Enn eitt aðildarland evrusvæðis gæti lent í björgun!

Þetta má lesa á milli lína í nýrri skýrslu OECD - sjá: Economic Survey of Slovenia 2013. Þetta er land sem gekk inn í evruna árið 2007. Það liðu einungis 2 ár og landið var statt í kröppum dansi. Samkvæmt greiningu Lex hjá Financial Times Slovenia: simmer factor. En þá varð bólusprenging - ekki ólíkt Íslandi, Spáni og Írlandi. Var það víst húsnæðisbóla. Og því tengdist lánabóla, sem orsakaði bankavandræði þannig að ríkið lagði 3-stærstu bönkunum til eigið fé. Þeir eru og voru í eigu ríkisins ólíkt bönkunum sem féllu hérlendis.

• En seinni hl sl. árs sökk Slóvenía aftur í kreppu sbr. "double dip" og skv. fréttum er mjög mikið af slæmum útlánum hjá slóvensku bönkunum þrem. 15% af útistandandi lánum segir OECD.

• Á móti kemur að skuldastaða ríkisins er miklu hagstæðari en nokkurs annars ríkis á evrusvæði í vanda þ.e. milli 50-60% af þjóðarframleiðslu, svipað og Spánar áður en það land lenti í vanda. Skuldastaðan var 40% 2010. Sem líklega skýrir af hverju vandræði bankanna í Slóveníu hefur hingað til ekki valdið meiri usla.

• Á hinn bóginn eru markaðir farnir að ókyrrast skv. Lex er vaxtakrafa lána til slóvenska ríkisins þrátt fyrir lága skuldastöðu enn sem komið er, komin í 6,5% fyrir 8 ára, líklega hærri vaxtakrafa en Ísland stendur frammi fyrir.

• Hallinn á ríkinu stendur nú í 6% af þjóðarframleiðslu - þannig að skuldsetning er í aukningu. En líklega ræður afstöðu markaðarins - líkur á því að slóvenska ríkið lendi í verulegum viðbótar kostnaði vegna bankanna.

1. "The EU forecasts a public debt to GDP ratio of 60 per cent this year."
   
2. "Add in guarantees to underpin the “bad bank”, and Merrill Lynch sees 70 per cent."

Skv. OECD: 

1. "The authorities evaluate recapitalization needs at up to 3% of GDP (€1 billion),"
   
2. "Yet, capital needs are uncertain and could in fact be significantly higher."

Skv. Wall Street Journal - Slovenia May Need More to Shore Up Banks

Stendur til af slóvenskum stjórnvöldum að setja á fót "slæman" banka, til að taka yfir lán og aðrar eignir frá bönkunum sem líklega eru nær einskis virði.

Sambærileg við stofnun á Írlandi kölluð NAMA. 

Ef eins og OECD bendir á - kostnaður við endurfjármögnun sé líklega mun meiri en slóvensk stjv. vilja meina nú, gæti aukning í skuldsetningu verið verulega meiri en upp í 70%.

80% ef til vill hljómar ekki svo afskaplegt í ljósi þess að franska ríkið skuldar meira.

En útlit fyrir viðsnúning úr kreppu - virðist ekki góð!

------------------------------------------

Slóvensku bankarnir eru ekki risastórir miðað við þjóðarframleiðslu - þ.e. ekki alveg með prósentuna, en milli 120% og 160% af þjóðarframleiðslu.

OECD skýrslan hvetur stjórnvöld til þess að hrinda í verk aðgerðum til þess að auka skilvirkni, en hagvaxtargeta sé nú umtalsvert lömuð - vegna útbreiddrar skuldsetningar innan hagkerfisins.

Skv. LEX sé hár launakostnaður að auki - bremsa á áhuga erlendra fjárfesta.

Atvinnuleysi hafi aukist mikið, skv. EUROSTAT 9,7% í febrúar. 

• Slíkt ástand getur þítt - að landið sé lent í niðursveiflu sem vara mun ekki einungis þetta ár, heldur það næsta einnig; en erfitt að sjá að viðsnúningur sé í kortum meðan landið sé "ósamkeppnisfært."
• Skv. OECD verði samdráttur þetta ár 2,1%.

Meðan hagkerfið dragist saman sé erfitt að sjá aðra útkomu, en stöðugt versnandi skuldastöðu ríkisins.

Enn óvíst hve mikið hún eykst vegna bankanna!

 

Niðurstaða

Í samanburði við það ástand ef Slóvenía hefði verið með eigin gjaldmiðil áfram. Þá er alveg öruggt að sá hefði fallið frekar skarpt 2009. Sem auðvitað evrusinnar segja sýna hve gott er að hafa evruna. En sbr. að launakostnaður sé of hár - sem þíðir að í staðinn þarf að pína laun niður. Stendur landið líklega frammi fyrir vaxandi atvinnuleysi áfram. En þegar aðlögun þarf að fara fram með launalækkun, lækka þau ekki fyrr en almenningur fer að hræðast að missa störf sín. Það er því alltaf einhver biðtími, áður en atvinnuleysi nær þeim krítíska þröskuldi. Að laun láta undan.

Sá er misjafn eftir þjóðfélögum. Ef launakostnaður er enn of hár 3. árum eftir að kreppan hófst. Þá er líklega vinnumarkaður fremur ósveigjanlegur. Sem getur þítt, að langan tíma taki að ná fram þeirri aðlögun.

Sem væntanlega þíðir hátt atvinnuleysi og annaðhvort samdráttar eða stöðnunarskeið í mörg ár. Punkturinn er sá, að snögg gengislækkun þó hún sannarlega valdi verðbólgu. Hefði varið störin mun betur, og að auki viðsnúningur væri sennilega þegar hafinn.

Í stað þess að landið sé í "double dip recession." En þá væri líklega lágur launakostnaður að hetja til fjárfestinga, landið að laða hana til sín. 

Ekki síst, skuldastaða landsins myndi líta mun hagstæðar út - með útlit fyrir vöxt. Að auki bankarnir myndu að líkindum einnig líta betur út, með jákvæða framvindu framundan.

 

Kv.