Stjórnvöld Tyrklands saka hersveitir sýrlenskra Kúrda um sprengjutilræðið í Ankara í gærkveldi. Er innrás Tyrkja í Kúrdahéröð Sýrlands yfirvofandi?

Það létust 28 og a.m.k. 60 manns slösuðust þegar bílsprengja sprakk í miðborg Ankara nærri rútum sem notaðar eru af heryfirvöldum til að flytja hermenn, í grennd við höfuðstöðvar hersins í Ankara - einnig í grennd við þinghúsið og aðrar opinberar byggingar.

Car bomb attack on military in Turkish capital kills 28

Ankara car bomb kills at least 28

Ekki er vitað enn fyrir algerlega víst - að ISIS hafi framkvæmt voðaverkið.
T.d. telja yfirvöld PKK eða Verkamannaflokk Kúrdistan koma til greina, vegna þess að sprengingin var fyrir utan höfuðstöðvar hersins - tyrknesk yfirvöld eru einmitt í átökum við sveitir PKK í byggðum Kúrda innan Tyrklands.

Á hinn bóginn þá tónar þessi verknaður við aðgerðir ISIS.
Sprengjutilræði virðast einmitt ein af þeirra klassísku aðgerðum.

• Þó skv. nýjustu fréttum hafa tyrknesk stjórnvöld ákveðið að saka hersveitir sýrlenskra Kúrda um að standa að baki tilræðinu.
• Spurning hvort að - að baki standi skyndiákvörðun tyrkneskra stjórnvalda, að notfæra sér tilræðið - sem tilliástæðu að standa fyrir stórfellt auknum árásum á svæði undir stjórn YPG sveita sýrlenskra Kúrda, jafnvel að ganga svo langt að senda landher inn á svæði undir stjórn sýrlenskra Kúrda.

Ef tyrkensk stjórnvöld ganga það langt - mundi það skapa áhugaverða krísu í samskiptum Tyrklands og bandarískra stjórnvalda.

1. Það má velta því fyrir sér -- hvort ISIS gerði þessa árás?
2. Og ef til vill er einmitt að vonast eftir þeim áhrifum, að Tyrknesk stjórnvöld - ráðist að Kúrdum, jafnvel að Tyrkir fari í stríð við Rússa.
3. En þ.e. alve hugsanlegt að ISIS sé "devious" að nægilegu leiti, til að gera tilraun til þess - að hafa áhrif á ákvarðanir annarra aðila.

Af hverju fókusar Tyrkland á Kúrda - frekar en ISIS?

Hluti af svarinu er örugglega að innan Tyrklands búa 11-milljónir Kúrda.
Og að þeir hafa lengi barist fyrir - sjálfstjórn, og eða auknum réttindum.

• Margir halda að stjórn Erdogans sé sérstaklega slæm við Kúrda.

En þá skortir þá sögulega þekkingu -- en svokallaðar "secular" ríkisstjórnir Tyrklands fyrri ára, þ.e. t.d. á 9. áratugnum og þar á undan.
Voru einfaldlega ekkert betri við Kúrda!

1. Þær stjórnir voru gjarnan mjög þjóðernissinnaðar.
2. Og tyrkneskir þjóðernissinnar, hafa alltaf verið mjög fókusaðir á -- einingu Tyrklands.

Sem þíðir, að þeir hafa haft mjög litla samúð með - baráttu Kúrda fyrir sínum réttindum, sbr. að kúrdíska sé notuð í barnaskólum á þeirra svæðum, að Kúrdar megi nota móðurmál sitt á opinberum vettvangi - séu ekki handteknir fyrir það eins og oft var á árum áður, megi rita blöð og bækur á eigin móðurmáli sem gjarnan var bannað á árum áður - alfarið.

AKB flokkur Erodgans -- má eiga, að miðað við hvað áður var, hafði hann slakað verulega á klónni gagnvart Kúrdum - - sbr. heimilað bækur og blöð á kúrdísku, notkun kúrdísku í barnaskólum á svæðum kúrda, og að auki pólitískum flokkum Kúrda starfsemi.

• Mig grunar að afstaða Erdogans sé stórum hluta -- innanlands pólitísk.
• Þ.e. hann virðist í vaxandi mæli -- styðjast við tyrkneska þjóðernissinna.

Og harðnandi stefna Erdogans gagnvart Kúrdum, sé líklega - í réttu hlutfalli við aukin áhrif tyrkenskra þjóðernissinna innan stjórnar Erdogans, og innan AKB flokks Erdogans.

1. Þarna sé um gamla stefnu að ræða, en þjóðernis-sinnaðar ríkisstjórnir Tyrklands, kenndar við Kemal nefndur Ataturk -"secular"- hafi alltaf viðhaft mjög einstrengingslega stefnu gagnvart þjóðernis minnihlutum Tyrklands.
2. Rétt að benda á, að það voru stuðningsmenn Ataturks sem frömdu þjóðarmorð á Armenum á sínum tíma -- þannig að þegar tyrkir sem byggja stefnu sína á Ataturk líta á hvern þann sem ekki aðhyllist þ.s. þeir kalla "tyrknesk viðhorf" nánast sem svikara -- þá sækja þeir slík viðhorf beint til Ataturk sjálfs.

Þrátt fyrir allt -- hafi réttindi þjóðernisminnihluta í Tyrklandi batnað og það verulega á seinni árum --> Þó að enn sé langt í land miðað við réttindi þjóðernisminnihluta í V-Evr.
_________________

Mín skoðun er að það væri mun betra fyrir Tyrkland sjálft -- að binda endi á áratuga löng átök við Kúrda -- með því að veita þeim formlegt sjálfstjórnarsvæði, með skilgreindu en takmörkuðu sjálfs-forræði.

En tyrkneskir þjóðernissinnar virðast enn halda fast í ataturkísk ofsafengin viðhorf gagnvart minnihlutum -- og það "legacy" Ataturks sé virkilegt vandamál!

Og áhrif þeirra - séu sennilega stór hluti ástæðu þess, að Tyrkland fókusar á Kúrda - fremur en ISIS.

Vegna ofsastefnu Ataturks gegn þjóðernisminnihlutum - hef ég alltaf litið á það mun jákvæðari augum en sumir - að hægfara íslamisma stefna hefði tekið við!

En rétt er að benda á eina staðreynd -- að útrýmingarherferðir gegn þjóðernisminnihlutum innan Tyrklands - hófust með Ataturk.

 

 

Niðurstaða

Ég er með öðrum orðum að segja, að það hafi verið jákvæð þróun fyrir Tyrkland - þegar Tyrkland virtist vera að fjarlægast ataturkísk viðhorf, á fyrri hluta valdatíðar Erdogans.
En eftir að Erdogan missti um tíma þingmeirihluta sinn á sl. ári!
Þá er eins og að Erdogan hafi gert -vanheilagt bandalag við tyrkneska þjóðernissinna- og til að fá þá í lið með sér, hafi Erdogan - hafið að nýju stríð við Kúrda.

Stríð sem var nánast alltaf til staðar með hléum meðan ataturkískar ríkisstjórnir voru við völd í Tyrklandi.

• Ataturkísk áhrif séu í reynd -- vandamál!

_______________

PS: Turkey blames Kurdish militants for Ankara bomb, vows response in Syria and Iraq

Það áhugaverða er að gerast í málinu, að Tyrknesks yfirvöld hafa ákveðið að YPG sé sekt um tilræðið í Ankara í gærkveldi - en fyrir þá sem ekki vita er YPG vopnuð hreyfing sýrlenskra Kúrda.
Mér virðist þetta ekki -- sennileg skýring, þó að það megi halda því fram að YPG gæti verið að hefna fyrir loftárásir Tyrkja.
En á hinn bóginn, þá getur verið að tyrknesk stjórnvöld, hafi séð tækifæri í því - að beina ásökunum að YPG akkúrat núna.
Ætli að nota það sem tilefni - til þess að efna til stóraukinna árása á svæði undir stjórn YPG í Sýrlandi -- jafnvel að til standi að ganga svo langt að senda tyrkneskan landher inn á svæði undir stjórn YGP innan Sýrlands.
En YPG hefur undanfarið verið að sækja fram meðfram landamærum Tyrklands og Sýrlands, og er nærri því að sameina öll svæði þ.s. Kúrdar eru meirihluta íbúa - undir sinni stjórn eða vernd. Það líta tyrknesk stjórnvöld á sem - ógn fyrir Tyrkland.
Síðan að auki, hefur sókn sýrlenska hersins - íranskra hersveita og sveita á vegum Hezbollah í átt að landamærum Tyrklands - leitt til þess ástands að uppreisnarsveitir sem Tyrkir hafa stutt, eru í hættu á að verða endanlega undir í átökum innan Sýrlands.

• Þetta gæti m.ö.o. orðið tyrkneskum stjórnvöldum átilla, til að hefja umtalsverða innrás inn fyrir landsvæði Sýrlands -- til þess að verulegu leiti hernema svæði Kúrda innan Sýrlands, og til þess að skapa verndarsvæði fyrir flóttamenn frá Sýrlandi, sem og sýrlenska uppreisnarmenn i uppreisn gegn stjórnvöldum Sýrlands.

 

Kv.