Ótti minn við verulega gengisfellingu síðar á árinu hefur vaxið, ekki minnkað

Við skulum skoða stöðuna eins og hún kemur fram í þeim gögnum sem allir geta séð á netinu, en skv. Hagstofu Íslands þá var viðskiptahalli á Íslandi fyrstu 2-mánuði þessa árs. Og launavísitala sl. árs hækkaði að meðaltali um 6,4%. Hafið i huga að þó að kjarasamningar sérfræðistétta hafi farið fram á sl. ári - þ.s. kennarar og læknar fengu 30% eða gott betur. Þá er eftir að gera kjarasamninga við fjölmennustu hópana á vinnumarkaði. Þeir samningar eru útistandandi í ár.

1. "6,6 milljarða króna halli á vöruskiptum við útlönd fyrstu tvo mánuði ársins." Rétt að árétta að fyrstu 2-mánuðirnir gefa ekki endilega rétta mynd af stöðunni. Á hinn bóginn, er það rökrétt - að ef laun hækka að meðaltali meir en nemur prósentu aukningi gjaldeyristekna þjóðarbúsins. Að þá leiði sú þróun á enda til viðskiptahalla. Því fylgi þaðan í frá óhjákvæmilega - gengisfelling, þegar gengur á gjaldeyrisforða. En innflutningu vex alltaf þegar laun hækka, ef hann vex hraðar en nemur vexti gjaldeyristekna, þá verður viðskiptahalli alveg án nokkurs vafa fyrir rest.
2. "Síðastliðna tólf mánuði hefur launavísitalan hækkað um 6,4%." Hafið í huga að stóru hóparnir á vinnumarkaði koma inn þetta ár.
3. "Tekjuafkoma hins opinbera var neikvæð um 3 milljarða króna árið 2014 eða 0,2% af landsframleiðslu." Mun minni halli en árið á undan, en samt halli. 
4. Vaxandi innflutningur er að draga niður hagvöxtinn, það skýrir líklega af hverju hagvöxtur mælist mun minni en væntingar voru til um. Það þíðir væntanlega að ef viðskiptahalli skapast að þá -hverfur hugsanlega mældur hagvöxtur alfarið: Hagvöxturinn árið 2014 var 1,9%. "...þannig að þrátt fyrir verulegan afgang af vöru- og þjónustuviðskiptum á liðnu ári, eða 128 milljarða króna, dró utanríkisverslun hagvöxtinn niður." - > Það kemur kannski einhverjum á óvart, að vöxtur neyslu minnki hagvöxt skv. ísl. þjóðhagsreikningum. En þ.e. rökétt ef fólk man eftir því að -nær allar neysluvörur eru innfluttar.- Það þíðir að ekki er hægt á Íslandi að keyra upp hagvöxt á neyslu. Þvert á móti gæti vaxandi neysla, keyrt Ísland í nýja kreppu. En ef gríðarlegar launahækkanir á þessu ári munu valda neyslusprengingu er keyrir innflutning upp mjög mörg prósent yfir aukningu gjaldeyristekna, þá mun sú aukning neyslu umfram prósentu aukningu gjaldeyristekna - - raunverulegs skapa frádrátt (innflutningur dregst frá) þegar útreikningar á hagvexti fara fram. Þá gæti hagvöxtur á Íslandi orðið -neikvæður- jafnvel á þessu ári. Síðan snögg gengisfelling - eins og ég hef óttast í um tæpt ár.
5. "Rætt við Gylfa Arnbjörnsson" - "Það er mín skoðun að aðildarfélög ASÍ eigi við þessar erfiðu aðstæður að horfa til skammtímasamnings, helst ekki lengri en til loka nóvember. Það er ljóst að það má ekki standa upp frá þessu borði öðruvísi en að okkar fólk hafi fengið leiðréttingu sinna kjara m.v. það sem gerst hefur í kjarasamningum annarra, þ.e. kennara og lækna. Það er ekkert réttlæti í því að tekjulægsta fólkið eigi eitt að axla ábyrgð á stöðugleikanum með hógværum launahækkunum á meðan aðrir fái ríflegar launahækkanir með kaupmáttartryggingu." - "Varðandi afleiðingar af þessari stöðu vitnaði Gylfi í fyrrum formann Dagsbrúnar, Guðmund J. Guðmundsson, þegar hann svaraði spurningum blaðamanna um ávinninginn af Þjóðarsáttarsamningunum. Ef einhver hópur fer að vaða upp í hækkunum fyrir ofan almennt verkafólk, þá er þetta búið. Menn þurfa að átta sig á því að það verður að byggjast á gagnkvæmu jafnræði á milli hópa. Það þýðir ekki að einhverjir sérhópar keyri áfram og valti yfir aðra. Þá er þetta hrunið og það hrynur yfir þá hina sömu."
6. "Stefnir í átök á vinnumarkaði" - Gylfi Arnbjörnsson "Ekkert samfélag þolir það að gerðir séu samningar upp á þrjú prósent á annan vænginn og upp á 30 prósent á hinn vænginn og út úr því komið eitthvað sem heitir sátt í samfélaginu. Slíkt samfélag er ekki til."
7. "Guðmundur Ragnarsson, formaður VM" - "Sú aðferðafræði að launafólk eigi eitt að bera ábyrgð á stöðuleikanum hefur ekki gengið upp. Það verða allir í samfélaginu að axla ábyrgð og taka þátt í verkefninu, fyrr mun ekki takast að koma á stöðuleika í íslensku hagkerfi."

Það sem ég les út úr afstöðu forsvarsmanna hópa sem á eftir að semja við - er að þeir sætti sig ekki við það að þeirra félagsmenn fái minna í prósentulegu tilliti heldur en "læknar" eða "kennarar" sem fengu mjög rýflegar hækkanir á sl. ári - eða eins og Gylfi Arnbjörnsson segir

• "Háskólamenn hjá sveitarfélögunum riðu á vaðið með ríflega 9% launahækkun í árssamningi og síðan kennarar á öllum skólastigum með um 30% launahækkun í 2,5 ára samningi. Lokapunkturinn var síðan kjarasamningur lækna sem tryggði 30% launahækkun fyrir hóp sem er með um 1,2 milljónir króna að meðaltali í mánaðartekjur."

Verkalýðsforingjarngjarnir virðast sammála því að það eigi að vera stöðugleiki.

En á sama tíma, leggja þeir áherslu á að - jafnvægi verði að viðhalda milli hópa.

Ekki megi sumir hópar fara fram úr - > Á þessu ári verði að svara framúrkeyrslu sérfræðistéttanna með því að -jafna kjör lægri tekjuhópanna hlutfallslega til jafns."

Úr orðum Gylfa má lesa það út mjög skýrt - að hann "Þá er þetta hrunið og það hrynur yfir þá hina sömu" gerir sér fulla grein fyrir því, að það verður hrun og verðbólga.

Ég get einnig ekki heldur lesið annað úr orðum verkalýðsforingjanna - en að þeir muni í framtíðinni ekki sætta sig við -lágar hækkanir- nema að sérfræðihóparnir spili með í því.

1. Ég veit, að sérfræðihóparnir voru með mjög harðar yfirlýsingar um brottflutning úr landi.
2. En ég sé ekki að það sé mögulegt að lyfta þeim umfram lágtekjuhópana, þegar svo gersamlega skýrt er að lágtekjuhóparnir eru ekki til í að sætta sig við það að, sérfræðihóparnir hækki að hlutfalli umfram þá.

• Þá leiðir þessi -leiðréttingartilraun- launa lækna og kennara, til þess einmitt sem ég hef óttast síðan ég frétti af samningum kennara - - þess: að það verði gengisfelling.

Mér virðist allt vera að koma fram sem ég óttaðist.

Eins og það sé kominn af stað skriða - sem ekkert fær stöðvað.

Gylfi bersýnilega skilur þetta allt mæta vel, einnig -verðbólguafleiðingarnar- sem skella á sbr. orð hans að vilja -skammtímasamninga fram í nóvember.-

Hann veit -eins og ég- að sennilega í millitíðinni, verður gengið búið að falla, og þar með kemur í ljós að -kennarar- og -læknar- fengu raunverulega ekki 30% launaleiðréttingu.

 

Niðurstaða

Eins og ég fæ best séð, er það vísvitandi stefna fjölmennustu hópanna á vinnumarkaði - að knýja fram -stóra gengisfellingu- fyrir haustið, svo að svokölluð -leiðrétting launa- kennara og lækna. Sé þar með eyðilögð.

Þetta er það ástand sem verið hefur lengi, að hver hópur ber sig saman við þann næsta. Og hóparnir geta ekki unnt því, að jafnvægi milli þeirra raskist.

Við erum þarna að tala um, þá sneið af þjóðarkökunni sem kemur til hvers og eins. En ef það hefði raunverulega virkað, að sérfræðihóparnir mundu komast upp með að hækka um 30% meðan lágtekjuhóparnir hækka um 3-4%.

Þá auðvitað hefði sneið sérfræðihópanna af þjóðarkökunni stækkað á kostnað sneiðar lágtekjuhópanna.

Svar lágtekjuhópanna, því þeir vita mæta vel að þjóðfélagið hefur ekki efni á 30% hækkun yfir línuna - - er að knýja fram klassíska gengisfellingu. Og þar með, lækka niður að nýju sérfræðihópana. Svo að jafnvægi milli hópa haldist.

1. Hvernig á þá að koma í veg fyrir að sérfræðingarnir flytja af landi brott?
2. Ég hef enga lausn á því vandamáli.

• Bersýnilega eru lágtekjuhóparnir ekki tilbúnir til þess, að forða þeim brottflutningi með launahækkunum þeirra hópa hlutfallslega umfram kjör þeirra sjálfra.

• Rökrétt útkoma er þá væntanlega sú, að hér í framtíðinni - verði mikill skortur á sérfræðingum.

• Það gangi erfiðlega að manna stöður kennara og lækna, jafnvel á höfuðborgarsvæðinu.

 

Kv.