Ef S-Evr. fer í vöxt. En til er að dreifa ekki einungis bælandi áhrifum hærri bankavaxta, miðað við N-Evr.

Heldur kemur einnig til, að enn þarf S-Evr. að halda áfram að lækka laun. En launakostnaður er ekki enn kominn nægilega niður, þó hann hafi lækkað sl. 2 ár. En hann verður að lækka frekar, svo það verði mögulegt að byrja að minnka atvinnuleysi. 

Það verða þá áfram bælandi áhrif á neyslu, af þeim launalækkunum. Ofan á bælandi áhrif bankavaxtanna. En kannski hægir á samdrættinum og hann verður fyrir rest minni þetta ár en sl.

 

Kv.

Fasteignasala að rétta við sér í Danmörku!

Eyjan endurflutti frétt Jótlandspóstsins um það, að sala á íbúðum í Kaupmannahöfn hefði tekið við sér að nýju undanfarið. Mér finnst þetta smávegis merkileg tíðindi - í ljósi þess að á efnahagssviðinu hefur Evrópa verið á niðurleið þetta ár. Danmörk er eiginlega skagi út úr Þýskalandi að stórum hluta, og eðlilega þýska hagkerfið mjög mikilvægt fyrir Dani. Danir með margra alda viðskiptasögu.

En Þýska hagkerfið þó svo það hafi staðið sig mikið betur en hagkerfi flestra aðildarland ESB, þá hefur hægt verulega á hagvexti í Þýskalandi sl. hálft ár eða svo.

Því kemur það mér frekar á óvart, ef þ.e. nú allt í einu - viðsnúningur á fasteignamarkaði í Kaupmannahöfn. 

Skv. viðmælunum Jótlandspóstsins meðal fasteignasala, eru þeir að vonast eftir að aukning í sölu íbúða, skili sér síðar á árinu til stærri eigna!

Kreppunni á fasteignamarkaði í Kaupmannahöfn er lokið

En skv. Eurostat, er hagvöxtur í lágmarki í ESB!

Evrópsk heimili skv. Eurostat, eru hvorttveggja í senn að ganga í gegnum tekjuskerðingu, og að ganga á sparifé!

• Ég bendi á að skv. Eurostat var 0,7% samdráttur á 4. ársfjórðungi 2012.
• Eurostat var ekki með tölur fyrir 1. fjórðung 2013 frá Danmörku.
• En það væri óneitanlega sérstakt, ef Danmörk er með allt annað tempó en t.d. Þýskaland, meginmarkaður Dana, en Þýskaland mældist í 0,1% hagvexti.
• En miðað við það, að Danmörk viðist fylgja takti þýska hagkerfisins, er staða danska hagkerfisins mjög líklega svipuð og þess þýska 1. fjórðung þessa árs. Þ.e. ca. stöðnun.

Þess vegna virðist mér það nokkuð undarlegt að nú sé viðsnúningur á fasteignamarkaði?

Bendi á eina staðreynd enn, að Danir eru skuldugustu húsnæðiseigendur í Evrópu skv. Eurostat!

Gross debt-to-income ratio of households267,67

• 267,67% af tekjum. Eða meir en 2 hálfs sinnum árstekjur.

Sem undirstrikar að einkennilegt sé að viðsnúningur sé á markaðinum.

En þegar húsnæðiseigendur skulda svo gríðarlega hátt hlutfall tekna sinna, þá er rökrétt að ætla að staða þeirra sé mjög viðkvæm - gagnvart falli í tekjum.

Að auki, að þegar óvissa er framundan um tekjur, eins og nú er - þá haldi þeir að sér höndum um fjárfestingar.

• Svo ég er með tilgátu um hvað getur verið í gangi!

1. Nefnilega að um sé að ræða hvikt fjármagn, sem leitað hafi til Danmerkur frá t.d. S-Evrópu.
2. Sem sé að koma sér fyrir inn á fasteignamarkaðinum í Kaupmannahöfn.

En þess hefur gætt nokkuð að Danmörk njóti þess með t.d. Þýskalandi, Bretlandi og Svíþjóð.

Að vera talin tiltölulega örugg - - en höldum til haga, að það átti sér stað gos á 1. fjórðungi þessa árs, þegar bankakreppan á Kýpur gaus upp.

Og þ.e. ekki ótrúlegt, að á sama tíma, hafi verið aukning í hreyfingum á fjármagni frá S-Evr. til N-Evr., sem Danmörk hafi fengið sinn skerf af.

Það fé sé að einhverju leiti að leita inn á húsnæðismarkaðinn í Danmörku á því tímabili, og auka eftirspurn eftir eignum í Kaupmannahöfn, á fyrri hluta þessa ár.

Ekki sé með öðrum orðum, vísbending endilega um viðsnúning í hagkerfi Danaveldis.

 

Af hverju ætli að skuldsetning sé svo gríðarlega há í Danmörku?

Góð spurning - - en ég bendi á eina afleiðingu lágra vaxta. En fasteignalán eru þekkt fyrir að vera á hagstæðum kjörum í Danaveldi. Sem margir á vefnum hérlendis benda gjarnan á í ásökunartón. 

En ein afleiðing lágra vaxta, getur einmitt verið skuldsetning - en þá verður hagstætt að skulda.

Hagstætt lánsfé getur þannig séð, falsað kaupmátt - með því að hvetja fólk til að sökkva sér djúpt í skuldir, þannig að það kaupir mun dýrari eignir en það annars myndi gera.

Töluverður hópur sem annars gæti ekki fjárfest í húsnæði, gerir það - v. þess að lánin eru ódýr.

Þetta ætti að þíða einnig, að skuldsetning sé svo mikil, að það hafi verið töluverð bóla í fasteignaverðlagi í Danmörku, en það fer gjarnan saman að þegar skuldsetning eykst v. þess að lán eru hagstæð, að þá hækki verðlag eigna.

Þá kemur svokallað "wealth effect" þ.e. þeir sem eiga húseignir, jafnvel þó þeir fjárfesti ekki í nýjum - - finnst þeir verða mun ríkari þegar eignirnar stíga í verði. Og þeir gjarnan fara að slá lán, til að auka neyslu.

Ódýrt lánsfé getur hvatt til mjög verulegrar neyslu umfram raunverulegar tekjur.

• Þetta sáum við á Íslandi, á Írlandi, á Spáni - - kannski þíðir það að skuldsetning húsnæðiseigenda er enn meiri í Danmörku en þeim löndum, að sami hluturinn hafi verið í gangi í Danaveldi. 

Ofurskuldsetning - - að sjálfsögðu er varasöm!

En hún þíðir, að hagkerfið verður gríðarlega viðkvæmt fyrir niðursveiflu!

Sem aftur beinir spurningunni að því - - af hverju þ.e. aukning í eftirspurn eftir eignum, í ástandi efnahagslegrar óvissu.

En efnahagsleg óvissa í samhengi ofurskuldsetningar, ætti einmitt - - að leiða til þess að aðilar halda að sér höndum. Nema um sé að ræða, eins og ég sting upp á, utanaðkomandi aðila! Sem hafi verið að flýja með sitt fé, til Danmerkur. Og séu að koma því í "skjól" sem þeir telja vera á danska fasteignamarkaðinum.

 

Niðurstaða

Ef einhver hefur þekkingu á því hvað er í gangi á fasteignamarkaði í Köpen, má sá eða sú, láta ljós sitt skína. En núverandi aðstæður í Evrópu virðist mér ekki veita mikil líkindi á því, að fólk sé allt í einu á því að snjallt sé að standa í stórri fjárfestingu akkúrat núna.

 

Kv.