Grikkland stefnir í hrun, eins og Ísland - cirka í september 2008! Þ.s. verra er, ríku löndin eru flest hver áfram í versnandi krísu!

Það eru alls engar fréttir, að Grikkland sé í vanda - en þegar, nánar er rýnt í erlendar fréttir af Grikklandi, þá verður ljóst að mjög margt er svipað með ástandi mála þar, og var hér - rétt fyrir hrun.

Hérna fyrir neðan, koma 3. mjög áhugaverðar greinar, af vef Financial Times.

 

Banks shunned by international lending markets

"Greek banks have been virtually shut out of the international lending markets in the past fortnight as confidence in the country's economy has collapsed"- "Some strategists point to the collapse of the Icelandic banks, which simply ran out of money shortly after the fall of Lehman Brothers in September 2008, as a warning of what could happen to Greece." - "Since the middle of January, lending to the country's four leading banks, National Bank of Greece (NBG), EFG Eurobank, Alpha Bank and Piraeus Bank, in Europe's interdealer markets, which sees a daily turnover of €330bn ($453bn, £290bn), has been cut to a trickle." - "The banks can borrow only in the repurchase markets, which means they must use government bonds as collateral to raise money. They have been frozen out of the unsecured markets." - "But there is also a danger that Greek government bonds might become ineligible for use as collateral for borrowing at the European Central Bank. This would close down another avenue for funding. Greek banks have borrowed more than others from the ECB - 8 per cent of their total assets." - "Greece has seen its ratings reduced to triple B plus by Standard & Poor's and Fitch, which takes them below the minimum credit requirement for collateral once the ECB tightens lending rules at the end of this year."

 

Að lesa ofangreinda grein, gefur manni virkilega sterka tilfynningu fyrir því, að maður hafi séð þetta áður. En, við Íslendingar gengum einmitt í gegnum árið 2008 þegar aðvörunum um hrun, fjölgaði stöðugt en afneitun stjórnvalda á sama tíma, varð alltaf háværari á móti.

Grískir bankar, eru með öðrum orðum að nálgast mjög svipaðann vanda, og þeir íslensku voru að glíma við - skömmu fyrir hrun. 

En, það að þeir geti nú einungis fengið lán gegn því að bjóða grísk opinber skuldabréf sem veð á móti segir eina sögu, en síðan segir aðra það að matsfyrirtæki eru nú hvert á fætur öðru að lækka mat sitt á áreiðanleika skulda Grikklands niður í BBB+ flokk en sbr. skuldir ísl. stjórnvalda hafa verið um nokkurt skeið í BBB- ; af því leiðir að seðlabanki Evrópu mun - og þ.e. ekki ef - hætta að samþykkja að taka við skuldabréfum grískra stjórnvalda - sem næsta er öruggt að leiða mun til þess, að bankar úti um heim, munu hætta að samþykkja skuldabréf grískra stjórnvalda sem gild veð fyrir hina grísku banka.

Þá verður dæmið fullkomnað, og grískir bankar komnir á nákvæmlega sama stað, og þeir ísl. komust á vikuna er þeir fóru allir á hausinn.

 

France and Germany in line of fire

"France and Germany, likely to have the biggest say in the politics of a bail-out for Greece, are also the countries whose financial institutions would be among the most exposed to a default." - "...European exposure to Greece is concentrated in French and Swiss banks, each with almost $79bn (€58bn, £51bn). German banks have about $43bn of exposure, about half through holding Greek debt to provide backing for issuance of so-called covered bonds." - "Credit Suisse said: "We believe that Spain is more of a concern than Greece, given . . significant over-leverage, a high current account deficit and overvalued housing."

 

Þarna er sennilega komin ein af skýringunum fyrir því, hvers vegna frönsk og þýsk stjórnvöld, hafa nú samþykkt að veita grískum stjórnvöldum lán, með því að kaupa grísk opinber skuldabréf á hagstæðum kjörum. 

En, skv. ofangreindu, þá mun hrun Grikkland, - en þangað stefnir Grikkland hraðfara án aðstoðar, leiða til mjög verulegs fjárhags taps fyrir franska og þýska fjármálakerfið. Líkur eru á, að þá myndu frönsk og þýsk stjórnvöld, hvort sem er þurfa að leggja til fé og sennilega vart minna en þ.s. þau leggja nú til, til að hjálpa grískum stjórnvöldum.

Síðan skulum við hafa í huga, hættuna á dóminó áhrifum, á önnur ríki í vanda - þ.e. Ítalía, Spánn, Portúga, jafnvel Bretland og Írland.

Þannig, gæti hrun Grikklands verið eins og hrun Lehman bankans var fyrir bankakerfi heimsins.

Skv. fréttum, hafa stjórnvöld stærstu ríkja Evrópu, beðið Framkvæmdastjórnina, um að semja nánari skilyrði til handa Grikklandi - þ.e. setja grískum stjórnvöldum lífsreglurnar, um hvernig þau eiga að leiða landið úr þessari krísu.

 

A Greek crisis is coming to America

"It began in Athens. It is spreading to Lisbon and Madrid. But it would be a grave mistake to assume that the sovereign debt crisis that is unfolding will remain confined to the weaker eurozone economies. For this is more than just a Mediterranean problem with a farmyard acronym. It is a fiscal crisis of the western world. Its ramifications are far more profound than most investors currently appreciate." - "First, the impact of government spending (the hallowed “multiplier”) has been much less than the proponents of stimulus hoped. Second, there is a good deal of “leakage” from open economies in a globalised world. Last, crucially, explosions of public debt incur bills that fall due much sooner than we expect." - "Even according to the White House’s new budget projections, the gross federal debt will exceed 100 per cent of GDP in just two years’ time. This year, like last year, the federal deficit will be around 10 per cent of GDP. The long-run projections of the Congressional Budget Office suggest that the US will never again run a balanced budget. That’s right, never." - "The International Monetary Fund recently published estimates of the fiscal adjustments developed economies would need to make to restore fiscal stability over the decade ahead. Worst were Japan and the UK (a fiscal tightening of 13 per cent of GDP). Then came Ireland, Spain and Greece (9 per cent). And in sixth place? Step forward America, which would need to tighten fiscal policy by 8.8 per cent of GDP to satisfy the IMF." - "...Morgan Stanley assumes that 10-year yields (US government treasury bonds) will rise from around 3.5 per cent to 5.5 per cent this year. On a gross federal debt fast approaching $15,000bn, that implies up to $300bn of extra interest payments..." - "The Obama administration’s new budget blithely assumes real GDP growth of 3.6 per cent over the next five years, with inflation averaging 1.4 per cent. But with rising real rates, growth might well be lower. Under those circumstances, interest payments could soar as a share of federal revenue – from a tenth to a fifth to a quarter." - "Last week Moody’s Investors Service warned that the triple A credit rating of the US should not be taken for granted. That warning recalls Larry Summers’ killer question (posed before he returned to government): “How long can the world’s biggest borrower remain the world’s biggest power?”" - "On reflection, it is appropriate that the fiscal crisis of the west has begun in Greece, the birthplace of western civilization. Soon it will cross the channel to Britain. But the key question is when that crisis will reach the last bastion of western power, on the other side of the Atlantic."

 

Það er einmitt víðtækur ótti, meðal óháðra sérfræðinga, með þá stefnu sem er í gangi í iðnríkjunum.

• Þ.e. gríðarleg útþensla opinberra skulda.
• Öll gömlu iðnríkin reka sig nú með halla, mismiklum.
• Öll gömlu iðnríkin standa nú fyrir sambærilegum vanda, en þó misalvarlegum; þ.e. að skuldir almennings og fyrirtækja, muni að líkum verða áfram hemill á hagvöxt.
• Nýjustu fréttir, benda til þess að bjartsýnustu væntingar um hagvöxt í Evrópu séu ekki að rætast, en í vikunni voru byrtar tölur frá Evrópusambandinu, sem sýndu að meðalhagvöxtur Evrusvæðisins var einungis 0,4% síðustu 3 mánuði síðasta árs. Enginn hagvöxtur mældist í þýskalandi á sama tíma.

 

Sjá:

 

German economic recovery falters

 

Euro-Zone Economy Stumbles

 

What Is Sustainable About The Euro Zone Economic Recovery?

 

Euro project tested by Greek crisis

 

Europe stumbles upon closer union

 

 

Hagvöstur síðustu 3. mán. 2009

Evrusvæðið     0,4%

Þýskaland      0,0%

Frakkland       0,6%

Ítalía            - 0,2%

Spánn           -0,1%

Grikkland      -0,8%

 

Sem sagt, ef allur þessi fjáraustur, skilar ekki neinum verulegum hagvexti, þá kemur einhves konar krísa, á einhverjum tímapunkti. Það hljómar óhjákvæmilegt. Því, á einhverjum tímapunkti þarf að hætta honum, áður en vaxtagreiðslur ríkissjóða landanna verða óþolandi háar. Og, ef ekki næst að kickstarta raunverulegum hagvexti innan þess tíma, þá óhjákvæmilega hrapa löndin á nýkan leik niður í hreina og ómengaða kreppu.

 

Þ.e. auðvitað stóralvarleg staða, sem Bandaríkin stefna í - ef, ekki rætist þar úr hagvexti. 

 

En, það sama má segja um Bretland, - og, mörg önnur lönd.

 

Það er því ekki ofsögum sagt, að hin svokölluðu ríku lönd, séu nú stödd í skuldakreppu, og framundan séu mögur ár, miklu mun magrari ár - en áratugina 2. á undan.

 

 

 

Hvaða máli skiptir þetta fyrir Ísland?

 

Ef eins og stefnir í, hagvöxtur verður frámunalega lélegur - eða nánast ekki til staðar - um einhver næstu ár a.m.k. beggja megin Atlantshafsins. 

 

• Þá um leið er ljóst, að minna verður um ferðamenn en ella.

• Á sama tíma, fæst minna fyrir okkar útflutning en annars.

• Síðast en ekki síst, minna fæst fyrir erlendar eignir þær, sem stendur til að selja upp á móti skuldum okkar, en nú er reiknað með skv. bjartsýnisspám.

 

 

Kv.

 

Athugasemdir

[Axel Jóhann Axelsson, 13.2.2010 kl. 13:56]

Fyrir alllöngu leyfði ég mér að spá því, að fjármál heimsins yrðu aldrei þau sömu og áður og algerlega yrði að stokka upp í þeim efnum, einmitt vegna fyrirsjáanlegrar skuldakreppu, bæði ríkja, fyrirtækja og heimila.  Innan fárra ára, kannski mánaða, mun þurfa að stokka öll lánamál upp og væntanlega afskrifa meira og minna af skuldum, því í raun getur enginn borgað af skuldum sínum lengur.

Ætli endirinn verði ekki sá, að strika þurfi yfir skuldir flestra ríkja og byrja algerlega upp á nýtt, frá núllpunkti.

Það mun óhjákvæmilega leiða til þess, að við blasir allt önnur veröld og milliríkjaviðskipti og ferðalög taka stórkostlegum breytingum.

Næstu áratugi má reikna með almennri fátækt almennings um allan heim á meðan þessi ósköp jafna sig, með breyttu kerfi, sem enginn virðist þó vera búinn undir.

[Arnór Baldvinsson, 13.2.2010 kl. 18:41]

Sæll Einar,

Ég er nú frekar lítill spámaður í þessum efnum, en skuldastaðan hér í Bandaríkjum er geigvænleg.  Ég held líka að pappírs-fjármálakerfi heimsins sem er að mestu leyti byggt á pappírum (derivatives, futures) sem hafa engar eignir á bak við sig eigi eftir að verða erfitt viðureignar.  Þetta dót gengur kaupum og sölum og einhvertíma á síðasta ári heyrði ég tölur um 520.000 milljarða dollara í þessum pappírum eða sem nemur um tífaldri þjóðarframleiðslu allra þjóða.  Hættan er sú að þetta pappírsdót falli í verði þegar þjóðir lenda í varanlegum fjárhagserfiðleikum og þá er ekkert á bak við þetta rusl til að stoppa kerfishrun. 

Það sem við höfum verið að sjá á Íslandi undanfarið ár er aðlögun fjármagns að raunverulegum eignum.  Það var búið til gífurlegt fjármagn á Íslandi án eigna, með glórulausri skuldsetningu og krosseignum, og núna hefur stór hluti af þessu fjármagni hreinlega horfið því það hafði enga tryggingar á bak við sig.  Hættan er nú sú að þessi aðlögun kunni að verða mun víðtækari en bara á Íslandi og að önnur lönd og markaðssvæði kunni að fylgja að einhverjum hluta á eftir. 

Kveðja,

[Einar Björn Bjarnason, 14.2.2010 kl. 14:20]

Sælir - ég held að þetta sé rétt. Þetta svokallaða "Speculative finance" sé komið langt yfir öll þau mörk, sem standast.

Einhvern tíma, las ég í gamallri hagfræði bók, eftir einn af gömlu klassíkerunum, þá reglu að peninga magn ætti aldrei að fara verulega yfir cirka 1,5 sinnum þá verðmæta sköpun sem til er staðar í hagkerfinu.

Afleiður "derivatives" upp á 10. falda þjóðarframleiðslu Bandaríkjanna, er langt - langt yfir markinu.

------------------------------

Þetta hlítur að "leiðréttast" sem á mannamáli, þíðir að kreppan er rétt að byrja.

Flestir óháðir hagfræðingar eru sammála um, að dollarinn mun þurfa að fara niður um e-h á bilinu 30-40% til að framtíðar skuldastaða Bandaríkjanna, eigi nokkurn séns til að vera viðráðanleg.

Þetta virkar þannig fyrir Bandaríkin, vegna þess að megnið af skuldunum er í eigin mynnt.

Annars stefna skuldir í 300% af bandar. þjóðarframleiðslu - skilst mér, ef þetta er framreiknað til cirka 20 ára.  Þ.e. reikniæving til að sanna, að þetta standist ekki.

Dollarinn, mun lækka áður en þangað kemur.

-------------------------------------

Eða hvað - þá kemur spuriningin gagnvart hverju. Evran þarf einnig að lækka. En, vandi Evrópuríkjanna er ekkert minni.

Skv. því, þurfa mynntirnar í Asíu að hækka um  tugi prósenta gagnvart Dollar og gagnvart Evru.

En, þ.e. hægar sagt en gert, þ.s. kínverski gjaldmiðillinn er ekki á floti, heldur er gengi hans ákveðið með valdboði.

Þannig að kínv. stj.v. þurfa að ákveða það gengisfall - og hætta er á, að sú ákvörðun þeirra dragist lengi eftir að markðskerfi hefði ákveðið slíkt.

-----------------------------

Þannig, að tregðulögmálið innan kínv. stjórnkerfisins, gæti valdið dýpri kreppu á vesturlöndum, en ella þyrfti að verða.

Hversu djúp?

1. Hún þarf ekki að enda með algeru kerfishruni. Annar möguleiki er langvarandi efnahagsleg stöðnun sbr. Japan.
2. Hinn möguleikinn, er algert hrun peninga kerfis heimsins. Það gæti leitt til, þróunar í átt til nýs kerfis valdablokka sbr. það kerfi er var að þróast í heiminum, árin rétt fyrir seinna stríð. En, þá t.d. gerði þýskaland samninga um bein viðskipti við fjölda landa - þetta var nokkurs konar vöruskipta verslun. Þá hvarf frjáls verslun, og verslun varð buninn inna slíkra blokka. Þetta er raunveruleg hætta.

Hættan við slíkar blokkir, er einmitt hin aukna hætta á stórstyrrjöld, sem því myndi fylgja. En, þá færi af stað mjög grimmt kapphlauð milli blokka, uim að einoka tilteknar auðlyndir, tryggka sér þær.

Það væri miklu mun skárra, að alþjóða kerfið stæði, þó laskað væri. Að við tæki 1-2 áratugir af stöðnun, en síðan smá skánaði ástandið. Þá ef til vill, fara verst stöddu ríkin á hausinn, krísan leiðir til umtalsverðra lagfæringa á kerfinu, og nýtt og lagfært peninga kerfi er innleitt í staðinn. Sérstakt alþjóða prógramm er búið til fyrir lönd, er urðu gjaldþrota, svo þau komist smám saman inn í kerfið á jafnréttir grundvelli - sbr. "The Brady Bonds" frá 9. áratugnum.

Kv.